سلامت نیوز : بخش اعصاب و روان جامعه مهجور افتاده است. خانواده‌ها از این بیماری می‌ترسند و آن را بیان نمی‌كنند بخشی از مسئولان هم آن را زیاد جدی نمی‌گیرند. اما دیروز وزارت بهداشت اعلام كرد كه از این به بعد 10 درصد تخت‌های بیمارستان‌های عمومی به بخش اعصاب و روان اختصاص می‌یابد. به گزارش تهران امروز، علی اسدی معاون اجرایی دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درباره اقدامات انجام شده برای استانداردسازی بخش‌های روانپزشكی بیمارستان‌ها می‌گوید: «در این زمینه هنوز در مقایسه با استانداردهای علمی و جهانی فاصله زیادی داریم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ استانداردسازی بخش‌های روانپزشكی بیمارستان‌ها جزو برنامه‌های ماست. به این منظور، قانون اختصاص 10 درصد تخت‌های بیمارستان‌های عمومی به بخش‌های روانپزشكی را پیگیریم كه البته پیگیری‌هایمان دستاوردهای خوبی به‌دنبال داشته است.» این مقام مسئول در وزارت بهداشت، اما همچنان تاكید می‌كند كه بیمارستان‌های تخصصی بیماری‌های روانی ایجاد نخواهد شد: «نگرش به سمت راه‌اندازی بیمارستان‌های تك تخصصی نیست؛ چرا كه هزینه و همچنین انگ اجتماعی آن زیاد است.»

بیمار روانی مزمن هم انسان است

اما چرا توجه به موضوع بیماری‌های روانی در جامعه مهم است؟ این سوالی است كه شاید خیلی‌ها از اهمیت آن با خبر نباشند. دكتر هادی معتمدی در این رابطه به تهران امروز می‌گوید: در ایران متخصصان خوبی در زمینه درمان بیماری‌های روانی وجود دارند كه می‌توانند در صورت وجود عزم جدی برای بهره‌گیری از این تجربیات آنها تمام دانش علمی و تجربی شان را در اختیار كنترل و درمان بیماری‌های روانی قرار دهند.

این روانپزشك در پاسخ به این سوال كه در حال حاضر سلامت روان چند نفر در ایران در معرض تهدید است، می‌گوید: آماری كه در این زمینه‌ها هست نشان می‌دهد حدود 2 درصد ایرانی‌ها بیماری اسكیزوفرنی، 15‌درصد بیماری افسردگی و بیش از 20 درصدبیماری روانی از جنس اضطراب دارند.

دكتر معتمدی در ادامه می‌افزاید: البته باید به این نكته نیز توجه كرد كه اكثر آحاد مردم در دوره‌ای از زندگی‌شان یكی از اختلالات اعصاب و روان مانند اضطراب كنكور، استرس و... را تجربه می‌كنند كه برخی از افراد می‌توانند پس از عبور از این دوران، استرس‌ها و اضطراب‌ها را از خودشان دور كنند و عده‌ای نیز این توانایی را ندارند كه این افراد باید تحت نظر متخصص قرار بگیرند تا در آینده این اضطراب‌ها آسیبی به زندگی شخصی‌شان در مراحل بعدی نزند.

این روانپزشك با بیان اینكه، مشكلات اقتصادی، بیكاری و تورم هم در این بیماری‌ها نقش دارند، می‌افزاید: مشكلات اجتماعی نمی‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های روانی شود اما می‌تواند باعث ظاهر شدن آن می‌شود. دكتر معتمدی همچنین با اشاره به اینكه بیمه‌ها بیماران روانی مزمن را تحت پوشش قرار نمی‌دهند، ادامه می‌دهد: بیمه‌ها خواب خرگوشی ندارند، آنها در خواب خرسی فرو رفته‌اند. در كشور حدود 240-250 مركز خصوصی نگهداری بیماران روانی 50 یا 100 نفری داریم. گرانی آب و برق و تلفن هم برایشان حساب می‌شود و از این مراكز گرفته می‌شود. تعرفه‌ای كه برای بیماران روانی از طرف بهزیستی پرداخت می‌شود كمتر از 250 هزار تومان در ماه است. یعنی پولی كه دولت برای بیمار روانی مزمن پرداخت می‌كند روزی 8 هزارتومان است. آیا با 8 هزار تومان می‌شود بیماری روانی را درمان كرد؟

استانداردسازی بیمارستانی كافی نیست

دكتر فربد فدایی روانپزشك و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز با بیان اینكه موضوع سلامت روان یك مقوله چند عاملی است، به تهران امروز می‌گوید: بهداشت عمومی، وضعیت اقتصادی، دیدگاه‌های سیاسی، میزان توسعه یافتگی و... همه در موضوع سلامت روان تاثیر دارند. بخشی از سلامت روان به مسئله تشخیص و درمان بیماری‌های روانی مرتبط می‌شود كه سهم این قسمت در كل بهداشت روان چیزی در حدود 20 درصد است. بنابراین حتی اگر ما به استانداردهای كشورهای پیشرفته از نظر تعداد تخت یا روانپزشك هم برسیم موضوعاتی از قبیل شرایط خانواده‌های ایرانی، میزان رفاه اجتماعی، وجود امكانات آموزشی كافی، روشن بودن دورنمای اشتغال در آینده، میزان آسیب‌هایی از قبیل جرم و جنایت و... در سلامت روان نقش دارند كه باید توسط وزارتخانه‌های دیگر مانند وزارت كشور، اقتصاد، رفاه اجتماعی و مهم‌تر از همه قوه قضائیه به آن رسیدگی شود.

این مدرس روانپزشكی كیفری دانشكده حقوق دانشگاه تهران ادامه می‌دهد:در برنامه‌ریزی‌های كلان نباید صرفا بر دو متغیر در بهداشت روان تكیه كرد. به هر حال از نظر تعداد تخت‌های روانپزشكی، ما در حدود یك‌دهم متوسط جهانی هستیم و از نظر تعداد روانپزشك نیز برای اینكه به حد نیاز مردم ایران بتوانیم برسیم حداقل 12 هزار روانپزشك دیگر باید وجود داشته باشد. حال آنكه تعداد روانپزشكان ایران در حال حاضر 1400 نفر است. تعداد تخت‌های روانپزشكی ما هم 9 هزار تخت با احتساب تخت‌های مراقبت دائمی است كه باید حداقل به 50 هزار تخت افزایش یابد.

دكتر فدایی همچنین با بیان اینكه متاسفانه در كشور ما به دلیل كم‌خرج بودن رشته‌ای به نام روان‌شناسی، میزان پذیرش در این رشته به ویژه در دانشگاه‌های غیردولتی به حدباورنكردنی‌ای بالا رفته است، ادامه می‌دهد: اكنون این افراد در جست‌وجوی كار هستند و به همین جهت نیز بسیاری از آنان بدون آنكه صلاحیت داشته باشند وارد حیطه كارهای تشخیصی و درمانی بیماری‌های روانی شده‌اند. یعنی دخالت در امور پزشكی و بدون آنكه تحصیلات یا توان تشخیص بیماری‌ها را داشته باشند مرتكب چنین اعمالی می‌شوند. حتما ضروری است قوانین در این مورد برای حفظ حقوق بیماران اجرا شود.

عضو هیات رئیسه انجمن علمی روانپزشكان در مورد اینكه مردها بیشتر در معرض آسیب‌های روانی قرار دارند یا زن‌ها می‌گوید: به‌طور كلی این میزان در زن‌ها و مردها یكسان است اما برخی از بیماری‌های روانی در زنان مانند افسردگی بیشتر دیده و برخی نیز در مردها مانند مشكلات مربوط به لكنت زبان یا رفتارهای ضد اجتماعی بیشتر ملاحظه می‌شود.

این مدرس روانپزشكی كیفری در پاسخ به این سوال كه چه تعداد در معرض تهدید سلامت روانی هستند، می‌گوید: پژوهش‌هایی كه در ایران انجام شده نشان می‌دهد كه 20 درصد مردم ایران نیاز به بررسی و درمان‌های روانپزشكی توسط پزشكان متخصص روانپزشكی دارند. این میزان شبیه به اكثر كشورهای جهان است. ضمن آنكه برخی از مسائلی كه در كشورهای غربی دیده می‌شود خوشبختانه به علت وجود آموزش دینی و تاثیر قوی دین اسلام بررفتارهای مثبت، در ایران كمتر دیده می‌شود.