سلامت نیوز : وزیر بهداشت می‌گوید:«تعرفه‌های پزشکی واقعی نیستند».رئیس سازمان صنفی نظام پزشکی هم به تازگی گلایه كرده كه« درآمد بالای پزشکی، سرابی بیش نیست و درآمد پزشکان در بخش دولتی کافی نیست.» رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم گفته است كه قبول دارد تعرفه متخصصان پایین است.رئیس انجمن جراحان عروق ایران هم در روزهای اخیر عنوان كرد كه« تعرفه‌های پزشکی از دستمزد سلمانی‌ها هم کم‌تر است!» نماینده وزیر بهداشت در شورای عالی سازمان نظام پزشکی هم می‌گوید:« وقتی تعرفه‌های غیرعادلانه به پزشکان تحمیل می‌شود طبیعی است که زیرمیزی به وجود بیاید؛ زیرمیزی ‌حاصل این بی انضباطی هاست.»

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ابتکار ؛ مدت مدیدی است که صدای واحدی از سوی جامعه پزشکی به جامعه تلقین می‌شود، مبنی بر اینکه تعرفه‌ها و سرانه درمان در کشور غیر واقعی است. با توجه به اینکه پزشکان به عنوان یکی از گروههای مرجع در ایران شناخته می‌شوند معمولا در مورد ادعاهای این گروه نیز کمتر تحقیق و تفحص انجام شده بنابراین انگیزه و نیت اصلی این صداها تاکنون در یک چارچوب علمی و فارغ از دعواهای سیاسی و صنفی بررسی نشده است.به منظور روشن شدن این موضوع که آیا درآمد پزشکان ایرانی، کافی است یا باید افزایش یابد، مقایسه اجمالی درآمد پزشکان در ایران و برخی کشورهای توسعه یافته انجام گرفته است. این مقایسه به خوبی موید این مطلب است که دستمزد پزشکان متخصص شاغل در نظام سلامت کشور، به مراتب بالاتر از پزشکان مشابه اروپا است.برای انجام این مقایسه از داده‌های نشریه اشپیگل برای درآمد پزشکان در چند کشور منتخب جهان در سال 2006(1385) استفاده شده و میانگین درآمد پزشکان یکی از بیمارستان‌های عمومی غیر دولتی درجه 1 و سطح سوم شهر تهران در سال 1388 به عنوان معیاری برای سطح درآمد پزشکان متخصص کشورمان مورد استفاده قرار گرفته است.

به علت تفاوت هزینه‌های زندگی در کشورهای مختلف، تبدیل مستقیم درآمد پزشکان این کشورها به دلار آمریکا از طریق نرخ ارز رسمی نمی‌تواند معیار صحیحی برای مقایسه درآمد آنان باشد، ازینرو درآمد سالیانه پزشکان متخصص با استفاده از ضریب تبدیل برابری قدرت خرید که هرساله توسط بانک جهانی اعلام می‌شود به معادل دلاری آن تبدیل شده است. به عنوان مثال در سال 1388 میانگین درآمد پزشکان متخصص بیمارستان‌های دولتی کشور ماهانه 15 میلون تومان و سالانه 180 میلیون تومان در نظر گرفته شده (این درآمد با بررسی یک بیمارستان بزرگ متعلق به سازمان تامین اجتماعی بدست آمده است و طبق آمار بانک جهانی PPP conversion factor برای ریال ایران در همان سال 4300 است. بدین معنی که قدرت خرید 1 دلار در آمریکا معادل قدرت خرید 430 تومان در ایران است. مثلاً اگر یک ایرانی با 1000 تومان (1 دلار سال 88) بتواند در ایران 10 تخم مرغ بخرد یک آمریکایی با 1دلار میتواند 4 تخم مرغ در آمریکا بخرد؛ بعبارت دیگر براساس شاخص قدرت خرید 1000 تومان برابر است با تقریباً 2,3 دلار (یعنی قیمت 10 تخم مرغ در آمریکا). نسبت درآمد پزشکان متخصص ایرانی با PPP conversion factor می‌شود 418529 دلار. این یعنی 180 میلیون تومان در ایران در سال 88 قدرت خریدی معادل 418529 دلار در ایالات متحده دارد. لازم به ذکر است که حتی اگر قدرت خرید یک ایرانی دو برابر یک آمریکایی باشد ممکن است درآمد وی براساس نرخ رسمی ارز (یعنی هر 1000 تومان یک دلار) از درآمد فرد آمریکایی کمتر هم باشد؛ مثلاً 180 میلیون بر اساس ارز رسمی سال 88 می‌شود 180 هزار دلار و از درآمد پزشک آمریکایی که 267 هزار دلار است کمتر است اما بر اساس برابری قدرت خرید درآمد پزشک ایرانی بیشتر است.)

ممکن است این ابهام در ذهن مخاطبان شکل بگیرد که در حال حاضر که نرخ رسمی ارز و تورم در جامعه افزایش شدیدی پیدا کرده است و این مقایسه درآمد سال 88 پزشکان متخصص ایرانی با سایر کشورها در حال حاضر کمی دور از واقعیت باشد. اما باید ذکر کرد که با توجه به رشد بیش از 2 برابری تعرفه‌های پزشکی از سال 88 تا کنون درآمد پزشکان نیز همین مقدار افزایش پیدا کرده است. در ضمن طبق آمار بانک جهانی شاخص برابری قدرت خرید در سال گدشته (1391) حدود 700 تومان برای هر یک دلار آمریکا بوده است.بر اساس اطلاعات به دست آمده درآمد یک پزشک متخصص در کشورهای منتخب 2 تا 6 برابر درآمد سرانه آن کشور است، این رقم برای ایران و با فرض درآمد سرانه حدود 5 میلیون تومانی (در سال 1388)، 37 برابر بدست آمده است. البته با این نمودار نمی‌توان ادعا کرد که سطح رفاه پزشکان در ایران چند برابر پزشکان سایر کشورهاست، چرا که این نمودار وضعیت درآمد پزشکان هر کشور را با درآمد سرانه همان کشور مقایسه می‌کند. برای مقایسه سطح رفاه پزشکان متخصص کشورهای مختلف بهتر است درآمد آنان را که با قدرت خرید هر کشور تطبیق یافته مقایسه می‌کنیم. قدرت خرید پزشک متخصص ایرانی در ایران تقریباً 5/1 برابر قدرت خرید پزشک متخصص آمریکایی در آمریکاست! همچنین بیش از 2 برابر پزشکان متخصص سایر کشورهاست!

حال سوال اساسی اینجاست که با چه توجیهی بسیاری از افراد صحبت از پایین بودن تعرفه‌های پزشکی می‌کنند؟ چطور تعرفه‌های پزشکی از دستمزد سلمانی‌ها هم کم‌تر است؟! چگونه است که با این سطح از درآمد باز هم پرداخت‌های غیر رسمی یا زیر میزی در نظام درمانی بسیار شایع است و بعضی علت آنرا تحمیل تعرفه‌های غیر واقعی به پزشکان عنوان می‌کنند؟!!به این نکته هم دقت کنید که این درآمد متعلق به پزشکان متخصص یک بیمارستان عمومی می‌باشد و با توجه به اینکه تعرفه‌های بخش خصوصی از این بیمارستان بسیار بیشتر است بنابراین درآمد رسمی پزشک متخصص در بخش خصوصی از این مقدار نیز بیشتر خواهد بود! این در حالی است که در نظام سلامت ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته درآمد بین پزشکان بخش دولتی و خصوصی تفاوت چندانی ندارد.در پایان لازم به ذکر است که این درآمد پزشکان در ایران بدون احتساب پرداخت‌های غیر متعارف و به اصطلاح زیرمیزی عده ای از پزشکان محاسبه شده است.