سلامت نیوز : از آنجا كه نوجوانان و جوانان بخش مهمی از سرمایه انسانی جامعه را تشكیل می‌دهند، تغییرات اجتماعی – فرهنگی این نسل از این ظرفیت برخوردار است كه منشأ دگرگونی‌هایی در دیگر سطوح جامعه باشد. از این رو، شناخت این كه آنان چطور از قابلیت‌های اینترنت و موبایل استفاده می‌كنند و از آن تأثیر می‌پذیرند، به یك دغدغه مهم تبدیل می‌شود. ایـنترنت، به عنوان یکی از کارآمـدترین رسانه‌های جهانی برای برقراری ارتباط و تـعامل بین‌المللی نقش تعیین کننده‌ای در انتقال فرهنگ و اطلاعات دارد. در ارتباط با استفاده از این فناوری، کشورهای جهان به دو دسته تولیدکننده و مصرف کننده تقسیم می‌شوند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه مردم سالاری ؛ امروزه، جوانان ونوجوانان بیشترین سهم را در استفاده از این رسانه دارند و فناوری اینترنت نیز متقابلاً بر نوجوانان، تأثیرات مثبت و منفی می‌گذارد که بررسی این تأثیرات قابل تأمل است. دوره نوجوانی هم زمان است با دوره بلوغ؛ یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های زندگی. در دروه بلوغ، تغییرات گوناگونی در ابعاد شخصیتی نوجوان رخ می‌دهد که هر کدام به نوعی می‌تواند بر او اثر بگذارد و حتی گاهی شخصیّت او را دگرگون سازد. بررسی‌هانشان می‌دهد که اینترنت بر نوجوانان تاثیر زیادی دارد و همچنین پیامدهای مثبت و منفی اجتماعی بسیاری دارد.

از اوایل دهه 90 میلادی، پژوهش‌ها و بررسی‌های بسیاری در زمینه روان شناسی اینترنت و تأثیر آن برسلامت و رفتار انسان انجام پذیرفته است. امروزه موضوع اینترنت، مساله مهمی برای بیشتر کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه و از جمله کشورهای اسلامی است. آگاهی از پی‌آمدهای اینترنت و در کنار آن، در نظر گرفتن راهبردهای مناسب برای استفاده درست و پیشگیری یا کاهش پی‌آمدهای احتمالی منفی آن، اهمیت اساسی دارد. در جامعه امروز ما، گرایش به اینترنت و استفاده از آن چنان رایج شده است که بیشتر خانواده‌ها، رایانه شخصی دارند و اعضای خانواده، بخش زیادی از وقت خود را در استفاده از اینترنت سپری می‌کنند. اینترنت در میان همه گروه‌های اجتماعی اعم از زن و مرد، پیر و جوان، بی‌سواد و باسواد از جذابیت خاصی برخوردار است. گسترش اینترنت، مانند هر نوآوری دیگری به ایجاد دگرگونی‌هایی در جنبه‌های مختلف زندگی انجامیده و استفاده از آن، امری اجتناب‌ناپذیر شده است، به گونه‌ای که بدون آن زندگی برای کسانی که بدان خوگرفته‌اند، دشوار می‌شود. ویژگی‌های منحصر به فرد اینترنت از جمله محتوای تحریک آمیز، سهولت دسترسی، آسودگی و سادگی کار با رایانه، هزینه پایین و تحریک برانگیزی بصری، همگی موجب استقبال عظیم مردم در سراسر جهان شده است.

امکانات وسیع این دنیای مجازی به حدی است که تمامی افراد خانواده به خصوص نوجوانان و جوانان را در هر سن و با هر تفکر و سلیقه مجذوب و معطوف خود می‌کند. شاید همین ویژگی‌های منحصر به فرد اینترنت است که امکان استفاده نابجا و سوء استفاده از آن را برای کاربران خود فراهم می‌کند. حجم آسیب‌های پنهانی كه از سوی پدیده‌های نوظهور بر جوامع وارد شده و می‌شود كم نیست و لزوم پرداختن به این مسأله احساس می‌شود. به طور قطع استفاده زیاد از اینترنت معضلات و بحران‌های روحی و جسمی خاصی را به همراه خواهد داشت که اگر به موقع، تشخیص و به آن پرداخته نشود می‌تواند سلامت روانی جامعه را با چالش‌های جدیدی روبه رو کند.از طرف دیگراهمیت این پژوهش جنبه گسترش و توسعه فوق العاده سریع اینترنت است و اینکه اینترنت یک رسانه بی همتاست؛ که دارای قابلیت‌های متن، دیداری- شنیداری است و جوانان ونوجوانان از مشتریان پر و پاقرص اینترنت به حساب می‌آیند این بی همتایی وتاثیرگذاری، اهمیت مطالعه آن را دو چندان می‌سازد.

نوجوانی دوره‌ای از زندگی است که نخستین تجارب زندگی در حساس‌ترین دوران رشد انسان رخ می‌دهد، آینده نگری، انقلابی گری و شورش، عشق، رابطه جنسی، تحصیل و شغل آینده و تثبیت هویت، همه در این دوران شکل می‌گیرند. شاید از همین روست که توجه به روانشناسی نوجوانی در دهه‌های گذشته از اهمیت بیشتری، به ویژه در کشورهایی که جمعیت جوان آنها رو به افزایش بوده، یافته است. در ایران براساس آمار رسمی نوجوانان حدود سی درصد از کل جمعیت جوان کشور را تشکیل می‌دهند. این درحالی است که به نسبت این جمعیت نه تنها متخصصان روانشناسی بالینی و مشاوره کافی وجود ندارد بلکه هنوز جایگاه و نقش آنان در فرایند بهداشت روانی نوجوانان به خوبی روشن نشده است. پیش از انتشار عقاید و نظرات اریکسون این گونه جوانان بزهکار تلقی می‌شدند، چون در این سن نوجوان در پی استقلال وهویت یابی است، لذا رفتارهایی در همین راستا از او سر می‌زد که به ظاهر برای افرادی که از ویژگی‌های این دوران غافل بودند نابهنجار می‌نمود و این رفتارها را به منزله رفتار‌های ضداجتماعی و بر علیه اطرافیان می‌دانستند. نوجوانان همه با بحران هویت روبه روشده‌اند، با این تفاوت که بعضی ساده‌تر آن را حل می‌کنند.

نوجوانان و جوانان شیفته ابراز لیاقت و اظهار وجود و شایستگی هستند. اثبات شخصیت و احراز هویت برای آنان یکی از مطبوع‌ترین لذایذ روحانی است که برای نیل به آن، از هیچ کوششی دریغ نمی‌کند؛ مثلاً، جوانی که برای اولین‌بار استخدام می‌شود و شغل و مسؤولیتی به عهده می‌گیرد به خودمی‌بالد و احساس می‌کند که جامعه او را به عضویت پذیرفته است؛ او این پولی را که از این راه به دست می‌آورد هر چند کم باشد با چندین برابر پولی که رایگان از والدین گرفته است قابل مقایسه نمی‌داند؛ چون این پول را سند شخصیت خود می‌داند. اولیای دین اسلام به نوجوان نقش و مسؤولیت وزارت داده‌اند و این امر نشان دهنده اهتمام اسلام به رابطه با جوان و نوجوان است. او دنبال کسب هویت است و اگر از طرف خانواده تحقیر شود، هویت خود را نمی‌یابد. در دوره نوجوانی ارزش‌ها و استانداردهای اخلاقی برای انسان مطرح می‌شود. توانایی‌های فزاینده نوجوانان آنان را متوجه مسائل و ارزش‌های اخلاقی می‌كند و راه‌های پیچیده‌تری را برای كنار آمدن با آن می‌یابند.

در عین حال، آنچه جامعه از نوجوانان می‌خواهد به سرعت در حال تغییر است و همین مستلزم ارزیابی مجدّد و مداوم ارزش‌ها و اعتقادات اخلاقی است. فراگیر شدن رسانه‌ها در آغاز قرن بیست و یکم باعث افزایش نقش اینترنت در شکل دهی به فرهنگ، هویت و باورها و ارزش‌های اجتماعی شده است. اینترنت پدیده شگفت قرن، انقلاب مهمی در ارتباطات پدید آورده است. ویژگی عمده‌ای كه در اینترنت وجود دارد و در سایر رسانه‌ها دیده نمی‌شود، تعامل است. در گذشته هویت افراد و روابطشان با دیگران وابسته به فضای مادی ای بود که در آن زندگی می‌کردند و مکان عنصری تعیین کننده بود. اما در حال حاضر بواسطه ظهور تکنولوژی‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، محدودیت‌های زمان و مکان از بین رفته و فرد دیگر به مکان محلی و بومی خود وابسته نیست. امروزه مشاهده می‌کنیم مولفه‌های فرهنگی که توسط رسانه به ذهن مخاطبان نفوذ می‌کند نه تنها موقعیت خانواده را ضعیف می‌کنند، بلکه جای گروه‌های هم سال که پیشتر در هویت یابی افراد تاثیر می‌گذاشت را نیز گرفته است.