سلامت نیوز: این روزها استفاده از قرصهای خواب بسیار شایع است و به طور قطع، شما هم در اطرافیانتان كسی را میشناسید كه قرص خواب بخورد. درباره درستی و نادرستی مصرف این قرصها، چگونگی مصرف و اثرات مثبت و منفی آنها پرسشهای بسیاری وجود دارد.
در هر سال یك نفر از هر 4 آمریكایی قرص خواب میخورد و این میزان در زنان بیشتر است. یك زن از هر 3 زن امریكایی چند بار در هفته قرص خواب مصرف میكند. چرا زنان تا این اندازه در خوابیدن مشكل دارند. علت این امر مانند تعداد قرصهای خوابی كه در بازار وجود دارد، بسیار است،مانند اضطراب، افسردگی، بیماریهای مزمن، سندرم پاهای بیقرار، آپنه خواب، خستگیهای مفرط روزانه و بسیاری علتهای دیگر. با وجود این همه علت، هیچ تعجبی ندارد كه این همه محصولات برای كمك به خوابیدن ما وجود داشته باشد.
ولی، درباره قرصهای خواب كه در بسیاری موارد میتوانند مفید واقع شوند، شك و شبهه و دانستنیهای درست و نادرست بسیاری وجود دارد. بعضی از آنها پس از چند ساعت اثر خود را از دست میدهند و بعضی از آنها را نباید با داروهای خاصی همزمان مصرف كرد. پس، هنگامی كه میخواهید قرص خواب بخورید، باید پاسخ بسیاری از پرسشها را بدانید. بعضی از این پرسشها عبارتاند از:
1 چگونه میتوانم بفهمم كه به قرص خواب نیاز دارم؟
بیش از یك سوم امریكاییها گاه و بیگاه به بیخوابی دچار میشوند كه زمانی تعریف میشود كه فرد بیقرار و ناآرام باشد، نتواند به خواب برود یا در وسط خواب چندین بار از خواب بپرد و دیگر نخوابد. اگر این نشانهها بیش از یك ماه طول كشید و بهتر نشد، با پزشك خود مشورت كنید. دكتر فریسكالی یانگو، مدیر مركز اختلالات خواب سانتامونیكا در بیمارستان دانشگاهی كالیفرنیا در لس آنجلس عقیده دارد كه پزشك یك داروی خوابآور را برای مدتی كوتاه تجویز كند و سپس، بیمار را برای بررسیهای بیشتر و استفاده از درمانهای غیردارویی به متخصص خواب ارجاع دهد. ممكن است پزشك عمومی شما را به یك متخصص اختلالات خواب معرفی كند تا تست تشخیصی آپنه تنفسی را انجام دهید. بسیاری اوقات شما بیآنكه متوجه باشید، آپنه تنفسی دارید و به همین علت طی شب چند بار از خواب میپرید.
اگر به آپنه تنفسی مبتلا نباشید، ممكن است شما را برای درمان شناختی رفتاری (CBT) به روانشناس ارجاع دهند. روانشناس و درمانگر CBT به شما یاد میدهد كه چطور شیوه فكرتان درباره خواب را تغییر دهید و مدیریت كنید و تكنیكهای به خواب رفتن را به شما میآموزد. (برای مثال، این كه چطور رختخوابتان را برای یك خواب راحت درست كنید و یا اینكه پیش از خواب چه كار كنید). برخی كارشناسان عقیده دارند كه (CBT) اگر بیش از درمانهای دارویی مؤثر و كمككننده نباشد، كمتر از آنها هم اثر ندارد. افزون بر این (CBT) هیچ عارضه جانبی ندارد.
بیشتر اوقات حالاتی مانند خشم، اضطراب و افسردگی مانع از یك خواب راحت میشود و این حالات هم با دیدگاه فرد نسبت به زندگی و وضعیت دور و بر و شناخت او از محیط زندگیاش در ارتباط است.
(CBT) به بیمار میآموزد كه چطور با تغییر شناخت و دیدگاهش از وضعیت حاضر زندگیاش، رفتارهایش را به گونهای مدیریت كند كه به خودش و روانش آسیب نرساند. در واقع، با تغییر شناخت، رفتار تغییر میكند و با دگرگون شدن رفتار است كه بسیاری از مشكلات فرد با خودش و محیط اطرافش برطرف شده و از استرس، خشم، اضطراب و افسردگی او كاسته میشود. به این ترتیب، كیفیت خواب او نیز بهبود مییابد. درمان شناختی – رفتاری فرآیندی طولانی است و بیمار و درمانگر هر دو باید شكیبا باشند. به طور معمول، برای درمان بیخوابی هم از ( CBT ) و هم از دارو درمانی استفاده میشود.
2 اگر قرص خواب خوردم و خوابم نبرد، آیا میتوانم یكی دیگر بخورم؟
اگر قرصی كه خوردهاید،اثر كوتاهی دارد و آن را حدود غروب خوردهاید، میتوانید قرصی دیگر هم بخورید. داروهایی كه اثرشان كوتاه است یا به اصطلاح
short acting هستند، اثرشان سریعتر ظاهر میشود؛ ولی، دوام چندانی ندارد. به همین علت است كه برای كسانی كه خوابشان نمیبرد، استفاده میگردد. اثر آنها 3 الی 4 ساعت طول میكشد. بنابراین، میتوانید حوالی ساعت 3 بعد از نیمه شب یك قرص دیگر بخورید. ولی، داروهایی كه طولانی اثر هستند، نباید بیش از یكی در هر شب خورده شوند.
3 آیا خوردن قرصهای خواب كابوس دیدن را باعث میشود؟
به طور معمول این طور نیست؛ ولی، بعضی از داروهای خواب آور میتوانند بر یاد آوردن رویاها تأثیر منفی بگذارند. ولی، هنگامی كه خوردنشان را قطع كنید، رویاها و كابوسها دوباره باز میگردند. مكانیسم این حالت به درستی مشخص نیست؛ ولی، زمانی كه اثرات دارو با قطع آن یا پس از گذشت زمان طی شب از بین برود، رویاها دوباره باز میگردند.
4 آیا میتوانم برای چند ماه قرص خواب بخورم؟
شواهدی كه نشان دهد مصرف طولانی مدت داروهای خوابآور خطرناك هستند، درباره بیشتر داروهای خواب یافت نشده است. خاصیت اعتیادآوری این داروها خیلی نیست و ثابت شده كه بعضیهایشان تا یك سال اثر خود را حفظ میكنند. داروهای خواب آور قدیمیتر توان اعتیادآوری بیشتری دارند.عادت كردن به دارو مشكلی است كه در مصرف همه انواع قرصهای خوابآور وجود دارد. پس از مدتی استفاده شما باید برای به خواب رفتن دوز بالاتری مصرف كنید. این حالت باعث میشود كه شما فكر كنید به دارو معتاد شدهاید. اگر به نظرتان میرسد كه دارو دیگر اثر نمیكند یا باید مقدار بیشتری از دوز همیشگی مصرف كنید تا خوابتان ببرد، به پزشكتان رجوع كنید.
5 ماههاست كه قرص خوابآور میخورم. برای كنار گذاشتن آنها باید چه كار كنم؟
برای این كار لازم نیست كه دارویتان را به تدریج قطع كنید. با پزشكتان مشورت كنید تا برای مثال هر هفته یك دوز از آن را كاهش دهید.مثلاً، اگر شبی 10 میلیگرم از یك داروی خوابآور را میخورید، میتوانید هفتهای 5میلیگرم از آن را كم كنید. سپس، آن 5 میلیگرم را نصف كنید و یك هفته 5/2 میلیگرم بخورید. سپس، اگر قرص میتواند به یك نیم دیگر تقسیم شود، یك هفته یكچهارم میلیگرم از آن را مصرف كنید تا در نهایت، آن را كنار بگذارید. داروهایی كه به شكل قرص هستند را میتوان به چند قسمت تقسیم كرد، ولی، تقسیم كپسولها غیرممكن است.
6 شنیده ام كه اگر داروی خوابآور خود را قطع كنم بیخوابیام بدتر میشود آیا این حرف درست است؟
پس از قطع داروی خوابآور مشكلاتی خواهید داشت. البته، با وجود داروهای جدید این مشكلات كمتر شده است. چند روزی پس از قطع كامل دارو طول میكشد كه بدنتان به نبود دارو عادت كند. پس شكیبا باشید؛ ولی، اگر پس از چندین روز همچنان نتوانستید بخوابید، به پزشكتان مراجعه كنید. به خاطر بسپارید كه هیچ فردی نباید داروهایی كه مصرف میكند را به یكباره و بدون مشورت با پزشك قطع كند. قطع ناگهانی دارو میتواند علایم بیماری را به مراتب بدتر كند و درمان دوباره آن را با مشكلات بزرگتری روبهرو كند. قطع یك دارو باید به تدریج صورت گیرد.
7 آیا میتوانم بدون مراجعه به پزشك از داروهای خوابآور رایجی كه در بازار هستند و بدون نسخه هم عرضه میشود، استفاده كنم؟
متخصصان موافق این رویه نیستند، چرا كه این داروها به طور معمول به افرادی كه به معنای واقعی بیخوابی دارند، كمكی نمیكند. بسیاری از این داروها هم خواص آنتیهیستامین دارند كه عوارضی چون خشكی دهان و خشكی چشم را به همراه میآورد. داروهای رایجی كه بدون نسخه تهیه میشوند، بیشتر برای كسانی مفید هستند كه هر از گاهی بیخوابی دارند. در ضمن زنانی كه شیر میدهند باید از خوردن آنها پرهیز كنند. همچنین، افراد مسن هم نباید به سراغ آنها بروند، چون ممكن است نسبت به آنتیهیستامین موجود در آنها واكنش نامطلوب نشان دهند.
منبع: دنیای زنان
نظر شما