سلامت نیوز : هنوز یك هفته از خبر مرگ سالی 150 هزار ایرانی با هفت منشا مشترك نگذشته است،كه خبر تدوین برنامه كاهش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر به گوش میرسد.پیش از این اعلام شده بود خطر واگیر،بیماریهای غیرواگیردار نظیر سرطانها،دیابت، فشارخون، چاقی،بیماریهای ژنتیكی،آسم،بیماریهای دهان و دندان،بیماریهای كلیوی و اسكلتی - عضلانی كه از جمله مهمترین بیماریهای حوزه غیرواگیر هستند بلای جان ایرانیان شدهاند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ بیماریهایی كه شاید مثل ایدز و هپاتیت ترس در دل مردم نمیاندازند،اما خاموش میآیند و جان بیشماری را كه حالا 150 هزار نفر اعلام شدهاند در سال میگیرند.بهطور مثال در آبان ماه امسال، علیرضا استقامتی عضو كمیته كشوری دیابت اعلام كرده بود: «در حال حاضر حداقل حدود 20 میلیون ایرانی یا به دیابت مبتلا هستند یا پیشدیابت دارند.نیمی از بیماران دیابتی از بیماری خود اطلاع ندارند،چون دیابت علامت ندارد.»از سویی دیگر،در مورد بیماری غیرواگیر دار سرطان و آمارهای موجود گفته شده است كه سونامی سرطان ایران را در نوردیده است.در دی ماه امسال دكتر بهزاد رحمانی،عضو هیات مدیره انجمن علمی جراحان عمومی ایران،شیوع سرطان در كشورمان را غیرمتعارف خواند و گفت: «تغییر به وجود آمده در روند ابتلا به سرطان و افزایش شیوع این بیماری در ایران،طبیعی به نظر نمیرسد.»با توجه به این روند و اهمیت بیماریهای غیرواگیردار در زندگی ایرانیان رئیس واحد بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت از تدوین برنامه كاهش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر از ابتدای سال 93 تا پایان 95 خبر داد و سه استراتژی مهم وزارت بهداشت برای مقابله با هفت عامل خطر را تشریح كرد.
دكتر بهزاد دماری،مشاور معاون بهداشتی وزیر بهداشت در گفتوگو با ایسنا،در این باره گفت: «در واحد بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت سه اقدام اصلی با هدف كاهش عوامل خطر و بیماریهای غیرواگیر برای آینده طراحی كردهایم؛ ابتدا آنكه سیستم درونی خود را پالایش و تقویت كنیم و بهدنبال آن ساختار،بودجه و نیروی انسانی مناسب تعریف و استقرار یابد. همچنین برنامه كاهش عوامل خطر بیماریها برای سه سال آینده طراحی شده كه باید اجرایی شود.در این زمینه نیز هماهنگیهای لازم با سازمان نظام پزشكی،سازمان بیمه سلامت (سازمان خدمات درمانی)،سازمان تامیناجتماعی و انجمنهای مختلف علمی به عمل خواهد آمد. از طرف دیگر باید بتوانیم بر فرایند درمان بیماران نظارت كنیم. البته این موضوع به معنای آن نیست كه در كار معاونت درمان مداخله كنیم.
هفت عامل خطر منشا مرگ ایرانیها
دكتر بهزاد دماری،مشاور معاون بهداشتی وزیر بهداشت در گفتوگو با ایسنا هفت عامل خطر را منشا بیش از 150 هزار مرگ سالانه در كشور عنوان كرد و گفت: «این هفت عامل،عواملی هستند كه همه مردم كم و بیش با آنها آشنا هستند؛سیگار،تغذیه ناسالم، كمتحركی، چاقی، فشار خون، قند خون بالا و كلسترول خون بالا.در مجموع این هفت عامل خطر به همراه افسردگی (به عنوان عامل خطر برای خودكشی)، حدود 70درصد بار بیماریها را سبب میشوند.»به این لیست باید سبك غلط زندگی ایرانیان را هم افزود،كه از تغذیه نامناسب،عدم آرامش روانی و معضلات اجتماعی نیز رنج میبرند،كه به افزایش بیماریهای غیرواگیردار منجر میشود.
تدوین برنامه كاهش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر
تا چندی پیش جایگاه 70 درصد بار بیماریها در ساختار تشكیلاتی وزارت بهداشت مشخص نبود.اما اكنون با توجه به آمار بالای مرگومیر ایرانیها بر اثر بروز بیماریهای غیرواگیردار،تصمیم به تدوین برنامهای برای مقابله با این هفت عامل خطر بیماریها گرفته شده است.در همین زمینه دكتر دماری،در توضیح برنامههای در نظر گرفته شده جهت كاهش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر،گفت: برنامه كاهش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر از ابتدای سال 93 تا پایان سال 95 پیشبینی شده است.در عوامل خطر بیماریها سه استراتژی مطرح است؛نخست افزایش سواد سلامت مردم است.ارتقای سواد سلامت مردم با افزایش دانش،تغییر نگرش و ارتقای مهارتهای مرتبط به شیوه زندگی سالم شروع شده و در صورت فراهم آمدن شرایط محیطی تبدیل به رفتار خواهد شد.
همانطور كه بهدنبال اقدامات فرهنگی انجام شده،امروزه مقولهای مانند صرفهجویی در مصرف برق و ذخیره انرژی جزو اولویتهای مردم قرار گرفته،باید با فرهنگسازی،كاهش عوامل خطر بیماریها و پیشگیری از بروز این بیماریها نیز در سبد اولویتهای خانوادهها قرار گیرد. وی در این باره افزود: مردم باید با عوامل مرگهای زودرس (قبل از 60 سالگی) آشنا شوند.به بیانی ساده میتوان گفت كه بیماریهای غیرواگیر و عمده مرگهای زودرس با چهار عامل عمده یعنی رژیم غذایی مناسب،افزایش تحرك بدنی، ترك دخانیات و عدم مصرف الكل كنترل شدنی است.به این عوامل خطر رعایت ایمنی و پیشگیری از حوادث را هم باید افزود كه سالانه از مرگ تعداد زیادی از مردم و جوانان جلوگیری میكند.
ارائه كارت هشدار به شهروندان
دكتر دماری در توضیح استراتژی دوم در كنترل عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر گفت: لازم است در زمینه این هفت عامل خطر،كارت هشدار به شهروندان ارائه دهیم؛به این معنا كه در مراجعه فرد به پزشك،از نظر این هفت عامل خطر ارزیابی و میزان احتمال ابتلا به بیماری در سالهای آتی به وی آگاهی دهیم.در این زمینه به عنوان مثال میتوان صفحه آخر دفترچه بیمه را در نظر گرفت.البته نكته مهم آن است كه در صورت شناسایی فرد مبتلا باید درمان وی نیز آغاز شود.خوشبختانه همكاران ما در سازمان بیمه سلامت نیز با همین رسالت از درمان بیماریهای شایع حمایت میكنند و قرار است این موضوع بهطور مشترك در شورایعالی بیمه مطرح شود.وی در این باره افزود: درمانها بهطور وسیع در حوزه بیماریهای غیرواگیر به پنج بیماری عمده یعنی فشار خون، چاقی، چربی خون، دیابت و سیگار مربوط میشود.امیدواریم با كمك انجمن پزشكان عمومی،سازمان نظام پرستاری و سازمان نظام پزشكی بتوانیم در این پنج مورد مردم را تحت مراقبت و بهبود قرار دهیم.
همكاریهای بین بخشی«استراتژی سوم»
چندی پیش در زمینه اینكه پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر دار یك فعالیت بین بخشی است،دكتر سیامك مرهصدق،نماینده كمیسیون بهداشت مجلس نهم به تهران امروز،گفت: «سبك سالم زندگی از فعالیتهای بین بخشی است،كه فقط در عملكرد وزارت بهداشت خلاصه نمیشود.وزارت كشاورزی،بخشهایی كه در امر بازرگانی كار میكنند،وزارت ورزش و جوانان،وزارت مسكن و شهرسازی و شهرداریها همه اینها در ایجاد بستر لازم برای جلوگیری از بیماریهای غیرواگیر نقش دارند.»
در همین زمینه،دكتر بهزاد دماری،مشاور معاون بهداشتی وزیر بهداشت، همكاریهای بین بخشی را «استراتژی سوم در كنترل عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر»خواند و گفت:بیتردید در كنترل عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر به همكاریهای بین بخشی نیاز است. به عنوان مثال اگر بتوانیم نمك نان را در كشور كنترل كنیم، میتوانیم میانگین فشارخون جامعه را تا حد قابل قبولی كاهش دهیم؛ تجربهای كه در دنیا وجود دارد.همچنین اگر تحرك فیزیكی را به مردم توصیه میكنیم،قاعدتا باید سازمانی كه مسئولیت پاكی هوا را بر عهده دارد،هوای سالم برای مردم ایجاد كند یا شهرداریها باید در زمینه ایجاد پیادهروهای سالم، جادههای تندرستی و فضای سبز قابل دسترس در نزدیكترین نقطه زندگی شهروندان اقدام كنند. همچنین وزارتخانههای جهاد كشاورزی و صنعت، معدن و تجارت، مواد غذایی سالم برای مردم فراهم كنند. صنایع از تولید غذاهای پرنمك و قندی دست بردارند و نانی كه برای مردم فراهم میشود بیشترین سبوس را داشته باشد. تمام این موارد به همكاری بخشهای دیگر منوط میشود.
مشاور معاون بهداشت وزیر بهداشت در این باره افزود: برخلاف دیگر نقاط دنیا، در كشور ما انواع ماست و شیر پرچرب نسبت به انواع دیگر ارزانتر است،درحالی كه باید برعكس شود.بر همین اساس مطمئنم كه هنوز در مورد بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر آنها اطلاعرسانی صحیحی برای صنایع صورت نگرفته است.صنایع باید آگاه باشند كه با اندكی تلاش و گرفتن مشاوره میتوانند به یك صنعت سالم تبدیل شوند.وی با بیان اینكه در حوزه بیماریهای غیرواگیر باید با تدبیر، عقل و خرد جمعی كار كرد، گفت: در مجموع برنامه مربوط به همكاریهای بین بخشی، انتظارات و تكالیف هر كدام از سازمانها در برابر هر یك از این عوامل خطر را تعیین كرده است. این موارد پس از طرح و تصویب در شورایعالی سلامت و امنیت غذایی در قالب تفاهمنامه همكاری میان وزارت بهداشت و سایر وزارتخانهها و ارگانهای مربوطه به اجرا گذاشته میشود.
وی ارائه مشاورههای تسهیلی از سوی كارشناسان وزارت بهداشت به دیگر دستگاهها را جهت تبدیل شدن آنها به دستگاهی سلامت محور لازم دانست و گفت: توصیه اكیدم آن است كه راهبردهای تصویب شده در شورایعالی سلامت و امنیت غذایی مانند گذشته راهبردهای عمودی و تحكمی نباشد و به نوعی دستگاهها باید در این ارتباط همدلی داشته باشند.
نظر شما