سلامت نیوز : پزشك خانواده،طرحی است كه سال هاست از دولت قبلی تا دولت فعلی،حرف و حدیث‌های زیادی را به‌دنبال خود داشته است، از اینكه عده‌ای می‌گویند:طرح با شكست مواجه شده است و عده دیگری می‌گویند بودجه كافی برای ادامه طرح وجود ندارد.پزشك خانواده سال‌هاست در كشورهای آن طرف آب‌ها اجرا می‌شود و بسیاری از شهروندان از وجود پزشك خانواده راضی بوده‌اند.سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی،وزیر بهداشت دولت تدبیر و امید بارها اعلام كرده است كه در طرح پزشك خانواده كمیت را فدای كیفیت نمی‌كند و این طرح را به‌طور شتابزده اجرا نخواهد كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ دكتر ناصر كلانتری،قائم‌مقام معاونت بهداشت در مورد اینكه طرح پزشك خانواده در چه مرحله‌ای قرار دارد به تهران امروز می‌گوید: «طرح پزشك در حال اجراست و در استان به‌طور كامل در حال اجراست تا هر معضلی كه وجود دارد حل شود تا بدون اشكال در استان‌های دیگر اجرا شود.این دو استان، فارس و مازندران هستند.»معاون بهداشت در امور گسترش شبكه بهداشتی و درمانی و پزشك خانواده،در مورد اینكه آیا گفته‌های وزیر بهداشت درباره شكست طرح پزشك خانواده تكذیب می‌شود،یا خیر؟می گوید: «آن چیزی كه وزیر بهداشت می‌گوید،تكذیب نمی‌شود؛بلكه آن اجرای شتابزده بدون زیرساخت‌سازی كه در دوران دولت دهم توسط وزیر قبلی بهداشت به‌طور غیركارشناسی پیاده شد،تكذیب می‌شود.نباید نگاه سیاسی وارد حوزه سلامت می‌شد.نكته اساسی در نظام سلامت كشور این است كه ببینیم آیا تمام الزامات این طرح را آماده كرده‌ایم كه بتوانیم این كار را به سرانجام برسانیم.
به‌طور مثال، تعداد پزشكان عمومی كه مایل به همكاری در طرح باشند،واقعا آمدند و در آن زمان اسم نوشتند؟!مسئول كسی است كه حرفی كه می‌زند،مسئولانه باشد.بنابراین وزیر بهداشت فعلی ناچار می‌شود كه بگوید،آن نوع از نگاه شكست خورده است.طبعا نمی‌توان طرح عظیمی را كه نیاز به همكاری و مشاركت دارد را متوقف كرد. وقتی برای قریب به هر دو هزار و پانصد نفر یك پزشك بخواهیم بگذاریم در كشوری كه نزدیك به هفتاد و پنچ میلیون نفر جمعیت دارد،نزدیك به پنجاه هزار پزشك باید به این كار وارد شوند.
در حال حاضر نزدیك به هفت هزار پزشك با این طرح همكاری می‌كنند.باید در نظر گرفت آیا پنجاه هزار پزشك عمومی در حال حاضر در كشور مشغول به كار هستند؟درست است نزدیك به نود هزار پزشك عمومی داریم،اما بخش زیادی از آنها در كشور نیستند،بخشی از آنها اصلا در طبابت فعالیت نمی‌كنند و به كار دیگری مشغولند.بخش زیادی از آنها در شهرهای عمده و بزرگ جمع شده‌اند و بازتوزیع همین پزشك مشكل است.»دكتر كلانتری تاكید می‌كند: «ما در كشوری مانند كره شمالی زندگی نمی‌كنیم كه دستور بدهیم همه مطب‌هایشان را ببندند و بیایند و برای این طرح كار كنند یا اینكه از بخش خصوصی دست بكشید و بیایید برای این سیستم كار كنید.وزارت بهداشت یك انگیزه‌هایی برای پزشكان ایجاد كرده است و گفته‌اند این شرایط را فراهم می‌كنیم بیایید و كار كنید و كسانی كه استقبال كرده‌اند آمده‌اند و به این طرح پیوسته‌اند.»
نگاه شتابزده شكست خورده است
«نمی توان به یكباره اعلام كرد كه طرح پزشك خانواده فراگیر می‌شود و باید زیرساخت‌ها فراهم شود،در نتیجه نگاه شتابزده شكست خورده است.»این گفته‌های ناصر كلانتری است.او درباره اجرای طرح در دو استان كشور می‌گوید: «طرح پزشك خانواده در حال حاضر در دو استان كشور به‌طور كامل در حال اجراست.استان مازندران به عنوان استان برخوردار است و استان محرومی مانند ایلام نیست،اما در همین استان برخوردار رئیس دانشگاه درخواست پزشك دارد،آن وقت چگونه می‌شود گفت،این طرح را در كل كشور به یك باره اجرا می‌كنیم.در حال حاضر در دو استان این طرح اجرا می‌شود و در سال 1393 هم طرح پزشك خانواده به‌طور جدی پیگیری خواهد شد.»
نباید مفهوم پزشك خانواده از بین برود
معاون بهداشت در امور گسترش شبكه بهداشتی و درمانی و پزشك خانواده،درباره مفهوم پزشك خانواده معتقد است: «پزشك خانواده مفهوم دارد و مفهومش این است كه اول،ما می‌آییم مردم را سرشماری می‌كنیم.دوم،برای تك تك این خانوارها پرونده تشكیل می‌دهیم.سوم،یك ویزیت اولیه و یك غربالگری پایه برای همه انجام می‌دهیم.چهارم،از بین این افراد كسانی كه دچار بیماری‌های مزمن هستند كه خبر دارند یا ندارند،اگر خبر دارند كه ادامه درمان براساس پروتكل درمانی منطقی و بهترین روش مواجهه با بیماری را انجام می‌دهیم.آن قسمتی هم كه از بیماری خود خبر ندارند،پزشك خانواده بسیار برایشان مفید است.زیرا با آزمایشات بیماری‌های نهفته مشخص می‌شود.پزشك خانواده به عنوان مشاور درمانی محسوب می‌شود.مراجعه به پزشك خانواده به منزله جلوگیری از رفتن مردم پیش پزشك متخصص نیست،بلكه مشاوره اولیه را پزشك خانواده انجام می‌دهد و بعد خانواده‌ها را به متخصصین ارجاع می‌دهند.»
كلانتری تاكید می‌كند: «بخشی از وظایف پزشك خانواده برای كسانی است كه بیمار هستند و نشانه بالینی ندارند،ولی بیماری در بدنشان اسقرار یافته است و با مراجعه به پزشك خانواده علائم بیماری شان مشخص می‌شود.در جهان می‌گویند:پنجاه درصد كسانی كه دیابت دارند،از بیماری شان بی‌خبر هستند و این آزمایش‌های همگانی در طرح پزشك خانواده باعث نمایان شدن بیماری‌های پنهان می‌شود.»از سویی دیگر،«قصد پزشك خانواده این است كه به دور از هیاهوی سیاسی،برای مردم كه شایستگی درمان دارند حركت كنیم.»
وزارت بهداشت به‌طور جدی پیگیر پزشك خانواده
«وزیر بهداشت به‌طور جدی پیگیر طرح پزشك خانواده است،اما او هم معتقد است آن مدل شتابزده پیشین و آن نوع نگاه شكست خورده است.»
ناصر كلانتری،تاكید می‌كند: «اگر یك فكر خوب را به بدترین شكل اجرا كنیم،آن فكر خوب را نابود كرده‌ایم.در شیوه جدید به‌طور عقلانی و غیرشتابزده طرح پزشك خانواده در حال پیگیری است.در این طرح پزشك عمومی باید ثبت‌نام كند.
آموزش‌های مربوط به این روش از خدمت را ببیند.كنارش تیم بهداشتی كه بسته‌های مراقبتی را باید برای مردم اجرا كنند،فراهم بشود؛در این صورت می‌توان گفت،پزشك خانوار را انتخاب كن.بعد دكتر با گروهش این خانواده را شناسایی می‌كند،آزمایش‌های اولیه و غربالگری انجام می‌شود و همه این امكانات به‌طور رایگان ارائه می‌شود.وظیفه پزشك خانواده فقط وظیفه‌اش شناسایی اولیه بیماری نیست،بلكه از بیمار باید مراقبت شود و پزشك براساس پروتكل درمانی دارو را هم ارائه می‌دهد.با توجه به بار بیماری‌های مزمنی كه اكنون بر دوش سلامت است،اگر مراقبت انجام شود دیگر كار بیمار به مراحل حاد جراحی و سی‌سی‌یو و آی‌سی‌یو نمی‌كشد. با وجود پزشك خانواده و پیشگیری پیش از درمان،می توان به جرات گفت: هشتاد درصد بیماری‌های قلبی و عروقی،چهل درصد بیماری‌های مربوط به سرطان می‌شود با مراقب‌های سازنده پیشگیری بشود.وقتی می‌گویند چاقی یكی از عوامل سرطان است و سرطان در ایران بسیار آمار بالایی دارد،خب در طرح جدید پزشك خانواده یك كارشناس تغذیه گذاشته شده است تا رفتار درمانی و رژیم درمانی را پیگیری كند.»
بودجه برای طرح پزشك خانواده كافی نیست
مسئول طرح پزشك خانواده در وزارت بهداشت و درمان درباره اینكه آیا بودجه برای این طرح كافی است یا خیر؟به تهران امروز می‌گوید: «برای پزشك خانواده روستایی كه 23میلیون جمعیت را پوشش می‌دهد،قریب هفتصد میلیارد تومان بودجه داده‌اند و با یك حساب ساده می‌توان فهمید،ما همه اهداف را نمی‌توانیم بپوشانیم.در پزشك خانواده شهری،برای 55میلیون نفر جمعیت باز هم كمبود بودجه وجود دارد.در سال قبل قرار بوده است دو هزار و بیست و هفت میلیارد تومان می‌دادند،كه فقط 50 میلیارد تومان تخصیص داده شد.خب آن نوع نگاه كه می‌خواست كه همه را به سرعت زیر پوشش طرح پزشك خانواده ببرد،وقتی حتی منابع مالی‌اش را هم داشت چگونه می‌خواست این موضوع اجرایی شود!
در طرح جدید پزشك خانواده استان به استان توسط وزارت بهداشت جلو می‌رود و تا وقتی منابع مالی اجازه داد اجرا می‌شود و اگر منابع نبود،اقدامات اولیه مانند:پیشگیری،واكسیناسون،مراقبت بارداری و خدمات در حوزه بهداشت انجام خواهد شد و آن مفهوم پزشك خانواده به صورت تدریجی انجام خواهد شد.
امید در مورد ارائه بودجه در حوزه سلامت
دكتر ناصر كلانتری بارقه‌هایی از امید در بحث بودجه حوزه سلامت را پیش‌بینی می‌كند.او می‌گوید: «در مورد ارزش افزوده‌ها تصویب شد دوهزار و نهصد میلیارد تومان،كه به نوعی بخش اعظم‌اش در پزشك خانواده و درمان روستاییان اختصاص پیدا كند.در مورد تجهیزات و خرید لوازم پزشكی،چندین سال است كه به این بخش یك ریال تزریق نشده است تا بتوانیم وسایل را ارتقا بدهیم.در مجموع بودجه برای سلامت كافی نخواهد بود اما وزارت بهداشت نخواهد گفت: «چون بودجه كم است كار نخواهیم كرد و سعی می‌كنیم در تعامل با مجلس به حوزه سلامت توجه بیشتری شود.»
نظر شما