متأسفانه 20 درصد کل داروهای مصرفی در ایران به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف می‌شود و به طور متوسط هر ایرانی در طول سال، 339 بار دارو می‌خورد که این رقم 4 برابر آمارهای جهانی است.

عـواقب جـبـران‌نـاپـذیـر آنتی‌بیوتیک‌ها

سلامت نیوز:متأسفانه 20 درصد کل داروهای مصرفی در ایران به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف می‌شود و به طور متوسط هر ایرانی در طول سال، 339 بار دارو می‌خورد که این رقم 4 برابر آمارهای جهانی است.


آخرین بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد کشور ما از لحاظ مصرف دارو، جزو 20 کشور برتر دنیاست به‌طوری که در آسیا بعد از چین رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.

این در حالی است که آنتی‌بیوتیک‌ها جزو پرمصرف‌ترین داروها در کشور هستند که معمولاً بدون تجویز پزشک مصرف می‌شوند. از این رو بدن بسیاری از هموطنان‌مان در مقابل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند و به درمان جواب نمی‌دهند.

متأسفانه 20 درصد کل داروهای مصرفی در ایران به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف می‌شود و به طور متوسط هر ایرانی در طول سال، 339 بار دارو می‌خورد که این رقم 4 برابر آمارهای جهانی است.

 عـواقب جـبـران‌نـاپـذیـر آنتی‌بیوتیک‌ها
چندی قبل دکتر کیوان الچیان دبیر اجرایی بیست و پنجمین کنگره سالانه جامعه پزشکان داخلی ایران در مصاحبه با خبرگزاری مهر با بیان این‌که مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها در کشورمان تبدیل به فرهنگ شده است، نسبت به عواقب جبران ناپذیر مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها هشدار داده و اظهار داشته است: بسیاری از عفونت‌ها ویروسی‌اند و برای درمان نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیست. حال آن که اغلب مردم فکر می‌کنند در صورت تجویز نکردن آنتی‌بیوتیک در زمینه درمان شان کوتاهی شده یا پزشک در حق بیمار جفا کرده است.
وی با اشاره به این مطلب که بسیاری از عفونت‌های تنفسی، گلودردها و دردهای گوش ناشی از عفونت‌های ویروسی است که درمان آن‌ها محافظتی است نه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها افزود: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها بدون کشت و آنتی بیوگرام، میکروب‌ها و عوامل عفونی را نسبت به درمان دارویی مقاوم می‌سازند از این‌رو باید آنتی‌بیوتیک‌های نسل جدید مورد استفاده قرار گیرند.
عضو هیأت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران هشدار داده است: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها چه به درخواست بیمار و چه بنا به تجویز نادرست و نا بهنگام پزشک عوارض جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.

  مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک
دکتر حسین معصومی‌اصل، رئیس اداره بیماری‌های منتقله از آب و مواد غذایی و کنترل عفونت‌های بیمارستانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: داروهای ضد میکروبی که آنتی‌بیوتیک‌ها یک دسته از آن‌ها هستند، برای درمان بیماری‌های عفونی ناشی از باکتری‌ها، انگل‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌ها به کار می‌روند و در صورت استفاده نادرست این آنتی‌بیوتیک‌ها، مقاومت دارویی ایجاد می‌شود.
وی با بیان این‌که مهم‌‌ترین علتی که میکروب‌ها نسبت به داروها مقاوم می‌شوند مصرف نادرست آنهاست، می‌افزاید: میکروب‌ها بسیار هوشمند هستند و برای ادامه حیاتشان تغییراتی در ساختار خود ایجاد می‌کنند و نسبت به داروهای آنتی‌بیوتیکی مقاوم می‌شوند و زمانی که فرد به یک بیماری عفونی مبتلا شود، دیگر نسبت به درمان آنتی‌بیوتیک پاسخ نمی‌دهد.
رئیس اداره بیماری‌های منتقله از آب و مواد غذایی و کنترل عفونت‌های بیمارستانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به فروش بدون نسخه آنتی‌بیوتیک در برخی از داروخانه‌ها خاطرنشان می‌کند: باوجود این‌که فروش بدون نسخه آنتی‌بیوتیک‌ها ممنوع است ولی متأسفانه آنتی‌بیوتیک‌ها در داروخانه‌ها بدون نسخه فروخته می‌شود و مردم به‌صورت خودسرانه اگر حتی مبتلا به یک سردرد معمولی یا سرماخوردگی ساده باشند فوراً به مصرف آنتی‌بیوتیک روی می‌آورند.
وی با بیان این‌که 50 درصد نسخ ما از آنتی‌بیوتیک‌ها تشکیل شده است، تأکید می‌کند: بسیاری از مردم بدون آگاهی از عوارض و نحوه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها آن‌ها را مصرف می‌کنند و برای دیگران نیز تجویز می‌کنند و این اقدام نادرست نیز مقاومت دارویی ایجاد می‌کند و سبب می‌شود اگر فرد زمانی با خوردن آنتی‌بیوتیک، بیماری عفونی‌اش درمان می‌شد، به دلیل ایجاد مقاومت قادر به درمان نشود.
معصومی‌اصل در مورد مقاومت دارویی در محیط‌های بیمارستانی هم می‌گوید: مصرف آنتی‌بیوتیک در بیمارستان نیز باید منطقی شود و در این زمینه هم پزشکان و هم مردم باید رفتارهای بهداشتی‌شان را اصلاح کنند.

 مقاومت دارویی
 دکتر هوشنگ فرحی متخصص عفونی هم می‌گوید: «زمانی که آنتی‌بیوتیک‌ها خودسرانه و بی‌جا مصرف شوند، باعث مقاومت دارویی در جمعیت و مقاومت به درمان نسبت به میکروب ایجاد می‌شود و زمانی که افراد بیمار شوند دیگر دارویی اثربخش برای درمان آن نداریم.»
وی با بیان این‌که ایجاد مقاومت دارویی سبب می‌شود هر روز آنتی‌بیوتیک قوی‌تری تولید شود که هم گران‌تر است و هم هزینه‌های بسیاری به اقتصاد سلامت جامعه تحمیل می‌کند، می‌افزاید: «موادغذایی مانند مرغ و گوشت نیز حاوی مقادیر زیادی آنتی‌بیوتیک هستند، بنابراین لازم است در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها احتیاط کنیم.»
فرحی با بیان این‌که در اکثر مواقع مصرف غیرمنطقی و خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها مربوط به سرماخوردگی است، تأکید می‌کند: سرماخوردگی بیشتر علت ویروسی دارد و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارد، اما اگر منشأ عفونی داشته باشد، آنتی‌بیوتیک مناسب باید توسط پزشک
تجویز شود.
وی یاد‌آوری می‌کند: «بسیاری از مردم زمانی که سرما می‌خورند خودسرانه به داروخانه می‌روند و سفیکسیم می‌خرند و مصرف می‌کنند در حالی که سفیکسیم یک آنتی‌بیوتیک معمولی نیست و تنها باید تحت‌نظر پزشک مصرف شود. عوارض جانبی آن عبارت است از تهوع، استفراغ، عوارض گوارشی، مسمومیت کلیوی و کبدی.»
فرحی با بیان این مطلب که آموکسی سیلین جزو آنتی‌بیوتیک‌های رایج در نسخ دارویی است، می‌گوید: متأسفانه در اثر مصرف زیاد این آنتی‌بیوتیک مقاومت دارویی ایجاد شده و آموکسی سیلین کارکرد مفید خود را تا حد زیادی از دست داده است. در گذشته این دارو در عفونت‌هایی همچون گلودرد چرکی، باکتر‌یابی و عفونت دندانی استفاده می‌شد اما در حال حاضر عفونت‌های استرپتوکوکی نسبت به این آنتی‌بیوتیک مقاومت دارویی پیدا کرده‌اند و کمتر پزشکی این آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند و در حال حاضر در دندانپزشکی برای عفونت ریشه‌ دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد که عوارض جانبی آن هم عبارتند از: اسهال، بثورات جلدی و آلرژی، در موارد نادری کم‌خونی، تهوع و استفراغ.
این متخصص عفونی با اشاره به این مطلب که آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که حتماً باید با دوز مشخصی مصرف شوند و اگر کمتر یا بیشتر از حد نیاز مصرف شود مقاومت دارویی ایجاد می‌کند، می‌گوید: «مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران به مرحله خطر رسیده است. با وجود تلاش‌های فراوانی که برای پیشگیری ازمصرف غیر ضروری آنتی‌بیوتیک‌ها صورت گرفته هنوز هم شماری از پزشکان این نوع داروها را برای بیمارانی که سودی از آن نمی‌برند تجویز می‌کنند.»
وی با بیان این مطلب که بسیاری از پزشکان بر اثر اصرار بیش از حد بیماران مجبور به تجویز آنتی‌بیوتیک می‌شوند، تأکید می‌کند: «آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عفونت‌های میکروبی را از بین ببرند. اما در ۶۰درصد گلودردها و در ۷۳ درصد التهاب‌های مجاری تنفسی - یعنی در اغلب موارد - عامل ویروسی است و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک وجود ندارد و تنها در ۱۰ درصد از گلودردها تجویز آنتی‌بیوتیک ضروری است.»
فرحی می‌گوید: «مشکل مقاومت عوامل بیماری زا یا میکروب‌ها در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها یک مشکل جدی و جهانی است که با درمان بیمار شروع می‌شود، بعد به داخل خانواده و از آنجا به جامعه، به زنجیره غذایی و از راه خطوط ارتباطی و مسافرت‌های بین‌المللی به کل دنیا منتشر می‌شود از این رو پزشکان مسئولیت دارند آنتی‌بیوتیک را به سادگی و با فشار بیمار تجویز نکنند و اگر لازم شد به بیمار توضیح دهند که آنتی‌بیوتیک را با چه دوز و با چه فواصلی و برای چه مدتی استفاده کنند و این در حالی است که داروساز باید طبق نظر پزشک باشد چون او دارو را خوب می‌شناسد ولی مسائل بیمار را مانند پزشک نمی‌داند و مریض را ندیده و معاینه نکرده است به همین علت داروساز باید توصیه پزشک را دقیقاً به مریض منتقل کند و با خواهش بیمار و مراجعه‌کننده هر دارویی را به او ندهد. در بیمارستان، مسئولان باید اصول بهداشتی را در بخش‌هایی که بیماران بستری می‌شوند خیلی رعایت کنند تا عفونت‌های بیمارستانی پیش نیاید.
وی می‌افزاید: «مقاومت دارویی نسبت به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باعث شده که بیماران به راحتی درمان نشوند و پروسه بیماری طولانی‌تر شود.»

منبع:روزنامه ایران

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha