سلامت نیوز : مرگ 15 كودك طی سال‌جاری در یكی از مراكز نگهداری معلولان سازمان بهزیستی باز هم سوالات زیادی درباره نحوه رسیدگی ونگهداری از این كودكان در مراكز تحت پوشش سازمان بهزیستی ایجاد كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ این برای اولین بار نیست كه سازمان بهزیستی كشور با یك خبر تلخ به صدر اخبار اجتماعی می‌رسد. مدیریت این سازمان طی دولت‌های نهم و دهم بارها از سوی كارشناسان به ناكارآمدی متهم و هربار با بی‌توجهی رئیس دولت مواجه شد. خبرنگاران طی این سال‌ها هربار كه از سازمان بهزیستی نوشتند بلافاصله با توضیحات مدیران آن مواجه شدند. این بار اما انتشار خبر مرگ 15كودك چیزی نیست كه توجیه شود. خبرگزاری ایسنا به نقل از یكی از كاركنان مركز نگهداری معلولان نارمك گزارش داده است كه از ابتدای سال‌جاری تاكنون 15 مورد فوت كودكان معلول در این مركز رخ داده است كه از این تعداد دو تا سه مرگ به علت بی‌احتیاطی و كم‌كاری بوده است.
به عنوان مثال در مورد یكی از كودكان، مرگ در نیمه شب اتفاق افتاده چرا كه داروی تشنج را به كودك نداده‌اند و كودك از تخت پایین افتاده و این اتفاق منجر به مرگ وی شده، این درحالی است كه فوت شده را تا صبح نگه داشته و اطلاعی داده نشده است.همچنین این كارمند به یكی دیگر از مرگ و میر‌های كودكان در مركز نارمك اشاره می‌كند و می‌گوید: در مورد یكی از مرگ‌ها با پزشك طرف قرارداد مركز تماس گرفته و از وی خواسته‌اند تا گواهی فوت صادر كند، اما پزشك به دلیل عدم حضور در زمان مرگ موضوع را قبول نمی‌كند، بنابراین آنها از پزشك دیگری بیرون از مركز، گواهی فوت دریافت می‌كنند. گویا چنین ادعایی را پزشك تایید كرده و مرگ كودك را بر اثر تشنج و ایست قلبی اعلام كرده و گفته مرگ این كودك به علت تشنج و پس از آن ایست تنفسی بوده كه به علت نبود پزشك مقیم نتوانستند اقدامات لازم را انجام دهند و تا زمان زنگ زدن به اورژانس نیز كودك مذكور فوت شده است.
او همچنین درخصوص تماسی كه برای صدور گواهی فوت یكی از این كودكان برقرار كرده، ادامه داد: گواهی فوت را برای فوت شده‌ای صادر می‌كنیم كه خودمان بالای سرش باشیم، اما آنها با من تماس گرفتند و من گفتم به دلیل بی‌اطلاعی از جریان فوت گواهی صادر نمی‌‌كنم.
این پزشك با بیان اینكه بیماران این مركز هر یك معلولیت و مشكل جسمی دارند، گفت: بی‌شك هیچ یك از پرسنل نمی‌خواهند سبب فوت كودكی شوند، ولی به علت تعداد زیاد كودكان و كم بودن پرسنل ممكن است فرصت رسیدگی به همه كودكان وجود نداشته باشد، اگر بخواهیم سهل‌انگاری را معنا كنیم، ممكن است به علت كم بودن پرسنل با توجه به تعداد كودكان در شیفت شب این اتفاق رخ داده باشد.
درعین حال یكی از ناظمان شیفت این مركز با رد دخالت سهل‌انگاری و بی‌دقتی پرسنل در مرگ برخی از این كودكان و با اشاره به اینكه این كودكان معلول فلج مغزی و ذهنی بوده و بسیار آسیب‌پذیرند، می‌گوید: برخی از این افراد مشكلات گوارشی شدید دارند، دارای آسیب‌های تنفسی، ادراری و سیستم دفاعی ضعیف هستند و نگهداری از آنها بسیار سخت است. وی با بیان اینكه به نظر من قصوری در این زمینه رخ نداده، اظهار كرد: در دوره نظافت من یك مورد مرگ و‌میر بوده كه علت آن هم بر اساس گزارش اورژانس احتمال جستن آب دهان در گلوی كودك بوده است! به گفته وی، حدود 200 كودك معلول در این مركز نگهداری می‌شوند كه در شیفت صبح حدود 30 پرستار و در شیفت شب حدود 15پرستار از آنها نگهداری و مراقبت می‌كنند.
بررسی‌ها چه می‌گویند؟
به گزارش تهران امروز، همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی كشور 3روز بعد از اولین گزارش تكان دهنده خبرگزاری ایسنا در این رابطه، توضیحاتی را به این خبرگزاری ارسال كرده است. وی در بخشی از این توضیحات عنوان كرده است: مركز نگهداری معلولان نارمك به صورت هیات امنایی اداره می‌شود و قسمت عمده نگهداری در این مركز توسط خیرین و مددكاران افتخاری صورت می‌گیرد، این افراد اشخاصی نیستند كه برای حقوق كار كنند بلكه برای رضای دل خود به فعالیت می‌پردازند، بنابراین در این مركز داد و ستدهای فرمایشی وجود ندارد، بلكه داد و ستدها انسانی است. این مركز كاملا استاندارد اداره می‌شود و براساس استانداردهایی كه در همه مجامع و كشورها پذیرفته شده است فعالیت دارد. هرچند تعداد پرسنل آن كم نیست اما زیاد هم نیست؛ باید تقویت شود اما در این راه منابع و مصارف سازمان بهزیستی نیز با محدودیتهایی مواجه است. رئیس سازمان بهزیستی همچنین در ادامه توضیحاتش می‌گوید:من طی سال‌جاری سه بار از این مركز بازدید كرده‌ام، مركز نگهداری معلولان نارمك یكی از مجتمع‌های بزرگ سازمان بهزیستی است كه بیش از 200 فرزند معلول را بدون حضور مادرانشان نگهداری می‌كند.
این افراد كودكانی هستند كه دارای نقص مادرزادی، ژنتیكی، مشكلات تنفسی و عفونی هستند و نگهداری از آنها بسیار سخت است و عموما دیر رشد كرده و میزان مرگ و میرشان بالاتر از افراد سالم است.ما نیز مانند دیگران نگرانی زیادی در این زمینه داریم و بازرسی‌های نامحسوس را در دستور كار قرار داده‌ایم و اگر قصور و سهل‌انگاری در این زمینه رخ داده باشد مصادیق قانونی آن مشخص است و معین شده كه چه اقدامی باید در مقابله با آن انجام گیرد و مطمئنا در این زمینه بر اساس قانون مداخله خواهد شد. وی با اشاره به اینكه كمتر از 24 ساعت پس از گزارش این موضوع به بنده بلافاصله نیروهای سازمان بهزیستی فرستاده شدند تا فعالیت‌های نامحسوس خود را آغاز كنند، ادامه می‌دهد: در حال تحقیق و بررسی در این زمینه هستیم. در هر مقطعی تخلفی صورت گرفته باشد مصادیق قانونی و شرعی وجود دارد و قطعا طوری مداخله می‌كنیم كه مطمئنا منجر به نتیجه شود.
سوالات همچنان پابرجاست
توضیحات رئیس سازمان بهزیستی بر نگرانی‌ها افزوده است. اینكه 15كودك معلول زیر نظر این سازمان جان شیرینشان را از دست بدهند و رئیس سازمان صرفا از طریق گزارش یك خبرگزاری متوجه این ماجرا شود و بعد تیمی برای تحقیق بفرستد عمق فاجعه را نشان می‌دهد. آقای هاشمی به صراحت در توضیحاتش بیان كرده است كه تاكنون سه بار از این سازمان بازدید كرده؛ اینكه چه اتفاقی افتاده تا وی از چنین واقعه دلخراشی خبردار نشده است خود جای سوال دارد. در بخشی از این توضیحات، رئیس سازمان بهزیستی با قاطعیت می‌گوید مركز نگهداری معلولان نارمك جزو مجهزترین مراكز نگهداری معلولان است؛ با این وجود همه رسانه‌ها و افكار عمومی باید نگران مراكزی شوند كه به این امكانات مجهز نیستند و باید دید در آن مراكز چه فاجعه‌ای در حال وقوع است. مرگ 15كودك معلول در دولت یازدهم آن هم به دلیل كم كاری پرسنل و شرایط بد زیستی چیزی نیست كه رسانه‌ها بر آن چشم پوشی كنند یا با چنین توضیحاتی قابل بخشش باشد.
ابهری: قبلا هشدار داده بودم
دكتر مجید ابهری آسیب‌شناس و متخصص علوم اجتماعی، ضمن ابراز هیچ‌گونه خصومت شخصی با رئیس سازمان بهزیستی درباره این اتفاق به تهران امروز می‌گوید: بنده به عنوان یك آسیب‌شناس كه 30 سال است در این زمینه فعالیت كرده توصیه می‌كنم كه ایشان به جای مصاحبه‌های روزانه با سایت‌های خبری و ارائه آمارهای بی‌اساس و انجام كارهای زینتی و ویترینی مثل غربال‌گری اضطراب در مهدكودك‌ها و ایستگاه‌های كنترل خشم و خانه‌های سالمندان و هنرمندان و ارائه آمارهایی مثل ایجاد 3000 شغل برای معلولین و 2000 مسكن برای افراد تحت پوشش بهزیستی، بهتر است به فكر ناكارآمدی سازمان مطبوع خود باشند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به اینكه در حال حاضر 70 درصد از ترك اعتیاد در دست بخش خصوصی است ادامه می‌دهد: اگر سازمان‌های خیریه و مردم نهاد نبودند و شهرداری تهران به داد كارتن خواب‌ها و بی‌خانمان‌ها نمی‌رسید آمار مرگ‌های ناشی از سرمازدگی در تهران و دیگر شهرها باعث آزردگی‌های ملت و دولت می‌شد. شهرداری تهران هیچ وظیفه‌ای در قبال سلامت روانی مردم ندارد چرا كه بودجه‌های پیشگیری برای سلامت مردمی در اختیار بهزیستی است. وی به بودجه‌ای كه از طرف بهزیستی (بی.سی) در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد اشاره می‌كند و می‌گوید: چنین بودجه‌هایی باید هزینه و سپس گزارش شوند. اصلا تا به حال بهزیستی این گزارش‌ها را ارزیابی كرده یا نه؟ موضوع تحقیر كودكان در مركز نگهداری كودكان بی‌سرپرست در مشهد به اسم تنبیه و مرگ كودكان ایزوله در نارمك موضوعاتی هستند كه به رسانه‌ها نفوذ كرده وگرنه از این قبیل اتفاق‌ها در بهزیستی كم نبوده است. درست است كه مراقبت از كودكان ایزوله بسیار دشوار و پرهزینه است اما آیا برای نگهداری از 200 كودك ایزوله 15 پرستار در شب و 30 پرستار در روز كافی است؟
دكتر ابهری در ادامه با اشاره به وضعیت وخیم نگهداری كودكان معلول و ایزوله می‌گوید: وقتی وارد مركز نگهداری این كودكان می‌شویم بوی عفونت ادرار از تخت خواب‌های كودكان واقعا آزاردهنده است. تعجب می‌كنم چرا ریاست سازمان بهزیستی كه در مصاحبه‌ها وضعیت افراد تحت پوشش را بسیار شیك و راحت نشان می‌دهد به مراكز خود در شهرستان‌ها سر نمی‌زند. واقعا پروژه‌های تحقیقاتی بهزیستی به چه كسانی سپرده می‌شود؟ چرا برای پروژه‌های تحقیقاتی ناظر دانشگاهی تعیین نمی‌شود. چرا از صاحب‌نظران علوم بهزیستی برای بهبود وضعیت این سازمان استفاده نمی‌شود؟ همزمان با مرگ این كودكان ده‌ها پرسش به ذهن افراد خطور می‌كند. امیدوارم در آستانه سال نو ریاست سازمان بهزیستی آماده ارائه برنامه‌های كاربردی در سال جدید بوده و بیشتر اوقات خود را به جای مصاحبه به مطالعه و بررسی اوضاع سازمان بهزیستی صرف كنند.
علت مرگ باید مشخص شود
دكتر آیدین مولازاده كارشناس حقوق پزشكی نیز درباره مرگ این كودكان ناشی از نبود مراقبت‌های پزشكی در مركز بهزیستی نارمك به تهران امروز می‌گوید: در مرحله اول باید علت مرگ این كودكان به‌طور دقیق مورد پیگیری قرار گیرد و علت واقعی مرگ آنها مشخص شود. اما آنچه مهم است اینكه باید چنین اتفاقی را به صورت دوجانبه مورد بررسی قرار داد. وی ضمن ابزار تاسف از حادثه مرگ كودكان به تهران امروز می‌گوید: یكسری از بیماری‌ها هستند كه بیمار در سن خاصی به صورت طبیعی فوت می‌كند. اما ممكن است نحوه نگهداری و مراقبت و همچنین تعامل با این بیماران آن گونه كه باید صحیح نباشد. او به نقش مهم رضایتمندی كارمندان و كاركنان چنین مراكزی از نهادهای بالاتر اشاره كرده و توضیح می‌دهد: متاسفانه در سال‌های گذشته ما انباشت بسیار بالای نیرو را در بخش‌های مختلف داشته‌ایم. در حالی كه در بخش بهداشت و درمان بسیار با مشكل كمبود نیرو مواجه هستیم.
او با اشاره به مرگ سه مادر گنابادی در مركز بهزیستی گناباد به برخورد نامطلوب ریاست سازمان بهزیستی اشاره كرده و می‌گوید: متاسفانه ایشان به جای حمایت از كاركنان و جامعه پزشكی، رفتار غیرقابل توجیهی از خودشان بروز می‌دهند. چنین رفتارهایی به هیچ عنوان قابل قبول و تحمل نیست. تا جایی‌كه من اطلاع دارم پزشكان در مناطق محروم با مشكلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌كنند و با وجود تمام سختی‌ها به كار خود ادامه می‌دهند اما متاسفانه در مورد یكسری مسائل بسیار ابتدایی دچار مشكل هستند و سختگیری‌های موردی در برابر آنها اعمال می‌شود كه قابل چشم پوشی نیست. در حال حاضر جامعه پزشكی نیاز به ایجاد آرامش روانی دارد. باید بستر مناسبی برای ارائه خدمات فراهم شود وقتی پزشك یا پرستار مدام باید نگران این مسئله باشد كه ممكن است با هر حركت كوچكی مورد بازخواست قرار بگیرد یا پزشك جراحی كه به جای مداوای بیماران در مرحله اول باید به این فكر كند كه چه جوابی به مراجع بالاتر بدهد هنگام انجام مسئولیت تمركز كافی نخواهد داشت. این یكی از بخش‌های دیده نشده ماجراست؛ چون ما همیشه در درجه اول پزشكان و پرستاران را محكوم می‌كنیم. اما این مهم است كه بدانیم علت مرگ این بچه‌ها چه بوده است. اگر صحت مرگ این عزیزان بر اثر كم كاری كادر پزشكی توسط مراجع قضایی تایید شود باید مورد بازخواست قرار گیرند.
به گفته این كارشناس حقوق پزشكی، البته در این مورد هم حقوق كم یا شرایط نامناسب كار دلیل قابل قبولی برای كم‌كاری نیست. دكتر مولازاده در ادامه درباره مرگ كودكان معلول به دلیل دریافت نكردن به موقع داروی ضد تشنج اضافه می‌كند: مرگ یك كودك از نظر پزشكی نمی‌تواند تنها به دلیل ندادن داروی ضد تشنج باشد. تنها در صورتی كه بیشتر از میزان مورد نیاز دارو به كودك داده شود ممكن است مرگ اتفاق بیفتد كه این موضوع نیست باید مورد موشكافی دقیق قرار بگیرد. او با اشاره به حساسیت كار پزشكان و پرستاران به دلیل سروكار داشتن با جان مردم اضافه می‌كند: معاونت درمان وزارت باید توجه جدی به پزشكان و پرستاران داشته باشد. متاسفانه نحوه تعامل و برخورد ایشان با پزشكان و متخصصان اصلا درست نیست و اگر جریان به همین روال ادامه داشته باشد باید با انتشار یك مقاله آسیب‌شناسانه به چاره‌جویی اساسی برای حل مشكل پرداخت.
آیا بهزیستی پاسخ خواهد داد؟
آنهایی كه كار روزنامه‌نگاری را با اساتید شناخته شده آن آغاز كرده‌اند می‌دانند یكی از روش‌های تمرینی دكتر قاضی‌زاده در درس گزارش نویسی، پخش فیلم دلخراش كودكان ایزوله است. كودكانی كه هیچ تاب و توانی برای بیان و ادای كلمات ندارند و به شكل دلخراشی زوزه می‌كشند. كودكانی كه هیچ پناه و امیدی جز دستان مهربان مددكارانشان ندارند. آن فیلم اولین مواجهه خبرنگاران با كودكان معلول ذهنی و جسمی است. كودكانی كه با وجود همه سختی‌هایی كه برآنها روا می‌رود وقتی به چشمانشان نگاه می‌كنیم «امید» را در انتهای نگاه آنها می‌بینیم. كودكان امیدواری كه اكنون بر اثر كم توجهی «جان می‌دهند.» این روزها كه خبر مرگ كودكان ایزوله را می‌شنویم شاید بیشتر از همیشه باید یاد گزارش به یاد ماندنی دكتر قندی درباره كودكان ایزوله بیفتیم گزارشی با این عنوان: «اشك هم ماتم مىگیرد، اینجا دنیاى دیگرى است. دنیای مسخ‌شدگان و كرخت شدگان.»
نظر شما