از ابتدای قرن نوزدهم تا به حال، هفت پاندمی (جهانگیری بیماری) بزرگ بیماری وبا به وقوع پیوسته است. پاندمی هفتم از سال 1961 با بیوتایپ التور ایجاد شد كه هم ‌اكنون بیوتایپ رایج در اكثر مناطق جهان از جمله ایران می‌باشد.

سالیانه حدود 100 تا 150هزار مورد ابتلا به بیماری وبا به سازمان جهانی بهداشت گزارش می‌شود كه بیشترین آن از آفریقا و بعد آسیا و آمریكای جنوبی است. بنا بر برآورد این سازمان، تنها حدود 5 درصد از موارد ثبت و گزارش می‌شود كه علت آن، نداشتن نظام مراقبت و ناتوانی در تشخیص موارد ابتلا و عدم گزارش‌دهی موارد یافت شده به علت ترس از برقراری محدودیت‌ها و موانع در تجارت و مسافرت‌های بین‌المللی است. این موضوع در خصوص برخی كشورهای همجوار ایران دیده می‌شود به طوری كه كشور پاكستان در طی پنج سال گذشته هیچ موردی از ابتلا به وبا را به سازمان جهانی بهداشت گزارش نكرده است.

وزارت بهداشت در پی مشاهده مواردی از وبا دركشورضمن تاكید برآموزش همگانی جامعه برای رعایت نكات بهداشت فردی و تشدید نظارت‌ها بر سلامت آب و مواد غذایی این اقدامات را مانعی برای گسترش بیماری وبا حتی در صورت ورود موارد وارده از كشورهای دیگر می‌داند.

برپایه این گزارش، کسب اطمینان از سلامت آب پیش از نوشیدن، استفاده از آب بطری شده در حین مسافرت، شستن دست‌ها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و پیش از صرف غذا، عدم دفع مدفوع در کنار نهرها و رودخانه‌ها، پرهیز از آب تنی در آب‌های نهرها و کانال‌های آب کشاورزی، سالم سازی سبزیجات پیش از مصرف شامل شستن، انگل زدایی با مایع ظرفشویی و ضد عفونی کردن از جمله اقدامات ساده بهداشتی هستند که رعایت آنها باعث حفظ سلامت جامعه خواهد شد.

همچنین در این گزارش به هموطنان توصیه شده است كه در صورت ابتلا به بیماری اسهال بهتر است به جای خوددرمانی به پزشک مراجعه كرده و دستورات پزشک را به دقت پیگیری و انجام دهند. بهترین درمان برای وبا جبران سریع آب و املاح ( در موارد شدید حتمأ وریدی و به میزان کافی با سرم رینگر لاکتات یا ساده و یا نرمال سالین ) است.

به گزارش ایسنا، ویبریو کلرا، میکروب عامل این بیماری، در آب تمیز حدود یک هفته، در آب‌های حاوی مواد آلی یا آلوده حدود یک ماه و در آب‌های شور دریاها به علت هم‌زیستی با زئوپلانکتون‌ها تا چند سال زنده می‌ماند. در زمانی که حرارت محیط، میزان شوری آب و مواد غذایی رشد میکروب مناسب شود، ویبریو کلرا سریع رشد و تکثیر کرده و به حد بیماری‌زا می رسد. همین امر توجیه کننده حفظ چرخش بیماری در طی فصل سرما و بروز مجدد آن در فصل گرما است.

برپایه این گزارش، برخی افراد که میکروب وبا وارد بدنشان می‌شود ممکن است تا چندین ماه میکروب را همراه با مدفوع خود دفع کنند و از این رو در صورت آلوده شدن منابع آب آشامیدنی و عدم کلریناسیون مناسب زمینه مبتلا شدن سایر مردم فراهم می‌شود. نکته مهم توانایی زنده ماندن ویبریو کلرا در محیط یخچال و حتی داخل یخ است که اگر آب آلوده برای تولید یخ استفاده شده باشد می تواند سبب مبتلا شدن مصرف کنندگان شود.

این گزارش درباره اپیدمیولوژی وبا می‌افزاید: هر چند میکروب وبا نسبت به خشک شدن و یا حرارت حساس است و از بین می رود اما می‌تواند در سطح مواد غذایی مانند سبزیجات تا 4 روز زنده بماند و از این رو اگر آب آلوده به فاضلاب برای آبیاری مزرعه سبزیکاری استفاده شده باشد مصرف این سبزی به صورت خام ( به طورمثال سبزی خوردن ) و یا کاهو و کلم به صورت مشابه می‌تواند عامل انتقال بیماری به مصرف کننده باشد.

دوره نهفتگی این بیماری معمولاً 1 تا 3 روز است اما از چند ساعت تا 5 روز هم گزارش شده است. راه انتقال بیماری مدفوعی دهانی است و از آنجا كه حدود یك میلیون ارگانیسم برای ایجاد بیماری مورد نیاز است، انتقال عموماً از طریق آب یا غذای آلوده انجام می شود و از طریق تماس مستقیم فرد به فرد كمتر رخ می دهد. میکروب وبا نسبت به اسید معده حساس است و معمولأ در معده از بین می رود مگر این که آب یا غذای خورده شده بسیار آلوده باشد یا این که فرد داروهایی برای کاهش اسیدیته معده مصرف كند.

به گزارش ایسنا، ویبریو کلرا در روده باریک تکثیر یافته و در اثر تولید توکسین (سم) سبب می‌شود مقادیر فراوانی آب و املاح از جریان خون به داخل روده سرازیر شده و به صورت اسهال دفع شود. به علت این که میکروب سبب آسیب و زخمی شدن جدار روده نمی شود معمولأ تب ایجاد نشده و اسهال خونی هم دیده نمی‌شود. در صورت عدم جبران آب و املاح از دست رفته بدن، بیمار دچار شوک ناشی از کم آبی شده و ممکن است تلف شود.

باید همواره توجه داشت که فقط تعداد محدودی از افراد مبتلا شده دچار اسهال می‌شوند و از این تعداد هم فقط 20درصد اسهال شدید می‌گیرند از این رو بسیاری از افراد مبتلا شده ممکن است بدون علامت بالینی بوده یا این که اسهال خفیف پیدا کنند که از نظر بالینی به هیچ ‌وجه قابل افتراق از سایر علل اسهال نیست.

یكی از علل عمده هراس آور بودن این بیماری برای عموم مردم، مرگ و میر قابل توجه آن در سال‌های دور است . در شرایطی که عموم مردم در شهر و روستا به آب آشامیدنی سالم دسترسی نداشتند شمار فراوانی مبتلا می شدند و از طرف دیگر امکانات درمانی برای جبران آب و املاح از دست رفته بدن بیماران ناشی از اسهال شدید وجود نداشت و از این رو معمولأ همه گیری‌های وسیع و مرگ و میر قابل توجه ایجاد می‌شد. در صورت عدم درمان مناسب میزان كشندگی بیماری تا 50 درصد هم گزارش شده است اما با درمان مناسب این میزان كمتر از یك درصد است.

به گزارش ایسنا،، بیماری وبا همه ساله در كشور طی ماه‌های گرم سال بروز می‌كند. عدم دسترسی برخی مناطق روستایی كشور به آب آشامیدنی سالم، فرسوده بودن شبكه‌های آب در بسیاری از مناطق شهری و روستایی و شكستگی‌های متعدد می‌توانند به ورود فاضلاب به داخل لوله‌ها منجر شوند، آبیاری برخی مزارع از جمله سبزی كاری‌ها با فاضلاب خام، شیوع نسبتاً بالای بیماری دركشورهای همسایه و احتمال ورود بیماری از این كشورها به داخل از مهم‌ترین عللی هستند كه بایستی همچنان بیماری وبا را به عنوان یكی از مهم‌ترین اولویت‌های نظام بهداشتی درمانی كشور مورد توجه قرار داد.

گفتنی است، براساس آخرین گزارش وزارت بهداشت، از مجموع 73 مبتلا به وبا 11نفراز اتباع خارجی،عمدتا افغانی و پاكستانی و 62 نفر ایرانی بودند كه از این تعداد 4 نفر به علت مراجعه دیرهنگام به مراكز درمانی جان خود را از دست دادند. بیشترین تعداد مبتلایان به وبا در استان‌های قم، تهران و هرمزگان گزارش شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha