یکشنبه ۹ تیر ۱۳۸۷ - ۰۰:۰۰
کد خبر: 11158

تغذیه نادرست ، ورزش نکردن و بی تحرکی ، کودکان را با مشکل چاقی رو به رو کرده است.اگر از گسترش این روند پیشگیری نشود ، همین کودکان که نسل بعدی جامعه را تشکیل می دهند ایران را در شمار چاق ترین کشورهای جهان قرار می دهند.

چاقی یک مشکل همه گیر جهانی است که از دهه 70 میلادی شناخته شد ، این مشکل پیامدها و عوارض بسیار زیادی در کودکی و بزرگسالی دارد ، همچنین سبب افزایش مرگ زودرس در جوامع می شود.
از شش میلیارد جمعیت جهان 1/1 میلیون نفر اضافه وزن دارند که از این تعداد 312 میلیون نفر چاق محسوب می شوند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته روند چاقی در دنیا طی یک دهه گذشته‌ 2 تا 3 برابر شده است.
* 25 میلیون ایرانی اضافه وزن دارند
به گفته دکتر علی اکبر سیاری عضو هیات مدیره انجمن تغذیه کودکان ایران ، 61 درصد شهرنشینان و 50 درصد روستانشینان بالای 20 سال ایرانی، دچار اضافه وزن هستند که در مجموع شمار آنان به حدود 25 میلیون نفر می رسد.
با اندازه گیری شاخص توده بدنی یا BMI می توان میزان چاقی و اضافه وزن را محاسبه کرد برای اینکار ، وزن فرد بر حسب کیلوگرم تقسیم بر توان 2 قد فرد می شود ، عدد حاصل اگر بین 25 تا 5/18 باشد وزن طبیعی ، پایین تر از 5/18 لاغر، 25تا30 دارای اضافه وزن و اگر این رقم شاخص بالای 30باشد ، نشانگر چاقی فرد است.
بررسی شاخص توده بدنی در کودکان با توجه به اینکه در چه سنی هستند متفاوت است و با نشان دادن کودک به پزشک می توان شاخص توده بدنی او را محاسبه کرد.
دکتر "ناهید عزالدین" دبیر انجمن علمی تعذیه کودکان ایران در این زمینه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا گفت با تغذیه نامطلوبی که کودکان ایرانی دارند در آینده با معضل مهمی به نام اضافه‌وزن روبه‌رو خواهیم شد که اکثریت جامعه را در برخواهد گرفت.
به گفته وی از همان ابتدا و در دوران شیرخواره گی باید از یک الگوی تغذیه ای صحیح پیروی کرد به این صورت که کودک را از شیر مادر تغذیه کرد.
مدیرعامل انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر، ضمن اشاره به تبلیغات کمپانی‌های بزرگ در خصوص محاسن شیرخشک گفت: شیرخشک باعث چاقی کاذب شیرخواره‌ها می‌شود، ولی شیر مادر سرشار از سلول‌های زنده و فعالی است که سلامت و رشد کودک را تضمین می‌کند.
دکتر عزالدین با اشاره به باورهای غلط جامعه که به مادران شیرده نیز منتقل می‌شود، گفت: باید در این زمینه فرهنگ سازی صورت بگیرد و این آموزش به مادران داده شود که در هر صورت شیر مادر بهتر از شیرخشک است.
وی افزود متاسفانه برخی از مادران امروزی به دلیل نگرانی از تغییر شکل ظاهری بدنشان، از شیردهی، به فرزندان شیرخواره‌ خود ، خودداری می‌کنند در حالی که بررسی ها نشان داده است کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند در مقایسه با سایر کودکان لاغرتر هستند و مشکل چاقی آنها را تهدید نمی کند.
* 20 درصد کودکان در مناطق محروم ایران دچار سو تغذیه هستند
دکتر غلامرضا خاتمی رییس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران گفت توجه به مسایل بهداشتی ، وجود پزشکان خانواده، بالا رفتن خدمات بهداشتی و دسترسی به آب آشامیدنی سالم باعث شده میزان سوء تغذیه کاهش یابد اما هنوز در برخی مناطق محروم ایران 20 درصد کودکان دچار سوتغذیه خفیف و 5 درصد نیز دچار سوتغذیه شدید هستند.
وی ادامه داد با برنامه ریزی و تدبیر مسئولان کلان و متخصصان امر تغذیه طی یک دهه اخیر معضل سوء تغذیه به حداقل ممکن کاهش داده شده است اما امروز با موضوع تهدید کننده‌ای به نام چاقی رو به رو شده‌ایم.
به گفته وی در هر دهک اجتماعی باید از سوی متخصصان تغذیه هرم غذایی متناسب با اقتصاد خانوار تعیین شود.
دکتر خاتمی با اشاره به تمایل برخی خانواده ها به داشتن کودکان چاق گفت برخی والدین تمایل به داشتن کودکان چاق دارند و این تمایل غلط آنها باعث می شود در برابر لاغری و کاهش وزن کودکان از خود مقاومت نشان دهند.
رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان یادآور شد این در حالیست که اگر خانواده ها همکاری داشته باشند با تصحیح وضعیت تغذیه کودک می توان مشکل چاقی و اضافه وزن را در کودکان به نحو مطلوبی کاهش داد.
* بیش از 30میلیون ایرانی بیشتر از نیازشان غذا می خورند
دکتر علی‌اکبر سیاری متخصص کودکان و عضو انجمن تغذیه کودکان گفت از یک طرف 32 میلیون ایرانی غذای بیش از حد مورد نیازشان می‌خورند و از طرف دیگر 15 میلیون نفر به دلیل فقر ، غذای کافی دریافت نمی‌کنند.
وی افزود سالانه صد هزار ایرانی‌ به علت سکته قلبی جان خود را از دست می دهند که عادات بد غذایی و چاقی یکی از ریشه‌های اصلی آن است.
دکتر سیاری در ادامه به عوارض شناخته شده چاقی اشاره کرد و گفت: فشار خون بالا یکی از این عوارض است که 10 درصد جمعیت بالای 15 سال کشور مبتلا به آن هستند که این میزان در جمعیت بالای 40 سال به 30 درصد می‌رسد.
* رژیم غذایی درست مانع از چاقی کودک می شود
دکتر "سوسن پارسای" دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت اگر کودک زیر سه سال از تغذیه سالمی برخوردار باشد و در زندگی کودک رفتار تغذیه ای مناسبی حاکم باشد از رشد سلول های اضافی و زیاده از حد پیشگیری می شود.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه کرد در سنین سه سالگی اگر تغذیه کودک همراه با انواع مواد غذایی کاذب همچون پفک، چیپس، شیرینی و...باشد تعداد سلول های مستعد کننده فرد برای چاقی افزایش می یابد در حالیکه اگر تغذیه کودک سالم باشد این سلول ها به طور متناسب و با الگوی ژنتیکی فرد رشد می کنند.
* در سالهای اولیه مانع از تقویت ذائقه شوری و ترشی در کودک شوید
دکتر سوسن پارسای با اشاره به اینکه ایجاد عادات غذایی در کودک بسیار مهم است گفت پرزهای چشایی کودک در سالهای اولیه زندگی او تقویت می شوند به این صورت که اگر از همان ابتدا که کودک غذا خوردن را شروع می کند نمک و یا مزه ترش در غذای او بیشتر باشد ، پرزهای شوری و ترشی در او تقویت می شود و برای همیشه غذاها را با آن مزه دوست دارد.
این متخصص تغذیه کودکان اضافه کرد به همین خاطر به مادران توصیه می شود تا سن زیر یک سالگی در غذای کودک نمک اضافه نکنند و به طور کلی تا سنین زیر سه سالگی مزه های شوری و ترشی در غذای کودک بسیار کم باشد.
وی با بیان اینکه سنین زیر پنج سال از نظر تامین سلامتی کودکان در آینده بسیار مهم است افزود در دوران نوجوانی تصور فرد از بدن خیلی مهم است و در روابط اجتماعی او تاثیر گذار است ، از این رو اگر در این سنین چاق باشد و نتواند به دلخواه لباس بپوشد سرخورده خواهد شد.
* عوارض جسمی و روانی چاقی
ازدیاد وزن و چاقى کودکان و نوجوانان یکى از مشکلات عمده اى است که مى تواند آنان را در سال هاى بعد دچار اختلالات و نارسایى هاى جسمى ، روانى و اجتماعى کند.
بیمارى ها و نارسایى هاى قلبى - عروقى، بیمارى هاى مربوط به استخوان ها و مفاصل، بالا رفتن فشار خون، کلسترول و قند خون، بى تحرکى و ضعف قواى جسمانى، بیمارى هاى تنفسى مثل تنگى نفس، آسم، دیابت و نارسایى هاى غدد و بلوغ زودرس که خود مى تواند مشکلات بسیارى براى کودکان و نوجوانان از جمله ناراحتى هاى روان شناختى مثل افسردگی و انزواطلبى به بار آورد از جمله بیماریهایی هستند که می توانند از چاقی ناشی شوند.
به اعتقاد کارشناسان اولین و بهترین کارى که مادران و پدران می توانند در زمینه ازدیاد وزن فرزندشان انجام دهند این است که او را از هر لحاظ مورد حمایت و امنیت عاطفى خود قرار دهند.
کودکى که دچار مشکل چاقى شده است، بیشتر از هر زمانى به آرامش و دلگرمى اطرافیانش احتیاج دارد تا بتواند با این مسئله ، برخوردى واقع بینانه و راهگشا داشته باشد.
احساسات و برداشت هاى کودکان از وجود خودشان به طور شدید تحت تاثیر صحبت ها و اظهار نظرهایى است که والدین آنان درباره آنها مى کنند. اگر مادر و پدر، فرزند خود را بدون چون و چرا و با هر وزنی بپذیرند، کودکان مطمئنا نسبت به خود و مشکل چاقی شان احساس بهترى خواهند داشت و راحت تر درصدد رویارویى با آن برخواهند آمد.
* چاقی ژنتیکی
دکتر پارسای با اشاره به اینکه ژنتیک یکی از عوامل ایجاد کننده چاقی است گفت بررسی ها نشان داده است تنها هفت تا 9 درصد چاقی ها هورمونی هستند و در بقیه موارد نوع زندگی و عوامل محیطی و تغذیه ای دوران کودکی و دوران بلوغ در آن موثر بوده است.
در میان کودکانی که دچار چاقی ژنتیکی نیستند، آنانی که والدین و یا خواهر و برادرانى چاق دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند، چون به آسانی از الگوها و عادات کم تحرکى و پرخورى آنها سرمشق می گیرند.
یک کودک باید به طور متوسط روزى یک ساعت فعالیت و تحرک بدنى داشته باشد تا بتواند مقدار غذایى را که مصرف مى کند، بسوزاند. این در حالیست که اغلب کودکان و نوجوانان عادت کرده اند بیشتر اوقات خود را جلوى کامپیوتر و یا تلویزیون سپرى کنند و کمتر ورزش کنند و تحرک داشته باشند.
اغلب والدین ، زمانى متوجه چاقى فرزندشان مى شوند که او تقریباً ?? درصد از حد وزن طبیعى خود سنگین تر شده است. چاقى زمانى بروز مى کند که فرد بیشتر از حد سوخت و ساز بدنش کالرى مصرف مى کند. به عبارت دیگر، میزان خوراک او بیشتر از فعالیت و نیاز بدنش است.
بهترین فردى که مى تواند چاقى کودکان را تشخیص دهد، پزشک است ، یک پزشک با توجه به اندازه گیرى میزان رشد قد و وزن کودکِ در حال رشد، مى تواند درصد اضافه وزن او را معین نماید. از آن جایى که کودکان در حال بزرگ شدن و رشد هستند، هر گونه افزایش وزن آنها را نمى توان چاقی محسوب کرد زیرا گروهى از بچه ها ابتدا چند کیلویى وزن مى گیرند و سپس قد مى کشند.
متخصصان تغذیه کودک معتقدند به منظور کاهش وزن نوزاد برنامه غذایی کودک را باید به گونه ای تنظیم کرد که در ماه تنها "نیم کیلو" وزن کم کند نه بیشتر.
برای کاهش وزن نباید از روشهای غیر علمی ، تجاری و غیر بهداشتی استفاده شود بلکه این برنامه هاى کاهش وزن کودک باید بسیار دقیق و حساب شده و تحت نظر متخصصان تغذیه کودک انجام شود.
وضعیت چاقی در ایران هم اکنون به گونه ای است که اگر با همین روند پیش رود و اقدامات پیشگیرانه و آموزشی در جهت کنترل وزن صورت نگیرد می تواند در شمار یکی از کشورهای چاق جهان قرار گیرد.
به گفته کارشناسان با روند کنونی، کودکان امروز که نسل بعدی جامعه هستند ، کشور ایران را در شمار چاق‌ترین کشورهای جهان قرار خواهند داد. به گفته متخصصان تغذیه کودک، چاقی در سنین کودکی زمینه را برای استعداد به چاقی در سنین بزرگسالی بیشتر می‌کند به همین دلیل است که باید اقدامات پیشگیری از چاقی و مشکلات بعدی آن را از سنین کودکی آغاز کرد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha