سلامت نیوز : با توجه به‌دلایل اهمیت و ارزش‌های بسیار متنوع گونه‌های حیات‌وحش ازجمله ارزش‌های اقتصادی، بوم شناختی، علمی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی، همچنین داشتن ثمرات مختلفی مثل جذب توریست تلاش‌های بسیاری برای نگهداری و حفظ حیات‌وحش صورت گرفته است. از جمله این اقدامات نامگذاری 12 اسفند مصادف با 3 مارس به‌عنوان روز جهانی حیات‌وحش است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ در شانزدهمین نشست متعهدین کنوانسیون سایتیس(پارسال)، روز سوم ماه مارس مصادف با تاریخ پذیرش این کنوانسیون که سال 1973 است، به‌عنوان روز جهانی حیات‌وحش به سازمان ملل متحد پیشنهاد شد و این سازمان طی نشست عمومی خود در تاریخ 20 دسامبر 2013، روز سوم مارس را به این نام، اختصاص داد. این کنوانسیون با صدور اعلامیه‌ای از کشورها خواسته بر اساس اهمیت گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری اقداماتی برای افزایش آگاهی عمومی و معرفی این روز به انجام برسانند.
شناسایی گونه‌هایی برای محافظت
درباره فواید داشتن روزی برای حیات‌وحش معاون دفتر تنوع زیستی و حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست به آرمان می‌گوید: کنوانسیون سایتیس که با هدف حفاظت از تجارت جهانی گونه‌های در معرض خطر انقراض جانوری و گیاهی تاسیس شد، روز سوم مارس را روز جهانی حیات‌وحش اعلام کرد. در ایران نیز 12 اسفند در اولین دوره برگزاری این مناسبت برنامه‌های منسجم و مشخصی دارد. در واقع هدف از ایجاد چنین مناسبتی در تقویم، شناسایی و معرفی حیات‌وحش کشور به مردم است چرا که، عامل موثر برای حفظ حیات‌وحش خود مردم هستند. مجید خرازیان مقدم اضافه می‌کند: در جهان بیش از 64 هزار گونه جانور مهره‌دار داریم که از این تعداد 1140 گونه به‌دلیل تنوع اقلیمی وجغرافیایی کشور در ایران یافت می‌شوند.
خوشبختانه از نظر تنوع زیستی ایران در شرایط مساعدی به‌سر می‌برد ولی از این 1140 نوع زیستی هفتادوچهار گونه جانوری در ایران در معرض خطر هستند. او درباره گونه‌های در معرض خطر ایران عنوان می‌کند:IUCH سه رده حفاظتی برای گونه‌های در معرض خطر دسته‌بندی کرده است. در ایران این هفتاد و چهار نوع در این دسته در معرض خطر قرار می‌گیرند. دسته اول دسته‌های بحرانی است که در معرض خطر قرار دارند و در صورت کم‌توجهی، این گونه‌ها مثل ببر یا شیر را که در 60 سال پیش منقرض شدند از دست می‌دهیم. به‌گفته خرازیان‌مقدم، دسته دوم که در معرض خطر انقراض هستند، گونه‌هایی هستند که درصورت شکار و غفلت از زندگی آنها در وضعیت بحرانی قرار می‌گیرند در نهایت دسته سوم گونه‌های آسیب‌پذیر هستند.
کاهش چشمگیر علف‌خواران
کارشناس محیط‌زیست نیز درباره ضرورت داشتن روزی برای شناساندن حیات‌وحش به مردم به آرمان می‌گوید: در صدر هرم غذایی گونه‌های عظیم‌الجثه‌ای وجود دارد که گوشتخوار محسوب می‌شوند. گونه‌هایی که در طول هفته به 20 تا 50 کیلوگرم گوشت نیاز دارند. این گونه‌ها مثل پلنگ و یوزپلنگ در شرایط بدی به‌سر می‌برند و در معرض انقراض قرار دارند. محمد درویش ادامه می‌دهد: علاوه بر جانوران گوشتخوار، پرنده‌هایی مثل هوبره و میش‌خوار هم در معرض آسیب جدی قرار دارند. در دسته‌های مهاجر نیز با خطر نابودی جاندارانی مثل گونه درنا مواجه‌ایم. علاوه بر این، خطر انقراض در گونه‌های چهارپای کشور یعنی علف خواران مثل آهو، کل و بز و میش به 110 هزار راس نزول پیدا کرده‌اند این آمار از کاهش 90درصدی جانوران علف‌خوارخبر می‌دهند.
دلایل در معرض خطر گرفتن گونه‌های حیوانی
درویش درباره دلایل در معرض خطر انقراض قرار گرفتن گونه‌های حیوانی می‌گوید: دلایل مختلفی گونه‌های حیوانی در ایران را در معرض خطر قرار می‌دهند. از جمله این عوامل می‌توان به دستکاری طبیعت اشاره کرد مواردی مثل دستبرد به اراضی طبیعی، تخریب جنگل‌ها، تبدیل محدوده حیات زندگی طبیعی و مراتع به کشاورزی و تغییر زمین کشاورزی به ساختمان‌ها و همچنین جاده کشی‌های غیرعلمی از عوامل دستکاری در طبیعت و در نهایت به تهدید حیات گونه‌های حیوانی منجر می‌شود. اما مساله مهم دیگری که قابل‌توجه و مهم است شکار بی‌رویه بدون درنظر گرفتن وضعیت زیستی گونه‌های حیوانی است.
راهکار‌های خروج از بحران‌های محیط‌زیستی
درویش درباره برنامه‌های اجرایی برای کنترل بحران می‌گوید: ما باید چند کار را به شکل همزمان انجام دهیم؛ اولین کار ظرفیت‌سازی اطلاعاتی است، در واقع، باید شهروندان را از همان سنین پایین حتی برای شروع از کودکستان‌ها با چرایی اهمیت حیات‌وحش آشنا کنیم. با ورود حیات‌وحش به کتاب‌های درسی می‌توان امید داشت تا مردم به ضرورت وجود حیات‌وحش و حفظ گونه‌های حیوانی پی ببرند. این کارشناس در ادامه صحبت‌هایش بیان می‌کند: نقش رسانه‌های مختلف دیداری و شنیداری، مکتوب و مجازی را نباید در آگاه سازی مردم نادیده گرفت. همچنین پژوهش‌ها باید افزایش پیدا کند و نتیجه این پژوهش‌ها به مردم اعلام شود. علاوه بر این، باید نقش و تعداد NGO ها در کشور افزایش پیدا کنند. در نهایت هم باید از هنرمندان حمایت بیشتری صورت بگیرد.
مستندهای بیشتری باید درحوزه محیط‌زیست کلید بخورد. همچنین صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد توجه بیشتری به حیات‌وحش داشته باشند. این کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: این موارد راهکار‌های بلندمدت برای حفظ محیط‌زیست و گونه‌های مختلف حیات‌وحش است و از جمله راهکار‌های کوتاه‌مدت سازمان محیط‌زیست این است که شکار را برای مدت سه تا پنج سال به‌شدت محدود و ممنوع کنیم تا در این مدت محیط‌زیست خود را ترمیم کند. علاوه بر این با رایزنی‌های صورت‌گرفته قرار شده است که در هر بیست وزارتخانه کشور دفتری برای سازمان محیط‌زیست ایجاد شود، تا بدین شکل به مساله محیط‌زیست اهمیت بیشتری داده شود.
نظر شما