دیروز ساعت 4:15 بامداد زلزله‌ای به بزرگی 4.3 ریشتر شهرستان دماوند را لرزاند؛ زلزله‌ای که می‌تواند زنگ خطری برای تهرانی‌ها باشد که سال‌هاست این کابوس بزرگ را در سر دارند.

آیا زلزله دماوند خطری برای تهران است؟

سلامت نیوز: دیروز ساعت 4:15 بامداد زلزله‌ای به بزرگی 4.3 ریشتر شهرستان دماوند را لرزاند؛ زلزله‌ای که می‌تواند زنگ خطری برای تهرانی‌ها باشد که سال‌هاست این کابوس بزرگ را در سر دارند.

حسین درخشان سخنگوی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر با تایید وقوع این زلزله در گفت‌وگو با روزنامه فرهیختگان به تشریح جزئیات ماجرا پرداخت و گفت: ساعت 4:15 روز یکشنبه زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 4.3 ریشتر منطقه «گَزَنَک» در حومه شهرستان دماوند و در خط مرزی استان تهران و مازندران را لرزاند. همکاران ما در سازمان هلال‌احمر بلافاصله به محل حادثه اعزام و متوجه شدند که وقوع زلزله باعث وحشت اهالی این منطقه کوهستانی شده است. همین امر باعث شد آنها شب را در بیرون از خانه به صبح برسانند. درخشان در پایان تاکید کرد: خوشبختانه این زلزله خسارت مالی و جانی نداشت اما نمی‌توان اعلام کرد که این زلزله تا چقدر می‌تواند خطری برای تهران محسوب شود. فقط می‌خواهم بگویم خوشبختانه مشکل خاصی در این روستا پیش نیامده است. این روستا در نزدیکی استان مازندران است و گزنک نام دارد. هیچ دلیل علمی هم مبنی‌بر وقوع پس‌لرزه وجود ندارد، ‌برای همین از مردم خواستیم زندگی عادی خود را ادامه دهند. درخشان در پاسخ به این سوال که در صورت وقوع مجدد زلزله در این روستا، آیا خانه‌ها توان مقاومت در برابر زلزله احتمالی را دارند، افزود: راستش این مساله در حیطه کاری ما نیست. درخشان با بیان اینکه زلزله در این منطقه کاملا احساس شده بود، گفت: این زمین‌‌لرزه خوشبختانه خسارت جانی و مالی نداشت اما موجب رعب و وحشت ساکنان اندک این منطقه شده بود.
 

خطر زلزله در تهران چقدر است؟
چقدر می‌توان وقوع زلزله در دماوند را زنگ خطری برای تهران برشمرد؟ آیا این زلزله می‌تواند هشداری برای ما تهرانی‌ها مبنی‌بر وقوع زلزله بزرگی باشد که همیشه صحبت از آن می‌کنند؟ مطابق نظریه کارشناسان خطر زلزله چیزی است که مربوط به زمین است. از نظر تاریخ وقوع زمین‌لرزه‌ هم باید گفت ۱۱ زمین‌لرزه در شعاع حدود صدکیلومتری تهران، با شدت حدود هفت ریشتر طی ۲۳۲۰ سال گذشته رخ داده‌اند، یعنی هر ۲۰۰ سال یک زلزله هفت ریشتری در این محدوده رخ‌ داده است. این در حالی است که گسل شمال تهران آخرین بار حدود ۳۰۰۰ سال پیش زلزله‌ای به شدت هفت ریشتر را تجربه کرده است. خبر بد اینجاست که دقیقا در این ناحیه، هر ۲۰۰ سال انتظار یک زلزله بزرگ را داریم و خبر بدتر اینجاست که در نقطه تمرکز ۲۲ درصد جمعیت کشور، ۳۰۰۰ سال است که اتفاقی نیفتاده و هر لحظه باید منتظر وقوع زلزله باشیم.
درباره زلزله تهران سناریوهای مختلفی را می‌توان در نظر گرفت. سناریوی بد این است که وقوع زلزله در این گسل می‌تواند سطح زمین را کاملا به هم بریزد، گسیختگی‌های بزرگ و مهمی روی زمین ایجاد کند، مسیرهای ارتباطی را قطع کند، ساختمان‌ها را ویران کند و حتی مخازن نفت شرکت نفت در حصارک کن و دیگر مخازن مواد شیمیایی کارخانه‌های جاده تهران- کرج را خراب کند.
بدترین سناریو این است که بزرگ‌ترین زلزله در کمترین عمق و نزدیک‌ترین کانون به شهر یا داخل شهر و در شب رخ دهد. مثل زلزله بم که تازه شدت آن ۵/۶ بود و در ساعت 5:25 صبح رخ داد، کانون آن بسیار به شهر نزدیک بود و عمق آن ۵/۸ کیلومتر بود.
اما آسیب زلزله زمانی کمتر خواهد بود که هرکدام از این عوامل تغییر کند، مثلا وقوع زلزله در ساعاتی که مردم خواب نیستند، آسیب جانی زلزله را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
 

زلزله قطعی است
بهرام عکاشه، کارشناس زلزله و استاد دانشگاه تهران هم درباره وقوع این زلزله گفت: زلزله با شدت 4.3 بوده است که طبعا پس‌لرزه هم می‌تواند داشته باشد. احتمال دارد از منشأ گسل لار یا گسل مشاء نشات گرفته باشد. این زلزله به‌عنوان یک زلزله کوچک شناخته می‌شود اما به دلیل نزدیکی به تهران اهمیت دارد. این زلزله نشان می‌دهد که گسل لار هنوز فعال است. البته ما پیش از این هم می‌دانستیم که گسل‌های منطقه ازجمله لار، بایجان و مشاء فعال هستند. این به معنی زیاد شدن یا کم‌شدن خطر نیست اما شاهدی بر این واقعیت است. شبکه لرزه‌نگاری کشور ما چند سالی است که از سوی موسسه ژئوفیزیک دایر شده است. ما 100 پایگاه لرزه‌نگاری داریم که شامل 18 شبکه و 100 دستگاه لرزه‌نگار است. کشور ما به یک شبکه 400 پایگاهی برای ثبت زلزله نیاز دارد.
ما روزانه حداقل 30 زلزله در سراسر کشور ثبت می‌کنیم و اگر سیستم ما مجهزتر شود این اطمینان را می‌دهم که تعداد ثبت زلزله به 60 خواهد رسید. سرزمین ما زلزله‌خیز است، به‌خصوص در فاصله دریای خزر تا شمال منطقه تهران و ری، که کوه‌های البرز قرار گرفته‌اند و همه می‌دانیم زلزله‌خیز هستند. همه ما این نکته را می‌دانیم که منطقه جنوبی البرز مرکزی که تهران در آن واقع شده زلزله‌خیز است و باید با این واقعیت کنار بیاییم و خود را در مقابل آن مصون کنیم. عکاشه با تاکید بر اینکه باید پایتخت از شهر تهران منتقل شود، تاکید کرد: شهر تهران که در دامنه کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد، همیشه در تهدید زلزله خواهد بود و هیچ‌وقت این اتفاق تغییر نمی‌کند. در 220 سال پیش تاکنون تهران به‌عنوان پایتخت انتخاب شده و همین باعث بیشتر شدن خطر شده است و ما بدون توجه به این خطر ساخت‌وساز بی‌رویه کرده‌ایم. من بارها گفته‌ام که باید مکان پایتخت را جابه‌جا کرد. ما نمی‌توانیم شهری را که حدود 220 سال پیش شکل گرفته است، خراب کنیم، تهران همیشه تهران خواهد بود اما باید بار وظایف این شهر را کم کنیم تا تبعات کمتری را بر این شهر حمل کنیم تا به امید خدا در طول 100 سال آینده جمعیت تهران نصف شود. شهر استانبول 400 سال مداوم پایتخت ترکیه بود اما در زمان حکومت آتاتورک پایتخت به آنکارا منتقل شد اما استانبول، استانبول باقی ماند باید تاکید کرد که کشور ما در معرض زلزله‌های بزرگ‌تری است و یادمان نرود 16درصد از کشور ما کمتر در معرض زلزله قرار دارد و فقط یک درصد از کشور در معرض زلزله نیست. سازمان‌های دیگری نیز برای گسترش شهر باید اقدام کنند. شما خودتان شاهد هستید که ساختمان‌های دوطبقه کوبیده می‌شوند و جایشان ساختمان‌های پنج طبقه در کوچه‌هایی قدیمی با عرض‌های کم ساخته می‌شوند و هیچ کس حواسش به احتمال وقوع زلزله نیست. عکاشه در پایان سخنان خود تاکید کرد: همیشه باید برای وقوع زلزله آماده باشیم و نمی‌توان به خاطر وقوع زلزله در دماوند بیشتر ترسید، ما در حاشیه کوه‌های البرز قرار داریم و این منطقه زلزله‌خیز است و آتشفشان دماوند در کنار گوش ما قرار دارد. همیشه باید برای این خطر آماده باشیم. همان‌طور که گفتم 83 درصد از کشور زلزله‌خیز است و همین جمله کوتاه می‌تواند عمق خطرناکی ماجرا را برای ما بیان کند. کشور ما همیشه باید برای وقوع زلزله آماده باشد. علم زلزله‌شناسی نمی‌تواند بگوید آمدن این زلزله نشان‌دهنده وقوع زلزله بزرگ‌تری است یا نه. و چون علم نمی‌تواند جواب این سوال را بدهد، ما باید همیشه آماده وقوع زلزله باشیم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha