سلامت نیوز: شهرسازان در ایران تا چه اندازه در جانمایی و طراحی شهرها، قشرهای مختلف اجتماعی را مورد توجه قرار می‌دهند، آیا در طراحی شهرها،مشکلات نابینایان و معلولان هم دیده می‌شود؟ کارشناسان معتقدند؛ اغلب شهرهای ایرانی برای حضور نابینایان مناسب نیست.
«هیچ علامتی برای تسهیل رفت و آمد نابینایان و حضور آنها در خیابان‌ها نیست. مسیری برای آنها در خیابان‌ها تعریف نشده و عملا شهر برای حضور نابینایان طراحی نشده است». این بخشی از نقدهای یک استاد دانشگاه در گفتگو با آنا است که مشکلات نابینایان در فضاهای شهری را به چالش می‌کشد.
فرشته منعمی مطلق تاکید می‌کند که قبل از ارایه امکانات معماری و شهرسازی برای نابینا، نیاز به دانش عمومی درباره آنها و چگونگی برقراری ارتباط در مکان‌های عمومی ضروری است.
وی درباره تجهیزات و امکانات برای حضور نابینایان در شهر، گفت: در خیابان‌ها باید همسطح‌سازی صورت بگیرد، پیادهروها باید نشانه‌گذاری شوند تا به نابینایان جایگاه خاصی اختصاص داده شود، درحالی‌که هیچ نهادی نیست تا فضایی در پیاده‌رو به نابینایان اختصاص دهد و برای نمونه مانع اشغال فضای پیادهروها از سوی مغازه‌دارها شود.
این مشاور موسسه عصای سفید معتقد است؛ هرچند این افراد قادر به دیدن نیستند اما نور را به خوبی احساس می‌کنند و حتما باید فضای شهر و حتی خانه این افراد نورگیر باشد. این افراد حس لامسه قوی دارند و در زندگی آنها نظم خاصی برقرار است که در فضای زندگی آنها قابل مشاهده است.
منعمی مطلق گفت: برای کمک به نابینایان سازمان‌های متعددی باید دست به دست هم دهند و مردم نیز باید همکاری و دانش لازم را داشته باشند، تا جامعه برای حضور افراد نابینا مناسب باشد.
دسترس‌پذیری و عدم تبعیض، نیاز کلی معلولان است
علی صابری عضو نابینا شورای اسلامی شهر تهران در این باره به آنا می‌گوید: مشکلات فضاهای شهری همه معلولان اعم از بینا و ناشنوا و ناتوایان جسمی را در برمی‌گیرد، بنابراین باید شرایط به گونه‌ای باشد که یک فرد معلول برای ورود به اجتماع دسترسی آسان به معابر شهری داشته و زندگی مستقل و روزمره‌ای شبیه افراد عادی در جامعه داشته باشد.
به گفته وی، این شرایط مستلزم تغییراتی از نوع فیزیکی و فرهنگی در سطح جامعه است. این تغییرات چه از لحاظ گفتارهای عامیانه و چه از لحاظ کمک‌های معمولی باید فرهنگ‌سازی شود. دسترس‌پذیری و عدم تبعیض، نیاز کلی معلولان است که در سطوح قانون‌گذاری کلی و جزیی‌تر مثل آیین‌نامه‌ها و بخش‌نامه‌ها باید صورت گیرد.
صابری تاکید می‌کند: طبق قانون، نابینا حق ندارد نماینده مجلس شود! یکی از شرایط نامزد شدن برای نمایندگی مجلس، داشتن بینایی است. در صورتی‌که در دنیای امروز امکانات و تجهیزاتی وجود دارد که باعث می‌شود، فرد نابینا عملا تفاوتی با دیگران نداشته باشد و به طور کامل از عهده وظایف بر‌‌آید.
وی به ضرورت فرهنگ‌سازی در گفتار و رفتار نسبت به معلولان اشاره کرد و گفت: رعایت واژه‌گزینی بسیار با اهمیت است، مثلا برای اطلاع‌رسانی خبر موفقیت تیم ملی فوتبال نابینایان که قهرمان جهان شد، بعضی از رسانه‌ها از تیتر «معلولان جور سالم‌ها را کشیدند» استفاده کردند، هرچند این جمله در ظاهر یک نوع تعریف از معلولان است اما در واقع نحوه گفتار و واژه‌گزینی مناسبی صورت نگرفته که باید اصلاح شود.
به گفته این عضو شورای شهر تهران، ما نباید هر بار از یک طرف بوم بیفتیم و برای شناسایی و معرفی نابینایان یکبار بگوییم، «روشندل» گاهی بگوییم «کور» در صورتی‌که واژه بینا و نابینا، شنوا و ناشنوا واژه‌های مناسب‌تری هستند.
صابری در مورد راه‌اندازی باغ گل برای نابینایان نیز گفت: آنچه مد نظر من بوده در شورای شهر تصویب نشد اما طرحی در شورای شهر به تصویب رسید که حالا در منطقه 5 و در خیابان سازمان برنامه در دست اجرا است.
تجهیز بعضی از مناطق پایتخت برای نابینایان
مدیر داخلی و نماینده هیات مدیره موسسه عصای سفید درباره فعالیت‌های انجام شده برای حضور نابینایان در شهر می‌گوید: تمام تلاش این است که با همکاری مسئولان و مدیران شهری شرایط را برای حضور نابینایان در شهر فراهم کنیم و هم اکنون شهرداری منطقه 6 همکاری‌های لازم را داشته و معابر این منطقه را برای عبور نابینایان تجهیز کرده است.
پرویز معروفی معتقد است: مسیر‌ها، تقاطع‌ها، پل‌ها و دیگر معابر باید نشانه‌گذاری شوند. چراغ راهنمایی دکمه‌ای، که برای نابینایان مناسب است الان در خیابان یوسف‌آباد نصب شده است، باید در دیگر معابر نیز نصب شود. در پیادهروها باید درختچه‌ها کوتاه شود تا شاخ و برگ آنها به صورت نابینایان در حال عبور برخورد نکند و مانع عبور آنها نشود.
وی به تلاش‌های فاطمه آلیا نماینده مجلس برای طرح عبور و مرور نابینایان در شهر اشاره کرد و گفت: با تصویب این قانون عبور و مرور نابینایان دارای عصای سفید در سطح معابر برای رانندگان وسایل نقلیه در حکم چراغ قرمز است و رانندگان ملزم به توقف کامل هنگام دیدن این افراد هستند. همچنین در صورت تصادف وسایل نقلیه با این افراد راننده مکلف به پرداخت خسارت‌های جانی و مالی مصدوم یا متوفا است. علاوه بر این در صورت بروز هرگونه معلولیت جدید ناشی از تصادف، پرداخت تمامی هزینه‌های درمانی و جبرانی آن برعهده راننده وسیله نقلیه است.
معروفی از تلاش علی صابری حقوقدان و عضو شورای شهر تهران، برای راه اندازی باغ‌گل نابینایان و همچنین انتشار روزنامه ایران سپید با خط بریل، تشکر کرد و گفت: هماهنگی‌هایی صورت گرفته که مامورانی که در مترو مشغول به کار هستند به نابینایان کمک کنند و آنها را تا ایستگاه مورد نظر همراهی کنند. با کتابخانه ملی هم تفاهم نامه‌ای امضا شده که همکاری لازم را برای افراد و دانشجویان نابینا داشته باشند و هم اکنون در بخش راست کتابخانه قسمتی برای نابینایان درنظر گرفته شده و در آنجا راهنما دارند.
از دیگر فعالیت‌ها می‌توان به ایجاد خدمات و توانمندسازی فرصت‌های شغلی افراد نابینا و پیگیری قانون اشتغال 3 درصدی معلولان در محیط‌های کاری اشاره کرد.
شهرسازان در ایران تا چه اندازه در جانمایی و طراحی شهرها، قشرهای مختلف اجتماعی را مورد توجه قرار می‌دهند، آیا در طراحی شهرها،مشکلات نابینایان و معلولان هم دیده می‌شود؟ کارشناسان معتقدند؛ اغلب شهرهای ایرانی برای حضور نابینایان مناسب نیست.
نظر شما