سلامت نیوز: با گذشت یك هفته از اعلام وزیر بهداشت درباره تخلف برخی تولید كنندگان محصولات لبنی در استفاده غیرمجاز از روغن پالم در فرآورده های پرچرب و ارائه گزارش مصرف نگران كننده روغن پالم در كشور به رییس جمهوری، سید حسن قاضی زاده هاشمی از اعلام اسامی متخلفان به قوه قضاییه خبر می دهد.

كمیته فنی بررسی میزان روغن پالم در سازمان غذا و دارو كه پس از ارائه همین گزارش تشكیل شده در حال بررسی نمونه های روغن و فرآورده های لبنی است تا با دسترسی به جزییات بیشتر، تصمیم جدیدی برای معرفی متخلفان به مراجع قضایی، محدود كردن واردات و مصرف روغن پالم در صنایع غذایی بگیرد كه ممكن است دامنه تصمیمات این كمیته تا سطح كاهش تولید فرآورده های پرچرب هم پیش برود. این اخباری است كه رسول دیناروند، رییس سازمان غذا و دارو و معاون وزیر بهداشت به روزنامه «اعتماد» می گوید ضمن آنكه خبر می دهد كه تا امروز، 9 تخلف استفاده غیرمجاز از روغن پالم در فرآورده های لبنی در پایتخت شناسایی شده است.
   
     آخرین وضعیت پیگیری پرونده استفاده از روغن پالم پس از تشكیل كمیته فنی بررسی میزان مصرف به چه نتیجه یی رسیده؟
    نكته مهمی كه وزیر بهداشت به آن اشاره كرد اما از آن غفلت شد، خطر مصرف عمومی روغن پالم بود كه درصد بسیار بالایی در كشور دارد و ممكن است یكی از دلایل هم، ارزانی قیمت روغن پالم باشد. در چند سال اخیر، روغن پالم سهم بسیار زیادی از روغن نباتی وارداتی را داشته و در سال 92، 50 درصد از مجموع 3/1 میلیون تن روغن وارداتی، روغن پالم بوده كه دارای اسید چرب اشباع زنجیره یی بلند مشابه اسید چرب ترانس روغن جامد است و طبق یافته های علمی، در انسداد عروق و ابتلابه بیماری های قلبی عروقی و حتی سرطان اثرات مستقیم دارد و توصیه ما این است كه مردم روغن پالم مصرف نكنند.
   
     مگر در فروشگاه ها عرضه می شود؟
    بله. بخشی از این میزان واردات در فروشگاه ها عرضه می شود.
   
     چرا مجوز فروش آزاد دارد؟
    چون ممنوع نیست و مانند روغن جامد در تمام دنیا اجازه مصرف دارد.
   
     و به دلیل قیمت ارزان تر نسبت به سایر روغن های وارداتی با استقبال مردم مواجه می شود.
    بله متاسفانه. علاوه بر آنكه پایداری حرارتی این روغن بالاست و امروز در روغن های سرخ كردنی هم از روغن پالم استفاده می كنند.
   
     با چه نسبت تركیبی؟
    نسبت مورد استفاده، 30 و بعضا 50 درصد بوده اما روغن هایی را هم پیدا كردیم كه با تخلف تولید كننده، تا 70 درصد در آنها روغن پالم استفاده شده بود. اما مصرف عمده روغن پالم، در صنعت شیرینی و شكلات است زیرا این روغن، نیمه جامد است. سوءاستفاده از روغن پالم در فرآورده هایی كه امكان استفاده از سایر چربی ها ممكن بوده هم از دیگر موارد مصرف است. در سال های گذشته، استاندارد ملی كشور اجازه داد كه در تعدادی فرآورده ها مانند پنیر، بستنی و خامه با چربی آنالوگ، از روغن گیاهی استفاده شود كه متاسفانه در مواردی، فقط از روغن پالم استفاده شده است.
   
     چون ارزان تر بوده؟
    ارزان تر و نیمه جامد بود. كمیته فنی كه هفته گذشته تشكیل شد در حال بررسی است كه استفاده از روغن پالم در تمام مواردی كه صرفا به دلیل ارزانی جایگزین انواع چربی های گیاهی می شده، حذف شود. در این كمیته، نمایندگان صنایع لبنی هم حضور دارند و در صورت كسب این نتیجه، صنایع فرصتی برای اصلاح خط تولید خواهند داشت. حتی ممكن است به نتیجه كاهش ثبت چربی مجاز فرآورده هم برسیم و مثلاتولید ماست با چربی بیش از 6 درصد را ممنوع كنیم. درست است كه مردم دوست دارند محصولات پرچرب را مصرف كنند اما وقتی تولید این محصولات زمینه بروز تقلب و تخلف را فراهم می كند، می توانیم مانع شویم. برخورد با تخلف استفاده از روغن پالم هم در دستور كار همین كمیته است و طی هفته گذشته بازرسان ما از تمام خطوط تولید، بازرسی و نمونه برداری كردند و متخلفان به دستگاه قضایی معرفی می شوند.
   
     چند نمونه تخلف پیدا كردید؟
    گزارشات استانی هنوز ارسال نشده اما آزمایشگاه مرجع تهران 9 نمونه را شناسایی كرد.
   
     از 9 برند؟
    ممكن است یك برند دو مورد تخلف داشته باشد. در هفته جاری تكلیف تمام این موارد و تصمیم های كمیته فنی روشن می شود علاوه بر آنكه بنا بر مصوبه سال 92 دولت، واردات روغن پالم سیر نزولی خواهد داشت كه امسال به 30 درصد، سال آینده به 15 درصد و سال 95 به 10 درصد كاهش می یابد.
   
     اتفاقی كه تولید كنندگان را به سمت استفاده از روغن پالم هدایت كرد افزایش قیمت لبنیات بود. قیمت كره و خامه آنقدر گران شد كه استفاده از آنها برای افزایش چربی فرآورده های لبنی، به سود تولید كنندگان نبود. به نظر می رسد كه دولت دهم هم با معامله با تولید كنندگان، افزایش قیمت محصولات لبنی را ممنوع كرد مشروط بر آنكه برخلاف بخشنامه سال 90، به صورت غیرمجاز و پنهانی و غیرمكتوب مجاز به افزودن روغن پالم به محصولات خود باشند.
    كسی این اجازه را نداد اما تحلیل شما از این نظر درست است كه چنین شرایطی باعث بروز این تخلف شد.
   
     صنایع لبنی می گویند كه وزارت بهداشت و اداره استاندارد در تمام كارخانه های تولید كننده، نماینده دایم دارند و چطور تا امروز متوجه تخلف نشده اند؟
    متوجه شدیم و گزارش هایی هم داریم.
   
     تنها گزارش، مربوط به اداره استاندارد تهران است كه دی ماه 92 یك مورد تخلف در ماست با چربی 3 و 5 درصد را اعلام كرد.
    آن گزارش اداره استاندارد است. ما هم در گزارش هایمان دو مورد تخلف را شناسایی كرده بودیم.
   
     اما حتما گزارشی كه وزیر بهداشت به رییس جمهوری داده درباره دو مورد تخلف نیست.
    گزارش وزیر در مورد خطر ناشی از مصرف بالای روغن پالم است كه بر مبنای آن هم كاهش واردات مصوب شد.
   
     نگران استفاده قاچاق روغن پالم نیستید؟
    تخلف، همیشه پنهانی صورت می گیرد. ما در تمام شركت های تولیدی مسوول فنی داریم كه البته حقوق بگیر همان شركت است اما صلاحیت او را ما تایید كرده ایم و باید به ما گزارش بدهد. ممكن است این افراد وظایف خودشان را به خوبی انجام ندهند یا بدون اطلاع آنها تخلفی صورت بگیرد. ما می توانیم برند های معتبر را به راحتی كنترل كنیم اما آیا هیچگاه تخلف صورت نخواهدگرفت ؟ چرا.
   
     یعنی باز هم از روغن پالم به صورت غیرمجاز استفاده خواهد شد؟
    ممكن است. نمی شود گفت كه به صفر می رسد اما مهم این است كه روغن پالم یك چربی گیاهی است و استفاده غیرمجاز از آن فقط یك تقلب بوده نه اینكه تولید كننده، ماده سمی به محصول اضافه كرده باشد.
   
     اما از آن طرف بارهزینه های وزارت بهداشت در درمان بیماری ها را بالامی برد.
    بله و نگرانی ما از همین بابت است كه چربی گیاهی یا حیوانی دارای اسید چرب ترانس و اسید چرب اشباع بوده و كالری زاست و باعث چاقی و دیابت و بیماری های قلبی عروقی می شود.
   
     مردم به نوشته های روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد كنند یا خیر؟
    اشتباهی كه در برچسب نویسی محصولات غذایی مرتكب شدیم این بود كه صرفا درج میزان تركیب اسید چرب اشباع و ترانس را الزامی كردیم در حالی كه ممكن است برای بسیاری از مردم، درك این توضیحات آسان نباشد. قرار است از این پس منشا چربی و میزان تركیب روغن پالم، سویا، آفتابگردان و سایر چربی های گیاهی هم روی محصولات درج شود.
   
     یعنی تركیبات محصولات غذایی همان است كه روی بسته بندی درج شده؟
    فرض بر این است كه باشد مگر اینكه تخلف صورت بگیرد و بروز تخلف را نباید تعمیم داد. اكثر فرآورده های دارای مجوز قابل اعتماد است. اكثر محصولات لبنی موجود در بازار قابل اعتماد است. بررسی های آزمایشگاه ما هم به زودی این فرض را ثابت می كند زیرا طی دو هفته جاری تمام فرآورده ها را كنترل می كنیم.
   
     چرا این كار را قبلاانجام ندادید؟
    منابع ما محدود است. در مقابل 50 هزار پروانه ساخت فرآورده غذایی، 10 هزار تولید كننده و 2 میلیون واحد عرضه، كل نیروهای انسانی ما در سازمان غذا دارو و معاونت های غذا داروی استان ها، بیش از 2 هزار نفر نیست. تمام آزمایشگاه های ما قدرت آنالیز ندارد. البته می توانیم با واگذاری وظایف به بخش خصوصی، از امكانات خارج از بدنه دولت هم استفاده كنیم.
منبع:  روزنامه اعتماد