سلامت نیوز : اراک قطب چهارم صنعت ایران این روزها در غبار انواع آلودگی‌ها فرو رفته است و وعده‌های مسئولان برای کاهش آلایندگی آن نه‌تنها تاکنون به سرانجامی نرسیده بلکه به گفته مردم هر روز به شدت آن افزوده شده است. هوای این شهر مدت‌هاست در زمره آلوده‌ترین کلانشهرهای ایران قرار دارد، عواملی همچون رشد جمعیت و به پیرو آن افزایش خودرو و همچنین روند صنعتی شدن و ساخت کارخانه‌های گوناگون باعث شده‌است این شهر جزو یکی از هشت کلانشهر آلوده کشور شناخته شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ ازجمله دلایل کسب این عنوان را ورود حجم زیادی از آلودگی‌ها به این شهر نشان می‌دهد که درصد بالایی از آلودگی در شهری با وسعت کم متمرکز شده‌است و این حجم آلودگی هم برای انسان و هم برای محیط‌زیست خطرناک است. به‌منظور کاهش آلودگی هوای شهر، دولت در سال ۱۳۸۶ مصوبه‌‌ای با نام طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک را تصویب کرد. اما این مصوبه همراه با اشکالاتی بود که از آن‌جمله می‌توان به تصویب آن بدون در نظر گرفتن ردیف‌های بودجه ای اشاره کرد به‌گونه‌ای که در سال 87 که باید این موضوع در بودجه دارای ردیف اعتباری شود صرفا مشخص شده بود که هر کدام از بندهای این مصوبه را کدام دستگاه باید اجرایی کند ولی برای اجرای آن ردیف اعتباری برای آن دستگاه تعیین نشد. به این دلیل عملا سال 87 به غیر از تعهداتی که بر عهده شهرداری گذاشته شد، عملا از سوی دستگاه‌ها اقدام چندانی برای اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک صورت نگرفت.

با اصلاح مشکل ردیف‌های اعتباری، دولت در سال 88 درخواست رقم مناسبی برای این طرح در لایحه ارائه کرد که مجلس با کاهش رقم پیشنهادی دولت آن را به هشت میلیارد و 800 میلیون تومان رساند که دولت نیز با تخصیص 100 درصدی این مبلغ کاراجرای عملی این پروژه را آغاز کرد. درسال بعد نیز بیش از 10 میلیارد تومان به این طرح اختصاص و در ردیف‌های معین شده آن هزینه شد؛ ولی از مجموع 250 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده برای اجرای این طرح تاکنون 10 درصد از مجموع این اعتبار اختصاص یافته به‌گونه‌ای که حتی زمزمه‌هایی مبنی بر ملغی شدن آن نیز به گوش می‌رسد. چراکه با گذشت هفت سال از آغاز اجرای این طرح به گفته نماینده اراک، تنها شاهد 15 درصد پیشرفت فیزیکی در اجرای آن هستیم. در این زمینه آصفری نماینده اراک و عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی در مجلس نهم، درباره دلایل اجرایی‌نشدن این طرح توضیح داد: اگر این طرح اجرایی نشده دلیلش عدم اختصاص بودجه بوده، اگر این موضوع مانند نجات دریاچه ارومیه در مرکز توجهات قرارمی‌گرفت شاید زودتر از این موضوع حل می‌شد.

کندی اجرای طرح و اعتراض مردم

چندین سال از آغاز اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک گذشت ولی با وجود اجرای بخشی از آن، نه‌تنها از حجم آلودگی هوا کاسته نشد بلکه بر حجم و دامنه آن نیز افزوده شد و این موضوع درنهایت کاسه صبر مسئولان شهری را لبریز کرد. یک عضو شورای شهر اراک آن زمان با انتقاد از روند بسیار کند اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک، خواهان تعیین تکلیف این طرح و مشخص کردن سرنوشت اجرای آن شد. سیدعلی قائم‌مقامی گفت: دولت با تصویب برخی مصوبات در سفرهای استانی طرح‌هایی را در استان‌ها مصوب می‌کند که برای آن اعتباری وجود ندارد و تنها مسئولان استانی را به دردسر می‌اندازد که باید برای این طرح‌ها یک بار برای همیشه گفته شود که قرار است چه اتفاقی رخ دهد. از سوی دیگر، همه توجهات به نیروگاه و آلایندگی‌های آن و شرکت آلومینیوم سازی جلب شده است و عوامل دیگر آلوده کننده کمتر مورد توجه قرار داشته و در موردش صحبت شده است.

نماینده مردم اراک در مجلس نهم می‌گوید: تالاب میقان در اراک خشک شده و وزش باد ریزگردهای سطح دریاچه را به داخل شهر هدایت می‌کند که به مشکل آلودگی هوا دامن زده است. موضوعی که انصاری مدیرکل محیط‌زیست استان مرکزی در گفت‌وگو با آرمان میزان آن را درحال حاضر 60 درصد منشا آلودگی ریزگردها در این شهر می‌داند. آصفری عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با بیان اینکه سال‌هاست استان مرکزی و شهر صنعتی اراک با مشکل آلودگی هوا دست و پنچه نرم می‌کند، یادآور شد: درحال حاضر 200 روز در سال هوای اراک آلوده است و بخش اعظمی از این روزها شرایط در مرز هشدار و اضطرار است هرچند امیر انصاری مدیرکل محیط‌زیست استان مرکزی به آرمان می‌گوید که در سال گذشته 79 روز هوای این شهر آلوده بود و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز این روزها با افزایش به عدد 91 روز آلوده رسیده است. انصاری خاطرنشان می‌کند: همواره آلودگی هوای اراک از پنج برابر بیشتر نشده است و آمارهای دیگری که در این زمینه داده شده درست نیست.

سهمیه گاز نیروگاه، محدود شده است

مدیرکل محیط‌زیست استان مرکزی با بیان اینکه سهمیه گاز نیروگاه به‌صورت کامل قطع نشده ولی از حجم گاز تحویلی به شدت کاسته شده است خاطرنشان می‌کند: هم‌اینک روزانه به‌صورت میانگین یک میلیون مترمکعب گاز به نیروگاه داده می‌شود درحالی که باید این میزان به هفت میلیون مترمکعب برسد که برای افزایش این سهمیه، نامه‌ای به استاندار و مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست داده شده است. او در ادامه با اشاره به اینکه آلومینیوم‌سازی از دیگر منابع آلاینده شهر اراک محسوب می‌شود اظهار داشت که در یک ماه گذشته نسبت به تعطیل نمودن 15 دیگ دیگر کارخانه آند سازی ایرالکو اقدام شده است و بر اساس مصوبه سفر دکتر ابتکار، توسط استانداری زمینی در 30 کیلومتری شهر اراک برای انتقال واحد آندسازی به خارج شهر در اختیار این شرکت قرار داده شده که امور مربوط به آن درحال پیگیری است.

مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد زیست‌محیطی کیمیای سبز اراک درمورد دلایل ماندگاری آلودگی هوای این شهر به آرمان می‌گوید: با آغاز فصل سرما نیروگاه حرارتی شازند روزانه 6 میلیون تن مازوت مصرف می‌کند که این حجم از مصرف مازوت سبب تشدید آلودگی هوا شده است. سیاوش آقاخانی در گفت‌وگو با آرمان با تاسف‌بار خواندن وضعیت کنونی هوای اراک، مصرف مازوت نیروگاه را منجر به نشست آلودگی‌های ناشی از مازوت در این شهر می‌داند و می‌گوید: با وجود سفر رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست به اراک و تصویب مصوباتی درخصوص الزام شرکت ملی گاز ایران به تامین گاز نیروگاه شازند، به‌دلیل بالارفتن مصرف گاز در کشور، گاز نیروگاه قطع شده و بار دیگر مازوت در این مجموعه درحال مصرف است که این موضوع برخلاف مصوبه سازمان حفاظت محیط‌زیست و تلاش مسئولان استان در این زمینه است. او با اشاره به اینکه نیروگاه و شرکت آلومینیوم‌سازی ایران (ایرالکو) از منابع بزرگ صنعتی آلوده‌کننده هوای اراک هستند، می‌گوید: با فشارهای محلی نمی‌توان این دو مجموعه ملی را متقاعد به رعایت قانون و مصوبات کرد. آقاخانی به مذاکرات صورت گرفته با مدیرعامل نیروگاه شازند برای تامین گاز مورد نیاز اشاره و با بیان اینکه مدیرعامل نیروگاه می‌گوید در این زمینه هیچ‌کاره است با طرح این سوال که مدیرعامل این مجموعه دارای چه مسئولیتی است، تصریح می‌کند: مدیرعامل نیروگاه می‌تواند با مذاکره و مکاتبه با مدیران بالادستی خود و تلاش برای مجاب نمودن آنان به تامین گاز براساس مصوبات نسبت به اجرای وظیفه خویش اقدام کند ولی به‌نظر می‌رسد عملا در این حوزه پاسخگویی از سوی مدیرعامل وجود ندارد.

این فعال زیست‌محیطی با اشاره به اینکه پس از هفته‌ها تجمع آرام مردم به آلودگی هوای شهر، با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست دراولین سفر استانی خود در اراک رفع مشکل آلودگی هوای این شهر را اولویت سازمان محیط‌زیست دانست، می‌گوید: این سفر دارای مصوباتی بود که ازآن‌جمله به گازسوزکردن کوره‌های آجرپزی اطراف شهر، انتقال آب به کویر میقان این شهر و گازسوز نمودن نیروگاه اشاره کرد که گازسوزکردن کوره‌های آجرپزی به‌دلیل کم‌هزینه بودن به‌عنوان یکی ازعملکردهای 100 روزه دولت به انجام رسید و طرح انتقال آب به کویر میقان نیز در دست مطالعه است؛ ولی مهم‌ترین مصوبه این سفر به دلیل شانه خالی کردن شرکت ملی گاز ایران در اجرای آن بر زمین مانده است. مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد زیست‌محیطی کیمیای سبز اراک با بیان اینکه اجرانشدن این موضوع را موجب بی‌اعتمادی مردم به دولت می‌داند و خاطرنشان می‌کند: کم‌کم زمزمه‌هایی مبنی بر از سرگیری تجمعات دوباره در اراک به‌منظور اعتراض به وضعیت آلودگی هوا به گوش می‌رسد و ضرورت دارد مسئولان خصوصا مدیران کشوری، نسبت به الزام شرکت ملی گاز ایران به تامین آن اقدام کنند. از سوی دیگر، آلودگی هوای اراک صرفا ناشی از فعالیت‌های صنعتی نیست، بر اساس پژوهش صورت‌گرفته درباره مبدا آلودگی هوای این شهر سهم صنعت 52 درصد و سهم خودروهای درحال تردد در آن 48 درصد است که باید در این زمینه و بهبود سیستم حمل و نقل و تقویت ناوگان اتوبوسرانی در آن نیز توجه جدی صورت گیرد.

محدودیت در اختصاص گاز به صنایع

از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد با وجود 20 میلیون مشترک در شرکت ملی گاز ایران و افزایش برودت هوا در کشور و رشد تصاعدی مصرف گاز در بخش خانگی، شرکت گاز با محدودیت‌های جدی در تامین گاز بخش‌های صنعتی رو‌به‌رو باشد و از این‌رو، قطع و یا ایجاد محدودیت در مصرف گاز واحدهای صنعتی مهم‌ترین اقدامی است که در دستور کار شرکت ملی گاز ایران قرار دارد. مسئولان شرکت ملی گاز در اظهارنظرهای خود اولویت در اختصاص گاز را در فصول سرد سال به مشترکان خانگی می‌دهند و با توجه به افزایش تعداد مشترکان خانگی و مصرف 431 میلیون مترمکعب گاز در 25 آذرماه که همچنان رو به رشد است، به نظر چاره‌ای در محدودکردن صنایع ندارند و از مردم می‌خواهند برای کاهش مشکلات و تامین گاز واحدهای تولیدی و صنعتی به صرفه‌جویی در این بخش روی آورند؛ صرفه‌جویی‌ای که می‌تواند به کاهش آلودگی هوا منجر شود. مدیر روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران درپاسخ به سوال آرمان درباره اینکه چرا مصوبه دولت در اختصاص گاز به نیروگاه اجرایی نمی‌شود، گفت: شرکت ملی گاز ایران 20 میلیون متر مکعب گاز مازاد خود در ایام زمستان را در اختیار وزارت نیرو و نفت قرار داده است و این شرکت دخالتی در اختصاص دادن یا ندادن آن و چگونگی تقسیم این سهمیه ندارد.

مجید بوجارزاده افزود: شرکت ملی گاز ایران از بهمن ماه سال گذشته تا پیش از سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، روزانه گاز نیروگاه شازند را تامین کرده است ولی با توجه به اینکه سیاست اصلی این شرکت تامین گاز مشترکان خانگی است، اولویت خود را در اختصاص گاز به این مشترکان می‌داند و مازاد گاز خود را در اختیار بخش‌های غیرخانگی قرار می‌دهد. او با تاکید براینکه نمی‌توان از مردم خواست به‌جای گاز، در خانه‌های خود مازوت و نفت کوره مصرف کنند چراکه هیچ وسیله‌ای برای استفاده از این نوع سوخت‌ها در اختیارشان نیست، اظهار کرد: با صرفه‌جویی در مصرف گاز می‌توان گاز موردنیاز نیروگاه‌ها را تامین کرد. مدیرروابط عمومی شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه مصرف گاز مردم اراک روزانه 16 میلیون مترمکعب است عنوان کرد: خود مردم این شهر نیز می‌توانند با اندکی صرفه‌جویی و رساندن مصرف خود به 10 میلیون مترمکعب، گاز مورد نیاز نیروگاه را تامین کنند که این موضوع در کاهش آلودگی هوای این شهر نیز نقش خواهد داشت.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha