سلامت نیوز : آمارها از افزایش تعداد مبتلایان به اختلالات روانی در ایران حکایت دارد و این درحالی است که درصد کمی از افراد به روانپزشک و روانشناس مراجعه میکنند. از عوامل عدم مراجعه این افراد به مراکز رواندرمانی، هم میتوان به عوامل فرهنگی و هم میتوان به عوامل اقتصادی مثل تحت پوشش بیمه نبودن بیماریهای روانی اشاره کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ اختلالات روانی در همه کشورها و جوامع و در تمامی سنین و هر دو جنس دیده میشود. نتایج پیمایش ملی سلامت روان در ایران در سال 89-90 نشان میدهد که 6/23 درصد جمعیت 15 تا 64 سال به اختلالات روانی مبتلا هستند با این وجود، نسبت بیمارانی که برای دریافت خدمات روانپزشکی مراجعه کردهاند 44 درصد بوده است.
مراجعه 36 درصدی؛ تایید و تکذیب
طبق آمار ارائهشده توسط یونسکو در ایران تنها 36درصد افراد مبتلا به اختلالات روانی تحت درمان هستند. در اینباره مصطفی معین، رئیس کرسی یونسکو با انتقاد از کم بودن اعتبارات نظام سلامت به موضوع بهداشت روان، میگوید: حداکثر دو تا سه درصد بودجه نظام سلامت کشور به بهداشت روان تخصیص یافته است در حالی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته 1/5 درصد از بودجههای کلان نظام سلامت به حوزه بهداشت روان و بیماریهای روانی تخصیص مییابد. آذرخش مکری درباره عدم تناسب آمار مراجعهکنندگان به مراکز درمانی و کل مبتلایان به اختلالات روانی به آرمان میگوید: گرفتن تناسب میان مبتلایان به اختلالات روانی و تعداد مراجعان به مراکز درمانی کار اشتباهی است چراکه، بخشی از کسانی که درگیر مشکلات روانی هستند برای رفع این مشکلات نیازی به مراجعه به مراکز درمانی ندارند و درمان آنها درمانهایی مثل مشاوره یا کارآفرینی است که درمانهایی غیردارویی محسوب میشوند.
این روانپزشک اضافه میکند: خدمات غیردارویی که برای مبتلایان به اختلالات روانی انجام میشود متاسفانه در سطح بسیار پایینی است چراکه، این درمانها باید مورد حمایت واقع شوند، به آنها یارانه تعلق بگیرد و نمیشود آنها را به شکل خودگردان هدایت کرد و این حمایت برای خدمات و مراکز بهبودی این افراد میزان بسیار ناچیزی است. بسیاری از خدمات درمانی برای درمان مشکلات روانی در بیمارستانها خلاصه شده است و توجه به دیگر بخشها بسیار کمرنگ است.
قیمت بالا مانعی برای مراجعه
بیشترین دلیل اینکه این افراد از مراجعه به مراکز درمانی امتناع میکنند را میتوان در عوامل اقتصادی و فرهنگی دنبال کرد. در آمارهای ارائه شده در تحقیقات مربوط به این مساله، اهم دلایل عدم مراجعه این افراد نداشتن آگاهی کامل از این بیماری یا جدی نگرفتن بیماری است. علاوه بر این مشکلات اقتصادی و عدم حمایت بیمه از این بیماران، حضور این افراد را در مراکز روان درمانی کاهش میدهد. همچنین به عوامل فرهنگی هم میتوان اشاره کرد. مکری میگوید: خدمات روانشناسی و روانپزشکی با کیفیت بالا و قیمت مناسب برای همگان در دسترس نیست به همین دلیل مراجعه این افراد به این مراکز کاهش مییابد. او ادامه میدهد: علاوه بر این یکی از دلایل عدم مراجعه به مبتلایان به اختلالات روانی عدم تطبیق میزان مراجعه و میزان مبتلایان که البته این مشکل در سایر حوزههای درمانی و برای بیماران دیگر هم وجود دارد.
این روانپزشک درباره هزینههای درمانی برای مبتلایان به اختلالات روانی و پوشش بیمه این افراد میگوید: هزینههای درمانی برای این افراد بسیار بالاست و این عاملی برای پایین آمدن مراجعان است. عملکرد بیمه در این حوزه بهویژه برای خدمات غیردارویی بسیار ضعیف است و درواقع در خیلی از این بخشها میتوان گفت که از این افراد هیچ حمایتی وجود ندارد و پوششی بیمه برای اختلالات روانی در چند بیمارستان و بیماریهای حاد روانی خلاصه شده است. مکری درباره مسائل فرهنگی که در مواقعی باعث میشود افراد از مراجعه به روانشناس یا روانپزشک خجالت بکشند، میگوید: خوشبختانه دید فرهنگی به بیماریهای روانی نسبت به قبل خیلی بهتر شده است و این افراد خیلی کمتر از گذشته از مراجعه به مراکز درمانی خجالت میکشند هرچند، در بعضی از شهرها هنوز این مشکلات فرهنگی وجود دارد.
عدم حمایت بیمه از مبتلایان به اختلالات روانی
یکی از مهمترین مشکلات مبتلایان به اختلالات روانی، عدم پوشش بیمهای آنهاست. بیمه مبتلایان به اختلالات روانی تنها بیماریهای حاد و مزمن را شامل میشود و در برگیری همهجانبهای برای همه جنبههای اختلالات روانی ندارد و حتی برای همان بیماریهای مزمن هم مشکلات زیادی در این حوزهها وجود دارد. معاون درمان سازمان تامین اجتماعی درمورد بیماران روانی و ارائه خدمات به آنها میگوید: تعریف بیمار حاد و مزمن و پوشش 56 روزه طول مدت ارائه خدمات درمانی توسط سازمانهای بیمهگر ازجمله مسائلی است که باید مدنظر قرار گرفته شود چراکه، سازمان تامیناجتماعی تنها یک سازمان بیمهگر ارائهکننده خدمات حمایتی است. همتی درباره انتقادات وارده نسبت به رفع پوشش بیمهای سازمانهای بیمهگر و شانه خالی کردن آنها از تحت پوشش قرار دادن خدمات ارائه شده به بیماران روانی، اظهار میکند: ساز و کار اجرایی شدن یک فعالیت بیمهای در حوزه وظایف شورایعالی بیمه است و علاوه بر این شورا، مجلس، سازمان نظامپزشکی و وزارت بهداشت تاثیرگذارند بنابراین، موضوع مورد اشاره، مسألهای چندوجهی است. مسائل و مشکلات مبتلایان به اختلالات روانی آنقدر جدی است که پای نمایندگان مجلس هم به موضوع باز شده است.
این واقعیت که سلامت روان از اهمیت زیادی برخوردار است باعث شده است رستمیان، نایبرئیس کمیسیون بهداشت عنوان کند: کاری کنیم تا سیاستگذاران اهمیت سلامت روانی را بدانند. برآوردها نشان میدهد اختلالات روانی در کشورهای جهان سوم نسبت به کشورهای توسعه یافته موج فزایندهتری دارد و چشمانداز سیر صعودی افزایش اختلالات روانی تا این سال به هیچ وجه مطلوب نیست. شیوع جهانی ابتلا به اختلالات روانی بیش از 450میلیون نفر است که شامل 20 تا 30 درصد جوامع در دنیا میشود و تا سال 2030 افسردگی اضطراب، بیماری قلبی و عروقی و حوادث جادهای بیشترین علل ابتلا به این اختلال است. برخورداری از بالاترین سطح سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، تعریف صریح سلامت است و برخورداری از سلامتی و توانایی در مورد افرادی صدق میکند که دارای تشخیص قابلیتها و توانمندیها، انطباق با استرسهای روزمره زندگی و انجام فعالیتهای سازنده و مفید است.
نظر شما