سلامت نیوز :در سال‌های اخیر روانشناسی اجتماعی نسبت به بسیاری از شاخه‌های روانشناسی از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. به طوری که هم اکنون بیشترین حجم کتاب‌ها و مقالات انتشار یافته حوزه روانشناسی در قرن بیستم و بیست و یکم مربوط به روان‌شناسی اجتماعی بوده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت قانون ؛ به گفته کارشناسان رشد و تحول رشته روانشناسی اجتماعی به موازات تحولات جوامع از جمله توسعه صنعت خودرو، مهاجرت، شهرنشینی، جنگ و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی بوده است این در حالی است که ایران نیز همه این عوامل را تجربه کرده اما نتوانسته از روانشناسی اجتماعی برای رفع مشکلات ناشی از این اتفاقات استفاده کند. در این گزارش به سخنان برخی از مسئولان و کارشناسان در برگزاری دومین کنگره ملی روانشناسی اجتماعی که با تأکید بر سلامت اجتماعی در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه برگزار شد، پرداخته ایم:

صفاری نیا: به سرعت به سمت فقر نسبی می‌رویم
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران گفت: ما در روانشناسی اجتماعی از استاندارد‌های جهانی پایین‌تریم و رتبه کشوری ما زیر متوسط است.مجید صفاری نیا بسیاری از مشکلات جامعه را در ابعاد روانشناختی خواند و افزود: ساختار سازمانی ما، جایگاهی برای فارغ‌التحصیلان جامعه شناسی و روانشناسی قرار نداده است. ما در بحث‌های بهره وری و آلودگی هوا نیز، نگاه سطحی داریم و تأکیدمان بر فنی و یا مهندسی بودن موضوعات است. چندین متغیر در سلامت اجتماعی وجود دارد که باید در کشور به آن‌ها توجه کرد که اولین متغیر فقر است که متاسفانه در ایران به سرعت رو به افزایش است. به گفته صفاری نیا ما روزی 800 هزار بشکه نفت می‌فروشیم که سهم هر فرد ایرانی از فروش این نفت 90 سنت می‌شود. اگر این مقدار را ضربدر 360 روز کنیم مبلغی معادل 350 دلار سهم هر ایرانی است در حالی که یک کره ای 24 هزار دلار سهم می‌برد.

وی با بیان اینکه ما نفت را تلنبار کرده ایم افزود: برای استفاده از منابع طبیعی و انرژی‌ها باید به روز بود چرا که شاید این منابع در سال‌های آینده خیلی کاربرد نداشته باشد و یا تا 20 سال دیگر منابع دیگری جایگزین نفت شوند.اکنون روزانه 25 هزار خودرو در کشور تولید می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که ظرف سال‌های آینده حدود 70 درصد جمعیت ما شهرنشین باشند. این موارد نشان می‌دهد که روانشناسی اجتماعی در حل معضلات جامعه مفید و لازم است.عدم ادراک عدالت، فقر، بیکاری، اعتیاد، تبعیض در سیستم اداری، کاغذ بازی و ... همه از مولفه‌های روانشناسی اجتماعی هستند که در ایران توجهی به آن‌ها نمی‌شود به همین دلیل بر اساس آمار موسسه بین المللی لگاتوم در بین 150 کشور ایران از لحاظ سطح رفاه رتبه 104 را به خود اختصاص داده است.

وی معتقد است سوءمدیریت کشور نیز مولفه دیگری است که موجب شده مدیران کشور بر اساس هیجانات نادرست تصمیم گیری کنند. صفاری نیا گفت و گو در مورد مسائل سیاسی را میوه ممنوعه یاد کرد و گفت: ما اجازه صحبت در همه زمینه‌ها به غیر از مسائل سیاسی را داریم که گاهی این موضوع صدمات زیادی به سلامت اجتماعی وارد می‌کند.به گفته رئیس انجمن روانشناسی ایران ضریب بالای نفوذ ماهواره نیز عامل دیگری است که در آسیب‌های اجتماعی نقش دارد. همچنین عدم توانایی رسانه‌های داخلی نیز نقش مهمی‌در نبود سلامت اجتماعی ایفا می‌کند. وی معتقد است عوامل مختلفی در رشد روانشناسی اجتماعی موثر بوده‌ است که از آن جمله می‌توان به تفکر اندیشمندان برای رشد جامعه اشاره کرد. بنابراین اگر قرار است دولت تدبیر و امید تدبیر را سرلوحه کار خود قرار دهد باید از حضور روانشناسان و جامعه‌شناسان استفاده کند.

گلزاری: ۳۵ تا ۴۰ درصد ازدواج‌ها در کمتر از ۴ سال به طلاق می‌انجامد
معاون جوانان وزیر ورزش و جوانان نیز گفت: وضعیت کشور ما از نظر آسیب‌های اجتماعی نگران‌کننده است. به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد که در تهران ۳۵ تا ۴۰ درصد ازدواج‌ها در کمتر از ۴ سال به طلاق می‌انجامد.محمود گلزاری وضعیت کشور ما را از نظر این آسیب‌ها نگران‌کننده دانست و خاطر نشان کرد: متأسفانه میانگین طلاق در کشور ۲۰ درصد است و در شهرهای بومی‌و مذهبی نیز طلاق زیاد شده است و آسیب‌های طلاقی که به دختران جوان ما می‌رسد زیاد است.معاون جوانان وزیر ورزش و جوانان تصریح کرد: اعتیاد همچنان ام‌الفساد آسیب‌هاست و بیشترین زندانیان یعنی حدود ۵۰ درصد مربوط به اعتیاد است. همچنین ۳۰ درصد قتل‌ها به اعتیاد برمی‌گردد.این مسئول در سازمان ورزش و جوانان افزود: پایین آمدن سن اعتیاد و بررسی میزان مصرف مواد مخدر در دانشجویان که اخیراً در رسانه‌ها به آن پرداخته شده جزو آسیب‌های اجتماعی موجود است.

به گفته گلزاری خشونت و پرخاشگری بعد از اعتیاد و طلاق سومین آسیب جدی کشور است. آمار زندانیان نشان می‌دهد که خشونت بعد از اعتیاد در رده دوم قرار دارد. علاوه بر این آسیب‌ها باید آسیب‌های دنیای مجازی را نیز اضافه کنیم.معاون جوانان وزیر ورزش و جوانان اظهار کرد: قطعاً روانشناسی بالینی و صرف خدمات کلینیکی خیلی جوابگو نیست. چرا که نگاه مردم به روانشناسی این است که مگر ما دیوانه‌ایم که پیش روانشناس برویم. این به دلیل نگاه بالینی محور است که بر روانشناسی سایه افکنده است.وی ادامه داد: در روایتی از پیامبر نقل شده که مردم به زمانه خودشان شبیه‌ترند تا پدرانشان و در جایی گفته شده مردم به حاکمان زمانه خودشان شبیه‌ترند یعنی رفتار حاکمان می‌تواند رفتار فردی را شکل دهد.گلزاری با اشاره به بالا رفتن سن ازدواج گفت: علاوه بر طلاق مشکل جدی دیگر ما بالا رفتن سن ازدواج است. بالا رفتن سن ازدواج به دلیل نبود خواستگار نیست و تغییرات اجتماعی در شکل‌گیری این نگرش موثر است.وی افزود: مسائل فرهنگی ورزش ما نیز نگران‌کننده است. رفتارهای تماشاگران فوتبال گاهی موجب نگرانی می‌شود. مگر می‌توانیم در استادیوم ۱۰۰ هزار نفری مشاوره فردی بکنیم. ما به روانشناسی اجتماعی نیاز داریم.

دماری: سرمایه گذاری در سلامت اجتماعی، آسیب‌ها را کاهش می‌دهد
مدیر کل دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت و عضو هیات علمی‌دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: یکی از راه‌های ارتقای سلامت مردم و کاهش آسیب‌های اجتماعی سرمایه گذاری بر سلامت اجتماعی است.بهزاد دماری افزود: روز به روز شاهد افزایش آسیب‌های اجتماعی همچون فقر، بیکاری، ترک تحصیل و ... هستیم و این به این دلیل است که برنامه ریزی مدونی برای بهبود سلامت اجتماعی مردم نداریم. وی معتقد است نباید منتظر بمانیم که فقط بخش‌های دولتی برای رفع معضلات و توجه به سلامت اجتماعی اقدامی‌انجام دهند. مدیر کل دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، در مورد ابعاد سلامت و عوامل موثر آن، گفت: سلامت چهار بعد معنوی، اجتماعی، جسمی‌و روانی را شامل می‌شود؛ از این رو در وزارت بهداشت نمی‌توانیم فقط بیمارستان تاسیس و پزشک تربیت کنیم.دماری با بیان اینکه برنامه ریزی مدونی برای بهبود سلامت اجتماعی مردم در کشور وجود ندارد، اذعان کرد: اگر بخواهیم منتظر باشیم تا بخش‌های دولتی برای رفع معضلات اجتماعی و توجه به سلامت اجتماعی اندیشه کنند، اشتباه کرده ایم. به گفته این مقام مسئول در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مردم نیز می‌توانند در سلامت اجتماعی نقش داشته باشند و برای ارتقای این رشته هم به مشارکت مردم و هم سیاستگذاران نیاز است.وی از اینکه سلامت اجتماعی در کشور متولی بسیاری دارد انتقاد کرد و گفت: داشتن چندین متولی مانند وزارت بهداشت، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و غیره باعث می‌شود کار بهینه‌ای در این زمینه صورت نگیرد.دماری، داشتن برنامه ملی ارتقای سلامت اجتماعی در کنار داشتن متولی واحد را موجب رشد و ارتقای سلامت اجتماعی در کشور دانست.

الهیاری: تخصیص بودجه در زمینه سلامت روان مغفول مانده است
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، با انتقاد از تلقی نادرستی که در کشور پیرامون سلامت وجود دارد، گفت: هنوز بر اساس تلقی منسوخ گذشته، سلامت را فقط در حوزه جسمانی تعریف می‌کنیم که عمدتاً نگاه پزشکی محورانه دارد، حتی مجوز درمانگاه‌های ترک اعتیاد، فقط به پزشک عمومی‌و روانپزشک داده می‌شود.وی افزود: با مکاتباتی که با مجمع تشخیص مصلحت نظام داشتیم، قرار شد در بازنگری سیاست‌های سلامت، جایگاه سلامت روان اجتماعی و معنوی نیز، دیده شود. وقتی می‌گوییم دیده شود، منظورمان صرفاً حرف نیست، بلکه در تخصیص اعتبارات هم، قرار است سلامت روان اجتماعی و معنوی لحاظ شوند.به گفته الهیاری مجلس شورای اسلامی‌۱۱ هزار میلیارد تومان برای حوزه سلامت کشور اختصاص داده است اما متاسفانه بودجه در زمینه سلامت روانی و معنوی مغفول مانده است.وی بااشاره به اهمیت حوزه سلامت اجتماعی، اظهار کرد: ما معتقدیم پزشکان جایگاه رفیعی دارند، اما تحقیقات نشان داده فقط 15 درصد سلامت در حوزه جسم است، حتی سلامت جسم هم تحت تأثیر سلامت روانی، معنوی و اجتماعی قرار دارد.رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، تصریح کرد: به دلیل اینکه سازمان نظام روانشناسی، در اسناد بالادستی و مسئولیت‌های رده بالاتر، حضور نداشته، صدور مجوز مراکز مشاوره و روانشناسی، در اختیار سازمان روانشناسی و سازمان جوانان بود، اما امروز صدور مجوز مراکز مشاوره روانشناسی، صرفاً بر عهده سازمان نظام روانشناسی و مشاوره است.وی بر اهمیت دغدغه مسئولان نظام به مسائل روانشناختی و نگاه مشاوره ای در بهبود بسیاری از مشکلات کشور، همچون صنعت و ورزش و ... تأکید کرد و افزود: امیدواریم اتحادیه سازمان نظام‌های تخصصی را داشته باشیم. اگر این اتفاق بیفتد و وکلا، مهندسان، روانشناسان، پزشکان و ...، اتحادیه ای را تشکیل دهند، قدرتی قوی می‌شوند که می‌توانند در تحولات و سیاست گذاری‌ها مؤثر باشند.

 قاضی زاده: سلامت اجتماعی متولی واحدی ندارد

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی‌معتقد است: حوزه اجتماعی به یک متولی واحد نیاز دارد که جای آن در جامعه خالی است.امیر حسین قاضی زاده افزود: تاکنون نگاه به سلامت اجتماعی یا رویکرد جامعه شناسانه و یا بهداشتی و درمانی بوده است و روانشناسی اجتماعی نادیده گرفته شده است. وی با اشاره به اهمیت روانشناسی اجتماعی خاطرنشان کرد: زمانی بشر فکر می‌کرد با مهار بیماری‌های واگیر و غیرواگیر می‌تواند به سلامت دست یابد، اما امروزه سلامت ابعاد گسترده تری پیدا کرده و کسی نمی‌تواند نقش روانشناسان را در حوزه سلامت نادیده بگیرد.به گفته قاضی زاده تحقیقات نشان می‌دهد اختلالات جسمی‌و روانی می‌تواند ناشی از محیط و اجتماع باشد و تا زمانی که نتوانیم مثلا مشکل فقر یا جنگ را حل کنیم نمی‌توانیم در رفع بیماری‌های جسمی‌و روانی موفق عمل کنیم.نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی‌با اشاره به گزارش مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تهدیدهای اجتماعی، گفت: در این گزارش به شش تهدید اجتماعی از جمله اعتیاد، فرار مغزها، فاصله طبقاتی، بیماری و غیره اشاره شد که نظام اجتماعی را به خطر می‌اندازد.
علی پور: ۵۰ درصد زنان و ۴۵ درصد مردان ما اضافه وزن دارند

رئیس انجمن روانشناسی سلامت نیز در ادامه کنگره به معضل چاقی در کشور اشاره کرد و گفت: ۵۰ درصد زنان و ۴۵ درصد مردان ما اضافه وزن دارند که اگر بخواهیم اختلالاتی از این قبیل را با روش بالینی و فردی درمان کنیم موفق نخواهیم شد.احمد علی پور خاطر نشان کرد: نمی‌توان بحث سلامت را مانند تکه‌های گوشت قربانی به هر یک از سازمان‌ها واگذار کرد، ضمن اینکه این موضوع با اهداف بهداشت جهانی نیز مغایرت دارد.به گفته علی پور شواهد نشان می‌دهد که استرس حتی در افزایش سرماخوردگی موثر است، چرا که بر اثر فشار روانی سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود. همچنین فشار روانی می‌تواند در ژنتیک هم تاثیر گذار باشد.

ضیا‌هاشمی: به جوانان اعتماد کنید آن‌ها فرصت اند نه معضل
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری نیز معتقد است: در مواجهه با جوانان دو نوع نگاه سلبی و ایجابی وجود دارد ولی باید به جوانان اعتماد کنیم و با خطرانگاری جامعه دانشجویی راه به جایی نخواهیم برد. سید ضیاء‌هاشمی‌تاکید کرد که باید به جوانان اعتماد کرد چرا که آن‌ها فرصت اند نه معضل. وی با اشاره به افزایش شادی و نشاط در جامعه، به ویژه دانشگاه، گفت: دانشجو باید شاداب باشد. افسردگی بیماری است. راه حل اعتماد در دانشجویان چیست؟ بخشی از آن، مربوط به عملکرد ما می‌باشد که باید با آنها صادق باشیم و بخشی دیگر، مربوط به مسائل اجتماعی پیچیده است که نیاز به تحلیل و مطالعه دارد. باید جواب‌هایی بدهیم که قانع کننده باشد.معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با بیان اینکه وادی علم و تحقیقات و مقالات باید به سوالات جامعه پاسخ دهد، اظهار کرد: اگر مقالات، کتاب و جزوات فراوان تولید کنیم اما این مقالات نتوانند به نیازهای روز جامعه پاسخ دهند و مفید باشند، ارزشی ندارند.علوم انسانی باید نشان دهد که اگر نباشد مشکلاتی در جامعه وجود خواهد داشت که قابل حل نخواهد بود و اگر باشد این مشکلات حل می‌شود.