سلامت نیوز: مهدکودک به عنوان نخستین مکان اجتماعی کودک نقش به‌سزایی در شکل‌گیری شخصیت وی دارد، روانشناسان معتقدند بسیاری از رفتارهای کودک در دوران نوجوانی به چگونگی شکل‌گیری شخصیت و رفتار کودک در مهدهای کودک بستگی دارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، برای بیشتر بچه‌ها ورود به مهد به‌منزله رویارویی با مسائل مختلفی چون، رفت و آمد، مربیان و دوستان جدید، وضعیت ساختمانی مهد و رویارویی با مدیر و مربی مهد است، در این میان مربی مهد که ساعت‌ها با کودک در ارتباط است نقش به‌سزایی در رفتارهای کودک و شکل‌گیری شخصیت او دارد.

"فریده صابری" می‌گوید : دختر 4.5 ساله‌ای دارم که سال گذشته تصمیم گرفتم او را به مهد بفرستم اما متاسفانه دخترم اصلا با مهد کنار نیامد به نحوی که در مدت دوماه و نیم برد 3 کیلو وزن کم کرد، اصلا غذا نمی‌خورد، وقتی هم از مربیش سوال می‌کردم می‌گفت خورده ولی خودش گاهی اوقات می‌گفت نخورده با توجه به اینکه مهد نمونه و خوبی هم بود اما به خاطر این موضوع نبردمش الان هر وقت بگویم تو را به مهد می‌برم گریه و زاری می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: دیگر حاضر نیست بدون حضور من به کلاسی برود احساس می‌کنم اعتماد به نفسش را از دست داده تازه 4.5 ساله است تا می‌گویم تو را به کلاس نقاشی بفرستم بغض می‌کند و بعد هم گریه، می‌ترسم که این رفتار برایش بماند و در زمان مدرسه رفتن هم مقاومت کند و بی‌سواد بماند.

و اما "شیما تهرانی" نظر دیگری دارد، او از فرستادن فرزندش به مهدکودک بسیار راضی است و در مورد تجربه فرستادن کودکش به مهد می‌گوید: فرزندم را مدت ‌3 سال نزد مادرم می‌گذاشتم اما پس از آنکه متوجه شدم فرزند یکی از اقوام با رفتن به مهد به سرعت چند زبان خارجی و مسائل دیگر آموزشی را فراگرفته است من نیز پسرم را به مهد فرستادم تا از مزایای مهدکودک نیز بی‌بهره نماند و واقعا از نتیجه‌اش راضی هستم.

وی ادامه می‌دهد: مهدها باید ویژگی‌های رشد کودکان، فضای کافی و خصوصا مربیان علاقه‌مند و توانا و متناسب با تعداد کودکان را داشته باشند.

شیما که خود معلم است، می‌گوید: معتقدم مهدکودک فرصت‌های بیشتری برای رشد خلاقیت، سازگاری‌های فردی و اجتماعی کودک می‌تواند فراهم کند و او را برای ورود بهتر به اجتماع آماده می‌سازد.

و اما "زهرا بارانی" مربی یکی از مهدکودک‌های کرمان می‌گوید: بهترین مکان و مطمئن‌ترین جا به شرط رعایت ضوابط، مهدکودک‌ است. کودکانی که به مهد می‌روند، اعتماد به نفس بیشتری دارند، وابستگی‌شان به خانواده کمتر می‌شود و اثبات‌ها را بهتر یاد می‌گیرند.

وی ادامه می‌دهد: کودکان در مهد، درباره همکاری، بیشتر آموزش می‌بینند و رقابت را یاد می‌گیرند. حتی بسیاری از استعدادهای کودک در مهدها بروز می‌یابد، حتی بسیاری از رفتارهای ناسالم و اختلال رفتاری و اخلاقی را می‌توان با فرستادن کودک به مهد برطرف کرد.

بارانی در خصوص خصوصیات مربیان مهد کودک نیز می‌گوید: یک مربی خوب باید روانشناس خوبی باشد، از لحاظ عاطفی بتواند ارتباط مناسبی را با کودک برقرار کند.

این مربی ادامه می‌دهد: برای کودکان، مربی مهد کودک «جانشین مادر» خواهد بود که بسیاری از مواقع ترس‌ها و اضطراب‌های جدایی از والدین را از بین می‌برد و دلبستگی ایمن را در او به وجود می‌آورد و از این رو مربی باید کودکان را واقعاً دوست داشته باشد و بازی با آنها و سر و صدای آن‌ها او را خسته نکند.

بارانی با بیان اینکه مربی باید روان‌شناسی رشد را بداند و با اسباب‌بازی‌ها آشنا باشد، می‌گوید: تربیت کودکان باید به روز باشد و مربی نباید عقب‌تر از مادر و کودک فکر کند بلکه جلوتر از آنان باید بتواند توانایی‌ها و استعدادهای کودک را پرورش دهد.

"عسل عبدخدایی" دیگر مربی این مهدکودک نیز با ما هم‌کلام می‌شود، او می‌گوید: متاسفانه معمولاً نگاه‌ها به این شکل است که مهد کودک جایی است که فقط بچه‌ها را در آن نگه می‌دارند. این در حالی است که کودک در مهد کودک نخستین درس سازگاری اجتماعی، ابراز وجود، احقاق حق، کنترل عواطف و هیجانات خود را می‌آموزد. علاوه بر این باید بدانیم مهد کودک سیستم و برنامه‌ریزی آموزشی دارد.

وی می افزاید: زمانی که پدر و مادر کودک خود را به مهدکودک می‌سپارند، با این اطمینان به محل کار خود می‌روند که فرزندشان تحت نظارت یک مربی کارآزموده و متعهد آموزش می‌بیند، بازی می‌کند و تجربه می‌اندوزد.

این مربی مهدکودک می‌گوید: یک مربی مهد باید خود را در برابر همه مسائل روحی کودکان مسئول بداند، مهدها دیگر مکانی برای نگهداری کودکان محسوب نمی‌شوند بلکه به محیطی برای رشد و تکامل ذهنی و حرکتی آموزشی کودکان تبدیل شده‌اند و نداشتن صلاحیت مربی می‌تواند تاثیراتی عمیق در آنها داشته باشد.

و اما "شیدا عبداللهی‌فر" مدیر این مهدکودک می‌گوید: کودک در مهد، زمان زیادی را با مربی‌اش می‌گذراند بنابراین نقش و اهمیت مربی کم نیست.

وی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین ملاک ما در انتخاب مربی رشد شخصیتی و تکامل عقلی وعلمی‌خود مربی است، بدین ترتیب که مربیان مهد باید از سلامت جسمی و روانی خوبی برخوردار باشند.

مدیر مهدکودک نازپرور کرمان تاکید می‌کند: صلاحیت اخلاقی مربیان در کنار نحوه استفاده از شیوه‌های آموزشی مناسب، در هوش و خلاقیت و رشد زبانی کودکان اهمیت زیادی دارد.

عبداللهی با بیان اینکه مربی پرخاشگر هرگز نمی‌تواند در آموزش به کودک موفق عمل کند، می‌گوید: روحیه شاد و رفتار مهربانانه یکی از ملاک‌های انتخاب مربی در مهد ماست چراکه معتقدیم که با رفتار و کردار خوب می‌توان بچه را جذب کرد بچه با رفتار و کردار خوب و صادقانه به مربی خود علاقه‌مند می‌شود و به او اعتماد می‌کند.

وی می‌افزاید: مربی باید تربیت صحیحی داشته باشد، با زبان بچه‌ها و کودکانه با آنها صحبت کند، اگر در خانه و در زندگی نیز مشکلاتی دارد نباید آن را به محیط کار و مهدکودک انتقال دهد، کودکان نباید نگرانی‌های مربی خود را احساس کنند، در واقع مربی باید همواره با نشاط باشد تا بتواند نشاط را به بچه‌ها منتقل کند و این‌ها نشان دهنده اهمیت این شغل است که متاسفانه در برخی از مهدهای کودک به آن اهمیت داده نمی‌شود و نگرانی‌ها و تردیدهای زیادی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده است.

مدیر این مهدکودک در پاسخ به این سوال که نظارت شما بر کار مربیان در مهد به چه صورت است؟ می‌گوید: ما در مهد دوربین‌های مداربسته داریم که نظارت بر کار همه مربیان را انجام می‌دهد ضمن آنکه من شخصا به صورت حضوری عملکرد دوستان را ارزیابی می‌کنم و خوشبختانه تا کنون مواردی دال بر برخورد بد با کودکان را نداشتیم و رضایت اولیا نیز دلیل بر این ادعاست.

عبدللهی‌فر می‌گوید: ما جلسات مشاوره مستقیم و خصوصی با اولیا داریم، والدین حق دارند محیطی که قرار است فرزند خود را به آن بسپارند ببینند و آشنایی کافی با این محیط پیدا کنند اولیا در ساعات مشخصی از روز می‌توانند ارتباط تلفنی با مهد برقرار کنند یا با یک برنامه قبلی دیدار حضوری داشته باشند.

و اما دکتر زهره کیانی" روانشناس می‌گوید: در حقیقت می‌توان گفت، اولین و مهم‌ترین مشکلی که ممکن است در مهدکودک‌ها رخ دهد، ناآگاهی مربیان از شیوه برخورد با کودکان است، اهمیت سلامتی روان یک مربی مهدکودک اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که رفتار این مربی در شخصیت‌گیری کودک تاثیرگذار است.

وی ادامه می‌دهد: متاسفانه بسیاری از تحصیلکرده‌های ما در رشته‌های روانشناسی بالینی و کودک و حتی رشته‌های مرتبط با مشاوره وامور تربیتی جایی در مهدهای کودک ندارند و به جای آنها متاسفانه از مربیان مهد بدون تحصیلات دانشگاهی یا بدون گذراندن دوره‌های مشخص استفاده می‌شود و می توان گفت این حلقه مفقوده جامه ماست چراکه شخصیت کودک در مهدهای کودک شکل می‌گیرد و ارتباط وی با یک مشاور و یا روانشناس بسیار بهتر است تا فردی که هیچگونه تحصیلاتی در این خصوص ندارد.

کیانی می‌گوید: شما تصور کنید یک مربی پرخاشگر و با مشکلات فراوان روحی و روانی وقتی در مقابل ذهن پرسشگر و جستجوگر کودک قرار می‌گیرد چه واکنشی خواهد داشت؟ مطمئنا فاجعه خواهد بود و متاسفانه من مراجعه کنندگانی داشتم که فرزندانشان پس از آنکه از مهدکودک به خانه می‌آمدند، خود را در گوشه‌ای حبس می‌کردند تا با رفتار پرخاشگرانه پدر و مادر نیز روبه رو نشوند.

وی با بیان اینکه بچه‌ها باید در مهد احساس امنیت کنند، می‌گوید: متاسفانه اصول تربیتی غلط برخی از مربیان مهدها، کم‌حوصله بودن مربیان و بعضا شیوه‌های نامناسب رفتاری با کودکان آن هم در سنین پایین می‌تواند تبعات منفی روانی را در ذهن کودک به جای بگذارد که این زمینه بسیاری از مشکلات روانی وی در نوجوانی و بزرگسالی را فراهم می‌کند، در بسیاری از موارد پرخاشگر شدن کودک و برخی از ناهنجاری‌های رفتاری همچون جنگ و دعوا، بیرحمی، حمله و لجبازی او در دوران نوجوانی به این مهم یعنی همان اصول تربیتی غلط برخی از مربیان مهدها و شیوه‌های نامناسب رفتاری شان با کودک برمی‌گردد.

شاید این سوال که آیا باید بچه‌ها را به مهد کودک فرستاد و یا خیر و یا اینکه چه سنی برای این مهم مناسب است؟ از ذهنتان عبور می‌کند، دکتر کیانی در این خصوص می‌گوید: کودکان با قرار گرفتن در محیط مهد کودک، معمولا رشد تکلم بهتری پیدا می‌کنند، اعتماد به نفسشان بیشتر می‌شود، اضطرابشان کاهش می‌یابد، اما همه این موارد بستگی به مهدکودک دارد چه بسا کودکانی نیز هستند که با ورود به مهدکودک و برخی ناهنجاری‌های رفتاری شرایط بالعکسی پیدا می‌کنند.

وی می‌افزاید: پس باید گفت اگر کودکان در مهدکودکی که شرایط خوبی دارد، نگهداری شوند از روحیه اجتماعی مناسبی برخوردار خواهند شد اما نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت این است که کودک پیش از سه سال باید آغوش مادر را تجربه کند اما متاسفانه در حال حاضر با مشغله مادران، کودکان از شش ماهگی هم در مهد گذاشته می‌شوند که این سن مناسبی برای گذاشتن کودک در مهدهای کودک نیست.

وی خاطرنشان می‌کند: اگر کودک در سنین غیرمناسب به مهدکودک فرستاده شود، حس طردشدگی و دوری از خانواده در او ایجاد شده و در شکل‌گیری شخصیت او تاثیر می‌گذارد.

این روانشناس با بیان اینکه نوزادانی که به شیرخوارگاه مهد کودک سپرده می‌شوند، ممکن است عصبی و پرخاشجو شوند، می‌گوید: مادرانی که چنین امکانی ندارند باید حتی‌المقدور فرزند خود را در خانواده نزد مادربزرگ یا دیگر بستگان نزدیک بگذارند. اگر چنین حمایتی در خانواده وجود داشته باشد، به مراتب برای نوزاد بهتر از مهد کودک است.