سلامت نیوز: مساله بنزین در حال حاضر بعد سیاسی پیدا كرده است و تا زمانی كه سایه سیاست روی این موضوع باشد راه به جایی نمیبریم. بنزینی كه در دولت دهم تولید میشد به لحاظ فنی مشكل داشت و از حیث بهداشتی هم برای تمامی شهروندان به ویژه كودكان و افراد مسن آسیب زا بود.
اراده ملی برای زمین پاك شعار امسال سازمان حفاظت محیط زیست است. تلاش برای ایجاد زمین و آسمانی پاك از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در حالی است كه بسیاری از فعالان مدنی، شرایط محیط زیست در ایران را به دلیل آلودگی نگرانكننده هوا، آلودگی آب، تخریب جنگلها، شكار غیر قانونی و بیرویه گونههای كمیاب حیوانات اسفبار میدانند و نسبت به عواقب جبران ناپذیر آن هشدار میدهند. اخبار مربوط به آتش سوزی در جنگلها و بسیاری از مشكلات محیط زیست موجب شده است تا اینبار سازمانهای مردم نهاد پا به عرصه بگذارند و تلاش كنند تا با اطلاعرسانی و آگاهی بخشی به مردم درباره مخاطرات محیط زیست، بخشی از کمتوجهیها و كاستیها این حوزه را جبران كنند به این امید كه، شاید بخشی از این محیط زیست برای نسل بعد باقی بماند. همزمان با هفته محیط زیست كه از 15 خرداد آغاز شده است.
محمد رضا تابش، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس در گفتوگو با آرمان اگر چه آینده محیط زیست در ایران را با توجه به روند فعلی چندان مثبت نمیبیند اما، امیدوار است تا با كمك مردم و فشار افكار عمومی دولت عزم خود را برای بهبود شرایط ناگوار محیط زیست جزم كند تا دیگر شاهد فجایع جبران ناپذیری كه در سالهای گذشته محیط زیست را ناتوان كرده بود، نباشیم.
به عنوان رئیس فراکسیون محیط زیست اقدامات دولت یازدهم در برخورد با مشكلات محیط زیستی را چطور ارزیابی میكنید؟
به نظر من هنوز قضاوت در مورد اقدامات دولت در حوزه محیط زیست زود است. در یك جمله میتوان گفت دور نمای محیط زیست در ایران خوب نیست و متاسفانه در تمامی عرصهها از هوا، دریا، جنگل و مراتع با مشكلاتی رو به رو هستیم. علاوه بر این، در حال حاضر مشکلاتی حتی در امر توسعه كشور برای تامین امنیت غذایی، فكری و روحی مردم وجود دارد. البته این مورد را هم باید اشاره كنم كه دولت یازدهم به ویژه شخص رئیسجمهور و سازمان حفاظت محیط زیست عزم جدی برای حل مشكلات محیط زیست كشور دارند. در چند وقت اخیر هم خانم دكتر ابتكار با تعاملات بینالمللی گسترده خود سعی كردند تا در حوزه محیط زیست تاثیرگذار باشند. اما به نظر من اتفاق خوبی كه در چند وقت اخیر در مورد مسائل مربوط به محیط زیست افتاد، توجه افكار عمومی به مخاطرات محیط زیست است. نگاه مثبت دولت به محیط زیست در كنار توجه افكار عمومی موجب شده است تا نسبت به آینده محیط زیست امیدوار باشیم.
آلودگی هوا در بسیاری از كلانشهرها در سالهای اخیر موجب شیوع برخی سرطانها یا بیماریهای تنفسی و حتی مرگ و میر شده است. سال گذشته و همزمان با هفته هوای پاك آقای حیدرزاده، رئیس محیط زیست استان تهران آلودگی هوا را معادل قتل عمد دانست و خواستار پیگیری قضایی شد. آیا چنین امكانی وجود دارد؟
در اصول فقهی و مدنی ما موادی وجود دارد كه با استناد به آنها میشود فعالیتهایی را كه موجب تخریب محیط زیست میشوند از لحاظ قضایی مورد پیگیری قرار داد. در این زمینه سازمانهای متولی و دادستانی به عنوان مدعی العموم میتواند علیه كسانی كه موجب آلودگی هوا میشوند اقامه دعوا كنند. اگر چه قانون در این مورد كامل نیست اما، عواملی وجود دارد كه راه را برای اقدام قضایی تا حدی باز میكند. بر همین اساس، دادستان هر گاه كه تشخیص دهد فعالیتی از سوی سازمان یا شخص خاصی موجب ضرر و زیان به محیط زیست میشود میتواند برای برخورد با خاطی و اصلاح روند، موضوع را از طریق مقامات قضایی پیگیری كند.
بحث تولید بنزین غیر استاندارد در دولت قبل این روزها بسیار داغ است. چه بررسیهایی در این مورد در مجلس صورت گرفته است؟
به عقیده من، مساله بنزین در حال حاضر بعد سیاسی پیدا كرده است و تا زمانی كه سایه سیاست روی این موضوع باشد راه به جایی نمیبریم. بنزینی كه در دولت دهم تولید میشد به لحاظ فنی مشكل داشت و از حیث بهداشتی هم برای تمامی شهروندان به ویژه كودكان و افراد مسن آسیب زا بود. در چند ماه اخیر، وزارت نفت موفق شد تا با حمایت دولت بنزین را با استاندارد یورو 4 تولید كند. البته هنوز هم تولید این بنزین به اندازه مصرف كل كشور نیست. برای رسیدن به وضعیت مطلوب ابتدا باید بحث واردات بنزین از حالت سیاسی خارج شود. از سوی دیگر دولت باید تا آنجا كه میتواند بنزین را با استانداردهای بینالمللی تولید كند و آنجا كه لازم شد بنزین با كیفیت و مطابق با استاندارد یورو 4 را از خارج وارد كند. به نظر من حالا كه تولید این نوع بنزین در آلودگی هوای كلانشهرها موثر بوده است، این روند باید با جدیت ادامه پیدا كند. رئیسجمهور به عنوان بالاترین مقام اجرایی كشور بر این واقعیت صحه گذاشته است كه در روزهای گذشته از سال جاری به دلیل توزیع بنزین استاندارد وضعیت آلودگی هوای تهران بهبود یافته است. این نشاندهنده نقش تعیینكننده بنزین در آلودگی هواست و باید آن را جدی گرفت.
انتقاد به عملكرد سازمان حفاظت محیط زیست همواره با این پاسخ همراه است كه این سازمان قدرت چندانی برای اعمال قدرت ندارد یعنی، با وجود اینكه قانون وجود دارد یك نوع بیقانونی در كنار آن موجب میشود تا سازمان حفاظت محیط زیست نتواند به وظایف خود عمل كند. به نظر شما این موضوع چقدر صحت دارد؟
مسلماً دولت به اندازه كافی ابزار اعمال قدرت در اختیار دارد تا سازمانها را مجبور كند در فعالیتهای توسعهای خود به قوانین محیط زیست توجه و آنها را در برنامههای خود لحاظ كنند. سازمان محیط زیست نیز از همین قدرت برخوردار است. فقط مشكل این است كه این سازمان فاقد ابزارها و قدرت بازدارنده است. در مجلس بارها از دولت خواستیم تا اگر لایحه دقیق و جامعی در مورد محیط زیست دارد ارائه كند. از آنجا كه لوایح از قدرت كارشناسی بیشتری نسبت به طرحها برخوردارند ما در مجلس از لایحههای دولت استقبال میكنیم.
برخی از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از نمایندگان عنوان میكنند كه مجلس گاه قوانین ضد محیط زیستی تصویب میكند. این مساله چقدر صحت دارد و دلیل آن چیست؟
بنا به تجربه من، عمدهترین دلیل این امر ارتباط ضعیف میان نمایندگان مجلس و سازمان حفاظت محیط زیست است. ما بارها از سازمان حفاظت از محیط زیست خواستیم تا گزارشهای موضوعی متناسب با اهمیت موضوعی كه در افكار عمومی وجود دارد، میان نمایندهها توزیع كنند اما، تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده است و ما چنین چیزی ندیدیم. بهطور حتم زمانی كه خلأ اطلاعاتی وجود داشته باشد، ممكن است قانونی تصویب شود كه همه ملاحظات محیط زیستی را رعایت نكرده باشد. به همین دلیل من فكر میكنم اگر اطلاعرسانی در حوزه محیط زیست در مجلس و میان نمایندگان با جدیت پیگیری شود به نتایج بهتری در بحث قانونگذاری میرسیم.
آتش سوزی جنگلها در ایران یكی از موضوعات روز حوزه محیط زیست است. در این مورد هم ایران در میان كشورهای جهان رتبه دارد. به نظر شما علت اصلی این آسیب محیط زیستی چیست؟
واقعیت این است كه تخریب جنگلها یك امر تدریجی است. از حدود چهل، پنجاه سال پیش، بخش زیادی از جنگلهای ما تخریب شدند. بهطوری كه ما از 30 میلیون هكتار جنگل به 12 میلیون هكتار رسیدیم و جز كشورهایی هستیم كه از لحاظ سرانه جنگل در وضعیت نا مطلوبی به سر میبریم. در حال حاضر سرانه جنگل برای هر ایرانی هفت دهم هكتار است و این نشانه فقر شدید ما در این حوزه است. از بین بردن و تخریب جنگل در ایران در حالی اتفاق میافتد كه بسیاری از گونههای گیاهی كه در جنگلهای ما وجود دارند متعلق به دوره سوم زمینشناسی هستند. بسیاری از این گونهها در اروپا فسیل محسوب میشوند ولی ما به راحتی آنها را در اختیار داریم و متاسفانه هیچ استفادهای نمیكنیم. بسیاری از جنگلهای ما مانند جنگلهای زاگرس، جنگلهای مانگو، جنگلهای خلیج فارس و... ویژگیهایی دارند كه به عنوان آثار مهم طبیعی در جهان محسوب میشوند اما، ما ترجیح میدهیم تا آنها را تخریب كنیم و جاده بسازیم یا تبدیل به معادن كنیم.
در فراکسیون محیط زیست برنامهای برای حفاظت از جنگلها تدوین شده است؟
در حال حاضر، طرح تنفس جنگلها را در دستور كار مجلس داریم. البته بازه زمانی آن مشخص نیست اما، به نظر من بهتر است تا زمانی كه مسئولان و مردم به اهمیت جنگلها در تامین اكسیژن پاك، تثبیت خاك، جذب آب باران و جلوگیری از فرسایش خاك پی نبردهاند، به جنگلها فرصت تنفس و استراحت دهیم. نكتهای كه در موضوع جنگلها همیشه از سوی مسئولان مطرح است، بحث تامین اعتبار است. اگر دولت بودجه مناسب و مورد نیاز سازمان جنگلها و مراتع را فراهم كند و ارزیابیهای لازم در مورد برنامههای مربوط به این حوزه صورت گیرد میتوانیم اقدامی برای نجات جنگلها و جلوگیری از روند تخریب مراتع و جنگلها انجام دهیم. در شرایط فعلی هم پیگیری طرح تنفس جنگلها برای آگاهی مردم و مسئولان به اهمیت این منابع طبیعی و بعد از آن توجه به شرایط طبیعی، رویشی و محیط زیستی جنگلها در برنامههای توسعه مهمترین برنامههایی است كه در مجلس در حال پیگیری هستیم.
مساله بنزین در حال حاضر بعد سیاسی پیدا كرده است و تا زمانی كه سایه سیاست روی این موضوع باشد راه به جایی نمیبریم. بنزینی كه در دولت دهم تولید میشد به لحاظ فنی مشكل داشت و از حیث بهداشتی هم برای تمامی شهروندان به ویژه كودكان و افراد مسن آسیب زا بود.
نظر شما