سلامت نیوز: رئیس سازمان بهزیستی کشور از اجرای طرح کاهش طلاق و مانایی خانواده با ایجاد و گسترش مراکز مشاوره و کاهش طلاق در سراسر کشور خبر داد. 

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، همایون‌هاشمی در خطبه‌های پیش از نمازجمعه این هفته تهران گفت: در سال‌جاری طرح آزمایشی کاهش طلاق و پایداری خانواده در استان یزد اجرا شد و خوشبختانه به  نتایج موردنظر دست پیدا کردیم. او تصریح کرد: این طرح به‌زودی و با حمایت دولت در سایر استان‌های کشور اجرا می‌شود.

آمار طلاق در ایران

رئیس سازمان بهزیستی درحالی از اجرای طرح کاهش طلاق در استان یزد خبر داده است که بنا بر آمار رسمی، در سال‌های اخیر با افزایش میزان طلاق در کشور رو‌به‌رو بودیم. اخیرا مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور از افزایش 3/4 درصدی آمار طلاق در سال گذشته (1392) خبر داد و گفت: در مقابل هر 100 ازدواج، 20/1 طلاق وجود دارد که این آمار نگران‌کننده است. علی‌اکبر محزون افزود: 155 هزار و 369 واقعه طلاق سال گذشته در کشور رخ داده که از این تعداد 144 هزار و 83 مورد در شهرها و 11 هزار و 286 مورد در روستاها انجام شده است.

او عنوان کرد: در سال گذشته در هر ساعت به‌طور متوسط 18 طلاق به ثبت رسیده است. آمار طلاق در دهه‌های قبل هم حاکی از افزایش نرخ طلاق در کشور است. به‌طور مثال، در سال ۱۳۶۵ در برابر هر ۳۴۰ هزار و ۳۴۲ ازدواج، ‌۳۵ هزار و ۲۱۱ طلاق در كشور ثبت شده است. این آمار در سال ۱۳۷۵ به ۴۷۹ هزار و ۲۶۳ ازدواج در برابر ۳۷ هزار و ۸۱۷ طلاق و در سال ۱۳۸۱ به ۶۵۰هزار و ۹۶۰ ازدواج در برابر ۶۷هزار و ۲۵۶ طلاق رسید.

بررسی رقم مطلق طلاق طی سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۱ هم نشان دهنده افزایش آمار طلاق طی سال‌های مورد بررسی است. علاوه بر این، محاسبه شاخص‌های آماری نشان می‌دهد آمار طلاق که در سال 1365 با افزایش رو‌به‌رو بوده است، طی سال‌های 1370 تا 1377 به تدریج کاهش یافته و از سال 1379 تا 1381 این آمار افزایش مجدد را تجربه کرده است. آخرین آمار رسمی از میزان طلاق هم حاکی از نرخ طلاق دو در هزار است و میزان کلی آن 155 هزار و 369 واقعه در کل کشور است. در این میان هم استان البرز با سه ازدواج در مقابل یک طلاق، تهران و گیلان بیشترین میزان طلاق و استان‌های سیستان و بلوچستان با ۱۳ ازدواج در مقابل یک طلاق، ایلام با ۱۱ و خراسان جنوبی با ۹ کم ترین میزان طلاق را به ثبت رساندند.

اجرای طرح کاهش طلاق در یزد

طرح کاهش طلاق به‌صورت آزمایشی در یزد در حالی اجرا شد که در تازه‌ترین اظهارنظر مسئولان اداره ثبت استان یزد به‌طور میانگین به‌ازای هر 30 ازدواج در استان یزد، سه طلاق در این استان ثبت می‌شود. این یعنی 10 درصد از ازدواج‌ها در یزد به طلاق ختم می‌شوند. ارائه این آمار درحالی است که در سال 1388 استان یزد با 31/2 درصد رشد طلاق، از نظر رشد طلاق و نه میزان طلاق، رتبه اول در كشور را تجربه کرد. البته آمار کلی طلاق در این استان در مقایسه با سایر استان‌ها چندان بالا نیست به طوری که، در سال‌های گذشته یزد از جمله استان‌هایی است که کمترین نرخ طلاق در کشور را داشته است. طرح کاهش طلاق چند سال است که از سوی مسئولان بهزیستی به‌عنوان راهکاری برای کاهش آمار طلاق مطرح می‌شود. مسئولان بهزیستی معتقدند اجرای موفقیت‌آمیز این طرح می‌تواند گامی در راستای کاهش آمار نگران‌کننده طلاق در کشور باشد. آن‌طور که مجریان طرح بیان کردند، اساس این طرح بر مشاوره رایگان قبل از طلاق است. اگرچه تا به‌حال توضیح زیادی درباره روند اجرای طرح از سوی مسئولان بیان نشده، قرار است در پی اجرای موفقیت‌آمیز آن در استان یزد، طرح کاهش طلاق در تمامی کشور اجرا شود.

اعتماد به آمارها سخت است

یک روانشناس و از مسئولان سابق سازمان بهزیستی کشور درباره دلیل اجرای طرح در استان یزد و میزان موفقیت این نوع طرح‌ها به آرمان می‌گوید: طرح‌های اینچنینی سال‌هاست که با همراهی قوه قضائیه و سازمان بهزیستی اجرا می‌شوند. اساس آن هم ارجاع پرونده‌های قوه قضائیه به مشاوران و مددکاران بهزیستی برای مشاوره پیش از طلاق است. فرید براتی اضافه می‌کند: چند سال پیش ادعا شد 40 درصد مشاوره‌ها به نتیجه می‌رسند و زوجین از تصمیم خود منصرف می‌شوند. البته اعتماد به چنین آماری سخت است زیرا نمی‌دانیم چه تعداد از افراد که مورد مشاوره قرار گرفتند به زندگی مشترک خود ادامه دادند. او تصریح می‌کند: اطلاعاتی که درباره طرح کاهش طلاق در یزد هم مطرح شده با آمار و ارقام دقیق همراه نیست که بتوانیم میزان موفقیت آن را تخمین بزنیم. این استاد دانشگاه همچنین به بحث طلاق‌های عاطفی در ایران اشاره می‌کند و معتقد است: بحث مشاوره طلاق یک مشکل عمده دارد و آن هم به ناآگاهی برخی مشاوران از شرایط طلاق و مشاوره خاص طلاق برمی‌گردد. معمولاً به طلاق‌های عاطفی در مشاوره‌ها کم‌توجهی می‌شود و برای برخی از مشاوران این شکل از طلاق تعریف‌نشده است درحالی که این مساله واقعیتی غیرقابل انکار است. این آسیب‌شناس اجتماعی ادامه می‌دهد: اینکه به وجود این شکل از طلاق اذعان کنیم اما آموزشی در این‌باره به مشاوران طلاق ندهیم نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه، بر میزان طلاق در آینده هم می‌تواند تاثیرگذار باشد. براتی گنجاندن بحث طلاق‌های عاطفی در طرح کاهش طلاق را مفید و موثر می‌داند.

نمی‌توان به نتایج اولیه توجه کرد

در همین زمینه یک روانشناس در پاسخ به سوال آرمان درباره اجرای این طرح و موفقیت‌آمیز خوانده شدن آن در استان یزد از سوی مسئولان بهزیستی می‌گوید: واقعیت این است که در این‌گونه طرح‌ها نمی‌توان به نتایج اولیه و موقتی توجه کرد. برای نتیجه‌گیری درباره این طرح‌ها باید به آمار دقیق از افرادی که به طرح مراجعه کردند، دلایل رجوع به مشاوران، میزان رضایت آنان از روند مشاوره و ادامه زندگی زوجینی که متقاضی طلاق بودند در آینده توجه کرد. درحال حاضر چنین آماری وجود ندارد. حسن عشایری معتقد است: شاید این‌گونه طرح‌ها در مدت کم از میزان استرس بکاهد و در ظاهر زوجین را از طلاق منصرف کند اما، در عمل در میزان تفاوت‌های روانی و ذهنی حاکم میان زنان و مردان که منجر به طلاق روانی و عاطفی می‌شود تاثیر چندان زیادی نداشته باشد. او در ادامه اشاره می‌کند: غفلت از طلاق عاطفی به‌ویژه در خانواده‌های سنتی و تسلیم در برابر سرنوشت در طرح‌های کاهش طلاق ازجمله مواردی است که منجر به تاثیر موقتی و تسکین‌دهنده این نوع طرح‌ها می‌شود.