سلامت نیوز: برای رهایی از این وضع که عارضه شایع فصل بهار است بسیاری از روانشناسان و کارشناسان ورزشی و پزشکی، تغذیه مناسب همچنین تنظیم خواب و ورزش را پیشنهاد می‌دهند.

فصل بهار آغاز رویش گیاهان و زنده شدن دوباره زمین است. به اعتقاد بسیاری از روانشناسان فصل بهار با شادابی و تحرک همراه است و این را می‌توان از تکاپوی اطرافیان در این فصل به خوبی حس کرد. بسیاری از ما با پشت سرگذاشتن فصل سرد زمستان که با کوتاه بودن طول روز و بلندی شب همراه است خود را برای تحولی بزرگ آماده می‌کنیم. این تحول با تغییرات شیمیایی در مغز همراه است و تأثیرات آن را می‌توان در تغییرات رفتاری همچنین تغییر الگوی زندگی و خواب مشاهده کرد.

اما فصل زندگی برای برخی با مشکلاتی همراه است. با وجود این که برخی افراد در فصل بهار احساس شادابی و نشاط می‌کنند، بسیاری هم احساس خستگی و خواب آلودگی دارند و خوابیدن زیاد هم این مشکل را برطرف نمی‌کند. احساس خستگی همراه با کاهش انگیزه انجام کار از مهمترین تغییراتی است که برخی از مردم به خاطر تطبیق ندادن بدن خود با تغییرات فصلی به آن دچار می‌شوند و در محیط کار نیز کارایی لازم را ندارند.  اما چرا با بیدار شدن طبیعت هنوز بدن برخی از ما در خواب است و چگونه می‌توان این بی‌حالی را مدیریت کرد تا به شادابی و سرزندگی رسید.

دکتر اصغر کیهان نیا روانشناس با برشمردن چند دلیل علمی،  ورزش همچنین دور کردن افکار منفی در ارتباط با خواب آلودگی را از مهمترین راهکارها برای مدیریت بدن در فصل بهار می‌داند.

وی با بیان این‌که در فصل بهار طبیعت زنده می‌شود و درختان شکوفه می‌زنند گفت: مطالعات علمی نشان داده در این فصل گرده‌هایی که از گل‌ها یا درختان در هوا منتشر می‌شوند وارد سیستم تنفسی انسان شده و باعث کرختی، سستی و بی‌حالی می‌شود.

دومین دلیلی که می‌توان برای سست شدن بدن در فصل بهار و پایین آمدن کارایی انسان برشمرد تغییرات آب و هوا است.در فصل بهار هوا نه سرد است و نه گرم و این هوا روی سیستم حرارتی بدن تأثیر می‌گذارد و این تأثیر از طریق حسگرهای عصبی به مغز انتقال پیدا می‌کند و جریان خونی که در بدن گردش دارد زیر تأثیر فرمان مغز حالتی را در انسان به وجود می‌آورند که شباهت زیادی به حالتی دارد که انسان بعد از خوردن غذای پرحجم به آن دچار می‌شود.همچنین  در زمستان به علت سرمای هوا، رگ‌های سطح پوست منقبض می‌شوند و خون بیشتری را به مغز و اندام‌های داخلی بدن هدایت می‌کنند. در فصل بهار به علت گرم شدن تدریجی هوا رگ‌ها منبسط می‌شوند و خون کمتری به مغز می‌رسد و حالت هشیاری شخص کاهش می‌یابد.

سومین دلیل نیز افزایش دی اکسید کربن در هوای بهاری است. این گاز باعث می‌شود انسان دچار خواب آلودگی شود. اما سؤال اینجاست که چرا برخی در این فصل احساس افسردگی می‌کنند. باید گفت وقتی برای مدتی دچار کرختی، سستی، بی‌حالی و خواب آلودگی می‌شویم به دلیل این‌که نمی‌پذیریم علت آن فصل بهار و دلایلی که برشمردیم است، تصور می‌کنیم افسرده شده‌ایم و ممکن است خودسرانه شروع به درمان کنیم.دکتر کیهان نیا با بیان این‌که کسانی که  به طبیعت نزدیک هستند بیشتر دچار این عارضه می‌شوند ادامه داد: در مکان‌هایی که درخت و گل در آن زیاد است این حالت بیشتر برای افراد ساکن در آنجا روی می‌دهد.

برای رهایی از این وضع که عارضه شایع فصل بهار است بسیاری از روانشناسان و کارشناسان ورزشی و پزشکی، تغذیه مناسب همچنین تنظیم خواب و ورزش را پیشنهاد می‌دهند. کارشناسان با تأکید بر ورزش صبحگاهی در فصل بهار معتقدند ترشح آندورفین در مغز باعث نشاط و سرخوشیمی‌شود.دکتر احمد باقری مقدم پزشک ورزشی با بیان این‌که  ورزش با آزاد کردن آندورفین‌های درونی بدن، باعث احساس راحتی می‌شود گفت: ورزش دریچه‌ای است برای آزاد کردن استرس‌های تجمع‌یافته که اگر به حال خود رها شوند ممکن است منجر به پرخوری شوند. وی ادامه داد:  یک  مزیت مهم ورزش این است که به روز ما نظم و ساختار مشخصی می‌بخشد. یکی از مقصرهای اصلی که با استرس، افسردگی و افزایش وزن ارتباط دارد، به هم ریختن نظم زندگی روزانه است. با حفظ برنامه ورزشی منظم در فصل بهار ‌در مواجهه با تقاضاهای فزاینده در خودمان پایداری و راحتی به وجود می‌آوریم. داشتن یک نظم روزانه به ما کمک می‌کند که در مورد مصرف غذا تعادل را رعایت و ریتم شبانه‌روزی بدن‌ را پایدار کنیم، به تداوم برنامه خواب‌ عادی‌مان کمک کنیم و یک چارچوب پایدار برای برنامه‌های روزانه‌مان به وجود آوریم که در قالب آن بتوانیم به اولویت‌بندی نیازهای روزانه مان بپردازیم.

در کنار ورزش تغذیه مناسب یکی از فاکتورهایی مهمی است که می‌توان با آن به جنگ خمودگی و خواب آلودگی فصل بهار رفت.دکتر کیهان نیا روانشناس با برشمردن گروه‌های غذایی که در فصل بهار باید از آن‌ها بیشتر بهره‌مند شد، گفت: آب پرتقال، شیر، تخم مرغ، موز، کاهو و بخصوص آب گوجه فرنگی از جمله مواد غذایی هستند که خاصیت ضد دی اکسید کربن دارند و به ما کمک می‌کنند در برابر سستی و خواب آلودگی‌های فصل بهار مقاومت کنیم. البته مهمتر از همه اینها خودباوری است. باید بپذیریم که این دوران گذرا است و باید خودمان را با این شرایط تطبیق بدهیم.دکتر خسرو صادق نیت دبیر انجمن علمی پزشکی خواب ایران، تغییر برنامه ساعت خواب و تغییر ساعت رسمی در نخستین روز بهار را از عوامل اصلی خواب آلودگی و کرختی در فصل بهار می‌داند.

وی معتقد است: کم خوابی علل متعدد و متنوعی دارد. تغییر برنامه خواب هم می‌تواند باعث بی‌خوابی شود. در نخستین روزهای بهار ساعت رسمی تغییر و یک ساعت به عقب کشیده می‌شود. هر چند این تغییر زیاد نیست ولی با توجه به همه‌گیری آن و همراهی با کوتاه شدن طول شب می‌تواند در میزان فرصت برای خوابیدن تأثیر منفی گذاشته و بر خواب آلودگی در روز مؤثر واقع شود.وی ادامه داد: خواب‌آلودگی ممکن است مشکلاتی را برای انسان در فصل بهار ایجاد کند اما اگر فرد از آن رنج می‌برد باید ابتدا به این اصل توجه کند که آیا میزان خواب کافی داشته است یا خیر؟روشن است که اگر میزان خواب وی کمتر از حد طبیعی باشد، در روز احساس خواب‌آلودگی می‌کند. نیاز خواب انسان بین 5/7 تا 5/8 ساعت است.ممکن است برداشت ما از نیاز خوابمان درست نباشد، مثلاً فردی نیاز خوابش 5/8 ساعت است ولی احساس کند با 7 ساعت خواب، نیازش برطرف می‌شود، این فرد مسلماً بعد از یکی دو روز احساس خواب‌آلودگی در وجودش شدت می‌یابد و فعالیتش را مختل می‌کند. افراد باید ضمن بهداشت خواب و استفاده نکردن از مواد محرکی مانند قهوه و چای ساعت خواب خود را بر اساس ساعت جدید تنظیم کنند. تا به خواب آلودگی در طول روز مبتلا نشوند.

منبع: روزنامه ایران