سلامت نیوز: در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی شده که بسیاری از دانش آموزان مدارس استثنایی در مدارس عادی کشور تلفیق شوند و مثل دیگر دانش آموزان در مدارس عادی درس بخوانند. به ویژه دانش آموزان معلول جسمی - حرکتی و نابینایان، دو گروه مستعدی هستند که به راحتی امکان تحصیل در کنار دیگر دانش‌آموزان مدارس عادی را دارند و اگر امکانات مدرسه فراهم باشد، تحصیل آنها در مدارس عادی به‌راحتی امکان پذیر است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان،این در حالی‌است که بسیاری از مدارس عادی کشور، برای رفت و آمد دانش آموزان معلول جسمی - حرکتی مناسب سازی نشده است و همچنین کتاب‌های بریل و سایر تجهیزات درسی مورد نیاز برای تحصیل نابینایان فراهم نیست و به همین دلیل، برخی از این گروه دانش آموزان ناخواسته وارد مدارس استثنایی می شوند.بارها دیده شده است که یک دانش آموز نابینا، بعد از گذشتن چند ماه از مهر، هنوز کتاب‌های درسی بریل، ماشین تایپ بریل و دیگر امکانات اولیه به دستش نرسیده و این گونه شرایطش مانند دانش آموزی است که چند ماه از مهر گذشته اما، هنوز کتاب‌های درسی به دستش نرسیده است. بنابراین، معلوم است که این دانش‌آموز توان رقابت با دیگر دانش‌آموزان را نخواهد داشت و از لحاظ درسی افت خواهد کرد.مشکل دیگری که برای انتقال دانش آموزان مدرسه استثنایی به مدرسه عادی یا حضور مستقیم و بدون واسطه دانش آموز معلول در مدارس عادی وجود دارد، معلم و مدیران مدرسه آموزش ندیده‌اند که در تعامل مناسب با دانش آموز معلول، دچار مشکل می‌شوند. آنچه در گزارش‌ها به چشم می‌خورد این است که دانش‌آموزان معلول در مدارس عادی یا اغلب از سوی معلم و مدیران مدرسه به حال خودشان رها شده یا با ترحم‌های بی مورد اولیای مدرسه مواجه می‌شوند. در حالی که تامین امکانات اولیه در مدرسه برای تحصیل آسان معلولان، حمایت عملی از آنان و برخورد بدون ترحم با دانش آموزان معلول می‌تواند شرایط روحی این گروه از دانش آموزان را برای رشد درسی مهیا کند.

مناسب‌سازی کتب درسی دانش‌آموزان نابینا

روز گذشته، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور به اعلام جزئیات مناسب‌سازی کتب درسی برای دانش آموزان نابینا و کم‌بینا پرداخت و گفت:‌ کل کتاب‌های درسی به خط بریل تبدیل شده‌اند.مجید قدمی افزود: در مقطع ابتدایی نیز کلیه کتاب‌های درسی برای دانش‌آموزان اول تا ششم درشت خط شد تا برای دانش‌آموزان نیمه بینا قابل استفاده باشد.او همچنین با اعلام این خبر که به تازگی 20 نوار صوتی از کتب درسی را آماده و به استان‌ها ارسال کرده‌ایم عنوان کرد: به جرات می‌توان گفت در حال حاضر بهترین شرایط برای این گروه از دانش‌آموزان فراهم شده است.قدمی ادامه داد: 2200 دانش‌آموز نابینا در مدارس خود داریم. بخشی از دانش‌آموزان نابینا، ناشنوا و معلولان جسمی و حرکتی در مدارس عادی مشغول تحصیل‌اند و از آموزش تلفیقی بهره می‌گیرند و اکثر آنها به دانشگاه‌ها راه پیدا می‌کنند.

آموزش و پرورش استثنایی

سازمان آموزش و پرورش استثنایی سال 1370 تاسیس شد و پس از آن بر مبنای سند پنجم توسعه، تكالیفی برای آموزش و پرورش دانش‌آموزان استثنایی تدوین شد. بر مبنای این سند، وزارت آموزش و پرورش مكلف است برای تامین نیازهای ویژه و توان‌بخشی گروه‌های مختلف آموزشی اقداماتی را انجام دهد. این سیستم آموزشی از سه سال پیش در 7 استان به اجرا گذاشته شد و سال 1390 اجرای آن در سراسر کشور قطعی شد. بنابراین، در كنار مدارس خاص و ویژه، رویكرد آموزش فراگیر - تلفیقی نیز دنبال شد، از این رو همه مدارس- دولتی و غیردولتی- موظف شدند کودکان استثنایی را بپذیرند.

آموزش فراگیر – تلفیقی خوب یا بد؟

در حال حاضر این طرح مخالفان و موافقان خود را دارد. مخالفان معتقدند که پیش‌زمینه‌های لازم برای آموزش کودکان استثنایی در کنار کودکان عادی فراهم نیست و معلمان عادی از توانایی کافی برای آموزش این کودکان برخوردار نیستند. از طرفی دیگر، موافقان استدلال می‌کنند که جدا کردن کودکان، آنها را از حقوق طبیعی‌شان از جمله یادگیری مهارت‌های اجتماعی محروم می‌کند. در این میان، آنچه هر دو گروه بر آن توافق دارند فراهم نبودن زمینه‌های لازم در مدارس برای آموزش این کودکان است.

آموزش تلفیقی بدون امکانات جواب نمی دهد

رئیس هیات مدیره انجمن باور می گوید: آموزش و پرورش تلاش زیادی کرده تا دانش‌آموزان استثنایی در مدارس عادی تلفیق شوند که اتفاقا سیاست خوبی است اما مشکل اینجاست که دانش‌آموز معلول را به مدارس عادی می‌فرستند، بدون این که از او حمایتی به عمل بیاید، مثلا در کمتر مدرسه عادی برای زنگ ورزش و هنر دانش آموز معلول، امکاناتی اندیشیده شده است.سهیل معینی می‌افزاید: همانطور که در جامعه، دانشگاه و بازار کار، افراد معلول در کنار افراد غیرمعلول زندگی می کنند، باید آن گروه از دانش آموزان استثنایی که توان تحصیل در مدارس عادی را دارند، در کنار دیگر دانش آموزان مدارس عادی درس بخوانند اما برخلاف دیگر کشورهای توسعه یافته، حمایتی از دانش آموز معلول در مدارس عادی به عمل نمی‌آید و به همین دلیل، آموزش تلفیقی و همزمان برای دانش آموزان معلول و غیرمعلول در مدارس عادی کشور، بدون امکانات جواب نمی دهد.

مخالفت با ورود دانش آموزان استثنایی به مدارس عادی

یک کارشناس آموزش و پرورش هم می‌گوید: من با ورود دانش آموزان معلول به مدارس عادی مخالف هستم. چرا که امکانات لازم در مدارس عادی وجود ندارد. معلمان نمی‌توانند به درستی کودکان استثنایی را آموزش دهند و وقتی با دانش آموزی با نیازهای ویژه برخورد می‌کنند واقعا نمی‌دانند که باید چه کار کنند؟مهدی بهلولی می‌افزاید: به عنوان مثال، دانش آموزی که دچار معلولیت جسمی است به راحتی نمی‌تواند در مدارس عادی درس بخواند چرا که اغلب مدارس کشور اصلا در این زمینه مناسب سازی نشده‌اند.او تصریح می کند: دانش آموزان استثنایی نه تنها در مدارس عادی با معلمان آموزش ندیده و عدم امکانات لازم مواجهند بلکه دانش‌آموزان عادی هم در رابطه با نحوه برخورد با افراد استثنایی آموزش‌های لازم را ندیده‌اند و فرهنگ برخورد مناسب با آنها را ندارند و چه بسا این کودکان را مورد اذیت و آزار قرار دهند. بهلولی ادامه می‌دهد: در هر حال، ورود دانش‌آموزان استثنایی به مدارس عادی به بهبود آموزشی این افراد منجر نمی‌شود و در اغلب موارد نتیجه عکس دارد.