سلامت نیوز: میانگین سن ازدواج در ایران به ۲۷.۴ سالگی برای مردان و ۲۲.۱ سالگی برای زن‌ها رسید. این در حالی است که افزایش سن ازدواج موج گسترده تجرد قطعی را به‌دنبال خواهد داشت.این میانگین برای مردان تا سال 65خورشیدی رو به کاهش بود اما از آن سال روند افزایشی یافت و هرگز کمتر از 23.8 نشد. در زنان اما همواره این روند رو به افزایش بوده و از 19سال در سال65 به رقم کنونی رسیده است. این در حالی است که آستانه تجرد قطعی مردان کشور در سال 1390گروه سنی ۴۴-۴۰ سال برای زنان و ۵۴-۵۰ سال برای مردان سن تجرد قطعی بوده است.

مجرد قطعی یعنی کسانی که امید به ازدواج ندارند و احتمال زوجیت در بین آنان بسیار کم است. با توجه به اینکه شانس ازدواج در 50 سالگی به حداقل می‌رسد، جمعیت‌شناسان میزانی را با نام عمومیت ازدواج تعریف کرده‌اند که به‌معنای نسبت افرادی است که تا سن ۵۰‌ سالگی دست‌کم یک‌بار ازدواج کرده‌اند و برای قابل مقایسه‌کردن، از نسبت حداقل یک‌بار ازدواج‌کرده‌ها در گروه سنی 49-45 ساله برای 2جنس استفاده شده است و از تفاوت آن تجرد قطعی به ‌دست آمده است.

بر اساس آمار ثبت احوال هم‌اکنون 62 هزار مرد و 90 هزار دختر در کشور وجود دارند که با عبور از سن 49 سالگی هنوز مجردند، بنابراین تعداد کمتری از زنان تا سن ۵۰ سالگی حداقل یک‌بار ازدواج‌کرده و تجرد قطعی در بین زنان یعنی تعداد زنان هرگز ازدواج نکرده بیشتر از مردان است. شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده حل مسئله تجرد قطعی و بالارفتن سن ازدواج دختران، همچنین افزایش آمار دختران تحصیل‌کرده و دارای مطالبات را در گرو حل مسائل کلان جامعه می‌داند.

خودخواسته یا اجباری؟
تجرد قطعی علاوه بر اینکه یک مفهوم آماری در جامعه‌شناسی است، یک مفهوم روانشناختی هم می‌تواند باشد. به این ترتیب فرد اگر تا سنین بالا هم مجرد باشد اما همچنان فکر ازدواج را در سر داشته باشد، مجرد قطعی محسوب نمی‌شود. مجرد قطعی کسی ا‌ست که به هر دلیلی فکر ازدواج را از ذهن خود خارج‌ساخته و نیتی در این باب ندارد. سیدهادی معتمدی روان‌پزشک و آسیب‌شناس، در تعریف تجرد قطعی می‌گوید:

نمی‌توان تعریفی کلاسیک برای مفاهیم جدیدی که وارد ادبیات می‌شوند، ارائه داد؛ اما براساس تعریف عمومی که در مورد پسران و دختران وجود دارد، کسانی که نیت ازدواج را در هر سنی از سر بیرون کنند، مجرد قطعی به شمار می‌آیند. ولی تجرد کسانی که نیت ازدواج دارند، اما همسری برایشان پیدا نمی‌شود، هر چند ممکن است تا سنین بالا مجرد باقی بمانند، تجرد قطعی نیست، زیرا این نوع تجرد، اجباری است.

عوامل تجرد قطعی را می‌توان به 2گروه خودخواسته و اجباری تقسیم کرد. حالت اول زمانی است که دختر یا پسر جوان به‌دلیل فراهم‌نبودن شرایطی از قبیل نبود امکانات مالی، تصمیم‌های غلط خود یا خانواده، پیدانکردن فرد مناسب و مورد نظر خویش و یا هر عامل اثرگذار دیگری ازدواج نمی‌کند. و حالت دوم زمانی است که جوان خود عالمانه و آگاهانه و با هر نیتی به شکل مقطعی یا دائم، قید زندگی مشترک را می‌زند.

شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس و جمعیت‌شناس، می‌گوید که درصورت ادامه این روند، تا 10سال آینده یک میلیون دختر به جمعیت مجردان قطعی کشور افزوده می‌شوند. کاظمی‌پور ادامه می‌دهد: مشکل کنونی جامعه ما این است که مردان ما با دخترانی در سنین پایین‌تر ازدواج می‌کنند و تنها راه‌حل مشکل تجرد قطعی دختران این است که همسن‌گزینی همسری در کشور رخ دهد چرا که اگر تعداد پسران در سن ازدواج را با دختران در آستانه ازدواج با فاصله سنی 2یا 3سال نیز درنظر بگیریم تعداد دخترهایی که مجرد باقی می‌مانند، کمتر می‌شود.
اختلاف در معنای تجرد
عبارت تجرد قطعی خود دارای بار منفی روانی برای افرادی است که تاکنون ازدواج نکرده‌اند اما خواهان تشکیل خانواده هستند. همچنین باید به ساده‌سازی‌ تشکیل خانواده و تغییر برخی مراسم تجملاتی پرداخت و فرصت ازدواج آگاهانه و معقول را برای افراد جامعه مهیا ساخت در غیراین صورت تجرد قطعی و شیوع زندگی مجردی یا زندگی موقت با جنس مخالف بدون ازدواج رسمی و شرعی بسیار گسترش خواهد یافت.

مطالعه‌ای که مرکز تحقیقاتی pew در سال ۲۰۱۱ میلادی زیرنظر سازمان ملل متحد انجام داده، نشان می‌دهد در اکثر کشورهای مطالعه‌شده،۸۰درصد زنان و مردان قبل از رسیدن به سن ۵۰ سالگی ازدواج می‌کنند. برای مثال، میانگین سنی ازدواج زنان آمریکایی 26.9 و برای مردان این کشور29.8بوده است. درحالی‌که ازدواج هنوز معمول‌ترین الگوی زندگی در سراسر جهان است اما افراد مجرد خیلی دیرتر از دهه‌های گذشته تصمیم به ازدواج می‌گیرند. همچنین در بیشتر کشورهای جهان مهم‌ترین عامل افزایش سن ازدواج، مسائل اقتصادی است.

از سوی دیگر مردم کشورهای توسعه‌یافته، زمان بیشتری را مجرد می‌مانند. البته معنای مجرد در سبک زندگی این کشورها، با تجردی که ما می‌شناسیم قدری متفاوت است. به‌طوری که در سال 2011میانگین سن ازدواج برای زنان آمریکایی26.9 و برای مردان این کشور 29.8 بوده است. اطلاعات جمع‌آوری‌شده از سوی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ میلادی حاکی از آن است که درکشورهای اروپای غربی میانگین سن ازدواج بیش از ۳۰ سال است و افغانستان نیز پایین‌ترین میانگین سن ازدواج را در بین سایر کشورهای جهان دارد به‌طوری که در این کشور ۲۰ سالگی متوسط سن ازدواج است.