سلامت نیوز :می‌توان به جرات گفت در 15 روز اخیر پالم موجود در لبنیات داخلی، داغ‌ترین خبری بود که در حوزه بهداشت اذهان عمومی را متوجه خود کرد و سبد فقیر از شیر خانوارهای ایرانی را باز هم از این کالای مهم سلامت خالی‌تر کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان کافی است به افراد دور و اطراف‌تان نگاهی بیندازید، خواهید دید که کمترین رغبت به خوردن شیر هم، با هراس از روغنی که بسیاری، دقیقا نمی‌دانند چیست در آنها از بین رفته است. براساس آخرین اخبار منتشر شده از سوی تولیدکنندگان لبنیات در کشور، مصرف شیر در این مدت کاهش قابل توجهی یافته است که به اعتقاد کارشناسان حوزه‌های بهداشتی در آینده‌ای نه‌چندان دور فاجعه بزرگی در کمین سلامت جامعه خواهد بود.

براساس اعلام وزارت بهداشت به‌طور متوسط سرانه سالانه مصرف شیر در دنیا 190 کیلوگرم است و ایرانی‌ها حداکثر 70 کیلوگرم شیر، نصف استاندارد جهانی، از این نوشیدنی غنی استفاده می‌کنند. این در حالی است که مصرف سرانه شیر در اروپا 275 و در آمریکا 253 کیلوگرم در سال است. به اعتقاد کارشناسان تغذیه، شیر یکی از غنی‌ترین مواد غذایی است که بشر از ابتدای خلقت از آن بهره ‌برده است و تا انتهای زندگی باید به‌عنوان اصلی‌ترین غذایش قلمداد شود.

هدایت حسینی، مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو درباره مصرف پایین شیر در ایران گفته بود: میزان مطلوب مصرف شیر در ایران باید روزانه 350 گرم، معادل 125کیلوگرم در سال باشد که وزارت بهداشت برای رسیدن به آن، مصرف بیشتر فرآورده‌های لبنی را به‌طور جدی در دستور کار خود قرار داده است.

[quote-left]براساس اعلام وزارت بهداشت به‌طور متوسط سرانه سالانه مصرف شیر در دنیا 190 کیلوگرم است و ایرانی‌ها حداکثر 70 کیلوگرم شیر، نصف استاندارد جهانی، از این نوشیدنی غنی استفاده می‌کنند. [/quote-left]

 
روغن پالم با مصرف شیر چه کرد؟
در حال حاضر بیش از هزار واحد تولید‌کننده فرآورده‌های لبنی در ایران وجود دارد که بیش از 300 نوع فرآورده لبنی متنوع در صنایع لبنی کشور تولید  می‌کنند و در این میان ماست با 2500 مجوز، عمده‌ترین محصولی است که از سوی وزارت بهداشت پروانه ساخت و تولید آن صادر شده است. شیر، بستنی، خامه، انواع پنیر و انواع دوغ از دیگر فرآورده‌هایی هستند که بعد از ماست بیشترین مجوز را از سوی وزارت بهداشت دریافت کرده‌اند. در حالی که وزارت بهداشت اعلام کرد بیش از 80 درصد لبنیات تولیدی سالم هستند و مشکل بر سر 20 درصد لبنیات است، اما کاهش بیش از پیش مصرف شیر با انتشار اخبار مربوط به روغن پالم زنگ خطری جدی در جامعه سلامت به صدا درآورد.

نسرین کرم‌پور، متخصص تغذیه می‌گوید: بیماری پوکی استخوان در ایران روبه افزایش است. در ایران بانوان در 35 سالگی و آقایان در 40 سالگی به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و این در حالی است که در کشورهای اروپایی افراد در سنین بالاتری دچار این بیماری می‌شوند. همچنین مصرف کم شیر روی متوسط قد در ایران نیز تاثیر زیادی خواهد داشت.  وی با بیان اینکه بسیاری از غذاهایی که ما ایرانیان مصرف می‌کنیم دارای منبع نشاسته‌ای است، می‌گوید: متاسفانه ما در ایران از غذاهای مفید و حاوی کلسیم و مواد عالی مانند سبزیجات و میوه‌ها کمتر استفاده می‌کنیم.
 
هدفمندی کمر مصرف شیر را شکست
در حالی وزارت بهداشت نام امسال را خودپیشگیری گذاشته است که عوارض ناشی از کمبود استفاده از لبنیات به یک فاجعه ملی شبیه می‌شود. در این باره شیر به‌عنوان رکن اصلی غذایی می‌تواند در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها تاثیر زیادی داشته باشد. این در حالی است که به گواه آمار مصرف شیر بعد از هدفمندی یارانه‌ها افت قابل توجهی پیدا کرد.

در این زمینه حسین چمنی، مشاور شرکت صنایع شیر ایران با اشاره به اینکه طبق گزارش سال قبل بانک مرکزی مصرف شیر بعد از اجرای فاز نخست هدفمندی یارانه‌ها حدود 42 درصد کاهش یافت، گفته بود: ایران در سال‌های 90 و 91 واردکننده شیرخشک بود اما در سال قبل به صادرکننده شیرخشک تبدیل شد، این نشان می‌دهد که شیر در داخل مصرف نشده، به همین دلیل به شیرخشک تبدیل شده و از کشور صادر شده است.

[quote-right] هر ایرانی در خوشبینانه‌ترین حالت بین 50 تا 60 لیتر شیر در سال مصرف می‌کند که آماری بسیار تکان دهنده است.[/quote-right]
چمنی گفت: ما در شرکت صنایع شیر ایران مدت چهار سال پیاپی از 89 تا 92 در دو ماه ثابت یعنی شهریور و مهر بازار شیر و لبنیات کشور را دقیق مطالعه کردیم و براین اساس مشخص شد مصرف شیر در کشور در این مدت روند نزولی داشته است و گزارش بانک مرکزی نیز گزارش ما را تایید کرد.

در این میان هر ایرانی در خوشبینانه‌ترین حالت بین 50 تا 60 لیتر شیر در سال مصرف می‌کند که آماری بسیار تکان دهنده است.
گرچه به گفته مقامات دولتی قرار است طرح توزیع شیر رایگان در مدارس با دقت بیشتری دنبال شود، اجرای این طرح در مدارس کشور به کندی دنبال می‌شود و دولت یازدهم هم هنوز عزمی جدی برای دادن یارانه به این کالای اساسی و فرهنگ‌سازی برای افزایش مصرف آن در خانوارهای ایرانی نشان نداده است.
 
ماست کم‌چرب بخورید
سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و مدیرگروه تغذیه واحد علوم و تحقیقات در این‌باره می‌گوید: در هرم غذایی توصیه شده جهانی برای تامین سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها، شیر و لبنیات جایگاه ویژه‌ای دارد. اما متاسفانه برخی خانواده‌ها تنها در مواردی که خود و کودک‌شان بیمار می‌شوند به یاد مصرف شیر می‌افتند.

وی با بیان اینکه مصرف شیر از بدو تولد تا لحظه‌ای که زنده هستیم جزء ارکان لاینفک تغذیه است، می‌گوید: شیر یکی از منابع غذایی است که از نظر مقدار مواد مغذی تقریبا قسمت اعظم نیازهای افراد را به ریزمغذی‌های متعدد پوشش می‌دهد و از عظمت و ارزش شیر همین بس که وقتی بچه‌ای به دنیا می‌آید با هر وزنی که در طول 9 ماه به دست آورده است، تنها با شیر مادر به مدت شش ماه می‌تواند وزن زمان تولد را به دو برابر برساند.

نایب‌رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی با تاکید بر اینکه شیر یک ماده غذایی تفننی نیست، می‌گوید: همواره توصیه می‌کنیم شیر کم‌چرب با حداکثر 5/2 درصد یا شیر کامل گاو با سه درصد چربی طبیعی نوشیده شود. استفاده از شیر‌های کم‌چرب، حتی با وجود روغن پالم را نمی‌توان نادیده گرفت. خواص استفاده از شیر به قدری بالاست که مضرات احتمالی روغن پالم را پوشش می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود به دلیل وجود پالم نوشیدن شیر را کنار نگذارید.

از سوی دیگر دستورات اکیدی از سوی وزارت بهداشت صادر شده تا همه ارگان‌ها با متخلفان برخورد کنند و از اول مهرماه نیز همه لبنیات باید فاقد این روغن‌ها باشند.

[quote-left]استفاده از شیر‌های کم‌چرب، حتی با وجود روغن پالم را نمی‌توان نادیده گرفت. خواص استفاده از شیر به قدری بالاست که مضرات احتمالی روغن پالم را پوشش می‌دهد. [/quote-left]
مظهری با بیان اینکه شیر از منابع عمده کلسیم است، می‌گوید: کمبود شیر به صورت عمده‌ای در کشور ما و جهان افراد را به پوکی استخوان و آرتروز مبتلا می‌کند که یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌هاست. مصرف شیر در زمان شکستگی می‌تواند حداقل قسمتی از توانمندی فرد را برگرداند. برخی از شکستگی‌ها به دلیل همین فقر کلسیم اصلا جوش نمی‌خورد و مشکلات دیگری برای فرد ایجاد می‌کند.

وی توصیه می‌کند: استفاده از ماست‌های کم‌چرب یا با چربی طبیعی به دلیل اینکه قند آن تبدیل به اسید لاکتیک می‌شود جذب کلسیم را بالاتر می‌برد و استفاده از ماست در جیره غذایی بسیار مفید است. وی همچنین می‌افزاید: تلفیق شیر با غلات می‌تواند ارزش پروتئینی غلات و حبوبات که در بالاترین سطوح است را بدون عوارض جانبی که از طریق گوشت‌های قرمز یا آلوده ایجاد می‌شود، ‌پوشش دهد.