سلامت نیوز: مصرف مواد دخانی نه تنها سلامت فرد سیگاری را به خطر می اندازد بلکه سلامت اطرافیان این فرد كه در معرض تماس با دود هستند نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و موجب ابتلا به بیماریهای جدی و كشنده در كودكان و بزرگسالان در دراز مدت خواهد شد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، در حالی که هر ساله اعتبارات زیادی صرف برنامه های پیشگیری از مصرف مواد دخانی در کشور می شود، اما شواهد امر حاکی از این است که سن افراد سیگاری رو به کاهش است و سیگاریهای جامعه هر روز جوانتر می شوند. این در حالی است که گفته می شود اگر هزینه خرید سیگار و درمان آن را جمع كنیم با پول آن می‌توان كل مشكل مسكن مردم را حل كرد.

آمار حاکی از این است که سالانه بیش از 50 میلیارد نخ سیگار در ایران دود می‌شود که 12 میلیارد آن سیگار داخلی است و بقیه وارداتی و قاچاق است. همچنین، سالانه 80 هزار نفر بر اثر مصرف سیگار، جان خود را از دست می دهند و 160 هزار نفر نیز دچار بیماریهای مزمن می‌ شوند.

گفته می شود 5 برابر آنچه هر سال صرف خرید سیگار می‌شود، برای درمان بیماریها و عوارض ناشی از آن در كشور هزینه می‌شود.

بر اساس قانون جامع مبارزه با دخانیات، عرضه سیگار به افراد زیر 18 سال و فروش سیگار نخی به كلی ممنوع است و حتی در این قانون به صراحت آمده كه صدا و سیما نیز باید از هر گونه تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم مواد دخانی مانند نمایش آن در فیلمها و سریالها بپرهیزد. از سوی دیگر در سالهای اخیر شاهد افزایش مصرف قلیان در جامعه به خصوص در بین جوانان هستیم، حدود 40 درصد كسانی كه سیگار را كنار گذشته‌اند به مصرف قلیان رو آورده‌اند، در حالی كه عوارض مصرف هر بار قلیان معادل 40 نخ سیگار است. در حالی که قانون، عرضه هر گونه مواد دخانی از جمله قلیان را در اماكن عمومی ممنوع كرده است.

پول سیگار برابر با اعتبار طرح تحول نظام سلامت

دکتر کاظم ندافی رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به مصرف سالانه 50 میلیارد نخ سیگار در کشور، عنوان داشته است که هزینه مصرف این تعداد سیگار معادل 10 هزار میلیارد تومان پولی است که دولت امسال جهت طرح تحول سلامت اختصاص داده است.

وی با اشاره به گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت منطقه مدیترانه شرقی ادامه داد: بر اساس این گزارش، در صورتی که مصرف مواد دخانی با روند فعلی ادامه یابد، مصر، پاکستان و ایران در 40 سال آینده کانون توسعه مصرف دخانیات قلمداد خواهند شد. قلیان نیز در منطقه مدیترانه شرقی بخش عمده‌ای از بازار مواد دخانی را اشغال کرده است.

ندافی با انتقاد از قیمت پایین سیگار افزود: منطقه مدیترانه شرقی از لحاظ پایین بودن قیمت سیگار دومین رتبه را در دنیا دارد. همچنین منطقه مدیترانه شرقی در رده سوم کمترین مالیات اخذ شده بر دخانیات است. این در حالی است که با افزایش 50 درصدی مالیات بر دخانیات 3.5 میلیون نفر کمتر مواد دخانی مصرف می‌کنند. همچنین 875 هزار نفر نیز کمتر جان خود را به دلیل بیماریهای ناشی از استعمال دخانیات از دست می‌دهند. بنابراین بسیار مهم است که بتوانیم روند فعلی افزایش مصرف مواد دخانی به ویژه قلیان را کاهش دهیم.

روند رو به افزایش مصرف قلیان

وی ضمن هشدار نسبت به روند افزایشی مصرف قلیان افزود: به طور متوسط روزانه 3.5 درصد مصرف قلیان در کشور گزارش شده است که این مصرف در مردان از شیوع 4.7 درصدی و در زنان از شیوع 2.3 درصدی برخوردار است و روند مصرف قلیان در زنان نگران کننده تر از مردان است. تمایل جوانان و مردم به مصرف محصولات دخانی غیرسیگار نگران کننده است باید با اجرای دقیق قانون بر این چالش غلبه کنیم و بتوانیم وضعیت بهتری را در کشور رقم بزنیم.

ندافی مالیات پایین بر محصولات دخانی را از چالشهای کشور در زمینه کنترل و مبارزه با دخانیات خواند و افزود: در این زمینه به طور جدی با سازمان امور مالیاتی وارد بحث شده‌ایم. امیدواریم مالیات بر محصولات دخانی در قوانین بودجه سالیانه و همچنین قوانین جدید مجلس مطرح شود.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت همچنین نسبت به تشدید جرایم تخلفات عرضه سیگار هشدار داد و گفت: عرضه محصولات دخانی باید در جاهایی صورت گیرد که دارای پروانه هستند. عرضه قلیان نیز طبق قانون در اماکن عمومی ممنوع شده است اما در حال حاضر در اجرای این قوانین چالش داریم. اجرای این قانون مستلزم همکاری نزدیک دادگستری، نیروی انتظامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت است، به این منظور باید زمینه لازم در ستاد کشوری کنترل دخانیات فراهم شود. به این ترتیب مرحله جدیدی از اجرای ممنوعیت‌ها را در کشور خواهیم داشت.

وی در این باره ادامه داد: با تصویب هیئت دولت جرایم مربوط به کنترل دخانیات افزایش یافته است و اکنون جرایم بازدارنده‌ای برای این موضوع در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال عرضه مواد دخانی توسط افراد زیر 18 سال یا به افراد زیر 18 سال جرم است. این جرایم بازدارنده 4.3 برابر شده است و در برخی موارد حتی تا 20 میلیون تومان هم جریمه در نظر گرفته شده است که حتما بازدارنده خواهد بود چرا که افرادی که با سلامت مردم بازی می‌کنند مستحق چنین جرایمی هستند.

ندافی بر لزوم تعیین عوامل مجاز عرضه محصولات دخانی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد و گفت: پس از تعیین عوامل مجاز می‌توان با متخلفان به صورت جدی و با صلابت برخورد کرد. در مورد عرضه کنندگان قلیان نیز باید بگویم که در حال حاضر نیز عرضه قلیان غیرمجاز است و باید با آن برخورد شود.

مرگ زودهنگام سیگاریها

دكتر شهرام رفیعی فر سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت با بیان این مطلب که 90 درصد نیكوتین تنباكوی دود شده در پوست و مو افراد و در اجسام رسوب می كند، سموم ناشی از سوخت انواع دخانیات كه به صورت دود در هوا دیده نمی شود را دود دست سوم دخانیات عنوان كرد و گفت: اثرات این دود بسیار آسیب رسان و خطرناك است و تا ماهها پایدار و تاثیر گذار بوده و به دیوار، سطوح، وسایل نرم درون خانه مانند فرش، بالش و مبلمان نیز می تواند رسوب كند.

سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در ادامه افزود: از آنجا كه كودكان زمان بیشتری را در منزل سپری می كنند بیشتر در معرض تماس با دود دست سوم و خطرات آن است.

وی یادآور شد: استعمال دخانیات نه تنها سلامت فرد سیگاری را به خطر می اندازد بلکه سلامت اطرافیان فرد سیگاری كه در معرض تماس با دود دست دوم هستند نیز تحت تاثیر این دود قرار می گیرد و موجب ابتلا به بیماریهای جدی و كشنده در كودكان و بزرگسالان در دراز مدت خواهد شد.

رفیعی فر ضمن اشاره به مرگ سالانه 6 میلیون نفر در دنیا بر اثر استعمال دخانیات گفت: در حال حاضر سه چهارم این مرگها در مردان اتفاق می افتد و 600 هزار مورد از این مرگها مربوط به افراد غیر سیگاری است كه با دود دست دوم یا دود تحمیلی ناشی از مصرف دخانیات توسط دیگران مواجه اه دارند.

وی ادامه داد: 3 نفر از هر 4 نفر که دخانیات مصرف می کنند، سیگار کشیدن را ادامه می دهند و نیمی از تمام سیگاری هایی كه بطور طولانی مدت استعمال دخانیات را ادامه می دهند در نهایت به دلیل مصرف دخانیات فوت می شوند كه نیمی از این مرگها در سالهای میانه عمر بین 45 تا 54 سالگی اتفاق می افتد.

سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، شروع استعمال دخانیات 90 درصد از افراد سیگاری را از سنین نوجوانی عنوان كرد و گفت: 9 نفر از هر 10 سیگاری، استعمال دخانیات را از سن 18 سالگی شروع كرده اند.

بیماریهای کشنده سیگار

استعمال دخانیات عامل بروز یا تشدید کننده بسیاری از بیماریهای مرتبط از جمله سرطانهای ریه، حفره دهان، حنجره، بیماریهای قلبی و عروقی ، کاتاراکت ، از دست دادن موها ، ضایعات شنوایی ، پوکی استخوان ، فساد دندانها و... است. در جمعیتهایی که استعمال دخانیات در چند دهه اخیر امری متداول می باشد . 90 درصد سرطان ریه ، 15 تا 20 درصد سایر سرطانها ، 75 درصد برونشیت مزمن و آمفیزم و 25 درصد مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی در سنین 35 تا 69 سال ، ناشی از مصرف دخانیات بوده است.

اثرات استنشاق تحمیلی دود سیگار نیز کمتر از عوارض ناشی از استعمال دخانیات نیست. دانشمندان بر این عقیده اند که دود محیطی از نقطه نظر سلامت هیچ آستانه مجازی ندارد، چرا که نه دستگاههای تهویه و نه تمهید جداسازی مکانهای استعمال دخانیات هیچکدام بطور کامل هوایی پاک و عاری از آلاینده را فراهم نمی آورند ، بنابراین بهترین راه محافظت از آن قرار نگرفتن در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار است در حالیکه طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت بیش از 40 درصد افراد و تعداد 700 میلیون کودک یا به عبارتی نیمی از کودکان در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار هستند.