سلامت نیوز :همه گمان می‌کنند کارتن‌خواب است. توی بساطش به جز چند لحاف، پتو و بالش که خود را در میانشان محصور کرده، چیزی به چشم نمی‌خورد. روی نیمکت فلزی پارک کوچکی در شهرآرا در جوار بنای عظیم بیمارستان رسول اکرم(ص) چندی است که مرد میانسالی اتراق کرده، بیماری در بیمارستان دارد و خود آواره چند روزه این خیابان‌هاست. او تنها نیست. کمی آن سوتر چند چادر مسافرتی برپاست که با مشمع‌های ضخیم که لابد قرار است، از سرما و باران مهر ماه در امان‌شان نگه دارد، پوشانده شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان مرد روی نیمکت این پهلو آن پهلو می‌شود و ژولیدگی صورتش، رخ نشان می‌دهد. چشمان نیمه بازش را به اطراف می‌گرداند و سرش را دوباره می‌برد زیر لحاف. داخل یکی از چادرها، زن و مرد جوانی ساکنند. فرزندشان در بیمارستان است. مردی باصورت آفتاب‌سوخته کنار ورودی چادر، نشسته و جاسیگاری‌اش را چسبانده به زانویش و دود سیگار را از در نیمه افراشته خیمه‌شان بیرون می‌دهد. با لهجه‌ای لری عذر می‌خواهد و می‌گوید نمی‌خواهد حرفی بزند. از گوشه نیمه باز چادر هم می‌شود بخشی از زندگی‌شان را دید. گاهی صدای زیر زنی می‌آید که به لهجه محلی چیزی می‌گوید و کاسه بشقاب‌ها را در چادر کوچکشان که حالا خانه و زندگی‌شان است جابه‌جا می‌کند. تن به گفت‌وگو نمی‌دهد و به دلیل نگرانی که نمی‌شود گفت از کجاست، حواله‌ام می‌دهد به چادر کناری. بیرون چادر روی طنابی که به لابه‌لای شاخه‌های درخت‌ها بسته شده لباس‌های شسته شده آویزان است. زن نسبتا جوانی از اورژانس بیمارستان خارج می‌شود و خودش را به یکی از چادرها می‌رساند.
دست به لباس‌ها می‌زند و انگار که هنوز مرطوب باشند، جمعشان نمی‌کند. می‌گوید به همراه مادر و پدرش از زنجان به اینجا آمده تا خواهرش را که مدتی است ضربه مغزی شده در بیمارستان رسول اکرم(ص) بستری کنند. گرچه خواهرش مدتی هم در بیمارستانی در شهر زنجان بوده اما او می‌گوید: «مادرم خیلی بی‌تابی می‌کرد. می‌گفت شاید تهران اوضاعش بهتر بشود. به همین خاطر به تهران منتقلش کردیم. گرچه هنوز اوضاعش تغییر چندانی نکرده ولی لااقل اینجا خیالمان جمع‌تر است و فردا روز اگر خدای نکرده اتفاقی افتاد خودمان را بابت کوتاهی‌ای که در فرآیند درمانش داشتیم مواخذه نمی‌کنیم.»
او که انگار آنچنان هم از زندگی در حاشیه بیمارستان در داخل چادر ناراضی به نظر نمی‌رسد می‌گوید: «بیمارستان تنها برای یک نفر همراه، امکانات در اختیارمان می‌گذارد به همین دلیل با پدر و مادرم اینجا چادر زده‌ایم و من و مادرم نوبتی به‌عنوان همراه در کنار خواهرم هستیم.» وی ادامه می‌دهد: «خوشبختانه همراهان بیمار نیز می‌توانند غذاهای بیمارستان را به قیمتی مناسب‌تر از بیرون خریداری کنند.» او می‌گوید: «کاش مساجد نزدیک به بیمارستان‌ها تسهیلاتی را برای همراهان بیمار در نظر می‌گرفتند تا لااقل شب‌ها از آنجا استفاده می‌شد که هم امنیت بیشتری دارد و هم از سرما و برف و باران محفوظ می‌ماندیم.»
او با بیان اینکه از امکانات بهداشتی بیمارستان استفاده می‌کند می‌گوید: «خوشبختانه بیمارستان برای دستشویی و استحمام به ما کمک می‌کند اما جای خواب را خودمان اینجا علم کردیم که تا وقتی باران نباشد و هوا سرد نشود خیلی هم سخت و بد نیست.»
یکی از سوپروایزرهای بیمارستان هم درخصوص امکاناتی که در اختیار همراهان بیمار قرار می‌گیرد توضیح می‌دهد: «هر بیمار می‌تواند یک همراه داشته باشد، اما معمولا کسانی که از شهرستان بیمار بستری به تهران می‌آورند ممکن است با فرزند و دیگر اعضای خانواده باشند که خب بیمارستان از لحاظ قانونی در این خصوص هیچ تعهدی ندارد و بعضا مشاهده می‌شود این بندگان خدا در گرما و سرما در پارک کنار بیمارستان ساکن هستند.»
وی با بیان اینکه امکانات بیمارستان هم اجازه اسکان این افراد را نمی‌دهد، می‌گوید: «در طرح تحول نظام سلامت قرار بود برای این افراد مهمانسرا در نظر گرفته شود که هنوز اجرایی نشده است.»
گرچه در طرح تحول نظام سلامت وزارت بهداشت با حمایت از پزشکان مقیم سعی در خدمات‌رسانی در استان‌های مختلف برای جلوگیری از مسافرت‌های بیمارستانی داشت، اما به گفته این سوپروایزر بیمارستان رسول اکرم(ص)، بعضا تجربه پزشکان مقیم در بیمارستان‌های شهرهای محروم در قیاس با تجربه پزشکان مقیم در مرکز بسیار کمتر است، به همین دلیل بعضا می‌توان به خانواده‌ها حق داد که برای بیماری‌های سخت ترجیح بدهند که سختی دوری از خانه را به جان بخرند و به تهران بیایند. البته مراجعه به پزشکان تهران نیز به نوعی تبدیل به فرهنگ شده و زمان می‌برد که اعتماد بیماران به پزشکان شهرهای خودشان نیز جلب شود.
تسهیلات برای همراهان بیماران
در این‌باره اما در طرح تحول نظام سلامت برنامه‌هایی در نظر گرفته شده است. محمد حاجی آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت در این باره با بیان اینکه در جریان خیابان‌خوابی‌های همراهان بیماران در برخی از بیمارستان‌های دولتی در تهران هستیم، می‌گوید: «همراهان بیماران نقش مهمی در بهبود وضعیت روحی و روانی بیماران دارند، به همین دلیل در فرآیند درمان نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. بارها شاهد بودیم همراهان بیماران در بیرون بیمارستان‌ها سرگردان هستند، به همین دلیل در طرح تحول نظام سلامت، برنامه‌هایی را نیز برای آنها در نظر گرفتیم.»
وی با بیان اینکه در این راستا برای حمایت روحی و معنوی از بیماران، ارتقای کیفیت هتلینگ بیمارستان‌ها را پیش‌بینی کردیم، می‌گوید: «در این طرح یک همراه می‌تواند از سه وعده غذا و صندلی تختخواب‌شو برخوردار شود.»
البته این تسهیلات پیش از این نیز در اختیار یک نفر از همراهان بیمار قرار می‌گرفت، اما از دیگر الزامات اختصاصی برای همراه بیمار که طرح تحول پیش‌بینی شده است می‌توان به بسته و وسایل شخصی (دمپایی، لباس مناسب، لیوان، بشقاب و قاشق و چنگال)، میز کنار مبلی، پذیرایی میان‌وعده، مکانیسم تسهیل تردد و فضای اختصاصی برای استراحت مادران با امکانات کافی و استفاده از خدمات رفاهی اشاره کرد.
آقاجانی در این زمینه می‌گوید: «امیدواریم در آینده‌ای نزدیک تمام این امکانات برای بیماران و همراهان آنها فراهم شود و خدماتی درخور شأن هموطنان به آنها ارائه شود. هزینه‌ای که بابت این تسهیلات پرداخت می‌شود 10درصد تعرفه است که از روی دفترچه بیمار محاسبه می‌شود.»
اما جدای از این مساله، وزارت بهداشت برای کم کردن سفرهای بیماران در پروسه درمان، کاری دیگر در طرح تحول درمان انجام می‌دهد؛ به این صورت که طرحی را به‌عنوان بسته ماندگاری پزشکان در مناطق محروم اجرا می‌کند. معاون درمان وزارت بهداشت می‌گوید: «خود این موضوع باعث می‌شود ما کمتر شاهد سرگردانی بیماران و همراهان‌شان در پایتخت و مراکز استان‌ها باشیم.»
همراه‌سراهایی برای بیمارستان‌ها
اطراف بیمارستان امام خمینی(ره) تهران، مرکز طبی اطفال و چندین بیمارستان فوق‌تخصصی دیگر نیز در تهران بیشترین مراکزی است که بیش از هر جای دیگر چادرنشینانی دارد که جزء همراهان بیماران هستند. به همین دلیل شورای شهر و شهرداری تهران نیز به این ماجرا ورود کرده‌اند و چندی قبل شهرداری تهران تفاهمنامه همکاری با وزارت بهداشت و درمان برای اسکان همراهان بیمار منعقد کرد تا براین اساس با همکاری شهرداری تهران همراه‌سراهایی برای همراهان سرگردان بیماران بستری شده در بیمارستان ساخته شود. در این راستا نیز شهردار تهران به اجرای این طرح توسط شهرداری منطقه ۶ به دلیل وجود بیمارستان امام خمینی(ره) تاکید کرده است و مسئولان این منطقه نیز در تدارک ساخت نخستین همراه‌سرا برای بیمارستان امام خمینی(ره) هستند.
رضا جهانگیری‌فر، معاون توسعه خدمات اجتماعی سازمان شهرداری تهران در این‌باره گفته بود: «هیچ دستورالعملی از سوی هیچ نهادی به ما اعلام نشده است که به فکر همراهان بیماران در بیمارستان‌ها باشیم.
اما به جهت اهمیت موضوع و اینکه این افراد دچار مشکلاتی می‌شوند و نمی‌توانند به علت هزینه زیاد اقامت به هتل و مسافرخانه بروند، شهرداری تهران در صورت مشارکت وزارت بهداشت می‌تواند مراکزی را در بیمارستان‌ها به‌عنوان همراه‌سرا بسازد تا این افراد در مدت زمانی که بیمارشان در بیمارستان بستری است، دغدغه اسکان شبانه را نداشته باشند.»
وی افزود: «مقدمات این کار در قالب طرح توسعه زیرساخت‌های خدمات اجتماعی انجام شده و مطالعات آن را در اختیار شورای شهر نیز قرار داده‌ایم و مصوبه آن را نیز گرفته‌ایم. اجرایی شدن این کار مستلزم همکاری وزارت بهداشت برای تامین زمین است، چون این مراجعان مخاطبان بیمارستان‌ها هستند.»
نظر شما