سلامت نیوز : «شیشه» یکی از شایعترین محرک‌ها با اعتیادآوری بالاست که متأسفانه شیوع مصرف آن در ایران رو به افزایش است. بررسی‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد میزان مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و محرک در ایران، حدود 4 هزار نفر در سال است که شامل مصرف و تزریق مواد مخدر، بی‌خانمانی و مرگ بر اثر سرمازدگی است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ؛ کارشناسان معتقدند مافیای قاچاق مواد مخدر در سال‌های اخیر بیشتر فعالیت خود را بر شیوع مصرف مخدرهای صنعتی در کشور متمرکز کرده است، به نحوی که قیمت یک کیلوگرم شیشه در سال‌های ابتدایی دهه 80 حدود 80 میلیون تومان بود که در سال 90 با کاهش 400 درصدی به 2 میلیون تومان رسید و در ادامه، سال 91 یک میلیون تومان و هم‌اکنون دوباره با افزایش به 6 میلیون تومان رسیده است. در کل کاهش قیمت شیشه یکی از دلایل افزایش مصرف آن است.
افزایش مصرف شیشه در زنان
دکتر شاهین شادنیا دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و رئیس بخش آی سی یو مسمومیت‌های بیمارستان لقمان در مورد افزایش مصرف شیشه در میان خانم‌ها می‌گوید: «در گذشته بیشتر بیماران ما آقایانی بودند که به علت مسمومیت با ترکیبات آمفتامین «شیشه» به بیمارستان مراجعه می‌کردند در حالی که امروز شاهد تغییر الگوی جنسیتی هستیم و بیشتر مصرف‌کنندگان و مسمومین شیشه را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.»
وی در مورد انگیزه مصرف این مواد می‌افزاید: «هدف مصرف‌کنندگان شیشه سوءمصرف مواد و اثرات لذتبخش آن است. متأسفانه بسیاری از خانم‌ها به خاطر تبلیغات لاغری این مواد را تجربه کرده‌اند به‌طوری که خیلی از کسانی که مسموم شده یا اعتیاد داشته‌اند، انگیزه لاغری را برای مصرف شیشه مطرح کرده‌اند. آنهایی که برای لاغری به مصرف‌کننده دائمی شیشه تبدیل شده‌اند، نمی‌دانند که قرص‌های لاغری‌شان شیشه بوده است.
عده‌ای دیگر هم که با آگاهی کامل شیشه مصرف می‌کرده‌اند تا لاغر شوند از عوارض آن بی‌خبربوده و اظهار می‌داشتند شیشه اعتیادآور نیست و هر زمانی که اراده کنند آن را ترک خواهند کرد.»
این دانشیار دانشگاه شهید بهشتی یادآوری می‌کند: «ترکیباتی که مورد سوءمصرف قرار می‌گیرند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از مواد سنتی تریاک و مشتقات آن که تحت عنوان ترکیبات اوپیوییدی مطرح است، دسته دیگر ترکیباتی است که سوء مصرف آن را از گذشته داشته‌ایم که ترکیباتی توهم‌زا هستند، اما آنچه برای ما شایع‌تر و ملموس‌تر است ترکیبات حشیش است که بیشتر دیده می‌شود. دسته دیگر هم ترکیبات محرک است که این ترکیبات طیف وسیعی از مواد را در بر می‌گیرد.»
وی با اشاره به این مطلب که از نیکوتین سیگار گرفته تا کافئین قهوه همه جزو مواد محرک هستند تأکید می‌کند: «بعضی از مواد محرک مانند آمفتامین و کوکایین مواد محرک خطرناکی هستند که به دنبال مصرف آن فعالیت سیستم عصبی زیاد می‌شود. آمفتامین یک ترکیب محرک است که با تغییرات شیمیایی که در ساختارشان به وجود می‌آید طیف وسیعی از ترکیبات را ایجاد می‌کند مانند قرص اکس یا اکستازی که مورد مصرف قرار می‌گیرد ترکیب دیگر آن هم شیشه، گلس یا کریستال است که ترکیبی از آمفتامین تحت نام شیمیایی و علمی مت آمفتامین است.»
دکتر شادنیا می‌گوید: «برای نخستین بار در دهه 1980 در امریکا این مشتقات زیرزمینی و غیر قانونی به بازار مصرف عرضه شد و بعد از آن هم مصرف این مواد گسترش پیدا کرد و آمفتامین به شکل پودر و قرص مورد مصرف قرار گرفت. نکته مهم این است که این مواد می‌تواند به صورت خوراکی مصرف شود و از طریق دهان و سیستم گوارش جذب شود که معمولاً درعرض نیم تا یک ساعت بعد از مصرف اثراتشان در بدن ظاهر می‌شود. راه دیگر مصرف از راه تدخینی به وسیله ابزاری به نام پایپ است که در صورت مصرف استنشاقی اثراتش در 20 دقیقه ظاهر می‌شود، البته این ماده محرک به صورت وریدی هم تزریق می‌شود که اثرات آن خیلی سریعتر از راههای دیگر مصرف است ولی شایعترین راه مصرف آمفتامین راه تدخینی یا استنشاقی و بعد خوراکی است.»
وی در مورد عوارض سوء مصرف شیشه می‌افزاید: «عمده‌ترین اثر این مواد روی سیستم اعصاب مرکزی است و علائمی که به دنبال مسمومیت با این ترکیب مشاهده شود شامل تحریک‌پذیری، بی‌قراری، ناآرامی و در مراحل پیشرفته‌تر پرخاشگری و حتی خطر آسیب رساندن به خودش و دیگران است. این‌ها علائمی است که می‌تواند در افراد به دنبال یک مصرف حاد یا بروز مسمومیت ظهور کند حتی در موارد عادی هم افراد در اثر سوء مصرف آن دچار حالت‌های بی‌قراری و پرخاشگری می‌شوند، البته در موارد شدیدتر شخص ممکن است دچار حمله‌های تشنجی و نهایتاً هم افراد دچار کما یا مرگ ناشی از مسمومیت با این ترکیبات می‌شوند.»
بعداز سیستم عصبی عمده‌ترین سیستمی که درگیر می‌شود سیستم قلبی عروقی است، چرا که این ترکیبات اثری که به علت پر فعالیتی سیستم عصبی ایجاد می‌کند اثراتی را هم به‌طور غیرمستقیم روی سیستم قلبی عروقی به جا می‌گذارد که عبارتند از: بالا رفتن ضربان قلب و منقبض شدن عروق. فرد بلافاصله دچار حالت ناراحت‌کننده‌ای می‌شود به‌طوری که حتی ممکن است به علت افزایش ضربان دچار افزایش فشار خون شود و خیلی از بیماران در زمان مراجعه فشار خون‌های بسیار بالایی دارند در صورتی که افراد جوان هستند و ما توقع فشار خون را در این بیماران نداریم و این افزایش فشار خون افراد را مستعد خیلی از بیماری‌ها می‌کند که مهمترین عارضه خونریزی است، چون فشار خون به صورت حاد بالا می‌رود و سیستم عروقی بدن تحمل این فشار ناگهانی را ندارد و دچار پارگی می‌شود. خونریزی ممکن است داخل مغز باشد همین طور خونریزی ته چشم و دستگاه گوارش. ما می‌توانیم انواع خونریزی‌ها را به دنبال استفاده از این مواد شاهد باشیم.
رئیس بخش آی سی یو مسمومیت‌های بیمارستان لقمان حکیم با بیان این مطلب که از عوارض مصرف این مواد می‌توان به آسیب ریه‌ها و شبه آسم اشاره کرد خاطرنشان می‌کند: «شیشه می‌تواند درجه حرارت بدن را افزایش دهد که از آن تحت عنوان هایپرترمی‌های بدخیم یاد می‌شود؛ در این بیماری درجه حرارت بدن ممکن است به 40 درجه هم برسد که در نهایت باعث تشنج، تخریب عضلانی، در‌گیری کلیوی و در نهایت مرگ بیمار می‌شود.»
پوی می‌گوید: «کار درمانی خاصی در خانه نمی‌توان برای این بیماران انجام داد. در مورد پرخاشگری مصرف‌کنندگان می‌توان به خانواده‌ها توصیه کرد که با گویش مناسب بیمار را آرام کنند و فرد را به مراکز درمانی برسانند تا اقدامات دارویی برای کنترل بیماری انجام شود و این در حالی است که متأسفانه بسیاری از این عوارض به مرگ منتهی می‌شود.»
این متخصص در مورد درمان افرادی که شیشه مصرف می‌کنند یادآوری می‌کند: «متأسفانه درمان شیشه از درمان‌های فوق‌العاده سخت، زمانبر و طولانی‌مدت است که اثرات طولانی مدت جسمی را در افراد به وجود می‌آورد. مصرف‌کنندگان این ماده دچار عارضه‌های روحی و روانی به مدت طولانی می‌شوند که متأسفانه پایدار است و به درمان‌های دارویی جواب نمی‌دهد.»
شیوع مصرف آمفتامین در کشور
دکتر علی فرجام روانشناس اجتماعی نیز می‌گوید: «بررسی‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد که هرچند سال یک بار مصرف یکی از انواع مواد مخدر و محرک در جامعه شایع می‌شود. در چند سال گذشته مصرف کراک در اوج خودش قرار داشت قبل از آن هم مصرف مواد مخدر تزریقی در بین معتادان رواج بسیاری داشت و این در حالی است که در چند سال اخیر مصرف آمفتامین‌ها و متاآمفتامین‌ها خیلی رایج شده است. متأسفانه جوانان و نوجوانان قربانیان اصلی این ماده محرک هستند.»
وی با بیان این مطلب که شیشه به چهار روش کشیدنی، استفاده از طریق بینی، خوردنی یا تزریق مصرف می‌شود، می‌افزاید: «مصرف این ماده در وهله اول با تجربه‌های لذتبخش همراه است به صورتی که شخص اعتقاد پیدا می‌کند که می‌تواند کنترل‌شده مواد را مصرف کند و از تجربه‌های لذتبخش آن بهره‌مند شود. غافل از این‌که ثابت شده که مصرف حتی مقدار کم این ماده، ساختمان مغز و کارکرد آن را به‌طور همزمان تغییر می‌دهد و بر خلاف تصور بسیاری از مصرف‌کنندگان، شیشه بشدت اعتیادآور است و جنبه تفننی ندارد.»
این روانشناس اجتماعی خاطرنشان می‌کند: <مهمترین اثر ناشی از مصرف شیشه هم بدبینی معتادان نسبت به اطرافیان و خانواده است به همین دلیل بسیاری از معتادان به شیشه حالت پرخاشگری و بی‌تفاوتی نسبت به خانواده دارند و از حالت‌های طبیعی خارج می‌شوند و دست به تخریب می‌زنند و به رفتارهای جنون‌آمیز روی می‌آورند. متأسفانه برخی خانم‌ها برای لاغری به مصرف شیشه گرایش پیدا می‌کنند در حالی که نمی‌دانند شیشه با زندگی آن‌ها چه خواهد کرد. بسیاری هم با این نگاه شیشه مصرف می‌کنند که احساس شادی و هیجان کنند در حالی که این احساس هیجان در 99 درصد موارد بسیار زودگذر است و حتی در بعضی موارد در بدن برخی افراد از همان ابتدا اثر منفی خودش را نشان می‌دهد.»
مصرف انواع مخدر و محرک‌های گیاهی و صنعتی از مهمترین آسیب‌های امروز جامعه ایران است که اغلب جوانان قربانی آن هستند. اگر پذیرش یک آسیب و نقص نخستین قدم برای درمان باشد ما این مرحله را پشت سر گذاشته‌ایم اگرچه باید شفاف‌تر درباره آن به بحث بنشینیم اما حالا که درد را شناخته ایم. برای درمان معطل چه هستیم؟
نظر شما