گسترش جرائم خیابانی احساس امنیت را از بین می‌برد

سلامت نیوز : ترس از سوء‌استفاده مالی یكی از عوامل فشار روانی بر ایرانی‌ها تشخیص داده شده است.مركز افكارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در آخرین نظرسنجی انجام داده با موضوع «عوامل موثر بر ایجاد فشار روانی بر مردم ایران»،ترس از سوءاستفاده‌های مالی با میانگین 54/3 از پنج در كل كشور و چهار در تهران را موثرترین عامل ایجاد فشار روانی بر شهروندان اعلام كرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ در بخش دوم نتایج این نظرسنجی مسائل موثر در ایجاد فشار روانی بر مردم مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است و در هر حوزه مهم‌ترین عامل استخراج و بین تهران و سایر نقاط كشور نیز مقایسه شده است.بر پایه این گزارش، مسائل مربوط به «امنیت» در جامعه یكی از حوزه‌های مورد بررسی این نظرسنجی بوده است كه با سه سوال «ترس از سوءاستفاده مالی»، «ترس از سرقت یا اخاذی» و «ترس از افراد شرور» مورد سنجش قرار داده است.به نقل از مركز افكارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)،جامعه آماری این نظرسنجی،افراد 18 سال به بالای كشور (اعم از شهری و روستایی) و تعداد نمونه 5450 نفر بوده است. از مجموع پاسخگویان شركت‌كننده در این نظرسنجی، 52.7 درصد نمونه را مردان و 47.3 درصد مابقی را زنان تشكیل داده‌اند.

میانگین سنی پاسخگویان 36.1 سال بوده است. بنابر این گزارش، ترس از سوءاستفاده‌های مالی با میانگین 3.54 از پنج در كل كشور و چهار در تهران، موثرترین عامل ایجاد فشار روانی بر شهروندان است.باید افزود: 67.3 درصد از شهروندان تهرانی به میزان خیلی زیاد و زیاد، 17.7 درصد متوسط و 15.1 درصد به میزان خیلی كم و كم ترس از سوءاستفاده مالی را عامل ایجاد فشار روانی دانسته‌اند. این میزان برای سایر نقاط كشور 54.1 درصد خیلی زیاد و زیاد، 25.1 درصد متوسط و 20.8 درصد خیلی كم و كم بوده است.

دكتر اصغر مهاجری جامعه‌شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی،در مورد ناامنی در جامعه به تهران امروز،می گوید: «ما در كشور ایران احساس ناامنی را بیشتر داریم و در مقطع‌های زمانی مختلف هم بر اساس آمار جمع‌آوری شده همین موضوع را تایید می‌كند.هرچند كه احساس ناامنی با خود ناامنی متفاوت است و احساس ناامنی شاید به لحاظ عینی و اتفاقاتی كه رخ می‌دهد كم اهمیت باشد نسبت به خود ناامنی كه رخ می‌دهد،ولی به لحاظ اثرگذاری و پیامدهایی كه ایجاد می‌كند بسیار مهم و اولی است.

چون اگر جامعه‌ای كه در یكی از آنها ناامنی بالا باشد و در دیگری كه احساس ناامنی بالا باشد،جامعه‌ای كه متزلزل می‌شود،جامعه‌ای كه دچار مشكلات عدیده‌ای می‌شود همان جامعه‌ای است كه در آن احساس ناامنی بیشتر است نسبت به جامعه‌ای كه در آن خود ناامنی وجود دارد.»

این پژوهشگر مسائل اجتماعی تاكید می‌كند: «نكته بعدی كه وجود دارد این است كه ما باید یك مقدار كلید واژه «ناامنی» را دقیق‌تر و وسیع‌تر ببینیم تا بتوانیم به آن چند لایه ای،چند بعدی و به‌ویژه به گستردگی این واژه نزدیك‌تر بشویم.این واژه هم بسیار مهم است و هم بسیار پیچیده و چند بعدی است و هم معلولی است كه علت‌های بیشتری را ایجاد می‌كند و هم خود علتی است كه معلول‌های زیادی را ایجاد می‌كند و یكی از شاخص‌های معتبری است كه روانشناسان،جامعه‌شناسان، رفتارشناسان و حتی سیاستمداران و مدیران می‌توانند با تكیه بر آن شاخص بسیاری از مصائب و مشكلات پنهانی جامعه را دریابند.زمانی كه از احساس ناامنی صحبت می‌كنیم،برمی‌گردد به این واژه كه پهنای باندش بسیار گسترده است كه از ناامنی اقتصادی گرفته تا ناامنی روانی،سیاسی،فیزیكی و خیلی موارد دیگر را در برمی‌گیرد.»

به ناامنی باید نگاه سیستمی داشت

این جامعه‌شناس معتقد است: «این مقدمه معنی‌اش این است كه باید یك نگاه سیستمی به امنیت و ناامنی داشته باشیم.یعنی در نگرش سیستمی معنی و مفهوم ناامنی را متوجه می‌شویم.زمانی كه حوزه اقتصاد ناامن است و افراد قادر نیستند با احساس امنیت حداقلی به فردای شغلی‌شان،میزان درآمدشان اندیشه كنند،باید همان لحظه منتظر ناامنی خیابانی،زورگیری،باج‌گیری و دزدی باشیم و حتی تركیبی از اینها كه شامل دزدی‌ها و برخی از آسیب‌های حوزه جنسی است.»

از سویی دیگر،«وقتی در حوزه فرهنگی،هنر و تفریح احساس ناامنی می‌كنید و نمی‌توانید شفاف و آشكارا و روی صحنه برخی از تمنیات و علایق و نیازهای خود را برآورده كنید باید منتظر ناامنی‌های زیر پوستی در شهر باشید،به كوچه‌های خلوت توجه كنید،به شب‌های تاریك توجه كنید به جاهایی كه می‌توان پشت پرده و صحنه ترجمه كرد كه در آن اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد.وقتی روی صحنه زندگی نیازها برآورده نمی‌شود،باید منتظر بود در پشت صحنه كه یكی از این پشت صحنه‌ها،ممكن است درون خانه‌ها باشد،اتفاقات فراوانی رخ بدهد به لحاظ امنیتی و تعرض و خطر كه اصلا در آمارها منعكس نمی‌شود.

لذا این نگاه سیستمی است كه ما را به معنی واقعی احساس ناامنی و دلایل آن و معلول‌های آن می‌رساند.» این جامعه شناس تاكید می‌كند هنجارشكنان و كسانی كه هنجارشكنی ناامنی را گسترش می‌دهند،آن افراد شرور و نابهنجار برای كار خود توجیهی پیدا می‌كنند و توجیه این است كه دیگران خون ما را به شیشه گرفته‌اند،مافیا وجود دارد،رانت وجود دارد در نتیجه حق ما را خورده‌اند،پس ما هم حق خود را با این روش بستانیم.آنها قبح هنجار و امنیت را با روش توجیهی خود را می‌ریزند.در آن زمان‌ها موجی از ناامنی اتفاق می‌افتد،كه خود این موج ناامنی،احساس ناامنی را بسیار تشدید می‌كند.»

مهاجری،به عنوان پژوهشگر اجتماعی معتقد است: «به نظر من به عنوان پژوهشگر و جامعه‌شناس،اكنون زمان مهمی است، یعنی گذشته تقریبا هشت سال ما بخصوص سالیان اخیر كه شرایطی را ایجاد كرد در حوزه‌های مختلف اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و فرهنگی،بخصوص حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی نابرابری‌های اجتماعی یا به اصطلاح قومیتی،جنسیتی باعث شده است موج‌هایی را در جامعه‌شاهد باشیم واین موج‌ها بسیار نگران كننده است زیرا كه می‌تواند امواجش برای پهنای باند وسیعی باشد،حتی اگر پایتخت بیشتر درگیر باشد سریعا این موج امواجش به كلانشهرها هم می‌رسد و به صورت الگوی رفتاری درمی‌آید،چرا كه این الگوی رفتاری جدید همراه با یك توجیه است.سختی كار اینجاست كه قبح مسئله می‌ریزد،قبحش كه ریخته شد تبدیل به یك خرده فرهنگ می‌شود.»

تبدیل ناامنی به الگوی رفتاری

دكتر مهاجری می‌گوید: «باید این نتیجه را گرفت كه ناامنی و شكستن امنیت یك خرده فرهنگ می‌شود.این تعرض‌های با سلاح سرد یا رفتارها و تعرض‌هایی كه به خانم‌ها می‌شود،خودش یك الگوی رفتاری می‌شود،یك خرده فرهنگی می‌شود كه آدم‌هایی در جامعه وجود دارند كه آبستن پذیرش این خرده فرهنگ هستند و هنگامی كه خرده فرهنگ شد این نگرانی وجود دارد،كه در هر صورت صاحبان آن فرهنگ این رفتارها را توجیه می‌كنند.زمانی كه صاحبان این خرده فرهنگ،این الگوی نامناسب را می‌پذیرند ناامنی در كشور توسعه می‌یابد.»

جغرافیای ناامن اطراف‌مان

این جامعه‌شناس درباره احساس ناامنی در مرزهای اطراف ایران می‌گوید: «ما در بافت جغرافیایی در منطقه‌ای زندگی می‌كنیم كه تمام اطرافمان ناامن است.باید مراقب باشیم كه دود ناامنی اطراف به چشم فرهنگ ما نرود تا ناامنی در جامعه‌شیوع پیدا كند.

ما وارث یك خشونت و ناامنی به‌دلیل جنگ تحمیلی بوده‌ایم و حالا نباید اجازه بدهیم آتش ناامنی كشورهای همسایه در ایران نفوذ كند.همچنین در داخل هم به‌دلیل مشكلات اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی پتانسیل ایجاد ناامنی در داخل را داریم.باید توجه كرد امنیت بسیار مهم است و احساس امنیت از خود امنیت مهم‌تر است.»

مشكلات اقتصادی زمینه ایجاد ناامنی

در حوزه شخصی و خانوادگی از بین موارد، «مصائب ازدواج»، «معضل اعتیاد در خانواده»، «ترس از بیماری خود یا یكی از اعضای خانواده»، نگرانی از «سلامت فردی» و «اختلافات خانوادگی»، مهم‌ترین عامل ایجاد فشار روانی مصائب ازدواج است.لازم به ذكر است؛ مصائب ازدواج با میانگین 9/3 از پنج در كل كشور و چهار در تهران مهم‌ترین عامل ایجاد فشار روانی در میان عوامل سنجیده شده است. 76.2 درصد از شهروندان تهرانی در حد خیلی زیاد و زیاد، 12.8 درصد متوسط و 10.9 درصد خیلی كم و كم مصائب ازدواج را عامل ایجاد فشار روانی دانسته‌اند، این میزان در سایر نقاط كشور 67 درصد خیلی زیاد و زیاد، 18.6 درصد متوسط، 14.3 خیلی كم و كم است.

همچنین در حوزه محیط كار و شغل با گویه‌های نگرانی از پیدا كردن شغل مناسب، نامساعد بودن روابط اجتماعی محل كار، عدم امنیت شغلی مورد سنجش قرار گرفت كه پیدا كردن شغل مناسب با میانگین 3.90 از پنج در كل كشور و چهار در تهران موثر‌ترین عامل ایجاد فشار روانی در این حوزه است. دكتر عبدالله امیدی نایب رئیس انجمن روانشناسی بالینی ایران،درباره عوامل ناامنی به تهران‌امروز، می گوید: «پشت مسئله اقتصادی احساس ناامنی است.اینكه فرد بترسد از لحاظ مالی سرش كلاه برود و هم این كه فرد آینده‌اش را از لحاظ مالی چطور می‌بیند.مسائل مالی با احساس ناامنی بسیار مرتبط است.زیرا پشتوانه زندگی هر فردی مسائل مالی است و این یك واقعیت است.

مبحث دیگر ازدواج است كه باز به مسائل و پشتوانه اقتصادی باز می‌گردد.در واقع تا فرد ازدواج كند با مسائل مالی رو به‌رو می‌شود.متغیری كه هر دو را ساپورت می‌كند مسائل اقتصادی هستند و می‌تواند احساس ناامنی را به‌وجود بیاورد.»

موارد دیگر فشار روانی عدم پیدا كردن شغل مناسب است و همین طور ناامنی روابط اجتماعی در محیط كار است.«یك نوع ناامنی عمومی وجود دارد كه جایی در مسائل اقتصادی بروز می‌كند.بعضی مواقع در ازدواج وجود دارد و جایی هم بین روابط بین فردی بروز می‌كند.یعنی انگار چارچوب‌هایی كه انسان‌ها باید رعایت كنند كه بتوانند یك اجتماع را تشكیل بدهند وقتی در مسائل مختلف به آن بی‌توجهی می‌شود،احساس عدم امنیت بروز می‌كند.مولفه احساس ناامنی بیشترین استرس را ایجاد می‌كند.وقتی رفتارها براساس ارزش‌ها نباشد،یكی از پیامدهای آن ناامنی است.

راهكارهای كاهش فشار روانی در جامعه

امیدی نایب رئیس انجمن روانشناسی بالینی ایران،معتقد است: «راهكار كاهش فشار روانی،یك فاكتور ندارد.بخشی از آن از مسئولیت دولت‌هاست كه بایستی ثبات و امنیت را در جامعه فراهم كنند.ابزار و ادوات دولت چاره ساز است.اما این موضوع باعث نمی‌شود كه سلب مسئولیت از شهروندان جامعه بشود.هر شهروند به نوبه خود یك مسئولیت فردی دارد كه باید چارچوبش را رعایت كند.فشار روانی یك مسئولان دو طرفه از طرف دولت و شهروندان است تا احساسی چون ناامنی از بین برود.»

شاخص فشار روانی در تهران بالاتر است

همچنین یافته‌های این گزارش بیانگر آن است كه 76درصد از شهروندان تهرانی در حد خیلی زیاد و زیاد، 11.6 درصد متوسط و 12.5 درصد در حد خیلی كم و كم پیدا كردن شغل مناسب را عامل ایجاد فشار روانی می‌دانند. این میزان برای سایر نقاط كشور 71 درصد خیلی زیاد و زیاد، 16.7 متوسط و 12.6 درصد خیلی كم و كم بوده است.

لازم به ذكر است؛ تبعیضات قومی و زبانی، مشكلات اداری، مسائل اخلاقی جامعه، تغییر قوانین و مقررات جاری و ناامیدی نسبت به آینده، گویه‌های مورد سنجش حوزه معضلات و نابسامانی‌های اجتماعی بوده‌اند كه در این میان مشكلات اداری با میانگین 3.8 از پنج در كل كشور و چهار در تهران از موثرترین عوامل ایجاد فشار روانی از نظر پاسخگویان بوده است.

بر اساس یافته‌ها 71.3 درصد از شهروندان تهرانی در حد خیلی زیاد و زیاد، 16 درصد متوسط و 12.7 درصد در حد خیلی كم و كم مشكلات اداری را عامل ایجاد فشار روانی دانسته‌اند. این در حالی است كه در سایر نقاط كشور 59.7 درصد در حد خیلی زیاد و زیاد، 25.4 درصد متوسط و 14.9 درصد در حد خیلی كم و كم مشكلات اداری را عامل ایجاد فشار روانی دانسته‌اند.در مجموع بر اساس نتایج حاصل از این نظرسنجی، فشار روانی ایجاد شده بر شهروندان توسط این شاخص‌ها در تهران به میزان معناداری بالاتر از سایر نقاط كشور بوده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha