جالب است بدانید که اگر از شغلتان راضی نیستید یا با ویژگی های شخصیتی تان هماهنگی ندارد، دیگر آن «کار» به معنای «شغل» نیست بلکه فقط به معنای داشتن «کار و بار» و «حرفه» است.

سلامت نیوز: جالب است بدانید که اگر از شغلتان راضی نیستید یا با ویژگی های شخصیتی تان هماهنگی ندارد، دیگر آن «کار» به معنای «شغل» نیست بلکه فقط به معنای داشتن «کار و بار» و «حرفه» است.

لزوم تناسب بین شغل و ویژگی های شخصیتی، بویژه در دهه های اخیر مورد توجه روانشناسان، کارفرمایان و حتی خود کارجویان قرار گرفته است.

به باور بسیاری از روانشناسان، اگر شخصیت افراد و نوع شغل آنان با هم متناسب باشد، رضایت شغلی به بالاترین حد می­­رسد که منجر به افزایش بهره وری می شود.

هر اندازه که افراد شاغل در یک سازمان از شغل خود رضایت داشته باشند، به همان اندازه برای سازمان در رسیدن به اهداف خود مفیدتر خواهند بود.

روانشناس صنعتی و سازمانی و مشاور شغلی در این باره می گوید: زمانی می توان گفت فرد دارای شغل است که شخصیت وی با کاری که انجام می دهد تناسب داشته باشد.

«زینب احمدی» در گفت وگو با یرنا می افزاید: به عنوان مثال فردی با تیپ شخصیتی برونگرا در محیطی که بتواند به دیگران کمک کند، در ارتباطات اجتماعی شرکت داشته باشد، به فعالیت های آموزشی ادامه دهد و کاری را انجام دهد که خدمت محور باشد، بهترین عملکرد را خواهد داشت و در واقع کار با ویژگی های شخصیتی او هماهنگ است و در این صورت می توان گفت فرد دارای شغل است، در غیر این صورت فرد دارای کار و بار یا حرفه است.

وی خاطرنشان می کند: در 17 تا 22 سالگی اغلب جوانان رویایی را درباره شغلشان می سازند، یعنی تصویری از خود در دنیای بزرگسالی که تصمیم گیری آنها را هدایت می کند.

این روانشناس صنعتی و سازمانی می گوید: رویای اغلب زنان شغل گرا، رویای دو نیم شده است که در آن هم ازدواج و هم شغل برجسته دارند و همچنین خود را بر حسب روابط با همسر، فرزندان و همکاران توصیف می کنند، درحالیکه رویای مردان معمولا فردگرایانه تر است و افراد مهم مخصوصا همسر را پشتیبان مهمی برای هدف های خود در نظر می گیرند.

احمدی می افزاید: مردان برای به حداکثر رساندن ساختار زندگی در اوایل بزرگسالی، معمولا با تمرکز روی برخی روابط و کنار گذاشتن روابط و آرزوهای دیگر سرو سامان می گیرند، با این حال سر و سامان گرفتن زنان به خاطر اضافه شدن تعهدات دیگر یا روابطشان نابسامان می ماند.

وی تصریح می کند: معمولا زنان تا میانسالی به ثباتی که مردان در 30 تا 40 سالگی کسب می کنند، دست نمی یابند.

این مشاور شغلی ادامه می دهد: با توجه به اینکه خلقت زنان بدینگونه است که توانایی دارند چندین کار را همزمان انجام دهند و مدیریت کنند، می توانند با برنامه ریزی درست و مدیریت زمان و دریافت مشاوره در کنار وظایف همسرداری و نقش مادری، شغلی متناسب با شخصیت خود کسب کرده و به ثبات شغلی برسند.

احمدی می گوید: در زنان کمال گرا نیز به دلیل اینکه مایل هستند خود به تنهایی تمامی امور را به دست بگیرند و همه کارها را انجام دهند، ممکن است تثبیت شغلی به تاخیر بیافتد، و توصیه می شود نقش ها را تفکیک کنند و تعیین وظیفه کنند و در روابط خود از همسر و فرزندان کمک بگیرند و به آنها نیز مسوولیت دهند.


** لزوم تناسب بین شخصیت و کار

این مشاور شغلی تاکید می کند: تناسب شخصیت و کار، از فرسودگی شغلی جلوگیری می کند و رضایت شغلی و بهره وری شغلی به همراه دارد.

احمدی خاطرنشان می کند: حضور روانشناس صنعتی و سازمانی در محیط های شغلی به افراد این امکان را می دهد که از فرصت های شغلی متناسب با ویژگی های شخصیتی خود برخوردار شوند و صاحبان مشاغل نیز با استخدام مناسب پرسنل، بهره وری شغل خود را به ارمغان بیاورند.

وی می گوید: انتخاب شغل و کار مناسب از ابتدایی ترین و ضروری ترین مسایلی است که همواره با زندگی نوع بشر همراه و قسمت مهمی از حیات او را تشکیل می دهد؛ شخصیت و منزلت فردی و اجتماعی انسان در گرو کار و فعالیت همیشگی اوست تا بتواند عزت نفس خود را حفظ و استعدادهای خود را شکوفا کند.

این روانشناس صنعتی و سازمانی یادآور می شود: انتخاب شغل به افراد کمک می کند تا نیازهایشان را برآورده کنند و آنها را در شکل دهی شیوه زندگی خاصی که مد نظرشان است، یاری می دهد.

احمدی می افزاید: شرایط احراز شغل شرح صفات و خصوصیاتی است که متصدی شغل باید دارا باشد تا بتواند با شایستگی از عهده انجام آن برآید، بنابراین شرایط احراز شغل با آنچه تحت عنوان شرایط استخدام یا مشخصات شغلی شناخته می شود شامل شایستگی ها، تجربه و کیفیت مورد نیاز از شاغل و هر نوع اطلاعات ضروری دیگری از نوع شرایط جسمانی، علت یا علل ترک شغل قبلی و اطلاعات دیگر مرتبط به شاغل است.

وی اضافه می کند: در شرح شغل باید راجع به شغل شناخت و تعریف واحدی داشته باشیم، از وظایف و مسوولیت ها و اختیارات شغل آگاهی داشته باشیم و ارتباط شغل را با مشاغل دیگر بدانیم؛ همچنین از شرایط کار و ابزار مورد نیاز مطلع باشیم.

احمدی تاکید می کند: در تحلیل شغل نیز که از جانب کارفرما صورت می گیرد، باید به آن دسته از ملزومات شغلی تمرکز داشت که شغل مورد نظر را از سایر مشاغل متمایز می سازد و علاوه بر آن جنبه هایی از عملکرد را مورد توجه قرار دهد که بتواند کارکنان شایسته و برجسته را از کارکنان ناشایست متمایز سازد.

** چه کارهای برای کدام شخصیت ها مناسب است؟

یکی از نظریات مهم در زمینه مشاوره شغلی، نظریه شغلی - شخصیتی «جان هالند» روانشناس آمریکایی است که سودمندی و اعتبار آن در کشورهای آمریکایی، اروپایی، آسیایی، استرالیایی و آفریقایی مورد تایید قرار گرفته است.

بنا به نظریه هالند، انسان در تعامل با محیط زندگی خود و با توجه به ویژگی های شخصیتی اش، برخی مشاغل را ترجیح می دهد.

بطور مثال افراد واقع ­گرا، فعالیت­های فیزیکی را ترجیح می­دهند که نیاز به مهارت، توانایی و هماهنگی دارند و از نظر صفات شخصیتی، این افراد اهل عمل، خودمحور، صرفه جو، سرسخت و غیراجتماعی هستند و مشاغل مناسب این افراد عبارت از مشاغل فنی، کشاورزی و برخی مشاغل خدماتی است.

افراد جستجوگر نیز مشاغل پیچیده را ترجیح می دهند که نیاز به تفکر دارد و دارای صفات شخصیتی کنجکاو، دقیق، تحلیلگر، پیچیده، کناره گیر، منتقد و خوددار هستند و مشاغل مناسب این افراد عبارت از مشاغل علمی و پژوهشی، پزشکی و برخی از مشاغل مهندسی است.

افراد اجتماعی علاقه مند به امور آموزشی و درمانی هستند و روحیه همکاری، معاشرتی بودن، شکیبایی، مسوولیت پذیری و صمیمیت از جمله صفات شخصیتی این گروه بوده و مشاغل مناسب این گروه عبارت از مشاغل مربوط به تعلیم و تربیت، رفاه اجتماعی و موضوعات اخلاقی است.

افراد قراردادی، دوستدار حفظ قوانین و مقررات و نظم و ترتیب بوده و به امور دفتری، تنظیم اطلاعات نوشتاری و پردازش داده ها علاقه مند بوده و دارای صفات شخصیتی محتاط، مطیع، منظم، صرفه جو، دوراندیش و وظیفه شناس هستند و مشاغل مناسب این گروه، مشاغل اداری و منشی گری، حسابداری و بایگانی است.

افراد تهوری، در جستجوی قدرت و موقعیت بوده و همواره می کوشند تا رهبر باشند و در امور مالی و تجاری نظایر آنها مهارت کسب می کنند و علاقه مند به فعالیت های رهبری، مدیریت، سیاسی و کسب درآمد اقتصادی هستند و ماجراجو، با انرژی، مطمئن به خود، هیجان طلب و سلطه جو بوده و مشاغل مناسب این گروه عبارت از مشاغل مدیریتی، تجارت و فروشندگی است.

و بالاخره افراد هنری در شناسایی و بیان خصوصیات خود مهارت دارند، کمتر به کنترل خود می پردازند و به سادگی در مورد عواطف و احساسات خود گفت وگو می کنند و به مبارزه با مشکلات محیطی از طریق ارائه آثار هنری اقدام می کنند؛ نسبت به انجام فعالیت های پیچیده و ابتکاری و هنری علاقه مند هستند.

افراد هنری از ویژگی های شخصیتی عاطفی، ابرازگر، خیال پرداز، آرمان گرا و استقلال طلبی برخوردارند و مشاغل مناسب این گروه عبارت از مشاغل هنری، موسیقی، ادبیات، بازیگری و مترجمی است.

** شناخت مشاغل از وظایف مدیریت منابع انسانی سازمان ها

تجزیه و تحلیل و شناخت مشاغل در سازمان، بخش مهمی از وظایف مدیریت منابع انسانی است.

تجزیه و تحلیل شغل، فرآیندی است­ که از راه آن، ماهیت و ویژگی­های هر یک از مشاغل، در سازمان بررسی و اطلاعات­ کافی درباره آنها جمع آوری و گزارش می شود.

با تجزیه و تحلیل شغل معلوم می­شود که هر شغل چه وظایفی را شامل می­شود و برای احراز و اجرای شایسته آن، چه مهارت­ها، دانش­ها و توانایی­هایی لازم است.

با توجه به اینکه­ گزینش افراد نامناسب در سازمان موجب ایجاد مشکلاتی می­شود، بنابراین در استخدام و تامین نیروی انسانی تناسب شغل را با تناسب نوع شخصیت باید در نظر گرفت، زیرا تناسب شغلی در عملکرد و رضایت افراد و نیز در بهره ­وری نیروی­ کار موثر است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha