سلامت نیوز: دولت به تنهایی قادر نیست کار موثری برای احیای دریاچه ارومیه انجام دهد. احیای دریاچه ارومیه در صورتی امکان‌پذیر است که مردم محلی همکاری‌های لازم را داشته باشند. آنها در این احیا کاملا ذی نفع هستند هر چند، احیای دریاچه ارومیه دیگر یک مطالبه محلی، منطقه‌ای و ملی نیست بلکه، در سطح بین‌المللی نیز این مطالبه وجود دارد.
 
شهربانو امانی،* مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در روزنامه آرمان نوشت: اخبار مربوط به وضعیت دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر در صدر اخبار رسانه‌ها بوده است. در ماه‌های گذشته و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید این اخبار حتی بیش از پیش منتشر شده است با این تفاوت که، در این ماه‌ها اخبار یکسره منفی نبوده است و دولت بر اساس وعده‌ای که برای احیای دریاچه ارومیه داده است کارگروه اجرایی این کار را مشخص کرده و فعالیت‌های قابل توجهی در حال انجام است. در ماه‌های اخیر سعی شده است در دانشگاه‌های مختلف نشست‌های تخصصی درباره دریاچه ارومیه برگزار شود. در این نشست‌ها موضوعات مختلف مدنظر قرار می‌گیرد و در آینده‌ای نزدیک راهکارهای پیشنهادی و اجرایی برای احیای دریاچه ارومیه ارائه خواهد شد. تلاش بر این است که وضعیت حال حاضر دریاچه ارومیه حفظ شود یعنی، در گام اول قرار است روند تخریب و نابودی دریاچه ارومیه متوقف شود. در گام‌های بعدی باید اقدامات اساسی‌تری انجام داد و در راستای احیای این دریاچه مهم حرکت کرد.

واقعیت این است که تخریب دریاچه ارومیه در یک پروسه زمانی طولانی اتفاق افتاده است. احیای این دریاچه نیز پروسه‌ای طولانی است اما، باید کارهای کارشناسی و آینده نگرانه انجام شود. در روزهای گذشته اخباری مبنی بر کمک یک شرکت خصوصی ژاپنی برای احیای دریاچه ارومیه منتشر شد. میزان کمکی که انجام شده است در مقایسه با هزینه‌ای که احیای دریاچه ارومیه دارد ناچیز است. این به معنای بی ارزش بودن این کمک نیست. کمک ژاپنی‌ها برای آموزش به ویژه آموزش مردم محلی خواهد بود. برای احیای دریاچه بحث آموزش اهمیت ویژه‌ای دارد. در جهان امروز مساله مهمی که همواره مطرح می‌شود «اقتصاد آب» است. اقتصاد آب به این معنا است که به ویژه در بخش کشاورزی آب را به گونه‌ای مصرف کنیم که راندمان کار بالا برود. در مناطق اطراف دریاچه ارومیه میزان زیادی از آب صرف مصارف کشاورزی می‌شود. این میزان حدود 80 درصد است حال آنکه، راندمان این مصرف با شیوه‌هایی که اکنون وجود دارد بیشتر از 35 درصد نیست. در بحث تخریب دریاچه ارومیه یکی از مسائل مهم ضربه‌ای است که استفاده آب در بخش کشاورزی به این دریاچه زده است.

بر این اساس، باید برنامه‌ریزی ویژه‌ای در حوزه آب کشاورزی شود و آموزش به مردم محلی در همین راستا اتفاق می‌افتد. دریاچه ارومیه بر اساس پیمان‌نامه‌های جهانی عضو کنوانسیون رامسر است. دریا، دریاچه و تالابی که عضو کنوانسیون رامسر باشد از یک دسته حمایت‌های جهانی برخوردار خواهد شد. در این صورت در معرض تخریب قرار گرفتن یک دریاچه، موضوعی جهانی است و سازمان‌های بین‌المللی براساس تعهدات خود باید فعالیت‌هایی برای احیای آنها انجام دهند. کمک ژاپنی‌ها به احیای دریاچه ارومیه در همین راستا بوده است. باید سعی شود این کمک کاملا برای آموزش افراد محلی هزینه شود. باید کشاورزان منطقه به این نتیجه برسند که الگوی کشت را تغییر دهند.

احیای دریاچه ارومیه وعده دولت جدید است و این دولت، فعالیت‌های اثر بخشی در این راستا انجام داده است. گاه عنوان می‌شود فعالیت اثر بخش این است که برای مثال به یکباره روند نابودی متوقف و یا حتی دریاچه احیا شود. همانطور که عنوان شد چنین چیزی ممکن نیست. تخریب و نابودی دریاچه ارومیه در طول یک ماه و دو ماه و یا حتی یک سال و دو سال اتفاق نیفتاده که احیای آن در این مدت کوتاه امکان‌پذیر باشد. هیچ طرح شتاب زده و ضربتی برای احیای این دریاچه وجود ندارد بر عکس، باید جلسات تخصصی برگزار شود و دانشمندان به صورت تخصصی درباره شیوه‌های احیای این دریاچه حرف بزنند. اینکه در دولت جدید چنین روندی طی شده، بسیار خوشحال کننده است.

شاهد بوده‌ایم با انتصاب دکتر کلانتری به عنوان مدیر پروژه احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه‌های مختلف کشور نشست‌های تخصصی برگزار شده است. در تبریز، ارومیه و تهران شاهد بوده‌ایم که دانشمندان داخلی و خارجی گرد هم آمده‌اند و موضوعات مرتبط با دریاچه ارومیه را به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. هر چند، هنوز راهکارهای پیشنهادی و اجرایی ارائه نشده است و آنطور که دبیرخانه احیای دریاچه ارومیه واقع در دانشگاه شریف وعده داده است قرار است این راهکارها تا پایان خرداد ارائه شوند اما، بحث‌های تخصصی و بررسی‌ها نشان می‌دهد که ساماندهی حوزه کشاورزی و بالا بردن راندمان مصرف آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، همکاری سازمان‌های مردم نهاد، فعالان محیط زیست و مردم محلی از اهمیت زیادی برخوردار است.

دولت به تنهایی قادر نیست کار موثری برای احیای دریاچه ارومیه انجام دهد. احیای دریاچه ارومیه در صورتی امکان‌پذیر است که مردم محلی همکاری‌های لازم را داشته باشند. آنها در این احیا کاملا ذی نفع هستند هر چند، احیای دریاچه ارومیه دیگر یک مطالبه محلی، منطقه‌ای و ملی نیست بلکه، در سطح بین‌المللی نیز این مطالبه وجود دارد. سازمان‌های بین‌المللی هر ساله وضعیت زیست محیطی کشورها را رصد می‌کنند. آنها وظیفه دارند فعالیت‌هایی در راستای حفظ محیط زیست کشورهای مختلف انجام دهند و این فعالیت‌های در گزارش سالانه آنها درج می‌شود. حفظ و احیای دریاچه ارومیه منوط به همکاری‌های ذینفعان مختلف اعم از ذینفعان محلی، کشوری و بین‌المللی است.