سلامت نیوز :  قرار است سال آینده بازنشسته شود، دلشوره دارد و می‌داند که روزی که حکم بازنشستگی اش را در دست می‌گیرد، روز خوبی نخواهد بود، 50 سال سن دارد و دلش نمی خواهد به بازنشستگی فکر ‌کند، برادرش سه سال قبل بازنشسته شده و روزی نیست که از مشکلات معیشتی ناله نکند... استرس دارد و شب ها به خاطر دلشوره خواب آرامی ندارد، نمی‌داند که برای درمان این استرس به کدام روانشناس و مشاور مراجعه کند، از هزینه‌های مشاوره هم خبر دارد و می‌داند که وسعش برای این کار نمی رسد، از خودش می‌پرسد که پس خدمات روانشناسی و مشاوره برای افراد سالمند و بازنشسته که سی سال و اندی خدمت کرده‌اند، کجا ارائه می‌شود؛ لبخند تلخی می‌زند و به گوشه ای خیره می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت قانون ؛ مشکلات بازنشستگی و سالمندی یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که نه تنها به این روزها اختصاص دارد بلکه با توجه به کاهش رشد جمعیت، آینده را هم تحت تاثیر قرار داده است، با توجه به اینکه مشکلات این قشر از جامعه کمتر به چشم آمده و به زودی میانسالان دیگری هم به قشر بازنشستگی می‌پیوندند، مشکلات و معضلات مربوط به آنها نیازمند بررسی همه‌جانبه و دقیق است. چنانچه تا به امروز مسئولان مربوطه اقداماتی در ارتباط با حل مشکلات سالمندان و بازنشسته ها در کشور انجام داده‌اند اما این اقدامات آن طور که باید و شاید موثر نبوده است، چنانچه در حال حاضر تعداد کثیر و بی شماری از بازنشسته ها، نسبت به وضعیت معیشت، رفاهی، اقتصادی و شرایط دیگر خود نارضایتی‌های زیادی دارند. در همین ارتباط، گفت و گویی با محمود حریرچی، متخصص سلامت عمومی، حسن صادقی، فعال کارگری و رئیس کمیته بیمه و درمان چهارمین مجلس کارگری و امان ا... قرایی مقدم، جامعه شناس انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:

  طب سالمندی مختص بازنشستگان در کشور وجود ندارد
محمود حریرچی، متخصص سلامت عمومی، به خبرنگار قانون می‌گوید:  در حال حاضر حدود 7 میلیون نفر سالمند در کشور وجود دارند (65 سال به بالا)، که مطابق با تحلیل‌های جمعیت شناسی، پیش بینی می‌شود که 20 تا 25 سال آینده از هر سه نفر، یک نفر در کشور سالمند شود.با وجود آن که سالمندان در کشور مشکلات و نیازهای خاص خود را دارند، اما مسائل مربوط به بازنشستگی، حقوق، مستمری و مشکلات درمانی آنها نشان از آن دارد که به مشکلات و نیازهای مهم و اساسی آنها رسیدگی چندانی نشده است. وی ادامه می‌دهد: بسیاری از بازنشستگان از مستمری برخوردار نبوده و به حمایت‌های ویژه درمانی نیاز ویژه ای دارند.

  جامعه را برای بازنشستگی آماده کنیم
به گفته وی، متاسفانه یکی دیگر از مشکلات این است که افراد جامعه را برای بازنشستگی آماده نمی کنیم در حالیکه لازم است تمام دستگاه ها، از جمله سازمان‌های رفاه، بهداشت و ارگان‌های مسئول، تمام افراد جامعه را برای بازنشستگی آماده کرده و با توجه به مشکلات جمعیتی و کاهش رشد جمعیت، در مورد وضعیت بازنشستگان فکری اساسی شده و نباید چنین برنامه ریزی شود که فرد بازنشسته بعد از فراغت ازاشتغال، از کار فاصله گیرد. این فرد بازنشسته باید برای داشتن یک درآمد، به صورت پاره وقت به کاری مشغول شده و ضمن انتقال تجربیات مفید خود به نیروی جوان، سرگرم شده و برای پیشگیری از افسردگی و مشکلات روحی احتمالی، به تدریج برای بازنشستگی آماده شود؛ در واقع سالمندان باید از سنین 75- 80 سالگی به بعد به صورت کامل و مطلق، بازنشستگی را تجربه کنند.

این آسیب شناس اجتماعی تصریح می‌کند: هنوز در کشورمان زیر ساخت‌های لازم برای بازنشسته شدن یک فرد وجود ندارد و بدون این ساختارها، فرد بازنشسته شده و توقع اطرافیان مثل فرزند، همسر و نوه ها از این فرد بازنشسته بالا می‌رود، نوه ها و خانواده به دیدار فرد بازنشسته می‌روند و نیازمند پذیرایی و هزینه هستند در حالی که تورم، مشکلات مالی و هزینه‌های سنگین جانبی روی این فرد تاثیر مستقیم می‌گذارد. درآمد‌های پایین افراد بازنشسته، کفاف هزینه‌های سنگین درمانی، دارو، فیزیو تراپی و ... را نمی دهد. وی با بیان اینکه اولویت اصلی کشور و نظام سلامت، توجه به مسائل بهداشت ودرمان آنهاست تاکید می‌کند: در حالی که متاسفانه در دنیا و کشورهای پیشرفته طب سلامت از کارایی خاص و خوبی برخوردار است اما در کشور ما این طب از کارایی پایینی برخوردار بوده و تعداد افرادی که متخصص در طب سالمندی هستند، از تعداد انگشت‌های یک دست فراتر نمی رود و در بخش‌های مختلف نظام درمانی کشور، به طب سالمندی، روانشناسی سالمندی، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی مربوط به سالمندان نیازمند هستیم که لازم است از همین امروز نیروهای مربوط به آن را تربیت کنیم تا در آینده نزدیک دچار مشکل نشویم.

  بازنشسته ها را خانه نشین نکنیم
حریرچی با اشاره به ضرورت توجه بیشتر به بازنشستگان می‌گوید: بازنشستگی به معنی تمام شدن زندگی، بایگانی کردن و کنار گذاشتن یک فرد با تجربه نیست، اگر از وجود و تجربیات بازنشسته ها استفاده نکنیم، به ضرر کشور تمام می‌شود. بازنشستگان در کشور سرمایه اجتماعی هستند و با وجود اینکه بیماری و مشکلات خاص خود را دارند، باید از این سرمایه ها استفاده و در عین حال برای حل مشکلات آنها و افزایش کیفیت زندگی شان خدمات ویژه رفاهی و درمانی ارائه داد چرا که مشکلات سلامت آنها به معالجات پرهزینه و خاص نیازمند است.

  قدردانی از سالمندان، جوانان را امیدوار می‌سازد
این متخصص سلامت عمومی یادآور می‌شود: با توجه به اینکه هرم سنی جمعیت به سمت پیری و سالمندی درحرکت است، قدردانی از سالمند امیدواری و حس مثبتی به نسل میانسال و جوانان القا می‌کند و در این صورت نرخ امید به زندگی درمیان جوانان و میانسالان نیز افزایش می‌یابد. به گفته وی، عدم توجه به سالمندان به جامعه آسیب جدی وارد می‌سازد، جامعه را نسبت به آینده و افزایش سن نا امید می‌سازد؛ اگر کرامت و حرمت افراد سالمند و بازنشسته حفظ نشود، احساس دلسردی در نسل‌های بعدی نمود و هویدا خواهد شد که این احساس منفی در بافت جامعه بسیار پر مخاطره خواهد بود. 

  وقتی برای درمان بازنشستگان پولی نمی ماند
حسن صادقی، فعال کارگری و رئیس کمیته بیمه و درمان چهارمین مجلس کارگری نیز در ادامه  گفت و گو با خبرنگار قانون تاکید می‌کند: لازم است در ابتدا، مشکلات حوزه بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی را به سه بخش تقسیم کنیم، بخش اول به مشکلات معیشتی و وضعیت حقوقی آنها بر می‌گردد به طوری که حدود 76.7 آنها حداقل بگیر بوده و حقوقشان 675 هزار تومان است، حدود 12 درصد از آنها، میانگین بگیر هستند و زیر یک درصد از مدیران بازنشسته نیز سقف حقوقی را دریافت می‌کنند. به همین دلیل اکثریت مجموع بازنشسته ها با مشکلات معیشت در مسیر زندگی رو به رو هستند.  وی ادامه می‌دهد: در بخش دوم، صندوق درمان تامین اجتماعی که برای شش میلیون کارگر و خانواده‌های آنها تعریف شده است، امروز حدود 12 میلیون و ششصد و 70 هزار نفر را زیر پوشش قرار می‌دهد و در عمل در این زمینه ناکارآمد بوده چرا که نمی تواند پاسخگوی درمان بیماری‌های گوناگونی که بازنشستگان تامین اجتماعی در اثر نوع و سختی شغل در دوران اشتغال به آن دچار شده اند باشد و درنتیجه مراجعه آنها به بخش خصوصی درمان و پزشکان خصوصی باعث فقیر تر شدن تعداد زیادی از آنها شده است چرا که هزینه‌های بالا و سرسام آور درمان در بخش خصوصی باعث شده که افراد بازنشسته مجبور به فروختن فرش زیر پا یا منزل مسکونی خود شده اند تا بتوانند هزینه‌های درمانی خود و خانواده خود را تامین کنند.

  امکاناتی که برای بازنشستگان تامین اجتماعی فراهم نیست
این فعال کارگری می‌افزاید: نکته سوم اینکه بازنشستگان تامین اجتماعی نمی توانند بعد از بازنشستگی، در شغل دیگری مشغول به کار شوند که در غیر این حالت درصورت گزارش به سازمان تامین اجتماعی در این زمینه، حقوقشان قطع می‌شود در حالی که سایر بازنشستگان کشوری و لشگری که از حقوق کافی و همسان سازی شده، سبد‌های کالاهای اساسی درهر فصل و ... برخوردار هستند، امکان پرداختن  به شغل دوم نیز برایشان وجود دارد درحالی که متاسفانه بازنشستگان تامین اجتماعی از این امکانات بهره مند نیستند، این در حالی است که کارگران در دهه اول و دوم انقلاب بهترین وضعیت را هم در حوزه بازنشستگی و هم در حوزه شاغلین داشتند  اما امروز که به دهه چهارم انقلاب رسیده ایم، کارگران هم در حوزه شاغلین و هم در حوزه بازنشستگان فقیرترین و محروم ترین گروه در جامعه هستند و در واقع از شعار‌های اصلی‌مان که حمایت از نیروی کار، تامین اجتماعی، بازنشسته و سرمایه انسانی بود فاصله گرفته‌ایم .

   نگاه دولت و مجلس به کارگران و بازنشسته ها عوض شود
به گفته وی،  اگر آینده نیز به همین منوال ادامه داشته و نمایندگان دولت و مجلس بخواهند آرای خود را از جیب کارگران و بازنشسته ها هزینه کنند،در آینده مشکلات بازنشستگان تامین اجتماعی بدتر از امروز خواهد شد. برای نمونه در دهه 1360 هر پزشک عمومی به ازای هر ساعت باید هفت نفر را ویزیت پزشکی می‌کرده در حالی که امروز در هر ساعت، 77 نفر را ویزیت می‌کند، همین معضل نشان می‌دهد که مشکلات درمانی بازنشستگان تامین اجتماعی بسیار سخت بوده و این اقشار در بخش درمان با مشکلات عدیده‌ای روبه رو هستند. 

این فعال کارگری با اشاره به مشکلات معیشتی بازنشستگان یادآور می‌شود: بسیاری از کارگران بازنشسته برای حل مشکلات درمانی خود، از جیب خودشان برای خرید بیمه تکمیلی پول و هزینه‌های سرسام آور پرداخت می‌کنند. این امر نشانگر این است که روز به روز مشکلات مربوط به بیمه و سلامت بازنشستگان سخت تر می‌شود. به همین دلیل لازم است نوع نگاه دولت و مجلسیون در زمینه حل مشکلات آنها دگرگون شود. وی ادامه می‌دهد: نگاه آنها طی دودهه یعنی از نیمه دهه 70 به خصوص در نیمه دوم دهه 80 باعث شد تا بیشترین بار تکلیف حاکمیتی بر دوش صندوقی گذاشته شود که جوابگوی نیاز صاحبان اصلی خود برای ارائه خدمات نیست.

به گفته رئیس کمیته بیمه و درمان چهارمین مجلس کارگری، متاسفانه بیشترین قشری که فاقد مسکن بوده و در خانه‌های استیجاری و کوچک زندگی می‌کنند، بازنشستگان به ویژه بازنشسته‌های سازمان تامین اجتماعی هستند که دراین زمینه باید برای تامین آتیه آنها اقدام فوری و اساسی شود تا ضعف‌های موجود دراین بخش، بخش‌های دیگر جامعه از جمله فرزندان آنها که آینده سازان کشور هستند را با مشکل رفاهی و معیشتی روبه رونسازد.

  مشکلات درمانی بازنشستگان نیازمند بررسی و توجه است
در عین حال، امان ا... قرایی مقدم جامعه‌شناس و آسیب شناس اجتماعی نیز در گفت و گو با خبرنگار قانون یادآورمی شود: در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات فعلی و آینده جامعه به بازنشستگان، سالمندان و پیران در کشور اختصاص دارد. با توجه به اینکه میانگین سن متوسط عمر و امید به زندگی در کشور 71.5 سال برای مردان و 75 سال برای زنان اعلام شده است، درنتیجه در آینده طبق اظهارات مقام معظم رهبری ، دچار پیری جمعیت خواهیم شد. وی ادامه می‌دهد: اگر روی عملکرد چندین و چند ساله دولت ها در کشورمان ارزیابی دقیقی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که تا به امروز به جز صدور کارت ویژه منزلت برای سالمندان و بازنشستگان، اقدام دیگری برای این قشر از جامعه که نشان از توجه ویژه به آنها باشد، نشده است در حالی که مشکلات قشر بازنشسته و سالمندان تنها به مبالغ مختصر مربوط به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی ختم نمی شود.

  ضرورت بازنگری در بیمه طلایی درمان بازنشستگان
این آسیب شناس اجتماعی با ارائه یک نمونه تاکید می‌کند: به عنوان نمونه یکی از مزایایی که برای بازنشستگان در نظر گرفته شده است، بیمه طلایی درمان بازنشستگی است که در اصل این بیمه برای جبران مشکلات حاصل از تورم و گرانی تشکیل شده اما این بیمه در عمل پاسخگوی نیازهای مربوط به درمان افراد بازنشسته نیست. اگرچه عمر تشکیل این بیمه چندان زیاد نیست اما در همین سال‌ها نیز کارایی چندانی از خود نشان نداده است.  وی می‌افزاید: لازم است حجم بالایی از خدمات ویژه بازنشستگان و سالمندان در کشور به‌صورت رایگان و ارزان قیمت ارائه شود تا از بار مشکلات درمانی و بیمه ای آنها کاسته شود. بسیاری از بازنشستگان به دلیل عدم تمکن مالی از پرداخت هزینه‌های درمانی خود ناتوان بوده و برای درمان به موقع و کامل مشکلات جسمانی خود به پزشک متخصص مراجعه نمی کنند.

  حقوق بازنشستگان نیاز به بررسی مجدد دارد
قرایی مقدم ادامه می‌دهد: معضلات مربوط به درآمد و مستمری نیز موضوع یا معضل دیگری است که نیازمند بررسی و توجه بیشتری از سوی مسئولان بوده. نمونه دقیق این موضوع به تغییرات مربوط به دستمزد و حقوق در سال 1383 بازمی گردد که طبق مصوبه مجلس، قانون مربوط به حقوق بازنشستگان از این سال با تغییرات اساسی روبه رو شد در حالی که فاصله درآمد و حقوق بازنشستگان قبل از این سال با سالمندان و بازنشستگان مربوط به سال‌های بعد از 83 بسیار متفاوت و در نوسان است؛ مشکلات حاصل از این شکاف بسیار رو به افزایش است که باعث ایجاد یک فاصله عظیم طبقاتی در میان این قشر از کشور و سالمندان شده است. براین اساس چنانچه مشکلات سلامت جسمی و روانی، معیشت، رفاه، درمان و آتیه بازنشستگان جامعه مرتفع نشود می‌توان شاهد مشکلات بیشماری در زمینه رفاه این قشر از جامعه بود.