سلامت نیوز: سال 91 همزمان با برگزاری اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در ایران، خبری مبنی بر جمع‌آوری متکدیان از سطح شهر و به‌ویژه پایتخت روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. در آن زمان، محمد‌هادی ایازی، سخنگوی وقت شهرداری تهران با اشاره به برگزاری اجلاس سران عدم تعهد، گفت: «برای این اجلاس ستادی تشکیل داده و آسیب‌دیدگان را به‌طور کامل از سطح شهر پاکسازی کردیم».
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان،آن زمان برنامه‌ریزی یک اقدام ضربتی برای جمع‌آوری متکدیان یا به‌اصطلاح مسئولان «پاکسازی شهرها از تکدی‌گری» انتقاداتی را به‌همراه داشت. این اقدام ضربتی که با هدف زدودن نازیبایی‌های شهر همزمان با حضور سران کشورهای غیرمتعهد در پایتخت صورت گرفت، یادآور یک سلسله اقدامات ضربتی بود که به‌عنوان روال معمول مدیران و مسئولان شهری در سال‌های اخیر مبنی بر جمع‌آوری این قشر جامعه به چشم می‌خورد. منتقدان معتقد بودند مسئولان با صرف هزینه هنگفت، گدایان را از سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند اما، به دلیل اینکه مکانی برای ساماندهی این افراد در نظر گرفته نشده است، آنها دوباره به شهر برمی‌گردند و کار خود را از سر می‌گیرند. از این‌رو، بنا به گفته منتقدان برای پاکسازی شهر از متکدیان باید اقدامات زیربنایی‌تری از سوی متولیان انجام می‌گرفت.
متولی کیست؟
طی سالیان گذشته چندین‌بار گدایان از سطح شهر جمع‌آوری و چند روزی در کمپ‌ها نگهداری شده‌اند. این افراد بعد از پذیرایی تحویل بهزیستی داده شده و دوباره به شهر بازمی‌گردند چرا که مسئولان بهزیستی معتقدند ساماندهی این افراد در حیطه وظایف آنها نبوده و رسیدگی به این امور در زمره وظایف شهرداری است. شناسایی و جمع‌آوری گدایان از سطح شهر بارها و بارها صورت گرفته است اما، مشخص نبودن متولی، سیکل معیوب بازگشت متکدیان به سطح شهر را رقم زده است. از سوی دیگر به‌دلیل اینکه تکدی‌گری جرم است، عدهای با شبیه‌سازی اقدام به فروش فال، اسکاچ، گل و سی‌دی‌های مجاز و غیرمجاز می‌کنند و نمی‌توان این افراد را جمع‌آوری کرد چراکه صاحب شغل هستند ولی می‌شود این افراد را ساماندهی کرد تا چهره شهر را زشت نکنند.
تکدی‌گری زیبنده ایران اسلامی نیست
چهارشنبه هفته گذشته رئیس‌جمهوری با بیان اینکه مشاهده پدیده تکدی‌گری و اعتیاد در شهرهای کشور زیبنده ایران اسلامی نیست، دستور پاکسازی شهرها از این معضلات را داد. حسن روحانی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور، نیروی انتظامی، شهرداری‌ها و مسئولان محلی خواست تا پاکسازی چهره شهرها از این پدیده ناهنجار اجتماعی را با جدیت دنبال کنند و شناسایی و مقابله با شبکه‌های گرداننده این ناهنجاری‌ها را در اولویت ماموریت‌های دستگاه‌های مسئول قرار دهند. تا قبل از این صحبت رئیس‌جمهور مشخص نبود در زمینه ساماندهی متکدیان مسئولیت با کدام دستگاه است و هر دستگاه دیگری را مسئول کار می‌دانست اما، روز گذشته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از محو تکدی‌گری در سطح شهرها خبر داد و گفت: به منظور محو تکدی‌گری از سطح شهرها کمیته‌ای بین وزارت کشور و شهرداری‌ها تشکیل می‌شود تا بتوانند در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند و آیین‌نامه این تصمیم نیز به‌زودی ابلاغ خواهد شد. علی ربیعی افزود: در هیات وزیران، وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کشور مکلف به محو تکدی‌گری از سطح شهر شدند. وی با بیان این مطلب که خواست رئیس جمهوری محو تکدی‌گری از سطح شهرها بود ادامه داد: به همین منظور کمیته‌ای بین وزارت کشور و شهرداری‌ها تشکیل می‌شود تا بتوانند در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند. آیین نامه این تصمیم نیز به‌زودی ابلاغ خواهد شد.
متولیان راهکار جدید ارائه دهند
درهر حال هنوز مشخص نیست که اقدام جدید دولت در راستای جمع‌آوری متکدیان بر چه اساسی صورت خواهد گرفت. آیا بازهم نگاه سلبی در دستور کار متولیان قرار می‌گیرد یا این‌بار مسئولان راهکار دیگری ارائه خواهند داد؟ بر اساس مصوبه شورای‌عالی اداری کشور مصداق‌های تکدی‌گری۲۶ مورد است که از مشهودترین آنها می‌توان به گدایی سر خیابان‌ها و معابر، مراجعه به در خانه‌ها، گدایی با عناوینی مانند فالگیر و فال‌بین، ساززدن در پارک‌ها، خیابان‌ها و کوچه‌ها، فروختن آدامس، شستن و تمیز کردن اتومبیل‌ها در معابر، اسپند دودکردن و... اشاره کرد. به این موارد می‌توان تقاضای کمک به شیوه‌های مختلف ازجمله نشان دادن نسخه پزشکی، اظهار به اینکه فرزند یا همسرم در بیمارستان بستری است و پولی برای عمل جراحی او ندارم، گفتن اینکه در راه مانده‌ام یا پولم به سرقت رفته است و در این اواخر نداشتن پول برای پرداخت شهریه دانشگاه، تمام کردن بنزین و نداشتن پول برای خرید بنزین آزاد و... را نیز اضافه کرد. البته، توجه به این نکته ضروری است که عدهای از افراد از روی فقر و بنا بر اجبار اقدام به انجام این کار می‌کنند اما بخش عمده‌ای از متکدیان کلاهبردارانی هستند که از احساسات افراد سوءاستفاده می‌کنند. این روزها حتما با جوان معصومی که می‌گوید از شهرستان برای کار به تهران آمده و حالا پول بلیت برگشت ندارد یا پدر و پسری که با پرونده پزشکی در دست، داستان بیماری لاعلاج کودک و نیاز شدیدشان به پول را تعریف می‌کنند، رو‌به‌رو شده‌اید؟ حتی، فراتر از آن هستند افرادی که برگه و قبض و عکس و رسید چاپ می‌کنند و از احساسات مذهبی دیگران سوءاستفاده کرده و با فروش انواع ادعیه یا با بهانه کمک به یتیمان یا گرفتن حاجت دیگران را سرکیسه می‌کنند. به نظر می‌رسد متولیان امر باید با بررسی دقیق و همه‌جانبه این پدیده این بار، راهکار موثرتری ارائه کنند.
ادبیات جمع‌آوری باید تغییر کند
یک سیاستگذار اجتماعی می‌گوید: در برخورد با متکدیان باید ریشه‌ای به موضوع نگاه کرد چراکه یکسری عوامل ایجابی مشخص در بروز این پدیده موثرند که باید ریشه‌یابی و برطرف شوند. فرشید یزدانی می‌افزاید: مهم‌ترین عامل برای بروز این معضل فقر است. حال دیده شده که گاهی برخی مسئولان در توجیه این موضوع می‌گویند که این افراد در قالب باند فعالیت می‌کنند و کلاهبردار هستند که به نظر می‌رسد این صحبت‌ها ناشی از مسئولیت‌گریزی متولیان امر باشد چرا که حتی اگر این‌گونه هم باشد نتیجه سیاست‌گذاری‌های نادرستی است که اتفاق افتاده است. وی با بیان این مطلب که نخستین راه‌حل این است که باید عمیق‌تر به موضوع نگاه کرده و علت آن را بررسی کرد، ادامه می‌دهد: نکته دیگر اینکه نباید با نگاه پلیسی به این موضوع نگاه کنیم. به بیان دیگر ادبیات جمع آوری در رابطه با معضلات اجتماعی باید تغییر کند. یزدانی تصریح می‌کند: در کمیته‌ای که برای مقابله با این بحران تشکیل می‌شود تمامی نهادها اعم از وزارت رفاه، وزارت اقتصاد، آموزش و پرورش، قوه قضائیه و سازمان‌های زیرمجموعه آنها باید ورود کرده و با یک نگاه حمایتی به مناسب سازی زیرساخت‌ها کمک کنند. وی بیان می‌کند: توانمندی حل این مساله با ضریب بالا در کشور وجود دارد چرا که منابع مالی و امکانات فیزیکی این کار را دراختیار داریم تنها کافی است، با یک اندیشه و سیاست‌گذاری صحیح با این بحران رو‌به‌رو شویم.
مشکلات جامعه ما باید اصولی حل شود
یک مددکار اجتماعی هم می‌گوید: در برخورد با اغلب آسیب‌های اجتماعی کشور، معمولا با معلول بازی می‌کنیم و در‌صدد رفع علت و بررسی آن برنمی‌آییم. مصطفی اقلیما ادامه می‌دهد: یک سوال از رئیس‌جمهور می‌پرسم؛ چگونه باید چهره شهر را پاک کنیم؟ اگر همه این افراد را هم جمع‌آوری کنیم روز بعد عده دیگری اقدام به تکدی‌گری می‌کنند چون نیاز دارند. بنابراین مشکلات جامعه ما باید اصولی حل شود. وی تصریح می‌کند: دولت باید برنامه‌ریزی اصولی انجام دهد تا در درازمدت نتیجه آن را ببیند وگرنه، اقدام‌های ضربتی و یک‌شبه مشکلی را حل نمی‌کند. تا زمانی که فقر و گرانی و تورم در جامعه وجود دارد نمی‌توان با تکدی‌گری مبارزه کرده و شهر را از وجود این افراد پاکسازی کرد. اقلیما می‌افزاید: مسئولان و دولتمردان باید از متخصصان کمک بگیرند و به‌صورت اصولی و زیرساختی مشکل را برطرف کنند. نه اینکه حرفی بزنند و بعد مجبور شوند آن را اجرایی کنند چراکه این گونه ممکن است یک آسیب را مدتی برطرف کنند اما درنتیجه آن آسیب دیگری شیوع پیدا می‌کند. بنابراین باید راهکار ارائه دهیم که اگر قرار است آنها را جمع‌آوری کنیم چه برنامه‌ریزی‌ای کرده‌ایم و می‌خواهیم برای آنها چه کار کنیم؟
نظر شما