سلامت نیوز: یک عضو مرکز تحقیقات سرطان پستان با ابراز تاسف از پایین بودن سطح سواد سلامت مردم بر لزوم سیاستگذاری برای بهبود سواد سلامت مردم کشورمان تاکید کرد و خواستار همسو بودن آموزش های سلامت از سوی رسانه ها شد.
دکتر مریم طباطبایی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، با تاکید بر اهمیت تشخیص به موقع بیماری ها، گفت:« ممکن است فرد نداند در معرض بیماری فشارخون، دیابت یا سرطان ها است و هیچ وقت برای چکاب و پیگیری مراجعه نکند و زمانی متوجه شود که بیماری با عوارض و در مراحل پیشرفته ای که خیلی قابل کنترل نیست، خود را نشان داده است لذا تشخیص به موقع بیماری بسیار مهم است که از طریق آموزش به مردم امکانپذیر است».
وی ادامه داد:«باید به افراد آموزش داده شود که چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری های مزمن و بیماری های غیرواگیر هستند و در مرحله بعد باید علائم هشداردهنده بیماری را به افراد آموزش داد. در مرحله سوم مردم باید در مورد سیستم ارجاع و اینکه بدانند برای هر بیماری خاص به کجا مراجعه کنند؛ آموزش ببینند چراکه گاها یکی ازمشکلاتی که در زمینه بیماری ها داریم این است که مردم نمی دانند برای بیماری خود به کدام پزشک و یا سیستم شبکه بهداشت مراجعه کنند که منجر به تاخیر در تشخیص بیماری فرد می شود».
نقش پزشک خانواده برای تشخیص به موقع بیماری ها
هماهنگ کننده فعالیت های کنترل سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد:«اگر سیستم پزشک خانوده و ارجاع به صورت صحیح بنیان گذاری شود در درازمدت ممکن است این مشکلات مرتفع شود ولی تا زمانی که سیستم پزشک خانواده را در فرم صحیحی نداریم و در بسیاری از نقاط هیچ فرمی از آن را نداریم گاها باعث تاخیر در تشخصیص بیماری افراد می شود».
وی درباره برنامه های آموزش سلامت در کشور گفت:« این برنامه ها باید به صورتی باشد که گروه های هدف مشخص را شناسایی کرده و به هر گروه هدف با توجه به سنین مقتضی خود آموزش های لازم داده شود».
رسانه ها برای آموزش خودمراقبتی همسو باشند
دکتر طباطبایی از دوران مدرسه، آموزش های قبل از ازدواج، آموزش های حین بارداری و زمان مراقبت از کودک به عنوان مهمترین گلوگاه ها برای آموزش سلامت یاد کرد و گفت:« این دوران، گلوگاه هایی است که افراد به ما مراجعه می کنند و در اختیار ما هستند و می توانیم به آنها آموزش های لازم را ارائه کنیم اما وقتی از این مراحل گذشتند باید از طریق رسانه ها به مردم آموزش های لازم داده شود. البته بسیار مهم است که رسانه ها برای آموزش سلامت و خودمراقبتی به مردم همسو باشند و نباید آموزش ها سلیقه ای باشد به عنوان مثال رسانه ای اعلام کند فلان غذا سرطان زا است و رسانه ای دیگر عکس این مطلب را عنوان کند».
وی ضمن تاکید بر لزوم سازمان یافته بودن برنامه های آموزش سلامت به مردم، افزود:« آموزش سلامت به مردم باید متولی خاصی داشته باشد و براساس پروتکل های موجود آن متولی این برنامه ها، اجازه آموزش به گروه هدف از طریق رسانه ها را داشته باشد. چرا که یکسو نبودن آموزش های سلامت به مردم از طریق رسانه ها مشکلی کنونی ما در بحث آموزش سلامت است».
30 درصد از سرطان ها قابل پیشگیری اند
دکتر طباطبایی در پاسخ به اینکه چند درصد از سرطان ها قابل پیشگیری هستند، گفت:« مطالعات نشان داده است اقدامات پیشگیرانه می تواند از 30 درصد سرطان های شایع جلوگیری کند. اما نتیجه هر پروسه پیشگیری از سرطان 10 سال بعد مشخص می شود. به عنوان مثال مسئله آلودگی هوا را اگر الان کنترل کنیم از ده سال دیگر انتظار اثرات نتیجه بخش آن در جلوگیری از سرطان ها را داریم».
وی با هشدار نسبت به اثرات آلودگی هوا در بروز بیماری ها گفت:« ممکن است آلودگی هوا اکنون تبعات خود را آنگونه که هست نشان ندهد و از 4 سال آینده کیس های سرطانی ناگهان افزایش پیدا کنند بنابراین اگر ادعا کنند که سه سال است که آلودگی هوا داریم اما سرطان ها زیاد نشده است؛ ادعای درستی نیست و معمولا علت های زمینه ساز سرطان با تاخیر خود را نشان می دهند».
لزوم دسترسی همگانی به امکانات درمانی
وی با تاکید بر لزوم دسترسی همگانی به امکانات درمانی،گفت:« در صورتی که از طریق آموزش، اصلاح سیستم پزشک خانواده و شیوه ارجاع، سرطان ها را در مرحله اول تشخیص دهیم باید امکانات درمانی مناسب هم وجود داشته باشد. به عنوان مثال طرح آموزش و غربالگری سرطان پستان در روستاها را داریم تا در صورت ابتلای زنان به این نوع از سرطان بتوانیم تومور را زودتر تشخیص دهیم اما به دلیل اینکه فرد بیمار برای جراحی باید به مراکز استان مراجعه کند و به دلیل زمان بر بودن روند درمان که نیاز به حدود 9 جلسه شیمی درمانی و 40 جلسه اشعه پرتودرمانی است و زنان روستایی باز باید به مرکز استان مراجعه کند ممکن است علیرغم تشخیص زودهنگام به دلیل عدم دسترسی به امکانات درمانی نتوانیم درمان مناسبی را داشته باشیم».
عضو مرکز تحقیقات سرطان پستان افزود:«در صورتی که بتوانیم تشخیص به موقع بیماری را با رعایت عدالت در درمان برای همه افراد جامعه به انجام برسانیم می توانیم از این طریق نیز 40 درصد از سرطان ها را درمان کنیم بدون اینکه بار زیادی را به کشور تحمیل کند».
پایین بودن سواد سلامت حتی در میان تحصیل کرده ها
وی با تاکید بر لزوم بالا بردن سواد سلامت مردم کشورمان گفت:« آموزش در این میان نقش بسیار مهمی دارد. البته سواد سلامت منفک از سواد تحصیلات است. سواد سلامت چیزی است که باید در جامعه به عنوان یک عنصر به آن نگاه شود و ارزیابی شود.به عنوان مثال وقتی در نهضت سوادآموزی برنامه داریم که پوشش بیسوادی را از 10 درصد به 2 درصد برساند باید همین کار را نیز برای سواد سلامت اعمال کنیم».
دکتر طباطبایی با ابراز تاسف از پایین بودن سواد سلامت حتی در میان تحصیل کرده ها کشورمان گفت:« در بین اقشار تحصیلکرده بخصوص در بین معلمان دچار این مشکل هستیم که به علت عدم اطلاعشان از سرطان ها خیلی دیر مراجعه می کنند و این خیلی باعث تاسف است که معلم آموزش و پرورش را در مرحله ای تشخیص دهید که هیچ کاری نمی توان برای درمان آن کرد و کسی که مسئول ارتقای سواد خواندن و نوشتن کودکان است از نظر سواد سلامت دچار نقصان است».
لزوم سیاستگذاری برای بهبود سواد سلامت مردم
وی تاکید کرد:«لازم است همانطور که برای سطح سواد جامعه معیاری و استاندارد تعیین می شود و هرسال برای بهبود شاخص های آن، سیاستگذاری می شود؛ برای بهبود سطح سواد سلامت مردم کشورمان شاخص هایی تعیین شود و هر سال براساس استراتژی های مشخص سعی کنیم سطح سواد سلامت مردم را بالا ببریم تا بتوانیم در ده سال آینده به سطحی برسیم تا بتوانیم در مورد آن ادعا کنیم که برای سلامت کاری انجام شده است چراکه به صورت جسته و گریخته آموزش یا عدم آن معلوم نیست تا چه حدی می تواند موثر واقع شود».
هزینه 700 میلیون دلاری درمان سرطان در هر سال
هماهنگ کننده فعالیت های کنترل سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایان به آمار حیرت انگیز هزینه هایی که سالانه درمان سرطان به کشور تحمیل می کند؛ گفت:« براساس آخرین گزارش های انتشارات دفتر کمیته سرطان در سال 90، سالانه 450 هزار سال عمر از دست رفته بر اثر سرطان داریم و هزینه هایی که سالانه بر اثر عمر از دست رفته به کشور تحمیل می شود 2.7 دهم میلیارد دلار است».
وی افزود:« سالانه 700 میلیون دلار برای درمان سرطان هزینه می شود که حدود 300 میلیون دلار آن هزینه دارو و بقیه هزینه های جراحی و درمان های جانبی سرطان است که 70 درصد آن را بیماران و 30 درصد آن را بیمه ها می پردازند».
نظر شما