سلامت نیوز:با وجود آنکه اغلب مقامات و مسئولان دولتی پس از وقوع زلزله از اعزام به موقع تیم‌های نجات و تلاش برای سامان‌دهی به مناطق زلزله‌زده سخن می‌گویند، بعضا مردم محلی و شاهدان عینی از کمبود‌ها و کاستی‌ها به شرایط اسکان خود گلایه‌مندند. ضمن اینکه، براساس تجربه، بازسازی مناطق زلزله‌زده و سامان‌دهی شهرها به‌رغم وعده‌ها روند کندی را طی می‌کند. به‌طوری که بعضا سال‌ها پس از وقوع زلزله مردم محلی یا مجبور به تحمل شرایط و یا مهاجرت به استان‌های اطراف هستند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، «زلزله در کمین ایران است». این جمله‌ای است که بسیاری از ما بارها آن را شنیدیم و حتی تجربه کرده‌ایم. پس از آنکه خبر لرزش مورموری و پس‌لرزه‌های آن که بیش از 700 بار این منطقه را لرزاند در رسانه‌ها منتشر شد، بار دیگر توجه بخش قابل‌توجهی از کارشناسان و افکار عمومی به ضرورت مقاوم‌سازی بناها، اطلاع‌رسانی به مردم و انجام اقدامات حمایتی از زلزله‌زدگان جلب شد. وقوع حوادث طبیعی چون زلزله، سالانه در بسیاری از کشور‌های دنیا از جمله ایران رخ می‌دهد و گاه تبدیل به فاجعه‌ای انسانی می‌شود. از نظر علمی، درحال حاضر، پیش‌بینی زلزله برای بشر ممکن نیست. نقش انسانی در این مورد تنها به مقاوم‌سازی اماکن و البته حمایت از افراد زلزله‌زده پس از وقوع زلزله محدود می‌شود. تجربه صدساله اخیر در کشور نشان داده است که برنامه‌ریزی و تقویت طرح‌های مربوط به مراقبت‌های پس از وقوع زلزله که اغلب در قالب تیم‌های نجات، یافتن زلزله‌زدگان، اسکان و تهیه مواد اولیه برای بازماندگان در مناطق زلزله‌زده در مرحله اول و بازسازی مناطقی که با زلزله روبه‌رو بوده‌اند در کوتاه‌مدت بر بازگشت شهروندان به روال طبیعی زندگی تاثیر بسیار دارد.
با وجود آنکه اغلب مقامات و مسئولان دولتی پس از وقوع زلزله از اعزام به موقع تیم‌های نجات و تلاش برای سامان‌دهی به مناطق زلزله‌زده سخن می‌گویند، بعضا مردم محلی و شاهدان عینی از کمبود‌ها و کاستی‌ها به شرایط اسکان خود گلایه‌مندند. ضمن اینکه، براساس تجربه، بازسازی مناطق زلزله‌زده و سامان‌دهی شهرها به‌رغم وعده‌ها روند کندی را طی می‌کند. به‌طوری که بعضا سال‌ها پس از وقوع زلزله مردم محلی یا مجبور به تحمل شرایط و یا مهاجرت به استان‌های اطراف هستند.
ایران زلزله‌خیز است، زیرا...
پوسته سیاره‌ای که ما روی آن زندگی می‌کنیم، پوسته کروی یکپارچه نیست. در واقع، پوسته زمین حدود 5/2 میلیارد سال قبل ترک‌خورده و به چند صفحه بزرگ تقسیم شده است. صفحات لغزان پوسته زمین 280 میلیون سال قبل برای آخرین‌بار تا این لحظه به دورهم جمع شده و یک ابر قاره بزرگ به نام پانگئا را پدید آوردند. در حوالی 230 میلیون سال قبل این قاره بزرگ بر اثر تکتونیک صفحه‌ای یا همان حرکت صفحات پوسته نسبت به هم دوباره ترک خورد. در همان زمان برای اولین‌بار قسمت‌هایی از سرزمین ایران از زیر آب خارج شد. ترک‌هایی که پوسته زمین در صفحه ایران برداشته به‌اندازه ترک‌هایی که صفحات پوسته را از هم جدا می‌کنند، نیست و به همین دلیل به آنها گسل می‌گویند. براساس مطالعه‌ای که در نیمه دهه 70 در پژوهشگاه زلزله انجام شد، حدود ۲۴ گسل فعال در ایران در تهران 3 گسل مهم وجود دارد که به ترتیب گسل شمال، گسل جنوب و گسل مشاء نام‌گذاری می‌شوند. تاریخ صدساله ایران نشان می‌دهد که از سال 1288 تا به امروز ایران با زلزله‌های بزرگی روبه‌رو بود.
فارغ از زلزله‌هایی که در این دوره زمانی رخ داد، آمار زلزله‌ها در دو دهه اخیر حاکی از آن است که در این مدت مناطق مختلف ایران در فواصل زمانی کوتاه با زلزله‌های خسارتبار قابل توجهی روبه‌رو بود. زلزله 7.3 ریشتری که در سال 1376بیرجند را لرزاند و هزار و 500 نفر کشته بر جای گذاشت. در سال 1381 نیز آوج در اثر زمین‌لرزه 6.6 ریشتری با خسارات زیاد در شهر و روستاها روبه‌رو شد. زرند هم در سال 1383 با شدت 6.4 ریشتر لرزید و 612 نفر در آن کشته شدند و 10 روستا تخریب شد. در میان تمام زلزله‌های دو دهه اخیر، زمین‌لرزه 6.5 ریشتری بم در سال 1382 با 25هزار کشته و 50 هزار مجروح، زخمی عمیق بر دل مردم منطقه و ایران گذشت. این زلزله که با تخریب بخش زیادی از ارگ بم همراه بود، هزاران تن از مردم بم را آواره کرد.
در حال حاضر، با گذشت بیش از 10 سال از وقوع زلزله بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که مردمان محلی با مشکلاتی از جمله کمبود بیمارستان در این شهر مواجه هستند. ضمن اینکه، هنوز بعضی از کوچه‌ها و معابر شهر به‌دلیل نبود اعتبار کافی خاکی است و بعضا آوار‌های خانه‌های تخریب‌شده در این شهر به چشم می‌خورد. کمتر از 10 سال از وقوع زلزله هولناک بم، عصر روز شنبه 21 مردادماه سال 91 مصادف با شب 23 ماه رمضان، دو زلزله به بزرگی 6 و 6.2ریشتر در اعماق درونی زمین شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس را با 245روستا لرزاند؛ وقوع این زلزله در مناطق مذکور منجر به کشته‌شدن 250 نفر و مجروحیت هزار و 800 نفر شد. با وجود آنکه مسئولان استانداری آذربایجان‌شرقی در دی‌ماه سال 91 از اسکان تمامی مردم در خانه‌های مسکونی خبر دادند و اعلام کردند که هیچ یک از مردم محلی در چادر زندگی نمی‌کنند، برخی گزارش‌ها درباره سکونت مردم در چادر‌ها در زمستان و عدم دسترسی به امکانات اولیه منتشر شد. در همین رابطه، ا...وردی دهقانی نماینده مردم ورزقان عنوان کرد: تنها 15درصد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت 40درصد مسکن دائم مناطق زلزله‌زده تحویل شده است. او افزود: تعهدات در بخش مسکن روستایی اتفاق افتاده و سایر بخش‌ها و امور زیربنایی ازجمله شبکه‌های آب، برق، گاز و کشاورزی هنوز کار دارند.
زمانی که مدرسه بیمارستان می‌شود!
نماینده مردم هریس و اهر در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به اقدامات بازسازی صورت‌گرفته در این منطقه پس از زلزله سال 91 می‌گوید: دولت دهم بخش عمده‌ای ازساخت‌وساز مسکن را تمام کرد. در واقع، درحال حاضر ما مشکلی از حیث مسکن روستایی و شهری نداریم. مراکز آموزشی منطقه نیز به‌تدریج ساخته شده و بچه‌های این منطقه در این مورد مشکلی ندارند.
عباس فلاحی‌باباجان در ادامه تصریح می‌کند: با وجود تمام اقداماتی که انجام شد ما با 3 مشکل اساسی روبه‌رو هستیم که اثرات اقدامات انجام شده را خنثی می‌کند. او مهم‌ترین مشکل این دو منطقه را این‌گونه بیان می‌کند: یک سال پیش از وقوع زلزله بیمارستانی در شهر هریس افتتاح شد. در جریان وقوع زلزله 100 درصد این بیمارستان تخریب شد. این درحالی است که بنای خشتی کنار بیمارستان از بین نرفت و همچنان برجای ماند.
فلاحی‌باباجان می‌گوید: بر اثر تخریب بیمارستان قرار شد تا پیمانکار، 35 درصد هزینه نوسازی بیمارستان را پرداخت کند که تا به حال هیچ مبلغی پرداخت نشد. او در ادامه عنوان می‌کند: تحت این شرایط مردم محلی مجبور هستند تا بیماران خود را پشت نیسان بگذارند و تا تبریز که 90 کیلومتر با شهر فاصله دارد ببرند. ضمن اینکه امکانات بیمارستان شهر به یک مدرسه منتقل شده است. به این معنی که درحال حاضر در مدرسه عمل جراحی انجام می‌شود. این نماینده مجلس با اشاره به سایر مشکلات شهر هریس می‌گوید: از بین رفتن مرکز هنری و فرهنگی شهر و مساجد از دیگر مشکلاتی هستند که مردم هریس به‌طور جدی با آن مواجه‌اند.
ناطق الهی، زلزله‌شناس با اشاره به تخریب مناطق مسکونی پس از وقوع زلزله می‌گوید: طبیعت زلزله این‌گونه است که پس از هر زلزله اصلی یک مقدار پس‌لرزه وجود دارد. این استاد دانشگاه عنوان می‌کند: اغلب دیده می‌شود که مردم پس از وقوع زلزله تمایل زیادی دارند تا به خانه‌های خود بر گردند. تجربه بسیاری از کشور‌های دنیا نشان می‌دهد که زندگی و اسکان موقت در چادر‌ها و کانکس‌ها برای مردم اصلاً مطلوب نیست. بازگشت به خانه بدون ارزیابی آنها موجب می‌شود تا میزان خسارت افزایش یابد. بر همین اساس، لازم است تا تیم‌های ارزیابی ایمنی که در وزارت کشور و هلال‌احمر فعالیت می‌کنند، نسبت به ارزیابی و بازگشت مردم به خانه‌های‌شان سرعت عمل بیشتری داشته باشند.
نظر شما