سلامت نیوز : این‌روزها از یکدیگر زیاد می‌شنویم که دچار مشکلاتی چون سردرد، حالت تهوع، بی‌خوابی و خستگی مستمر شده‌ایم که البته دلیل مشخص آن آلودگی این‌روزهای هواست، اما کارشناسان دلیل اصلی این آلودگی را در سوخت بی‌کیفیت جست‌وجو می‌کنند. درحالی‌که بارها این مساله توسط مسوولان نفتی کشور رد شده است. این روزها نیز خبر از ورود ماده اکتان‌افزای جدیدی از چین به کشور رسیده که همان نام چین می‌تواند این نگرانی را ایجاد کند که بنزین با درصد آلودگی بیشتر میهمان شهرها خواهد شد. هرچند این ماده جدید نیز از همان خانواده MTBE است
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق ؛ برخی از رسانه‌ها در گفت‌وگو با کارشناسان مختلف، بر بی‌کیفیت‌بودن بنزین پتروشیمی‌ها تاکید کرده‌اند درحالی‌که هر زمستان با آلوده‌شدن هوای کلانشهرها بالاخص تهران مسوولان نفتی فعال می‌شوند تا شاید این ذهنیت را که بنزین یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا در کشور است را در ذهن‌ها منتفی کنند. در حال حاضر سه نوع بنزین در باک خودروهای موجود در کشور می‌سوزد. بنزینی که تولیدی مجتمع‌های پتروشیمی است، بنزینی که با اضافه‌کردن MTBE به بنزین سوپر تبدیل می‌شود و در نهایت بنزین معمولی، گرچه این روزها خبر از استفاده از ماده‌ای به نام MMT می‌رسد که ظاهرا از چین خریداری می‌شود!
یک محموله صدتنی ماده شیمیایی MMT به‌عنوان ماده اکتان‌افزای بنزین پس از واردات از چین، در پالایشگاه نفت شیراز تخلیه شده است. این در حالی است که هرچند MMT از خانواده MTBE است و قرار است نرم‌کننده‌ای برای سوپاپ خودروهای ایرانی محسوب شود اما همین‌که نام چین و چینی‌ها مطرح است این نگرانی را ایجاد می‌کند که آلودگی هوای کلانشهرها قرار است طی روزهای آتی چند برابر شود. درحالی‌که مهم‌ترین مشکل در حال حاضر استفاده از ماده‌های شیمیایی برای اکتان‌افزایی بنزین در کشور است؛ چراکه بسیاری از کارشناسان معتقدند می‌توان از ماده‌ای دیگر برای افزایش اکتان بنزین بهره برد. به گفته اصیلیان، کارشناس محیط‌زیست و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، یکی از موسسه‌های تحقیقاتی ایرانی موفق به کشف ماده‌ای شده که با اضافه‌شدن به بنزین، نقش اکتان‌افزا را بازی می‌کند و اثرات مخرب آن به نسبت بسیار کمتر از MTBE و اکتان‌افزاهایی ازاین‌دست است.
این درحالی است که طی دو، سه‌سال گذشته تولید بنزین در پتروشیمی‌ها نیز بر مشکلات آلودگی هوا افزوده و در حال حاضر علاوه بر ایجاد آلودگی از سوی ماده‌های شیمیایی افزودنی به بنزین بحث تولید بنزین بی‌کیفیت در پتروشیمی‌ها نیز مطرح است. بر اساس پیگیری‌های صورت‌گرفته درخصوص نحوه تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی، بنزینی که در پتروشیمی‌ها تولید می‌شود دارای آروماتیک بالایی است که به اذعان کارشناسان این بخش اگر آروماتیک موجود در بنزین نهایتا شش‌درصد باشد، مشکلی ایجاد نخواهد کرد درحالی‌که بیش از این رقم می‌تواند ناراحتی‌های سطحی چون سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و خستگی مستمر را ایجاد کند و در نهایت، استنشاق مستمر آن می‌تواند نتیجه‌ای چون سرطان خون به‌همراه داشته باشد. این در حالی است که کارشناسان این بخش، عدد آروماتیک موجود در بنزین تولیدی پتروشیمی را 14درصد اعلام می‌کنند.
البته می‌توان برای این ادعا، دلیل مستند‌تری هم ارایه کرد و آن هم گذری بر آمار سازمان هواشناسی نسبت به میزان آلایندگی‌های موجود در هوای آلوده این روزهاست. بر اساس اظهارات حسن اصیلیان، معاون سابق محیط‌زیست انسانی سازمان محیط‌زیست و عضو هیات عملی دانشگاه تربیت مدرس، سوختن آروماتیک در باک خودروها و خارج‌شدن آن از اگزوز هر خودرو به شکل گاز و بخار است که در محاسبه ذرات معلق موجود در هوا در بخش ترکیبات آلی فرار محاسبه می‌شود یا به نوعی دیگر ترکیبات آلی فرار مورد تاکید در گزارش میزان ذرات معلق موجود در هوا از تبخیر سوخت در اگزوز خودروها و پمپ‌بنزین‌ها نشأت می‌گیرد که بر اساس آمارهای سازمان کنترل کیفیت هوا ترکیبات آلی فرار در هوا طی چند ماه اخیر به‌شدت افزایش یافته است و شاید بتوان به نوعی زوج‌وفردکردن عبورومرور جدید خودروها در کلانشهر تهران را نیز که این روزها وضع شده ناشی از همین مساله دانست.
بر اساس آمارهای موجود ترکیبات آلی فرار معلق در هوا از مرز 280قسمت در میلیون گذشته است که بالاترین میزان آلودگی موجود در هوا محسوب می‌شود چراکه آلودگی‌های دیگر در هوا بسیار پایین‌تر از رقم مذکور است. در این بین نباید از خاطر برد که MTBE موجود در بنزین نیز بر افزایش این آلودگی تاثیر بسیار مهمی داشته است. MTBE که این روزها بسیاری آن را ماده سرطانزایی می‌دانند و اروپا و آمریکا مصرف آن را ممنوع اعلام کرده‌اند، ماده‌ای است که مسوولان نفتی کشور برای رساندن بنزین به اکتان بالا (94درصد) و سوختن راحت‌تر بنزین از آن استفاده می‌کنند، البته تاکنون سرطان‌زابودن این ماده به‌طور کامل تایید نشده اما ایجاد بیماری‌های پوستی این ماده مورد تایید قرار گرفته است. نبود تکنولوژی‌های به روز برای تولید بنزین با کیفیت در پالایشگاه‌های ایرانی دلیل اصلی استفاده از MTBE در سوخت خودروها اعلام می‌شود. این ماده نیز به‌صورت بخار و گاز در هوا معلق می‌شود و دارای قدرت جذب خیلی سریع است به گونه‌ای که بسیاری از سفره‌های زیرزمینی ما به دلیل نشت همین ماده در آنها بلااستفاده شده‌اند.
این ماده می‌تواند بیماری‌های پوستی شدیدی را ایجاد کند و اغلب کارشناسان معتقدند یکی از اصلی‌ترین علل افزایش بیماری‌های پوستی در کشور طی سال‌های گذشته استفاده از این ماده در سوخت کشور است. نکته قابل تامل آنکه، اگر انبارهای سوخت پمپ‌بنزین‌ها کمی نشتی داشته باشد این ماده به سرعت در خاک جذب می‌شود و پاکسازی آب و خاک غیرممکن خواهد بود. این ماده نیز اثراتی سطحی چون سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، خستگی مستمر و بی‌خوابی را به‌همراه دارد. در این بین اظهارات رییس انجمن جایگاه‌داران سوخت کشور قابل تامل است. ناصر رییسی‌فر از کیفیت پایین برخی محموله‌های بنزین در برخی روزها خبر می‌دهد. به اذعان وی، بعضا دیده می‌شود 10 تا 15روز تبخیر محموله ارسالی بنزین به جایگاه‌ها حدود 5/4لیتر در هر هزارلیتر است اما در عین حال دیده می‌شود 10 تا 15روز محموله بنزین ارسالی از درصد تبخیر بالایی برخورداراست.
به گفته این نماینده جایگاه‌داران کشور، مسوولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی حد مجاز تبخیر بنزین در هرهزار لیتر را 5/4 لیتر اعلام می‌کنند در حالی‌که در شرایط عادی در حال حاضر در هرهزار لیتر شش‌لیتر بنزین در جایگاه‌ها تبخیر می‌شود که این رقم بسیار بالایی محسوب می‌شود. رییسی‌فر دلایل تبخیر بنزین در جایگاه را دردمای هوا، تنظیم نبودن تلمبه‌ها و کیفیت پایین فرآورده جست‌وجو می‌کند و در عین حال تاکید دارد کیفیت پایین فرآورده نسبت به دیگر عوامل مطرح شده روی تبخیر بنزین تاثیرگذار است. به گفته عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، ترکیبات آلی فرار معلق در هوا و استنشاق آن اثرات حاد و مزمن دارد. به اثرات کوتاه‌مدت آن در ابتدای گزارش اشاره شده است اما اثرات بلندمدت آن سرطان خون، بیماری‌های کلیوی و سرطان مثانه است.
این در حالی است که گذری بر آمار این نوع بیماری‌ها در کشور نشان می‌دهد طی سال‌های گذشته این نوع بیماری‌ها به‌شدت رایج شده است. در عین حال بر اساس اظهارات حسن اصیلیان، MTBE نیز اثرات پوستی شدید و سرطان پوست را میهمان خانه‌های ایرانی‌ها می‌کند. در این بین تاکنون با وجود استدلال‌های علمی، وزارت نفت این اثرات را رد کرده است.
نظر شما