سلامت نیوز: هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل در ایران ضمن بازدید از سلامت نیوز و گروه حامی آن (پرشین بلاگ و های وب ) با ابراز نگرانی از اینکه مردم ایران آگاهی عمیقی نسبت به از بین رفتن محیط زیست ندارند؛ عنوان کرد: مشکلی که در دهه های آتی با آن مواجه خواهیم شد بسیار بزرگتر از دریاچه ارومیه است.

گری لوییس،هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل در ایران در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار سلامت نیوز، در پاسخ به اینکه چه اقداماتی از جانب ایران درباره 31 پیشنهادی که برای نجات تالاب ها و دریاچه ارومیه که چندی پیش در نشست معضلات تالاب های ایران مطرح کرده بودید، صورت گرفته است؛گفت:« این 31 پیشنهادی که ارائه دادیم، برای احیای دریاچه ارومیه و به طور کلی برای تمام تالاب های ایران من جمله هامون است که شامل پیشنهاداتی است که در کوتاه مدت و میان مدت انجام می گیرد».

وی ادامه داد:«نکته مهم این است که این پیشنهادات توسط متخصص هایی از جامعه بین المللی و متخصصینی که در داخل ایران فعالیت می کنند،ارائه شده است.ما فقط پیشنهاد می دهیم و این دولت و ملت ایران هستند که باید این پیشنهادات را اجرا کنند و ابتکار پاسخ در دست مردم و دولت ایران است».

وی درباره کمک یک میلیون دلاری ژاپن گفت:« کمک ژاپن از قبل شروع شده و در حال ارائه است. در واقع کمک ژاپن ادامه پروژه ای است که به ادامه اجرای پروژه ای که قبلا توسعه ملل متحد درباره دریاچه ارومیه آغاز کرده بود، کمک می کند. این برمی گردد به مدیریت بهتر کشاورزی در نواحی اطراف دریاچه ارومیه و رصد کردن بازسازی تالاب هایی که در اطراف دریاچه هستند».

لوییس ادامه داد:«در واقع کمک ژاپن و فعالیت هایی که برنامه توسعه ملل متحد می تواند انجام دهد بخش کوچکی را شامل می شود از کارهایی که می توان برای نجات دریاچه ارومیه انجام داد. باید تمام فعالیت ها را بین دولت و مردم ایران هماهنگ کرد تا این فعالیت ها بتواند به نجات دریاچه ارومیه کمک کند».

وی با ابراز خوشحالی از اینکه دولت ایران به مسئله دریاچه ارومیه اولویت سیاسی داده است، به صحبت های اخیر رییس جمهور روحانی در آستانه روز جهانی محیط زیست اشاره کرد و گفت:« دو روز قبل که ریاست محترم جمهوری ایران در سازمان حفاظت از محیط زیست صحبت می کردند، بر همکاری دولت با کشورهای منطقه درباره محیط زیست تاکید کردند».

مردم ایران آگاهی عمیقی نسبت به از بین رفتن محیط زیست ندارند
وی در پاسخ به اینکه بیشترین چیزی که می تواند به هماهنگ بودن فعالیت های مردم و دولت در زمینه محیط زیست کمک کننده باشد و نیز نقش رسانه ها و صدا و سیما در این زمینه چیست؛گفت:« نقش هر رسانه ای خیلی مهم و مستقیم است.برای اینکه مردم بتوانند عمل درستی انجام دهند باید دانش درستی از وضعیت داشته باشند.در حال حاضر نگرانی من این است که مردم آگاهی عمیقی نسبت به از بین رفتن محیط زیست ندارند بنابراین ابتدا باید رسانه ها خود را آگاه کنند سپس این آگاهی را با مردم سهیم کنند».

لوییس افزود:«شاید دلیل اینکه آقای روحانی،خانم ابتکار و نیز آقای چیت چیان مدام از محیط زیست صحبت می کنند این است که رسانه ها را هدایت کنند به اینکه تلاش های مشابهی انجام دهند و به مردم درباره خطرات زیست محیطی ایران اطلاع رسانی و آگاهی دهند».

احیای 10 ساله دریاچه ارومیه خوشبینانه است
وی درباره اینکه برخی از متخصصین معتقدند برای احیای دریاچه ارومیه 10 سال وقت نیاز است،نظر خود را چنین گفت:« من فکر می کنم 10 سال خوشبینانه است نباید فراموش کنیم این دریاچه طی 20 سال نابوده شده است. نکته اصلی اینجاست که ایرانی ها آگاهند مشکل دریاچه ارومیه باید حل شود،این گام اول برای جلوگیری از نابودی دریاچه ارومیه است».

وی ادامه داد:« برای اینکه تخریب دریاچه ارومیه را متوقف کنیم و احیای آن را آغاز کنیم دو چیز نیاز است: نیاز به هدف و مسیر سیاسی و تصمیمات مهمی است که باید گرفته شود و نیاز است که مردم این سیاست ها را دنبال کنند و از دولتشان حمایت کنند».

در آینده با مشکلی بزرگتر از دریاچه ارومیه مواجه می شویم
لوییس گفت:«رسانه ها در ایران همیشه تمرکزشان را بر روی دریاچه ارومیه قرار داده اند ولی مشکلی که در دهه های آتی با آن مواجه خواهیم شد بسیار بزرگتر از دریاچه ارومیه است.ترکیبی از تغییرات آب و هوایی، مدیریت آب و سایر منابع مشکلاتی هستند که چالش هایی را بوجود می آورند».

وی درباره این چالش ها گفت:«اولین چالش ها و از همه مهمتر مشکل آب است،دوم میزان از بین رفتن جنگل ها و گسترش کویرها است،مصرف بهینه انرژی،آلودگی هوا و آبی که می نوشیم، ریزگردها و آخرین آن نابودی حیواناتی است که قبل از اینکه ما بوجود آییم در این دنیا زندگی می کردند.انسان کشف کرد که وقتی محیط زیست حیوانات را از بین می برد بلافاصله محیط زیست خود را از بین می برد».

وی درباره برنامه های سازمان ملل برای حل این چالش ها در ایران گفت:«30 درصد از بودجه ای که در ایران هزینه خواهیم کرد درباره چالش های زیست محیطی است اگر این کافی نباشد من خودم به شخصه حفظ محیط زیست را اولویت قرار می دهم و دوست دارم نسل آینده در محیطی سالم رشد کند.اگر من با تلاش های اندک خودم بتوانم جزئی از محیط زیست ایران را حفظ کنم و سالم نگه دارم ممکن است یک نفر همین کار را برای کشور من انجام دهد برای اینکه مشکلات محیط زیست چیزی نیست که بتوان به تنهایی حل کرد».

منشاء ریزگردها در ایران از کجاست؟
هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل در ایران در پاسخ به اینکه برنامه سازمان ملل درباره منشاء ریزگردها در ایران به کجا رسید؛گفت:«منبع بزرگ این ریزگردها کشور عراق است.ما حدس می زنیم سه چهارم ریزگردها از طرف عراق به ایران می آید. بعضی از این ریزگردها از مناطق دوردست حتی از سوریه و اردن به سمت ایران می آیند و بعضی از کویت و عربستان می آیند».

وی تاکید کرد:« مشکل بزرگ ریزگردها ، خشک شدن سرزمین هایی است که در غرب ایران قرار گرفته اند و باد باعث می شود این ریزگردها به سمت این سرزمین ها جریان پیدا کند. این مشکلی است که ایران به تنهایی نمی تواند آن را حل کند. برای همین سازمان ملل دو ابتکار را برای حل این مشکل ارائه داده است».
لوییس درباره راهکارهای سازمان ملل برای حل معضل ریزگردها در ایران گفت:« یکی از راهکارها، یک ابتکار منطقه ای است که 12 کشور را پوشش می دهد که توسط یوان پ یا برنامه محیط زیست ملل متحد مطرح شده است.دیگری ابتکاری است که برنامه توسعه ملل متحد تلاش می کند ایران و عراق را با هم متحد کند برای اینکه منبع ریزگردها را پیدا و مشکل را حل کند که دومی خیلی جدید شروع به اجرا شده و تلاش می کنند راه های آن را پیدا کنند».

وی با بیان اینکه کشور ایران منبع ریزگردهای افغانستان و بخشی از پاکستان است، گفت:«به دلیل اینکه کانال های آبیاری بر روی رودخانه هیرمند تاسیس شده است آب خیلی کمی به سه تالاب دیگر می آورد و در واقع آبی که نزدیک مرز ایران می رسد در منابع آب ذخیره شده و آب اندکی وارد تالاب های هامون می شود. فکر می کنید چه اتفاقی رخ می دهد وقتی که این سه تالاب خشک شوند؟عمده جهت بادها که ایران را تحت تاثیر دارد از ایران وارد افغانستان و بخشی از پاکستان می شود».

دلیل اصلی بازگشت آب به هامون
وی ادامه داد:«اخیرا اخبار خیلی خوبی در مورد هیرمند و رودخانه فره شنیده ایم. اکنون آب های بسیاری در رودخانه فره جریان یافته است در افغانستان که تالاب های هامون را شارژ می کند که البته این فقط از روی شانس است و فقط به خاطر همین هامون دارای آب شده است و هیچ ربطی به دخالت انسان ها نداشته است در واقع راه حل اصلی باید توسط مداخله انسان انجام گیرد. 31 پیشنهادی که برای احیای تالاب ها داده ایم در واقع دقیقا برای حل اساسی و بنیادی است که دخالت انسان را دخیل می کند».

هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل در ایران در پاسخ به اینکه آیا مشکلات مدیریتی موجب بروز مشکل خشکی آب هامون شده است،گفت:« دو مشکل اساسی وجود دارد. افغانی ها مقدار خیلی زیادی از آب ها را که باید به سمت تالاب های هامون جریان یابد را استفاده می کنند و آب باقیمانده ای که به ایران وارد می شود را ایرانی ها به چهار منبع هدایت می کنند که برای مقاصد کشاورزی استفاده می شود اما قبل از استفاده نیمی از آن بخار می شود».
وی با بیان اینکه دو راه حل برای مشکل خشکی هامون وجود دارد؛گفت:« ایران و افغانستان باید اجازه دهند آب بیشتری به سمت تالاب های هامون برود و آبی که به منابع می رود درمنابع مخزن ها کمتر نگهداری شود و اجازه دهیم آب به سمت هامون رود».

بحران کم آبی در مشهد
لوییس با اشاره به مشکل آب در شهرهای مشهد و اصفهان گفت:« مشهد به دلیل از بین رفتن منابع آبی در حال صدمه دیدن است. مدیران وزارت نیروی ایران به من اطلاع داده اند که سه مشکل در این شهر وجود دارد. در رودخانه کشف رود مشهد خیلی کم آب پیدا می شود،موتورهای برقی که آب را استخراج می کند سطح آب های زیرزمینی را یک و نیم متر کاهش می دهند».

وی ادامه داد:«سومین منبع آب برای مشهد از سد دوستی می آید و از منبع آب رودخانه هیرمند است. از مارس 2013 هیچ آبی به سد دوستی وارد نشده است در حالی که این سد منبع اصی آب نوشیدنی در مشهد است».

وی همچنین به مشکلات آب در اصفهان اشاره کرد و گفت:« سال گذشته بر سر انتقال آب از اصفهان به یزد درگیری وجود داشت».

لوییس با بیان اینکه یک قانون سه گانه برای حیات انسان وجود دارد؛گفت:«انسان سه دقیقه بدون نفس کشیدن می میرد ، سه هفته بدون غذا و سه روز بدون آب می میرد».

لوییس در پایان گفت:«تغییرات آب و هوایی و مدیریت آب از جمله مشکلاتی هستند که دنیا با آن درگیر است و سازمان ملل اینجاست که به کشورها کمک کند».