تب و تاب برنزه شدن یكی ازمعضلات جامعه امروزی است كه در طی چند سال میان جوانان و نوجوانان متداول شده و افراد برای رسیدن به آن به آفتاب گرفتن‌های طولانی در هوای آزاد، استفاده از محصولات شیمیایی مانند انواع لوسیون‌ها و اسپری‌ها و بالاخره استفاده از دستگاه‌های برنزه كننده موسوم به "سولاریوم" می‌پردازند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل ازایسنا، با استفاده از دستگاه‌های سولاریوم فرد در مواجهه با طیف‌های مختلف اشعه ماوراءبنفش قرار می‌گیرد تا پوستش تیره یا به اصطلاح برنزه شود. این در حالی است كه متخصصان پوست به طور مكرر مضرات این اشعه‌ها را یادآور شده و نسبت به آن هشدار داده‌اند.

به گفته متخصصان، پوست به طور طبیعی نسبت به اشعه‌های نورخورشید از جمله اشعه ماورابنفش حساس است، بنابراین استفاده از پوشش‌ مناسب و كرم‌های ضد آفتاب هنگام قرار گرفتن در معرض مستقیم نورخورشید الزامی است. این در حالی است كه بسیاری از جوانان و نوجوانان با آفتاب گرفتن‌های طولانی و مراجعه‌های مكرر به دستگاه‌های سولاریوم و برنزه شدن به دنبال افزایش جذابیت‌های ظاهری خود هستند.

دكتر طباطبایی، دبیر انجمن پوست، در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا، عوارض استفاده از دستگاه‌های سولاریوم را همان عوارض نور آفتاب دانست و گفت: در دستگاه‌های سولاریوم از اشعه‌های نور آفتاب كه باعث سوختگی، قرمزی و رنگ آوردن پوست می‌شود، استفاده شده است. این اشعه‌ها عمدتا اشعه ماورابنفش A و B است. بنابراین اغلب مضراتی كه تابش نور آفتاب مستقیم دارد، در سولاریوم نیز وجود دارد.

سرطان‌های پوستی كشنده‌ترین نوع سرطان

متخصصان پوست، تابش اشعه‌های زیان‌آور نورخورشید را یكی از دلایل بروز سرطان‌های پوستی می‌دانند و گاها نسبت به آن هشدارهایی داده‌اند، دكتر طباطبایی نیز مهم‌ترین علت سرطان‌های پوستی را اشعه‌های نور خورشید دانسته كه در علم پزشكی مورد توجه فراوان قرار گرفته و در این باره می‌گوید: كشنده‌ترین سرطان‌ انسان، سرطان‌های پوستی است؛ اما از آنجا كه سرطان‌های پوست با چشم مشاهده شده و به دنبال مراجعه بیمار به پزشك، سریع تشخیص و درمان می‌شود، بسیار در میان مردم وحشت ایجاد نمی‌كند.

وی ادامه داد: از آنجا كه سرطان‌های داخلی با چشم قابل مشاهده نیستند، زمانی تشخیص داده می‌شوند كه بیماری پیشرفت كرده، بنابراین می‌توانند كشنده باشند. اما به طور كلی باید گفت كه سرطان پوست از سرطان‌های داخلی كشنده‌تر بوده كه به دلیل تشخیص به موقع، سریع درمان می‌شود.

تابش‌های طولانی اشعه آفتاب بر روی پوست در دوران كودكی و جوانی از علل بروز سرطان پوست

بروز سرطان‌های پوست درسنین میانسالی

در علم پزشكی ثابت شده كه پایه و بنیاد بسیاری از بیماری‌ها در دوران كودكی و جوانی شكل گرفته و در میانسالی بروز می‌كند. در زمینه بروز سرطان‌های پوستی نیز متخصصان بر همین باورند. دبیر انجمن پوست در این باره می‌گوید: ثابت شده احتمال ابتلا به سرطان پوست در افرادی كه بدون پوشش و حفاظ مناسب به طور مستمر در معرض تابش نور آفتاب قرار دارند، چندین برابر دیگران است. سرطان پوست از جمله سرطان‌هایی است كه در سنین میانسالی و پیری بروز می‌كند كه علت آن تابش‌های طولانی اشعه‌های نور آفتاب‌ بر روی پوست در دوران جوانی و به ویژه دوران كودكی است.

وی با بیان این كه افراد به منظور برنزه شدن مجبورند به طور مستمر از دستگاه‌های سولاریوم استفاده كنند و در صورت عدم استفاده بعد از مدتی دوباره رنگ طبیعی پوست ظاهر می‌شود، تاكید كرد: از آنجا كه مضرات سولاریوم مانند مضرات نور آفتاب است، توصیه می‌شود افراد از این دستگاه‌ها استفاده نكنند.

پیری زودرس از دیگر عوارض سولاریوم و آفتاب‌های طولانی است

جوانان و نوجوانان به منظور افزایش زیبایی‌های ظاهری خود و داشتن پوستی برنزه و قهوه‌ای به طور مكرر خود را در معرض اشعه‌های ماورابنفش نورآفتاب و دستگاه‌های سولاریوم قرار می‌دهند، غافل از این كه وقتی همین نوجوانان به سنین میانسالی برسند، به علت تخریب پوستی گسترده، ظاهری نازیبا پیدا كرده و آن موقع است كه باید فكری دیگر كنند. دبیر انجمن پوست، پیری زودرس را از دیگر عوارض آفتاب گرفتن‌های طولانی مدت و استفاده از دستگاه‌های سولاریوم دانست و گفت: به دنبال تابش طولانی مدت اشعه‌های ماورابنفش، الیاف كلاژن پوست از بین رفته و چین و چروك و پیری زودرس بروز می‌كند.

وی ادامه داد: بنابراین مشاهده می‌شود پوست كشاورزان و روستاییان كه بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند نسبت به ساكنان شهر هم سن خود، چروكیده‌تر است.

بروز لك‌های پوستی از عوارض اشعه‌های ماورابنفش آفتاب و سولاریوم

دكتر طباطبایی بروز لك‌های پوستی تیره و سیاه را از دیگر عوارض اشعه‌های ماورابنفش دانست و گفت: از نظر علم پزشكی سرطان‌های پوستی كه كشنده بوده و می‌تواند در میانسالی و پیری به مرگ زودرس بیانجامد، مهم‌ترین عارضه اشعه‌های ماورابنفش (نور آفتاب و سولاریوم) است.

به گفته دبیر انجمن پوست با بررسی‌های انجام شده ثابت شده كه در سرطان‌های پوست ناشی از نور آفتاب، 50 درصد كل نور آفتابی كه به بدن فرد تابیده و مضر بوده تا سن 18سالگی است. بنابراین در بروز سرطان‌های پوست، دوران كودكی بسیار مهم‌تر از دوران‌ نوجوانی و جوانی است. متاسفانه امروزه كودكان بدون هیچ پوشش مناسبی از صبح تا شب در كنار دریاها و استخرها رها می‌شوند.

میزان ترشح ملانین علت روشنی وتیرگی پوست است

در توضیح این كه نور آفتاب و سولاریوم چگونه رنگ تیره ایجاد می‌كنند باید گفت كه سلول‌های ملانوسیت بدن رنگدانه ملانین به رنگ قهوه‌ای ترشح می‌كنند كه با افزایش تابش اشعه ماورا بنفش ترشح ملانین نیز افزایش می‌یابد. دكتر طباطبایی در این باره گفت: هر چه رنگ قهوه‌ای توسط سلول‌های ملانوسیت بیشتر ساخته شود، تیرگی پوست بیشتر می‌شود.

دكتر طباطبایی گفت: از آنجا كه آفتاب می‌تواند به قسمت‌های درونی بدن آسیب برساند در مردم ساكن آفریقا این رنگدانه‌ها از صدمات نور آفتاب به بدن جلوگیری می‌كنند. به همین علت سرطان پوست در سیاه‌پوست‌ها نادر است. این در حالی است كه هر چه پوست سفیدتر باشد احتمال بروز سرطان پوست بیشتر است به عنوان مثال سرطان پوست در استرالیایی‌ها شایع‌تر است چرا كه رنگدانه پوست آنها كمتر و در نتیجه محافظت از پوست نیز كمتر است.

تحریك ملانوسیت برای ساخت ملانین به وسیله آفتاب

به گفته دبیر انجمن پوست، نور آفتاب سلول‌های ملانوسیت را برای ساختن ملانین تحریك می‌كند، بنابراین افرادی كه به طور سرشتی از ملانوسیت كمتری برخوردارند مانند سفید پوست‌ها بویژه سوئدی‌ها بیشتر در معرض خطر سرطان پوست قرار دارند. این در حالی است كه افراد سبزه و دارای رنگ پوست تیره با وجود ملانین بیشتر، از محافظت بیشتری در مقابل نور آفتاب برخوردارند.

دكتر طباطبایی ادامه داد: بنابراین افراد سفیدپوست كه به منظور زیبایی یا هر دلیل دیگر مانند شغل و ورزش در معرض مستمر و طولانی اشعه‌های نور آفتاب و سولاریوم قرار می‌گیرند به دلیل كافی نبودن دفاع بدن، می‌توانند طی سالیان طولانی به سرطان مبتلا شوند. بنابراین با بررسی مضرات استفاده از سولاریوم، طی نامه‌ای به وزارت بهداشت، استفاده از این دستگاه در كلیه اماكن ممنوع اعلام شد.

كرم‌های اتو برنزه جایگزین مناسبی برای سولاریوم

از آنجا كه متقاضی پوست برنزه این روزها زیاد است با ممنوع شدن سولاریوم، پیش بینی و معرفی روش‌های ‌جایگزین منطقی است. دكتر طباطبایی در این باره كرم‌های اتو برنزه را پیشنهاد كرد و به ایسنا گفت: این كرم مانند كرم‌ پودرهای آرایشی بوده و رنگ‌های مختلف قهوه‌ای را ایجاد می‌كند. این كرم‌ها هیچ ضرری نداشته و بعد از 4 تا 3 روز آهسته آهسته محو می‌شوند.

دبیر انجمن پوست در پایان علاوه بر اشعه‌های زیان بار آفتاب،عوامل دیگر مانند عوامل ژنتیكی را در بروز سرطان‌های پوست موثر دانست.