سلامت نیوز: درست است كه دولت نقش مهمی در بسامان ماندن جامعه دارد اما توجه به این نقش مهم، نباید مسوولیت های فردی و اجتماعی افراد را منكر شود كه متاسفانه این طور است. یعنی همه كاسه كوزه ها را می خواهند سر دولت بشكنند و در نتیجه آن مسوولیت پذیری فردی كاملااز بین می رود و مفقود می شود.

متاسفانه این معضلی است كه شاید مدت ها طول بكشد تا برطرف شود.

براساس آمارهای گرفته شده در سالی كه گذشت تنها در شهری مانند تهران حدود هزار نفر به دلیل نزاع و ضرب و شتم به پزشك قانونی مراجعه كرده اند. بشیر نازپرور، مدیر كل پزشكی قانونی استان تهران گفته است: در 11 ماهه سال 1392 بیش از 97 هزار و 864 نفر به دلیل نزاع به مراكز پزشكی قانونی استان تهران مراجعه كردند كه از كل مراجعان 64 هزار مرد و 33 هزار و 166 نفر زن بوده اند. این آمار نشان دهنده جامعه یی است كه نیاز به درمان دارد. همچنین منشا این اتفاقات شاید عدم آرامش و آسایش مردم باشد. گفت وگوی پیش رو با غلامحسین معتمدی، روانپزشك است. معتمدی درباره چنین مشكلاتی در جامعه و منشا این رخداد ها و تاثیر نوع عملكرد دولت در مسیر چنین رفتای هایی می پردازد.

فزایش نزاع می تواند به معنای افزایش پرخاشگری باشد؟
    وقوع چنین رخدادهایی خود نشان دهنده نوعی آسیب اجتماعی است. پرخاشگری نشان دهنده افزایش ناكامی های فردی و اجتماعی است و در كنار آسیب های اجتماعی دیگر، مانند زنجیره یی است كه هم می تواند به دنبال آنها ایجاد شود و هم می تواند خودش، در آنها نقش داشته باشد. در جامعه خشونت هایی همچون ضرب و شتم علل متنوعی می تواند داشته باشد كه هم در سطح فردی و هم در سطح اجتماعی قابل تحلیل است. اگر چه این دو وجه را به صورت كامل نباید از هم جدا كرد. وجود پرخاشگری چه در زندگی شخصی و چه در زندگی اجتماعی با هم در ارتباط هستند. بنابراین پرخاشگری معضلی است كه هم می تواند ناشی از سایر مشكلات و آسیب های اجتماعی باشد و هم خودش در ایجاد آنها نقش داشته باشد.
   
منشا و علل عصبی بودن جامعه از چیست؟
    اصولاانسان در زندگی اجتماعی خود با مشكلات سیاسی و اجتماعی زیادی روبه رو است. ناهنجاری های اجتماعی نشان دهنده بیماری های مبتلابه هر جامعه است و با آن در ارتباط است. اگر ناكامی چه در زندگی شخصی و چه در زندگی اجتماعی وجود داشته باشد، می تواند منجر به پرخاشگری و خشونت شود. در عرصه اجتماعی طبیعی است كه جنبه ها و جلوه های مختلف ناكامی، به شكل های گوناگونی خودش را نشان دهد. اصولادشواری های اقتصادی سبب ایجاد ناكامی می شود و در كنار آن محدودیت های اجتماعی كه همه با آن آشنا هستند و مرتب راجع به آن بحث می شود، می تواند منجر به ناكامی شود. در كنار آن یك جو ناامنی در جامعه ایران وجود دارد، كه این ناامنی اغلب منشا اقتصادی دارد. این مساله هم در ایجاد ناكامی می تواند نقش داشته باشد، بنابراین تنش در زندگی خانوادگی و روابط بین فردی، كه آن هم در تمامی مسائل تاثیر می گذارد خود نشان دهنده جامعه یی است كه در نگاه كلی پر تنش است و این تنش را به اعضایش منتقل می كند.
   
عملكرد دولت به چه میزان در ایجاد چنین رفتارهایی در جامعه تاثیر می گذارد؟
    عملكرد بهنجار، سالم، انطباقی و سازنده دولت مطمئنا می تواند نقش كاهنده این رفتارهای پرخاشگرانه باشد و به عكس اگر كه ما از طرف دولت با كنترل بیش از اندازه، محدودیت های بیش از حد كه منعكس كننده عدم سلامت و نابهنجاری است مواجه شویم باید منتظر چنین رفتار هایی باشیم. به واسطه نقش پررنگی كه دولت در جامعه ما بازی می كند، متاسفانه در جامعه یك تلقی وجود دارد كه دولت مسوول همه چیز و همه كار است. اما از آن طرف جامعه و نهاد های مدنی، نهاد های غیر دولتی، انجمن های مختلف و خانواده در جامعه نقش دارند كه متاسفانه در ایران نادیده گرفته می شوند. بنابراین درست است كه دولت نقش مهمی در بسامان ماندن جامعه دارد اما توجه به این نقش مهم، نباید مسوولیت های فردی و اجتماعی افراد را منكر شود كه متاسفانه این طور است. یعنی همه كاسه كوزه ها را می خواهند سر دولت بشكنند و در نتیجه آن مسوولیت پذیری فردی كاملااز بین می رود و مفقود می شود. متاسفانه این معضلی است كه شاید مدت ها طول بكشد تا برطرف شود.
   
چنین رفتارهایی به جایگاه اجتماعی فرد برمی گردد؟
    جایگاه اجتماعی معمولاناشی از طبقه اجتماعی یا ناشی از شان و منزلت شغلی افراد است. در این زمینه آمارهایی كه در كشور های مختلف وجود دارد كاملاگویای همه چیز است. در عین حال خشونت و پرخاشگری در تمام طبقات اجتماعی دیده می شود و این طبیعی است. عوامل اجتماعی آسیب زا فشار را بیشتر متوجه اقشار پایین تر جامعه می كند. جمعیت زیاد، مشكلات اقتصادی، نااگاهی های اجتماعی، عدم آموزش كافی باعث می شود تا زمینه مناسب تری برای بروز رفتارهای خشن به خصوص در اشكال شدید آن دیده شود. اما خشونت در تمامی جایگاه های اجتماعی دیده می شود ولی هر چه به سمت پایین تر جامعه می رویم این مساله مشهودتر است.
منبع:روزنامه اعتماد