سعید داودی، مشاور عالی مركز توسعه شبكه وزارت بهداشت در گفت‌وگو با فارس افزود: اجرای طرح پزشك خانواده در شهرها در سال 87 قطعی شده و از مدت‌ها پیش تیم‌های كارشناسی اجرای این طرح در وزارت بهداشت، سازمان بیمه خدمات درمانی و در سطح دولت فعال شده است، قرار است بخش عمده این طرح در شهرها توسط بخش خصوصی اجرا شود به همین علت نیازمند همكاری نزدیك، سازمان نظام پزشكی، انجمن پزشكان عمومی و جامعه پزشكان هستیم.
وی كه یكی از طراحان طرح پزشك خانواده در ایران است، ادامه داد: قرار است طرح پزشك خانواده از شهرهای زیر 50 هزار نفر و زیر 100 هزار در شهرها و استان‌هایی كه آمادگی بیشتری برای اجرای این طرح دارند و هماهنگی بین وزارت بهداشت، وزارت رفاه، سازمان نظام پزشكی و انجمن پزشكان عمومی در آن‌ها منسجم‌تر است با تشكیل تیم‌های سلامت آغاز شود و طی امسال و سال 88 پزشك خانواده در این شهرها مستقر شود و از سال 89 نیز اجرای طرح پزشك خانواده در شهرهای بزرگ‌تر و كلان‌شهرها آغاز شود.
داودی گفت: تصمیم وزارت بهداشت این است كه حتی‌الامكان در شهرها از تصدی در اجرای طرح پزشك خانواده بپرهیزد و از توان بخش خصوصی استفاده كند، در روستاها چون در اغلب مناطق پزشكان شاغل در بخش خصوصی حضور نداشتند، وزارت بهداشت مجبور بود اجرای طرح را بر عهده بگیرد اما در شهرها شرایط برای فعالیت بخش خصوصی فراهم است.
وی ادامه داد: تاكنون حدود 23 میلیون نفر در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر تحت پوشش طرح پزشك خانواده قرار گرفته‌اند، برآورد می‌شود، حدود 30 میلیون نفر نیز در 8 كلانشهر كشور مستقر باشند بنابراین برآورد می‌شود حدود 15 میلیون نفر یا قدری بیشتر در شهرهای زیر 100 هزار نفر باشند كه باید در این مرحله زیر پوشش طرح پزشك خانواده بروند.
وی گفت: تلاش می‌شود برای اجرای طرح پزشك خانواده در شهرها حداقل جابه‌جایی در جامعه پزشكی و امكانات صورت گیرد تا بدون به هم ریختگی این طرح اجرا شود، البته نحوه اجرای این طرح، شهر به شهر و استان به استان با توجه به وضعیت هر منطقه متفاوت است‌ ولی استراتژی كلی این است كه از همكاری جامعه پزشكان در بخش خصوصی به نحو احسن استفاده شود.
داو‌دی افزود: اجرای مناسب این طرح نیازمند همراهی و هماهنگی همه مسئولان محلی اعم از امام جمعه، استاندارد، شورای شهر و بیمه‌هاست، مسئله دیگر تأمین منابع مالی اجرای طرح پزشك خانواده در شهرهاست كه چون اكثر مردم شهرها بیمه هستند، با استفاده از همین منابع موجود بیمه تا حد زیادی امكان اجرای این طرح وجود دارد و اگر در مراحل اولیه برای استقرار سیستم نیازمند اعتبار ویژه‌ای باشیم آن قدر زیاد نیست كه تأمین آن ممكن نباشد و اگر دولت و سازمان‌های بیمه‌گر در این مرحله همراهی كنند اجرای پزشك خانواده در شهرها امكانپذیر است و نظام سلامت كشور را كه دچار نابسامانی‌های فراوان است اصلاح و متحول می‌كند.
مشاور عالی مركز توسعه شبكه وزارت بهداشت گفت: اجرای طرح پزشك خانواده در كشور، ارتقای كیفیت خدمات درمانی، توزیع مناسب امكانات بهداشتی ـ درمانی، سلامت محور شدن خدمات به جای درمانگری، كاهش سهم پرداختی مردم از هزینه‌های سلامت و اصلاح اقتصاد سلامت كه منابع زیادی اكنون در آن از بین می‌رود، كاهش تداخل‌های دارویی و رفع مشكل سردرگمی بیماران در مراجعه به پزشك می‌شود.
وی ادامه داد: طرح پزشك خانواده در 3 سطح خدمات اولیه سلامت، خدمات تخصصی سرپایی و بستری پزشكی و سوم خدمات فوق‌تخصصی تقسیم می‌شود، حدود 80 درصد نیاز مردم به خدمات سلامت در سطح اول كه توسط پزشكان خانواده ارائه می‌شود، تأمین می‌شود.
وی گفت: پزشكان خانواده مسئول حفظ سلامت افراد تحت پوشش هستند و باید برای همه اطلاعات سلامت افراد تحت پوشش آن‌ها، در پرونده سلامتشان ثبت شود. در صورتی كه مردم به خدمات تخصصی یا فوق تخصصی پزشكی نیاز داشته باشند ارجاع آن‌ها به سطوح بالاتر باید از طریق پزشك خانواده انجام شود و پزشكان سطوح بعدی نیز باید گزارش كار خود را برای ثبت در پرونده بیمار به پزشك خانواده برگرداند.
داوودی اضافه كرد: حداقل 50 درصد بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان‌ها در این سیستم با تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری و درمان به موقع هستند و به این ترتیب مردم كم‌تر بیمار می‌شوند و اگر هم بیمار شوند هزینه‌های زیادی به آن‌ها تحمیل نمی‌شود.
وی گفت: اگر این طرح به درستی در جامعه معرفی شود. اكثریت مردم و پزشكان برای اجرای آن همراه می‌شوند، اكنون نیز اكثریت جامعه پزشكی با اجرای این طرح موافق هستند شاید فقط بخش اندكی كه حدود 10 درصد پزشكان متخصص و فوق متخصص هستند به این دلیل كه تصور می‌كنند، اجرای این طرح ممكن است درآمدهای آنچنانی آن‌ها را كم كند، با اجرای این طرح مخالفت می‌كنند.
وی افزود: یكی از مزایای اجرای طرح پزشك خانواده، توزیع مناسب امكانات و بیماران است، در اوضاع فعلی پزشكانی هستند كه روزانه در مطبشان 50 تا 100 بیمار را ویزیت می‌كنند و تا پاسی از شب بیمار می‌بینند و در عوض پزشكان متخصصی هستند كه روزانه حتی 2 یا 3 مریض هم ندارند.
داوودی گفت: این وضعیت نه برای پزشكان پردرآمد خوشایند است زیرا زندگی ندارند و نه برای پزشكانی كه بیمار ندارند، مناسب است كه تخصص و توانشان به هدر می‌رود در حالی كه عموماً تجربه و توانمندی پزشكان تا این حد متفاوت نیست كه چنین فاصله‌ای بین 10 درصد پزشكان از یك طرف و 90 درصد پزشكان متخصص كه كم درآمد هستند باشد.
وی افزود: در این آشفتگی بازار مردم متضرر می‌شود و با این كه هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند، خدمات با كیفیت درمانی نمی‌گیرند، توزیع امكانات سلامت در كشور عادلانه نیست و امكان نظارت بر چنین وضعی كه سیستم مشخص و تعریف شده‌ای ندارد، هم وجود ندارد.