سلامت نیوز : یک متخصص پزشکی ورزشی گفت: با انجام چند هفته ورزش درمانی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه (COPD) را درمان کنید، زیرا تمرینات ورزشی مناسب بهترین شیوه جهت پیشگیری از معلولیت و ارتقای وضعیت جسمانی روانی و بهبود کیفیت زندگی این بیماران است.
دکتر آذر معزی در گفتوگو با (ایسنا)، در خصوص بیماریهای مزمن انسدادی ریه (COPD)، افزود: این بیماری در زمره بیماریهای شایع تنفسی بوده که در حال حاضر 210 میلیون نفر در سراسر جهان بدان مبتلا هستند. البته رقم واقعی مبتلایان به COPD بسیار بالاتر است چون وجود بیماری در بسیاری از افراد مبتلا ممکن است هنوز تشخیص داده نشده باشد.
وی ادامه داد: متاسفانه بیماریهای مزمن انسدادی ریه چهارمین علت مرگ در دنیا هستند و به نظر میرسد که تا سال 2020 این بیماریها سومین علت مرگ خواهند شد. همچنین نیمی از بیماران مبتلا به COPD در سنین کمتر از 65 سال قرار دارند.
این متخصص پزشکی ورزشی، اصلیترین علت بیماری COPD را "استعمال دخانیات" دانست و ادامه داد: در 90 درصد موارد مصرف سیگار باعث بروز این بیماریها میشود. شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان بوده است و زنان در سنین پایینتری نسبت به آقایان دچار این بیماری میشوند. به علاوه زنان با مصرف سیگار کمتری نسبت به مردان دچار این عارضه میشود.
معزی در خصوص ویژگی اصلی بیماریهای مزمن انسدادی ریه، گفت: تنگی پیشرونده مجاری هوایی به دلیل پاسخ غیرطبیعی ریه به دود سیگار و ذرات کوچک سمی یکی از ویژگیهای اصلی این بیماری به شمار میرود.
وی "برونشیت مزمن" و "آمفیزم" را از شایعترین بیماریهای گروه COPD دانست و در این باره افزود: برونشیت مزمن در اثر التهاب مجاری هوایی ایجاد شده که علایم آن سرفه و خلط به مدت سه ماه در دو سال متوالی است. اما در آمفیزم، بافت ریه دچار تخریب و کیسههای هوایی در ریه بیش از اندازه گشاد شده و دیواره آنها، قابلیت ارتجاعی خود را از دست میدهند. همچنین با پیشرفت بیماری، دیوارههای کیسههای هوایی از بین رفته و از اتصال چند کیسه هوایی یک حفره بزرگ در ریه به وجود میآید.
وی در پاسخ به این پرسش که از بین رفتن خاصیت ارتجاعی مجاری هوایی در بیماریهای مزمن انسدادی ریه چه تبعاتی در پی خواهد داشت؟ گفت: این وضعیت منجر به "کلاپس" یا روی هم خوابیدن مجاری مزبور و در نهایت محدودیت در جریان یافتن هوا شده و به نوعی گیر افتادگی هوا در ششها رخ میدهد. بدیهی است که این حالت منجر به کاهش سطح تنفسی و اختلال در جذب اکسیژن میشود.
این متخصص پزشکی ورزشی درباره بروز این بیماری، گفت: بیماریهای COPD با علائم تنگی نفس، سرفه و خلط موکوسی بروز میکنند. تنگی نفس به صورت افزایش کار تنفسی، تلاش برای نفس کشیدن، داشتن عطش هوا و سنگینی تنفس است. در ابتدا فرد به صورت وضعیتی در هنگام فعالیت دچار مشکل میشود مثلاً در انجام فعالیتهایی که فرد دست خود را بالا نگه میدارد. سپس با پیشرفت بیماری در فعالیتهای روزانه نیز تنگی نفس تظاهر پیدا میکند و به مرور زمان حتی فرد در حالت استراحت هم مشکل نفس کشیدن پیدا میکند.
وی درباره علائم این بیماری، گفت: بیماران مبتلا به COPD در فاصله بین حملات ممکن است علامت خاصی در معاینه فیزیکی نداشته باشند ولی در هنگام حملات بیماران علائمی نظیر تنگی نفس، سینه بشکهای به علت پرهوایی ریه، وجود صدای ویز در طی بازدم ریوی و نیز طولانی شدن بازدم پیدا میکنند. این بیماران برای تسهیل عمل بازدم لبهای خود را غنچه میکنند. به علاوه دستهای خود را به جلو میگذارد و تنه را به آن تکیه میدهند.
معزی در رابطه با روند طبیعی عملکرد ریوی در انسان، اظهار کرد: بعضی از ظرفیتهای تنفسی مانند ظرفیت حیاتی و حجم بازدمی با افزایش سن از حدود 20 تا 25 سالگی شروع به کاهش میکند. اگر فردی شروع به کشیدن سیگار کند، این کاهش با سرعت بیشتری رخ خواهد داد. انجام این کار در تستهای عملکرد ریوی در بیماران COPD مشخص کرده که ظرفیتهای ریوی این بیماران نیز دچار کاهش میشوند. کاهش پایدار حجم بازدم فعال در ثانیه اول یا "FEV1" بارزترین یافته در بیماران COPD است. همچنین نسبت "FEV1/FVC" (که همان نسبت حجم بازدم فعال در ثانیه اول به ظرفیت حیاتی فعال ریه است) نیز کاهش زیادی را در بیماران مزبور نشان میدهد.
این متخصص پزشکی ورزشی در مورد شیوههای درمان بیماری COPD، گفت: درحال حاضر دارویی برای ایجاد بهبودی و جلوگیری از افت FEV1 وجود ندارد. لذا از جمله شیوههایی که برای درمان این بیماران به کار برده میشود، میتوان به مصرف مداوم اکسیژن، قطع مصرف سیگار، دارو درمانی و عمل جراحی البته در بیمارانی که آمفیزم دارند و فقط قسمتی از ریه درگیر است، اشاره کرد.
وی تاکید کرد: مصرف کورتونهای استنشاقی هیچ گونه تاثیری به روند کاهش FEV1 ندارد. متاسفانه آنچه که در مورد بیماریهای مزمن انسدادی ریه کمتر بدان توجه میشود، کیفیت زندگی و نحوه انجام فعالیتهای روزمره در این بیماران است. همچنین باید دانست که بیماریهای مزمن انسدادی ریه شایعترین علت معلولیتهای جسمانی ناشی از بیماریهای ریوی است.
معزی ادامه داد: بیماران مبتلا به COPD به دلیل وجود علایمی نظیر احساس تنگی نفس، خستگی و ضعف از انجام فعالیتهای فیزیکی وحشت دارند و ترجیح میدهند که بیشتر وقت خود را در حالت استراحت در وضعیتهای خوابیده و یا نشسته سپری کنند. نتیجه چنین ترس و اضطرابی از انجام حرکت و پرداختن به امور روزمره عوارض زیادی و وخیمی را برای بیماران مبتلا در پی خواهد داشت.
وی در پاسخ به این پرسش که عدم تحرک بیماران مبتلا به بیماران COPD چه عوارضی را در پی خواهد داشت؟ گفت: این بیماری در طولانی مدت باعث بروز ضعف شدید بدنی، تحلیل رفتن بافتهای عضلانی، دردهای مزمن استخوانی عضلانی، تخریب غضروفهای مفصلی، پوکی استخوان و در نتیجه بروز شکستگیهای استخوانی، اختلالات قلبی، اختلالات عروقی و ایجاد لخته در وریدها، تشدید کاهش ظرفیتهای ریوی، افسردگی، کاهش ظرفیتهای فیزیکی، عدم تحمل حرکات، وابستگی به اطرافیان و در نتیجه معلولیت میشود.
این متخصص پزشکی ورزشی در رابطه با شیوههای پیشگیری این بیماری، اظهار کرد: تمرینات ورزشی مناسب بهترین شیوه جهت پیشگیری از معلولیت و ارتقای وضعیت جسمانی روانی و بهبود کیفیت زندگی این بیماران است. امروزه در کتب مرجع طب ورزشی، همراه شدن ورزش با داروها و اسپریهای بازکننده مجاری هوایی بهترین روش برای درمان بیماریهای مزمن انسدادی شناخته شده که کیفیت زندگی بیماران مبتلا به COPD را بهبود میبخشد.
معزی ادامه داد: امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته جهان، مراکز تخصصی برای ورزش درمانی بیماران مبتلا به COPD تاسیس شده که در آن مراکز ورزشهای خاص بیماران COPD که کمترین فشار ممکن را به سیستم تنفسی وارد میکند تحت نظر متخصصین پزشکی ورزشی برای بیماران مبتلا انجام میگیرد. همچنین نتایج مطالعات نشان داده است بیماران COPD پس از انجام چند هفته ورزش درمانی بهبودی چشمگیری را در وضعیت جسمانی و روانی خود مشاهده کرده و کیفیت زندگی آنان ارتقاء شایانی پیدا میکند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: در راستای ارتقای سطح سلامتی بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن انسدادی ریه (برونشیت مزمن و آمفیزم) کلینیک پزشکی ورزشی مرکز آموزشی درمانی حضرت رسول اکرم (ص) برنامههای اختصاصی ورزش درمانی برای بیماران COPD را در یک محیط کاملاً کنترل شده و تحت نظارت متخصص پزشکی ورزشی به صورت رایگان برای مدت محدودی ارائه میدهد.
نظر شما