سلامت نیوز: خودمراقبتی مهم‌ترین اصل در پیشگیری از بروز بیماری‌ها بوده که باید توجه ویژه‌ای به آن شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، بارها جمله «مراقب خودت باش» را از دیگران شنیده‌ایم به خصوص وقتی دچار بیماری یا مشکلی می‌شویم.

مراقبت از خود می‌تواند معنای متفاوتی داشته باشد که در درجه اول به رفتار، فعالیت و مسئولیت فرد مربوط می‌شود.

شاید کوچکترین ایجاد مشکل برای فرد دارای اهمیت نباشد، اما آن مشکل می‌تواند زندگی او را مختل کرده و وی را از ادامه کار باز دارد.

به عنوان مثال سرماخوردگی یک فرد او را نسبت به انجام کارهای روزمره ناتوان کرده و در صورت عدم مراقبت صحیح وی امکان بروز بیماری‌های دیگری نیز باشد.

راستی، یک سئوال؛ .... آیا به بیماری‌هایی که به عنوان یک پدیده ناشناخته در نظرمان هستند چون سرطان و دیابت فکر کرده‌ایم؟

درصد زیادی از این نوع بیماری‌ها می‌تواند با خودمراقبتی افراد ارتباط نزدیکی داشته باشد، به‌خصوص بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات که با کنترل آن می‌توان از امکان بروز آنها جلوگیری کرد.

خودمراقبتی افراد می‌تواند سرمایه‌های کشور را نیز حفظ کند، چراکه امروزه با تحریم غرب، تأمین دارو با مشکل مواجه بوده و هزینه‌های درمان نیز سرسام‌آور شده است.

افراد با رفتار درست، نه تنها می‌توانند سهمی در سلامت خود و دیگران داشته باشند، بلکه عمری با نشاط و شاداب خواهند داشت تا در تعالی و پیشرفت کشور سهیم باشند.

آمارهای تکان‌دهنده تصادفات به‌خصوص در استان طی دو سال اخیر که بیشتر ناشی از عدم خودمراقبتی بوده نیز نگران‌کننده است، این در حالی است که می‌توانستیم با توجه به رعایت اصل خودمراقبتی از بروز تصادفات جلوگیری کرده و هزینه‌های آن را در زمینه امور زیربنایی و دیگر امور مورد استفاده قرار دهیم.

نامگذاری سال 93 از سوی مقام معظم رهبری به «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» و تأکیدات ایشان بر اهمیت به حوزه سلامت و درمان و نیز فرهنگ؛ نشانگر آن است که باید فرهنگ ترویج سلامت نیز طی امسال مورد توجه عموم افراد باشد.

یکم تا هفتم اردیبهشت هر سال به نام هفته ملی سلامت نامگذاری شده که هرساله در ارتباط با لزوم توجه به سلامتی افراد برنامه‌های خاصی تدوین می‌شود؛ امسال نیز (یک عمر سلامتی با خودمراقبتی) شعاری هفته سلامت است که باید آن را مورد توجه قرار داد.

در این راستا به سراغ معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان رفتیم تا در خصوص اهمیت خودمراقبتی نکاتی را جویا شویم.

حسین عرفانی ، «خودمراقبتی» را گام اول در سلامتی دانست و اظهار کرد: 65 تا 85 درصد از مراقبت‌هایی که به سلامت افراد منجر می‌شود، محصول خودمراقبتی است.

وی افزود: خودمراقبتی عملی است که در آن هر فرد از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده کرده تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان علاوه بر معنای خودمراقبتی افراد از خود، آن را به خودمراقبتی از فرزندان، خانواده، دوستان، همسایگان، هم‌محله‌ای‌ها و همشهریان تعبیر کرد و افزود: خودمراقبتی رفتاری داوطلبانه بوده که در توجه به مسئولیت همگانی به حفظ سلامت خود، خانواده، نزدیکان و مراقبت از نوزادان، کودکان، نوجوانان و سالمندان خلاصه می‌شود.

وی ادامه داد: بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند نیازمند دریافت مراقبت‌های بهداشتی از ارائه‌دهندگان خدمات اجتماعی یا بهداشتی هستند.

عرفان مسئولیت‌پذیری افراد را در مقابل سلامتی خود طی طریق اتخاذ سبک زندگی سالم مهم دانست و افزود: تدبیراندیشی در راستای جلوگیری از رخداد، حوادث و بیماری‌ها، مراقبت بهینه از افراد در بیماری‌های مزمن می‌‌تواند در خودمراقبتی اهمیت فراوان داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه خودمراقبتی در تمام طیف سلامت و بیماری معنا دارد افزود: بسیاری از افراد طی دوران جوانی از سلامتی کامل برخوردارند اما همه افراد گاه‌گاه به بیماری‌های خفیف و گذرا نیز مبتلا می‌شوند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: گاهی اوقات افراد از بیماری‌های حاد رنج برده و نیز در دوران میانسالی و سالمندی با بیماری‌های مزمن دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی مراقبت‌های بهداشتی را در کوچکترین امور خودمراقبتی از جمله مسواک زدن تا مراقبت حرفه‌ای از جمله جراحی اعصاب مهم دانست و یادآور شد: بخشی از ناخوشی‌های جزئی، بیماری‌های مزمن و بیماری‌های حاد نیازمند مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای بوده و هدف خودمراقبتی به حداقل رساندن بخش حرفه‌ای از این بیماری‌ها خواهد بود.

عرفانی با اهمیت به افزایش سطح آگاهی مردم و تغییر رفتار سلامت آنها خاطرنشان کرد: با مطالعات صورت گرفته طی سال 82 بخش عمده‌ سال‌های از دست رفته عمر در کشور ایران به سبب مرگ زودرس، معلولیت ناشی از حوادث، بیماری‌های روانی، اختلالات رفتاری و همچنین بیماری‌های قلبی ـ عروقی بوده است.

وی با اشاره به درمان بیماری‌های جزئی در مدت کوتاه بدون درمان یا با درمان‌های خانگی ساده اذعان کرد: مطالعات صورت گرفته در کشور انگلستان نشانگر آن است که حدود 20 درصد از مراجعات آنها به پزشکان و مراکز درمانی، مربوط به بیمار‌های جزئی بوده؛ در حالی که بخش عمده‌ای از این بیماری‌ها توسط خود مردم قابل مراقبت است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان بیان داشت: ارائه اطلاعات کیفی مکتوب در ویزیت‌ها می‌تواند در چنین مراکزی از ویزیت‌های مجدد و بستری‌های بیمارستانی پیشگیری کند.

وی آموزش همگانی سلامت و ارائه منابع اطلاعاتی قابل اعتماد برای خودمراقبتی در بیماری‌های جزئی را لازم دانست و افزود: دست کم یک پنجم از مراجعات پزشکی بی‌مورد می‌تواند از طریق آموزش خودمراقبتی گرفته شود.

عرفانی با اشاره به بیماری‌های مزمن به عنوان چالش اصلی نظام‌های سلامت طی قرن بیست و یکم افزود: امروزه اپیدمی بیماری‌های غیرواگیر، مسئول 60 درصد از موارد مرگ و میر در جهان است.

وی افزود: پاسخگوئی به حجمی از خدمات مورد انتظار در مراقبت‌ بیماری‌های مزمن، اولویت کلیدی برای بخش سلامت به شمار می‌‌آید و حمایت از خودمراقبتی در بیمار‌های مزمن جزئی اساسی در این کار است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان از نتیجه 40 درصدی کاهش مراجعه به پزشک عمومی در بیماری‌های مزمن خبر داد و افزود: 17 درصد کاهش مراجعه به پزشکان متخصص، 50 درصد کاهش در مراجعه به مراکز اورژانس، 50 درصد کاهش در بستری بیمارستانی، 50 درصد در کاهش روزهای غیبت از کار با خودمراقبتی در بیماری‌های مزمن وجود دارد.

وی با اشاره به اثبات مزایای آموزش‌‌های خودمراقبتی در بیماری‌های دیابت، آسم و سایر بیماری‌های مزمن افزود: مطالعات نشان داده که خودمراقبتی مهمترین شکل مراقبت در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بوده است.

توجه به اصل خودمراقبتی؛ در افراد سالمند که تقریباً برخی از آنها بالای 100 سال نیز عمر می‌کنند نمود بیشتری دارد زیرا آنها با اهمیت به نوع تغذیه‌، داشتن امید به زندگی و تمرکز بر روی کار سالم، توانسته‌اند عمر زیادی را از خداوند هدیه بگیرند که امیدواریم ما نیز به عنوان فرزندان آنها چنان سعادتی را به خصوص در دوران زندگی صنعتی داشته باشیم.