سلامت نیوز : استقبال نوروز از دیرباز با برنامه های مختلفی از جمله خانه تکانی آغاز می شود. خانه تکانی سنتی است که از تازگی بهار الگو گرفته و همراه دیگر آداب و رسوم در روزهای پایانی سال از سوی خانواده ها انجام می شود در واقع نو و تازه  شدن امری است که ابتدا از خانه ها شروع می شود و به دنبال آن به افراد یادآوری می کند که باید خود را در سال جدید متحول کنند. به باور ایرانیان نظافت خانه، زندگی و روحیه آنان را نو و شاداب می کند و این شادابی و تازگی روحیه مضاعفی را به آنان برای آغازی نو می دهد. اما در این میان رعایت نکات ایمنی و توجه به بهداشت جسمی از اهمیت خاصی برخورد دار است که لازم است در عین کار و فعالیت به این نکات پزشکی اهمیت داده شود در همین زمینه خبرنگار شفقنا زندگی با متخصصان حوزه های مختلف به گفت و گو نشسته تا توصیه های پزشکی آنها را در زمینه های مختلف جویا شود.

یک جراح ارتوپدی: 90 درصد زنان ایرانی با اصول صحیح برداشتن شیء از روی زمین آشنایی ندارند

دکتر محمود معتمدی، یک جراح ارتوپدی و فوق تخصص زانو در دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با شفقنا با تاکید بر اینکه هنگام خانه تکانی باید اصول بهداشتی و پیشگیری جدی گرفته شود افزود: اصولا خانه تکانی در ایام قبل از عید یا به نوعی شب عید در خانواده ها بر عهده خانم ها بخصوص زنان خانه دار است بنابراین باید اصول بهداشتی و پیشگیری در این سنت قدیمی در رسومی نظیر رسم پرده کوبی، جابجا کردن میز و صندلی ها، تمیزی خانه و غیره به زنان خانه دار توسط رسانه ها آموزش داده شود تا آنها دچار مشکلاتی نظیر کمر درد، پا درد، درد گردن، دیسک کمر، سیاتیک و غیره که متاسفانه این موارد امروزه در بین زنان جامعه ما بسیار شایع شده است نشوند.

وی تصریح کرد: پرده کوبی در خانه تکانی های قبل از عید از جمله رسوم بسیار جالب و سنتی ایرانیان است که از دوران باستان تا به امروز در کشور ما رواج داشته است که بر اساس این رسم زنان همواره در ایام قبل از عید خود را موظف می کنند باید پرده های خانه را تمیز کرده  و مجدد آن را آویزان نمایند،  از دیدگاه بهداشتی باید چند نکته برای این سنت مقدس مورد توجه زنان قرار بگیرد ابتدا اینکه در جمع و آویز کردن پرده، زنان معمولا صندلی هایی را زیر پاهای خود قرار می دهند تا قد آنها به بلندی خاص برسد  ممکن است بر اساس جابجایی این صندلی خانم ها از بلندی به زمین اثابت کنند و ممکن است اندام تحتانی و ستون فقرات آنها منجر به شکستگی شود در نتیجه این شکستگی زمینه ابتلا به کمردرد، دیسک کمر و یا سیاتیک را در خانم ها فراهم می کند.

این استاد دانشگاه همچنین یادآور شد:  این مشکلات گاهی تا پایان عمر در آنها باقی می ماند، نکته دیگر اینکه خانم ها بهتر است آویزان کردن پرده را به آقایان محول کنند چون کش و قوس هایی که زنان بر اثر آویز کردن چیزی در یک بلندی بر روی بدن خودشان ایجاد می کنند فشار زیادی را در ستون فقرات آنها وارد کرده در نتیجه منجر به کمر دردهای شدید در این افراد خواهد شد.

دکتر معتمدی با اشاره بر اینکه بیش از 90 درصد زنان ایرانی با اصول صحیح برداشتن شیء از روی زمین آشنایی ندارند گفت: اصول دوم در خانه تکانی های شب عید همان اصول بلند کردن یک شیء از روی زمین است که متاسفانه بیش از 90 درصد زنان این اصول را جدی نمی گیرند در واقع زنان زمانی که می خواهند یک شیء سنگین و یا حتی سبکی را مثل صندلی یا یک ظرف از روی زمین بردارند باید ابتدا بنشینند بعد آن را بلند کنند. در واقع روش کار آنها باید همانند یک وزنه بردار باشد همانطور که وزنه بردار ابتدا می نشیند بعد وزنه را بلند می کند زنان نیز باید ابتدا بنشینند و از خم شدن در هنگام بلند کردن  شیء پرهیز کنند این در حالی است که زنان این فعالیت ها را بصورت خم شده انجام می دهند.

به گفته این متخصص ارتوپدی؛ وقتی بصورت خم شده یک شیء یک کیلویی را از روی زمین بلند می کنیم فشاری به سنگینی وزنه 10 کیلویی بر روی ستون فقرات فرد وارد می کند و وقتی سنگینی شیء 10 کیلو باشد فشاری به اندازه وزنه 100 کیلویی را وارد می کند بنابراین عدم رعایت این موارد افراد را دچار کمر درد، دیسک کمر، سیاتیک و جابجایی به همراه تیر کشیدگی در اندام تحتانی آنها خواهد کرد و رعایت این موارد برای زنان بالای 50 سال که احتمال پوکی استخوان در آنها بیشتر است باید جدی گرفته شود.

او همچنین کمر درد و دیسک کمر را از مشکلات شایع زنان جامعه دانست و اظهار کرد: باید گفت امروزه کمر درد، پا درد، دیسک کمر و غیره از بیماری های بسیار شایع در جامعه زنان ما به شمار می رود اگر چه برای درمان این دردها از روش های ورزش درمانی، فیزیوتراپی، درمان طبی و حتی جراحی های ساده و پیچیده بکار می رود اما در بیشتر موارد زنان ما تا پایان عمر درگیر این مشکلات ستون فقراتی خواهند شد بنابراین رعایت بهداشت اصولی کارها و همچنین پیشگیری بهترین روش درمانی از بروز بیماری های ستون فقراتی در زنان بخصوص خانم های خانه دار است.

فوق تخصص قلب و عروق: انجام فعالیت های ناگهانی، طولانی مدت و شدید برای بیماران قلبی؛ ممنوع

دکتر بهرام پیشگو، یک فوق تخصص قلب و عروق در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، انجام فعالیت های ناگهانی، طولانی مدت و شدید را برای بیماران قلبی ممنوع اعلام کرد و گفت: انجام فعالیت های فیزیکی نظیر خانه تکانی در بیماران قلبی بسته به میزان فعالیت، نوع بیماری قلبی و توصیه های پزشک معالج متفاوت است اما تمامی افرادی که درگیر بیماری های قلبی و عروقی هستند باید برای انجام فعالیت های خود یک سری اصول کلی بهداشتی و پیشگیری را رعایت کنند و این اصول کلی نیز این است که باید از انجام کارهای ناگهانی، شدید، سنگین و طولانی توسط این افراد پرهیز شود.

وی در ادامه بیماران قلبی را به دو دسته بیمارانی با ناراحتی های عروقی و بیمارانی که تعویض دریچه کردند تقسیم کرد و افزود: هر کدام از این بیماران باید در انجام فعالیت های فیزیکی یک سری اصول خاصی را رعایت کنند اما بیماران دریچه قلب نسبت به سایر بیماران محدودیت کمتری در انجام فعالیت و کار منزل دارند ولی بیماران قلبی با ناراحتی های عروقی کسانی هستند که یا تحت عمل باز قلب قرار گرفته و پیوند عروق کردند و یا اینکه سکته های قلبی کرده اند بنابراین فعالیت های شدید و خسته کننده توسط آنها، ممکن است منجر به سکته قلبی مجدد در آنها شده و یا بیماری آنها را تشدید کند.

دکتر پیشگو  در مورد اثر مواد شوینده نظیر وایتکس و غیره بر روی دستگاه تنفس در بیماران قلبی نیز گفت: موقع استفاده از مایعات شوینده ای مانند وایتکس و جوهر نمك، بخار سمی متصاعد شده و در هوا پراکنده می شود استشمام این بخار روی مخاط تنفسی اثرات التهابی و مضری می گذارد در نهایت منجربه بیماری تنگی نفس می شود در بیمارانی که سابقه نارسایی قلبی توام با بیماری های ریوی هستند، استفاده از این مواد باعث تنگی نفس و شدت بیماری آنها می شود. بیمارانی که دچار نارسایی قلبی هستند بهتر است از این مواد استفاده نکنند.

این فوق تخصص قلب و عروق تصریح کرد: بطور کلی توصیه می شود بیماران قلبی برای انجام فعالیت های فیزیکی و کار در منزل، باید  اصول کلی آن یعنی از انجام کارهای طولانی، کار در ارتفاع نظیر شیشه پاک کردن، فعالیت شدید، سنگین و ناگهانی پرهیز کنند و این افراد بهتر است فعالیت های خود را با مشورت پزشک خود آغاز کنند.نکته دیگر در خصوص کار این بیمار ان این است که توصیه می شود بیماران قلبی فعالیت خود را قبل از غذا خوردن و با شکم خالی انجام دهند در غیر اینصورت خطرات جدی متوجه آنها خواهد شد.

توصیه های یک متخصص زنان برای خانه تکانی زنان باردار

دکتر طاهره افتخار، یک متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی در زمینه انجام یا عدم انجام فعالیت فیزیکی و جسمی زنان باردار گفت:  انجام کارهای سنگین و مضاعف در حالت معمولی برای زنان می تواند آنها را با مشکلات جسمی نظیر کمر درد و غیره  مواجه کند و برای آنها توصیه نمی شود حال اگر خانمی در شرایط وضع حمل بخواهد کار منزل بخصوص خانه  تکانی که در ایام عید در خانواده ها رایج است را انجام دهد به دلیل اینکه آنها تعادل مشخص و ثابتی ندارند و نمی توانند همانند زنان دیگر در حین فعالیت تعادل خود را حفظ کنند می تواند آنها را با خطرات جدی مانند شکستگی دست، پا، کتف و حتی پارگی کیسه آب و در موارد حاد سقط جنین را به همراه داشته باشد.

وی در ادامه تصریک کرد:  در واقع یک تصوری غلطی که در بین بسیاری از زنان باردار وجود دارد این است که آنها گمان می کنند که پارگی کیسه آب تنها در ماههای‌ آخر حاملگی اتفاق می‌افتد اما این تصور اشتباه است. پارگی کیسه آب ممکن است در هر زمانی از بارداری بر اثر عدم رعایت برخی اصول لازم بارداری مانند بلند کردن شیء سنگین یا زمین خوردن اتفاق بیفتد.

دکتر افتخار با تاکید بر اینکه استفاده از مواد شوینده شیمیایی مانند وایتکس خطر تنگی نفس در زنان باردار را افزایش می دهد اظهار کرد: نکته دوم زنان باردار باید برای اطمینان خاطر از سلامت جنین خود تا حدی که می توانند از تماس با بسیاری از شوینده هایی مثل وایتکس، کلر، جوهر نمک و غیره که ترکیبات شیمیایی در آن بکار رفته است خودداری کنند زیرا در حالت معمولی زنان باردار با تنگی نفس مواجه هستند و اگر در مواجه با این مواد قرار بگیرد تنگی نفس آنها افزایش یافته در نتیجه اکسیژن کمتری به جنین می رسد بنابراین توصیه می شود این افراد حتی در صورت استفاده از ماسک ها نیز از نزدیکی با این مواد دور کنند.

متخصص پوست و مو: آسیب های آلرژیک از شایع ترین آسیب های پوستی مواد شوینده

دکتر امیر هوشنگ احسانی، یک متخصص پوست و مو در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی آسیب های آلرژیک را از شایع ترین آسیب های پوستی مواد شوینده عنوان کرد و گفت: این آسیب ها  افراد را دچار اگزماهای تماسی می کند. در برخی موارد دیده شده است که افرادی که از دستکش های "لاتکس" در زمان کار با مواد شوینده استفاده می کنند ممکن است به مواد آن آلرژی داشته باشند و عوارضی مانند خارش، تورم در محل تماس با پوست ایجاد شود که در صورت تشدید و استفاده طولانی مدت و به مرور زمان عوارض ناشی از آن تمام پوست بدن را دچار قرمزی و تورم می کند.

وی در ادامه تصریح کرد: به افرادی که زمینه ابتلا به بیماری های آلرژیک دارند توصیه می شود با مواد شوینده قوی کمتر تماس داشته باشند زیرا این دسته از افراد ممکن است به اگزمای سرشتی دچار شوند زیرا نسبت به مواد شیمیایی حساسیت بیشتری داشته و بیشتر در معرض خطر قرار دارندتوصیه می شود از شوینده های ملایم مانند شامپو و صابون بچه برای شست و شوی دست ها استفاده کنند. همچنین از پاک کننده های غیرصابون استفاده کنند تا چربی مختصر پوستشان از بین نرود تا پوست آنها دچار خشکی، سوزش و خارش نشود.

دکتر احسانی در پایان توصیه کرد: افراد بخصوص زنان خانه دار که بیشتر با انواع شوینده ها سر و کار دارند هنگام مبتلا شدن به خشکی پوست از چرب کننده هایی مانند وازلین استفاده کنند و به صورت جدی از استفاده و تماس با مواد شیمیایی و پاک کننده های قوی بدون دستکش پلاستیکی و ماسک جداً خودداری کنند.

هشدار یک فوق تخصص آلرژی در خصوص احتمال بروز مشکلات ریوی و تنفسی در کودکان و زنان هنگام خانه تکانی

دکتر مریم مهلوجی راد، یک فوق تخصص آلرژی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی در خصوص احتمال بروز مشکلات ریوی و تنفسی در کودکان و زنان هنگام خانه تکانی هشدار داد و گفت:  با فرا رسیدن روزهای پایانی سال، خانواده ها به فکر تمیزکردن، شست شو و خانه تکانی هستند اما در نحوه استفاده از مواد شوینده توجه کافی ندارند به خصوص در این میان زنان و کودکان بیشتر از سایر افراد سلامتی شان به خطر می افتد. افرادی که در منزل از شوینده های قوی استفاده می کنند بدون رقیق کردن مواد شوینده با آب، آنها را روی سطوح می ریزند که متاسفانه این کار عواقب و عوارض جبران ناپذیری برای سلامتی آنها دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: در واقع استفاده از مواد شوینده با آب داغ موجب می شود که هنگام شست وشوی سطوح، مواد شیمیایی درون این مواد شوینده به بخار تبدیل شوند و پس از ورود به مجرای تنفسی فرد برای او مشکل ساز شوند. اما بطور کلی مواد شوینده معمولی می تواند جایگزین مناسبی به جای شوینده های پرعارضه باشد به طوری که مواد شوینده معمولی حاوی آنزیم کم خطر است.

به گفته مهلوجی راد، سفید کننده ها و یا جرم گیرها اگر با غلظت بالا و با بوی تند و سوزاننده استفاده شود محرک دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی می شوند. استشمام بخار متصاعد شده از مایعات شوینده مانند وایتکس و جوهر نمک بر مخاط تنفسی اثرات التهابی و مضری می گذارد و در نهایت منجر به بیماری تنگی نفس در افراد می شود  و استفاده از این مواد در بیمارانی که سابقه نارسایی قلبی توام با بیماری های ریوی دارند استفاده از این مواد باعث تنگی نفس و شدت بیماری آنها می شود.

او همچنین تنگی نفس و خس خس سینه را از عوارض استفاده از شوینده های شیمیایی دانست و افزود: متاسفانه دیده می شود اغلب شروع بیماری آنان همراه با استفاده از مواد جرم گیر و سفید کننده ها است و بدون دقت آنها چند نوع ماده شوینده ها را با هم ترکیب می کنند و غافل از اینکه ترکیب مواد جرم گیر باعث بروز بیماری آسم می شود. بسیاری از مواد شوینده‌ای که برای خانه‌ تکانی استفاده می‌شود محرک دستگاه تنفس است و برای بیمارانی که زمینه مشکلات ریوی داشته و به اصطلاح ریه تحریک‌ پذیر دارند، مشکل ایجاد می‌کند  و این  افراد دچار التهاب ریه، خس‌خس سینه و تنگی نفس می‌شوند که البته این عارضه در اغلب اوقات گذرا است.

این فوق تخصص آسم و آلرژی در پایان توصیه کرد:  بهتر است افراد هنگام استفاده از مواد شوینده شیمایی از ماسک‌های فیلتردار استفاده کنند ماسک‌های معمولی نیز می‌توانند مفید باشند ولی اثربخشی ماسک‌های فیلتردار را ندارند. ماسک‌های فیلتردار از ورود ذرات کوچک هم جلوگیری می‌کنند و نکته دیگر این است که هر گونه غبار می‌تواند موجب حمله در افراد مبتلا به آسم شود. این افراد نیز در هنگام غبارروبی منزل حتما باید از ماسک استفاده کنند.