سلامت نیوز:
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، روز گذشته قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر از راه‌اندازی کمیته‌ای در وزارت بهداشت به منظور طراحی و تدوین آیین‌نامه «پیشگیری از مصرف سیگار و قلیان» خبر داد.
سیر صعودی مصرف قلیان و سیگار در کشور و در میان قشر جوان، مسئولان و مدیران وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و تمامی فعالان مربوطه را به دلیل نقش ویژه دخانیات و مواد مخدر در ایجاد سونامی سرطان در کشور، با دغدغه‌هایی مواجه کرده است.
این حساسیت‌ها تا آنجا ادامه پیدا کرده که اظهارنظرهای زیادی از سوی مسئولان وزارت بهداشت، کارشناسان حوزه مواد مخدر و نمایندگان مجلس در این رابطه صورت گرفته و در گامی فراتر، چند ماه گذشته بیش از چهار هزار متخصص برجسته پزشکی کشور از رئیس‌جمهوری درخصوص مهار سونامی سرطان ناشی از مصرف بی‌رویه قلیان درخواست کمک کردند. همچنین، عبدالرحمان رستمیان، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت مجلس چندی پیش، مصرف سالانه 60 میلیارد نخ سیگار در کشور را تأسف‌بار خوانده و گفته بود: در راستای تلاش جهت کاهش مصرف کالاهای آسیب‌رسانی همچون سیگار و قلیان و کمک به توسعه بخش‌های بهداشتی، درمانی، آموزشی و خدماتی کشور طرح گرفتن عوارض از این کالاهای مضر و صرف درآمد آن در بخش‌های ذکر شده را به مجلس ارائه کردیم.
اقدامات سلبی و مصرف دخانیات
نمایندگان مجلس در راستای برخورد با استعمال دخانیات دست به تصویب قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانیات زدند که با ابلاغ این قانون توسط رئیس‌جمهور، اجرای كامل و دقیق این قوانین از سوی مسئولان مربوطه در راس کار قرار گرفت. علاوه بر این، با توجه به مضرات بسیار قلیان و با توجه به روند رو به رشد مصرف آن در میان جوانان، اقداماتی از سوی مسئولان در جهت جمع‌آوری و ممنوعیت استعمال آن در اماكن عمومی انجام گرفت که البته، به نظر می‌رسد در عمل با موفقیت چندانی روبه‌رو نبود.
آمارها چه می‌گویند؟
بر اساس آمار 25 تا 27 درصد مردان بالای 15 تا 16 سال و همچنین چهار درصد زنان در كشور سیگار می‌كشند. هر چه سطح سواد در قشر جوان و تحصیلكرده افزایش داشته باشد، مصرف سیگار نیز به ویژه در زنان تحصیلكرده افزایش می‌یابد. از این رو، در مجموع حدود 15 درصد از كل جمعیت كشور یعنی 10 میلیون نفر سیگار می‌كشند. میزان مصرف سیگار سالانه 60 میلیارد نخ است. به طور متوسط هر نخ سیگار در كشور حدود 200 تومان است به این ترتیب افراد سیگاری، سالانه چیزی در حدود 12 هزار میلیارد تومان برای خرید سیگار هزینه می‌كنند. این در حالی است كه چیزی بیشتر از این رقم توسط دولت صرف هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار و سایر دخانیات می‌شود. در حالی که کارشناسان حوزه سلامت بارها و بارها از مضرات قلیان گفته و حتی یک وعده قلیان را معادل ۲۰ نخ سیگار می‌دانند، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده ۱۵ درصد جوانان ایرانی قلیان می‌کشند. در حال حاضر آمار مصرف قلیان در زنان بسیار بالا رفته است تا جایی که بر اساس جدید ترین آمارها در ایران 43 درصد دختران و 64 درصد پسران مصرف قلیان را تجربه کرده‌اند. براساس آخرین آمار سالانه حدود 60 هزار نفر به علت مصرف دخانیات و بیماری‌های ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهند.
سرو قلیان با پیک موتوری
اهمیت ضرورت قلیان در بین برخی از اقشار جامعه تا آنجا رسیده است که در برخی از شهرها، از جمله تهران، نحوه استعمال قلیان، شکل و وضع دیگری پیدا کرده و بر طبق مد روز پیش می‌رود. بر این اساس، همانطور که می‌توان دیزی و پیتزا و چلوکباب را با تلفن سفارش داد، قلیان را هم می‌توان تلفنی خبر کرد. فقط کافی است شماره‌ای از قهوه‌خانه‌ای که قلیان سیار دارد، داشته باشید، نرخ این سرویس هم مانند انواع دیگر سرویس‌های سیار، بسته به کیفیت کالا و زمان استفاده متفاوت است. حال با توجه به تمامی مسائل مطرح شده، روز گذشته، علیرضا جزینی، قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره مبارزه با سوء مصرف سیگار و قلیان در بین دانش آموزان عنوان کرد: اخیرا کمیته‌ای در وزارت بهداشت راه‌اندازی شده است که نماینده ستاد مبارزه با موادمخدر نیز در آن حضور دارد. این کمیته در تلاش است تا آیین‌نامه‌ای در راستای پیشگیری از مصرف سیگار و قلیان طراحی و تدوین کند. لزوم اتخاذ چنین تصمیمی از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر و سایر نهادهای متولی بر کسی پوشیده نیست اما، آنچه باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرد این است که چه روش‌هایی قرار است برای اجرای این تصمیم اتخاذ شود؟ آیا در این حوزه رویکردهای سلبی انجام می‌گیرد یا نهادهای متولی به دنبال راهکارهای ایجابی و رویکردهای فرهنگی و اجتماعی هستند؟
نقض غرض در قوانین
معاون درمان ستاد مبارزه با موادمخدر در گفت‌وگو با آرمان می‌گوید: در دهه‌های گذشته در رابطه با تاثیر مصرف سیگار و قلیان بر اعتیاد نظریه ای تحت عنوان نظریه مواد دروازه ای مطرح شد که طبق آن مصرف مواد کم خطر تر در زمینه آسیب‌های اجتماعی مانند سیگار و قلیان به عنوان دروازه ورود به مصرف مواد مخدر مطرح بودند. فرید براتی‌سده می‌افزاید: البته، این نظریه امروزه جایگاه چندانی ندارد و در مقابل آن، دیدگاهی وجود دارد که می‌گوید همه افراد لزوما با سیگار و مواد دروازه‌ای دیگر اعتیاد خود را آغاز نکردند و آمار و شواهد هم این موضوع را ثابت کرده که چه بسا دختران و پسرانی که سیگار و قلیان نمی‌کشیدند و اقدام به مصرف داروها و مواد مخدر کرده‌اند. او ادامه می‌دهد: اما نکته ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که اگر در خانواده و جامعه‌ای نگرش مثبت نسبت به مصرف دخانیات وجود داشته باشد این مواد می‌توانند دروازه ورود به مصرف مواد مخدر و آغاز اعتیاد باشند چراکه، نگرش مثبت خانواده در رابطه با مصرف سیگار و قلیان موجب شیوع آن در سطح جامعه می‌شود و هزینه‌های زیادی را برای سلامتی ایجاد می‌کند.
براتی تصریح می‌کند: علاوه بر این متاسفانه در قوانین پارادوکسی وجود دارد که آسیب‌های حوزه را تشدید می‌کند. بخشی از بودجه‌های پیشگیری از مصرف دخانیات کشور از مالیات واردات دخانیات تامین می‌شود که این به نوعی نقض غرض است. او در رابطه با وضعیت وابستگی به دخانیات می‌گوید: مصرف سیگار صد در صد در فرد وابستگی ایجاد می‌کند اما، در زمینه وابستگی به قلیان حرف و حدیث‌های زیادی مطرح شده است. در هر حال همه اینها مضر بوده و علاوه بر پولی که در این زمینه هزینه می‌شود، سلامتی افراد را به خطر می‌اندازد. همچنین رئیس فراکسیون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مجلس هم در این باره به آرمان می‌گوید: به نظر نمی‌رسد راه‌اندازی کمیته پیشگیری از مصرف سیگار و قلیان هم بتواند کاری از پیش ببرد. مشکل اصلی ما تولید و واردات دخانیات است که بارها و بارها در کمیسیون بهداشت مجلس مطرح شده است اما، در توجیه این اقدام بحث اشتغال زایی افراد را مطرح کرده‌اند که در صورت توقف تولید دخانیات عده‌ای بیکار می‌شوند. حسن تامینی لیچایی می‌افزاید: از این رو، باید نحوه در دسترس قرار گرفتن این مواد ساماندهی شود وگرنه، هر قدر هم صحبت از پیشگیری کنیم راه به جایی نمی‌بریم. او تصریح می‌کند: چنین اقداماتی بیشتر جنبه نمایشی دارد و آمار هم نشان می‌دهد که کاری در این حوزه انجام نشده است. می‌خواهم بپرسم اگر این همه در این حوزه هزینه نمی‌شد و این همه مرکز و ستاد در کشور تشکیل نمی‌شد آیا وضعیت از این بدتر بود؟ به نظر من بدتر از این نمی‌شد. در هر حال ما قطعا این موضوع را در مجلس پیگیری خواهیم کرد و اگر این طرح، طرح جدیدی باشد و حرفی برای گفتن داشته باشد حتما به اجرای آن کمک می‌کنیم.
نظر شما