كارشناسان معتقدند ایجاد و ساماندهی شاخه معاونت پزشك خانواده به جای معاونت پزشكان عمومی، می‌تواند گام مهمی در اصلاح نظام درمان باشد و نیازهای جامعه را بیشتر مورد توجه قرار دهد.

پیش از این، دانشگاه‌های علوم پزشكی كشور ملزم شده بودند مسئولی را به‌طور مشخص برای مدیریت پزشكی عمومی به دبیرخانه شورای آموزش پزشكی عمومی معرفی كنند اما با مصوبه جدید، معاونت پزشكی عمومی در همه دانشگاه‌ها مشخص می‌شود.

با این‌حال، دكتر مسعود مسلمی فرد، نایب رئیس انجمن پزشكان عمومی كشور در گفت‌وگو با همشهری، ایجاد معاونت پزشكی عمومی در دانشگاه‌های علوم پزشكی كشور را از اساس اشتباه خوانده و معتقد است: این معاونت باید به معاونت پزشك خانواده تغییر یابد چون سیستم سلامت كشور به این سمت در حركت است.

وی  افزود: براساس قانون، سازمان نظام پزشكی مقرر شد كه حتی كلمه پزشكان عمومی از پروانه‌های پزشكان حذف شود چون ما دكترای حرفه‌ای پزشكی داریم و كلمه پزشكان عمومی به‌طور ناخودآگاه و صرفا در مقابل پزشكان متخصص به ذهن متبادر شده است.

به گفته دكتر مسلمی فرد، با ایجاد شاخه معاونت پزشك خانواده، سیستم ساماندهی پزشك خانواده در تمام شهرهایی كه دانشگاه علوم پزشكی دارند و رصد گزارش‌های آنها گام مهمی در اصلاح نظام سلامت است وبه‌دنبال آن نیز سیستم آموزشی  تغییر خواهد كرد و به سمت و سوی نیازهای مردم و خانواده‌ها حركت می‌كند.

وی ایجاد شاخه معاونت مستقل برای پزشك خانواده را گامی در جهت هماهنگ شدن با سیستم‌های درمانی بین‌المللی ذكر كرد  و گفت: اگر قرار است شاخه‌ای مستقل برای پزشكان عمومی منفك از پزشكان متخصص ایجاد شود، همان پزشك خانواده است.

شورای آموزش پزشكی عمومی فعال می‌شود

چندی پیش، شرح وظایف و تركیب اعضای شورای آموزش پزشكی عمومی در شورای‌عالی برنامه‌ریزی وزارت بهداشت، برای جدا شدن دبیرخانه آموزش پزشكی عمومی از تخصصی تصویب شد.

رسالت این شورا «سیاستگذاری و مدیریت راهبردی نظام آموزش پزشكی عمومی با هدف تامین، حفظ و ارتقای سلامت فردی و اجتماعی از طریق تربیت پزشكانی توانمند و مطابق با استانداردهای ملی آموزش پزشكی عمومی و متناسب با نیازها و انتظارات جامعه» عنوان شده و وظایف آن نیز اینگونه اعلام شد: تهیه آیین‌نامه‌های اعتباربخشی و آزمون‌های مربوطه، برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی كلیه دوره‌های مربوط، تصویب آیین‌نامه و ضوابط مربوط به ارزشیابی داوطلبان و آموزش گیرندگان دوره‌ها و واحدهای آموزشی تحت پوشش و ارزشیابی و اعتباربخشی آنها.

معاونت‌های آموزشی، امور دانشجویی، سلامت و تحقیقات و فناوری و نیز‌دبیران شوراهای آموزشی پزشكی عمومی، شورای‌عالی برنامه ریزی علوم پزشكی، شورای آموزش پزشكی و تخصصی، شورای علوم پایه، شورای نظارت و ارزشیابی، 6 نفر از روسای دانشكده‌های پزشكی، یك نماینده از سازمان نظام پزشكی، 7 نفر از اعضای هیات علمی با سابقه، رئیس مركز مطالعات و توسعه آموزش پزشكی و مدیركل دفتر آموزش مداوم و جامعه پزشكی تركیب اعضای این شورا را تشكیل می‌دهند.

جلسات این شورا حداقل سالی 2بار تشكیل می‌شود و به جز دبیر شورا كه با حكم معاون آموزشی و امور دانشجویی منصوب می‌شود، سایر اعضای شورا با حكم وزیر بهداشت منصوب می‌شوند كه مدت عضویت آنان 2 ساله است.

پیشنهاد تغییر در سطح معاونت آموزشی دانشكده‌های علوم پزشكی از برنامه‌های اولیه دبیرخانه جدید اعلام شد.

در حال حاضر دانشكده‌ها دارای معاون آموزشی بالینی یا معاون آموزشی پژوهشی و معاون آموزشی علوم پایه هستند و پیشنهاد این دبیرخانه، ادغام معاون علوم پایه در قسمت آموزشی بخش علوم بالینی بود تا یك معاونت تحت عنوان معاون آموزشی پزشكی عمومی در دانشكده ایجاد شود.

نگاه مستقل، توجه بیشتر به آموزش پزشكی عمومی به‌عنوان یك هویت مستقل از آموزش تخصصی هدف تشكیل این شورا در سطح دانشگاه‌ها عنوان شد؛

با این استدلال كه در حال حاضر در دانشگاه‌های تیپ یك نگاه‌ها بیشتر به سمت دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی است و توجه كمتری به پزشكی عمومی می‌شود و این در حالی است كه دانشجوی پزشكی عمومی، پایه آموزش پزشكی عمومی كشور است.

تصویب كلیات حداقل توانمندی‌های پزشكان عمومی

به گفته مسئولان وزارت بهداشت، هم‌اكنون حداقل توانمندی‌های مورد انتظار از فارغ‌التحصیلان رشته پزشكی عمومی تصویب شده و برای بررسی كارشناسی و تأیید نهایی به كمیسیون معین شورای آموزش پزشكی عمومی واگذار شده است.

به گفته دكتر الهه ملكان راد، دبیر شورای آموزش پزشكی عمومی، این كلیات در دومین نشست شورای آموزش پزشكی عمومی تصویب شده و مقرر شد كمیسیون معین شورای آموزش پزشكی عمومی كه به‌منظور تسهیل و تسریع امور ایجاد شده است، جزئیات پیش‌نویس سند مذكور را مورد بررسی كارشناسی دقیق قرار دهد.

وی اضافه كرد: پیش‌نویس حاضر حاصل حدود یك سال كار كارشناسی، نظرسنجی‌ها و جلسات هم اندیشی متعدد بوده و تاكنون ویرایش‌های مكرر و فراوانی روی آن انجام شده است.

دبیر شورای آموزش پزشكی عمومی افزود: در بازنگری برنامه آموزش پزشكی عمومی گام اول این است كه پیامد مورد انتظار از برنامه آموزشی تعریف شود و لذا به همین منظور، پیش نویس سند حداقل توانمندی‌های مورد انتظار از پزشكان عمومی تهیه شده است.

وی با بیان این مطلب كه بازنگری برنامه آموزشی شامل تدوین پیامدهای مورد انتظار، محتوای آموزشی، روش‌های آموزش دادن و فراگرفتن و روش‌های ارزیابی فراگیران است، خاطرنشان كرد: پس از تهیه شدن این پیش نویس و تصویب نهایی آن توسط شورا، این مصوبات به اطلاع فراگیران، اعضای هیأت علمی و مدیران اجرایی دانشگاه‌های علوم پزشكی خواهد رسید و تا زمانی كه وزارت بهداشت محتوای ضروری (core content) كه لازم است را برای رسیدن به نتیجه نهایی تهیه كند، دانشگاه‌ها تشویق خواهند شد كه خود رأسا ًبرنامه‌های آموزشی خود را با توجه به استانداردهای پایه آموزش پزشكی عمومی به گونه‌ای اصلاح كنند كه به پیامدهای مورد نظر در این سند دست پیدا كنند.

ملكان راد اظهار داشت: وزارت بهداشت با كمك اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشكی، محتوای ضروری برنامه بازنگری آموزش پزشكی عمومی را تهیه خواهد كرد و پیش‌بینی می‌شود درصورت پیشرفت مطلوب فعالیت‌ها در امر بازنگری آموزش پزشكی عمومی، محتوای ضروری (core curriculum) برنامه آموزش پزشكی عمومی در مدت 2 سال آینده تهیه شود.