سلامت نیوز: رئیس بازرسی اداره کل بازرسی و ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو گفت: در دولت گذشته قانونی مصوب شده بود که ساکنان شهرهای مرزنشین می‌توانستند تسهیلات لازم را برای واردات داشته باشند، به‌طوری که می‌توانستند تا سقف 1500 دلار جنس وارد کنند. همین قانون خود معضلاتی را در بخش دارو ایجاد کرده بود و سبب ورود انواع و اقسام داروهای تقلبی ‌شده بود که اغلب آنها مربوط به کشورهای هند و پاکستان هستند.

قاچاق دارو یکی از تجارت‌های پرسود در دنیاست. این میزان بسته به حساسیت کشورها و نظارت‌هایی که درمورد آن وجود دارد بین دو تا 40 درصد گزارش شده است. این در حالی است که کشور ایران به دلیل مرزهای گسترده همواره در معرض قاچاق انواع کالا و اقلام ضروری و غیرضروری بوده است که شامل دارو نیز می‌شود. اما همیشه قاچاق کالاها رویکرد تجاری ندارد. این موضوع در مورد دارو مصداق‌های فراوانی دارد. مسافران در سبد سوغات‌شان اقلام مختلف دارو را نیز می‌گنجانند و به زعم خودشان تحفه‌ای کمیاب از فرنگ می‌آورند. این در حالی است که براساس مصوبه وزارت بهداشت، دارو جزء اقلامی است که برای ورود به کشور باید مجوزهای لازم را از وزارت بهداشت دریافت کند. در حالی که چندی پیش اخباری درباره مصرف داروهای تقلبی لاغری و مرگ چند دختر جوان منتشر شد، اما هنوز هستند کسانی که دارو را بدون توجه به تاییدیه‌های رسمی وزارت بهداشت مصرف می‌کنند.

سیدحیدر محمدی رئیس بازرسی اداره کل بازرسی و ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو در این باره به فرهیختگان می‌گوید: در دولت گذشته قانونی مصوب شده بود که ساکنان شهرهای مرزنشین می‌توانستند تسهیلات لازم را برای واردات داشته باشند، به‌طوری که می‌توانستند تا سقف 1500 دلار جنس وارد کنند. همین قانون خود معضلاتی را در بخش دارو ایجاد کرده بود و سبب ورود انواع و اقسام داروهای تقلبی ‌شده بود که اغلب آنها مربوط به کشورهای هند و پاکستان هستند.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر هر مسافری می‌تواند 80 دلار بار بیاورد. حال برخی با این 80 دلار دارو می‌آورند. در حالی که براساس قوانین، گمرک بدون مجوز‌های لازم از وزارت بهداشت نباید اجازه ورود دارو را به افراد بدهد. متاسفانه این موضوع چندان از سوی گمرک رعایت نمی‌شود. اما گاهی ماموران داروهایی را که رویت می‌کند برای استعلام به بخش بازرسی وزارت بهداشت می‌فرستند، ولی اینها تمام داروهای وارداتی نیستند و موارد زیادی نیز استعلام نمی‌شوند، این در حالی است که اغلب داروهایی که مسافران همراه خود می‌آورند غیرمجاز هستند.

رئیس بازرسی اداره کل بازرسی و ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو با بیان اینکه داروهای غیرمجاز از سوی مسافران بیشتر از طریق سفرهای زیارتی به عربستان و عراق وارد کشور می‌شود، می‌گوید: در خیلی از موارد مسافر این دارو را بیش از نیاز خود می‌آورد و مقداری از آن را در اختیار داروخانه‌ها یا مراکز دیگری که در آنجا آشنا داشته باشد، می‌گذارد تا آنها این داروها را برایش بفروشند. البته بسیاری از مسافران از منع قانونی واردات دارو مطلع نیستند. محمدی با تاکید بر وظیفه قانونی گمرک بر منع ورود دارو توسط مسافران می‌گوید: کاروان‌های زیارتی و فرودگاه‌ها باید این موضوع که در برگشت حق وارد کردن دارو ندارند را به مسافران‌شان اطلاع دهند.

تبلیغات ماهواره‌ای
انواع مسکن‌ها، ویتامین‌ها، قرص‌های افزایش قوای جنسی، لاغری، چاقی و زیبایی از پرطرفدارترین قرص‌ها برای ورود غیرمجاز به کشور هستند. گرچه به اعتقاد برخی بازار دارویی کشور نقصان‌هایی دارد که سبب ورود این دسته از داروها می‌شود. اما به گفته شهاب‌الدین جنیدی، دبیر انجمن داروسازان تهران داروهایی که در کشور وجود دارد در اغلب حوزه‌ها یا تولید می‌شوند یا مجوز واردات آنها برای شرکت‌ها و کارخانه‌های معتبر دارویی از سوی وزارت بهداشت صادر می‌شود. او در گفت‌وگو با فرهیختگان می‌گوید: اقلام دارویی هر کشوری مصوبه وزارت بهداشت آن کشور است. هر کشوری می‌تواند به چندین هزار قلم دارو در کشورش مجوز دهد و با فرمولاسیون‌های و اشکال مختلف تولید کند. اما با توجه به تنوع بازار دارویی‌ای که در دنیا وجود دارد و تبلیغات گسترده امکان وجود همه داروها در کشور میسر نیست. این در حالی است که مردم علاقه‌مند به کالا‌های خارجی هستند و تمایل زیادی به این موضوع نشان می‌دهند که این قضیه نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.

وی به داروهای مختلفی که در حوزه کاهش و افزایش وزن، زیبایی و. . . وجود دارد و می‌تواند نظر مسافران را جلب کند، اشاره کرد و نگرانی وزارت بهداشت در این مورد را صحیح دانست و گفت: یکی از نگرانی‌های سیستم سلامت در کشورهای مختلف وجود فرآورده‌های غیرمجاز و غیررسمی است که در داروخانه‌ها توزیع می‌شوند. بین دو تا 40 درصد از سبد داروهای کشورهای مختلف می‌تواند شامل داروهای قاچاق باشد. یعنی مجوز لازم را از وزارت بهداشت کشور خودش اخذ نکرده و فرآیند تولید، عرضه و ساخت دارو توسط کارشناسان تایید نشده است.

جنیدی با بیان اینکه در فرآیند ورود غیرقانونی دارو امکان خرید داروهای تقلبی بالا است افزود: نظارت دارویی در کشور ایران قوی است. این مساله در بسیاری از کشورها تا این میزان بالا نیست و امکان وجود داروهای غیرمجاز در بازار دارویی آنها بسیار است.بهترین روش برای جلوگیری از این موضوع شاید در کوتاه مدت چک کردن بار مسافران باشد، اما فرهنگ‌سازی و در دسترس قرار دادن اطلاعات کافی بین هموطنان و ترغیب آنها به استفاده از فرآورده‌های استاندارد و با مجوزهای رسمی از وزارت بهداشت ایران بسیار مهم است. این در حالی است که برعکس این ماجرا نیز صدق می‌کند. برخی مسافران هنگام خروج از کشور داروهای داخلی را تهیه می‌کنند و بسیاری از مسافرانی که حتی به کشورهای صاحب‌نام دنیا می‌روند، یک سری اقلام مورد نیاز دارویی را با خود می‌برند. اما به گفته دبیر انجمن داروسازان تهران اگر این اقلام دارویی نیاز به نسخه پزشک نداشته باشند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. بازار دارویی هر کشوری توسط یک تیم کاملا خبره تنظیم می‌شود. این بازار معمولا هر چند مدت یک‌بار مورد بازنگری قرار می‌گیرد. با توجه به وجود تخصص‌های مختلف در این کمیسیون و نظراتی که مسئولان دارویی کشور بیان می‌کنند، تصمیم می‌گیرند که چه دارویی وارد خط تولید شود یا احیانا اگر امکان راه‌اندازی خط تولید دارویی وجود نداشته باشد این دارو وارد کشور می‌شود.

جنیدی در پاسخ به این سوال که ورود داروهای چاقی، لاغری و جنسی و از این دست از سوی مسافران نشان‌دهنده کمبود این داروها در بازار داخلی نیست، می‌گوید: فکر می‌کنم داروهایی که به این شکل وارد کشور می‌شوند به دلیل عدم وجود آن داروها در کشور نیست، بلکه به دلیل تبلیغات زیادی است که آن شرکت‌های تولید‌کننده می‌کنند. این در حالی است که در مورد برخی از بیماری‌ها انواع داروهای مشابه با بسته‌بندی‌های متفاوت و فرمولاسیون‌های مشابه وجود دارد که لزومی به واردات همه آنها نیست.

وی با بیان اینکه ورود دارو توسط مسافران شیوع زیادی ندارد، می‌گوید: شاید با یک اطلاع‌رسانی بسیار ساده این موضوع حل شود. ما در چند سال گذشته در زمینه قاچاق دارو، شرایط‌مان نسبت به قبل روزبه‌روز بهتر شده و روند وجود داروهای غیرمجاز به‌تدریج کاهش پیدا کرده است. این موضوع هم نشان از دقت و بازبینی خوب مسئولان دارد و هم نشان‌دهنده وجود و تامین کالاهای مورد نیاز بیماران است. خوشبختانه بسیاری از وارد‌کنندگان به این قوانین تن داده‌اند و فرآیند واردات دارو را تحت نظر وزارت بهداشت انجام می‌دهند.