سلامت نیوز:گاهی اوقات انواع صداها و زنگ‌های گوشخراش برای بیدار كردن كسی كه خواب سنگینی دارد، كافی نیست! شاید شما هم جزء این دسته افراد بوده و هر روز صبح برای بیدار شدن از خواب دردسر داشته باشید. شاید هم برای فرار از این مسأله برنامه زندگی خود را طوری ترتیب داده‌اید كه مجبور نباشید صبح زود از خواب بیدار شوید! ولی به هر حال همیشه، همه‌چیز تحت كنترل نخواهد بود و گاه ممكن است علی‌رغم تمام برنامه‌ریزی‌ها، مجبور شوید صبح زود از خواب بیدار شوید؛ بنابراین بهتر است علت این رخوت و سنگینی برای بیدار شدن را بیابید.
سن بلوغ و مرحله نوجوانی و جوانی
دوران بلوغ همواره با تغییر و تحولات بسیار در هورمون‌های بدن همراه است. نیاز نوجوانان به خواب بیش از افراد دیگر بوده و لازم است از 24 ساعت شبانه‌روز، حداقل 10 ساعت بخوابند. در این دوران فرد شب‌ها دیرتر از سایر افراد خانواده‌اش به خواب می‌رود و از طرفی فردا ساعت 8 صبح باید سر كلاس درس حاضر باشد كه نتیجه آن محرومیت شدید از خواب، چاقی، كاهش سطح یادگیری، عدم تمركز و توجه كافی به دروس، خصوصا در زنگ اول و ... است. آیا در نظام‌های آموزشی سراسر دنیا كسی به این مساله اهمیت می‌دهد و كلاس‌های درسی دو ساعت دیرتر تشكیل می‌شود؟ آیا نوجوان و جوان سعی می‌كند كم‌‌خوابی‌اش را به نحوی جبران كند؟
خواب سنگین و خوابگردی
خواب سنگین در واقع چیزی شبیه حالت كماست و بیدار كردن كسی كه خواب سنگین دارد، از سخت‌ترین كارهای دنیا می‌باشد، دراین میان اگر یك مسأله اضطراری هم پیش آید، واقعا شرایط بدی ایجاد می‌شود. یكی از علل خواب سنگین تولید و ترشح هورمون رشد در بدن است. این هورمون برای شكل‌گیری حافظه ضروری است. در بدن نوجوانان این هورمون بیش از دیگران تولید می‌شود، پس جای تعجب نیست كه برای بیدار شدن از خواب همیشه مشكل دارند. راه رفتن در خواب یكی از اختلالات مربوط به خواب است كه با قدم زدن در حالت خواب بروز می‌كند و طی آن فرد بدون اینكه هوشیار باشد و بداند چه كاری انجام می‌دهد، شروع به انجام كارهای خود (مثل غذا خوردن، حرف زدن، راه رفتن و ...) می‌كند. خوابگردی از كودكی شروع می‌شود و ممكن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. این اختلال می‌تواند در اثر بی‌نظمی خواب، بیماری و تب بالا، پر بودن مثانه، خوابیدن در محیط‌های شلوغ، خواب ناكافی و مصرف برخی داروها ایجاد شود.
حالت خواب‌‌آلودگی یا حمله خواب
برخی از افراد به ناگاه سر خود را زمین می‌گذارند و در یك آن به خواب می‌روند. این حرف نه دروغ است، نه شوخی و كاملا حقیقت دارد. افرادی كه دچار این حالت می‌شوند، برایشان فرقی نمی‌كند كه در یك اتاق خلوت باشند و یا در میان انبوهی از جمعیت. این افراد دچار «جمود خلسه‌ای» یا سخت شدن عضلات نمی‌شوند، بلكه خیلی ناگهانی دچار خیالات و اوهام شده، سرشان را روی زمین می‌گذارند و به خواب می‌روند و نبود محرك انتقال دهنده عصبی (اركسین) باعث می‌شود كه بسیار سخت از خواب بیدار شوند.
كارگران شیفتی
بدن انسان به گونه‌ای ساخته شده است كه شب‌ها به خواب برود و در طول روز فعالیت داشته باشد؛ اما این مساله در مورد كارگران شیفتی صادق نیست. 25 درصد از جمعیت كل كارگران جهان را این افراد تشكیل می‌دهند. مشكل اصلی آنها روزهای اول هفته اوج می‌گیرد؛ چرا كه در طول یك هفته ساعت بدن‌شان با نوع خواب آنها تنظیم می‌شود، اما تعطیلی آخر هفته همه چیز را خراب می‌كند. این افراد معمولا در معرض بیماری‌های قلبی، سكته، چاقی و انواع تومورها هستند. برطرف كردن محرومیت شدید از خواب، با تغییر هر شیفت، تقریبا غیر ممكن است.
اختلالات دو قطبی
در گذشته، افسردگی حاد و كشنده را به كمخوابی شدید ربط می‌دادند. افرادی كه دچار افسردگی حاد هستند (خصوصا از نوع گردشی)، ساعت خواب بسیار نامنظمی دارند. این افراد یك روز 18 ساعت می‌خوابند و روز دیگر حتی 3 ساعت هم نمی‌خوابند. آنها وقتی كه به خواب طولانی می‌روند، بیدار شدن‌شان كار سختی است.
اختلال كاهش تمركز
اختلال ADHD یا همان اختلال كاهش تمركز، یكی از شایع‌ترین اختلالات، خصوصا در میان كودكان است و می‌تواند تا بزرگسالی نیز ادامه داشته باشد. علائم اصلی آن عدم توانایی در تمركز و توجه و ناتوانی در كنترل رفتار و بیش‌فعالی است. با اینكه دلیل این اختلال هنوز مشخص نیست، ولی كودكانی كه به آن دچار هستند، خیلی سخت از خواب بیدار می‌شوند. آنها از 24 ساعت شبانه‌روز 12- 14 ساعت می‌خوابند و تا زمانی كه كسی از خواب بیدارشان نكند، بیدار نمی‌شوند. حالت خواب آلودگی یا حمله خواب هیچ ارتباطی با اختلال ADHD ندارد.
سایر افراد
بسیاری از افراد بدون آنكه مشكل یا مسأله‌ای داشته باشند، نمی‌توانند به راحتی از خواب بیدار شوند. خواب این افراد طولانی‌تر از دیگران است. افرادی كه به حبس نفس در هنگام خواب دچارند، افرادی كه برخی اختلالات معمولی خواب مثل اختلال پای بیقرار و بی‌خوابی دارند نیز به دلیل محرومیت از خواب مناسب، صبح‌ها به سختی از خواب بیدار می‌شوند. حقیقت این است كه افراد زیادی وجود دارند كه علی‌رغم داشتن شرایط عادی به راحتی از خواب بیدار شوند. گاهی اوقات مسائلی مثل، افزایش ساعات كاری، تولد یك نوزاد، وجود افراد مسن در خانواده و بیماری آنها و برخی مسائل دیگر باعث بر هم خوردن نظم معمول خواب می‌شود. میانگین خواب مردم آمریكا در چهل سال اخیر، 90 دقیقه كاهش یافته است. در این میان چیزی كه مردم باید یاد بگیرند، این نیست كه چطور كمی بیشتر بخوابند، مثلا (دزدكی بخوابند و كمبود خواب‌شان را با چرت زدن در محل كار یا كلاس درس جبران كنند)، بلكه باید شیوه‌های مناسب برای استراحت جسمی و ذهنی را بیاموزند. استراحت كردن نیز مانند غذا خوردن برای بدن ضروری است، فقط باید دقت و فضای بیشتری به آن اختصاص داد.
من خسته‌ام ولی خوابم نمی‌برد
همه ما گاهی اوقات دچار بی‌خوابی می‌شویم؛ ولی وقتی این حالت طولانی‌مدت می‌شود، به بی‌خوابی حاد مبدل می‌گردد. در بی‌خوابی مزمن، فرد نمی‌تواند به راحتی به خواب برود، در صورت به خواب رفتن، كیفیت خواب مناسبی ندارد و نمی‌تواند به اندازه كافی خستگی در كند، وقتی از خواب بیدار می‌شود، نمی‌تواند مجددا به خواب برود و صبح‌ها به سختی از خواب برمی‌خیزد.
این مشكل می‌تواند در اثر مصرف دارویی خاص، مكمل‌های غذایی، خروپف شدید، تغییر برنامه خواب، استرس و تشویش و نگرانی از مجددا به خواب رفتن ایجاد شود.
علاوه بر این عوامل، عوامل دیگری نیز موجب بی‌خوابی می‌شوند مثل:
حاملگی، ورزش كردن قبل از خواب، عوامل محیطی (مثل گرما و سرمای زیاد، نور شدید و سر و صدای آزاردهنده)، گرسنگی زیاد، مصرف زیاد كافئین، برخی دردها مثل دندان درد، سرفه و ... .
یكی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی خواب، افسردگی است.
برخی از علائم افسردگی عبارتند از: احساس درماندگی، بی‌علاقگی‌و بی‌میلی نسبت به همه امور، افكار مربوط به خودكشی، افزایش ناگهانی وزن، كاهش سطح انرژی.
اگر بی‌خوابی شما در اثر یكی از بیماری‌های ذكر شده به وجود آمده باشد، لازم است به پزشك متخصص مراجعه كنید و سریعا تحت درمان قرار گیرید. كمخوابی را هیچ‌گاه نباید مسأله كوچكی انگاشت، زیرا عدم خواب كافی و مناسب هم از نظر فیزیكی، هم روحی و حتی از نظر ذهنی آسیب‌‌های جدی به فرد وارد می‌كند. یكی از رازهای اصلی شادابی و نشاط خواب كافی و با كیفیت است.
منبع:دنیای سلامت
نظر شما