سلامت نیوز: مرگ ناشی از مسمومیت ها شامل مسمومیت با دارو، منوکسید کربن، انواع موادشیمیایی، سموم دفع آفات، سوء مصرف مواد، فلزات سنگین، گیاهان سمی، گزیدگی ها و گازها از جمله مواردی هستند که در سالهای اخیر، سهم زیادی در مرگ و میر جامعه داشته اند و همه آنها را باید جدی بگیریم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، جلوگیری از بروز مرگ و میر و مقابله با حوادث با علت های مختلف از جمله عوامل مداخلات بهداشتی، درمانی و پزشکی در جوامع مختلف هستند که بسیاری از کشورهای جهان به ویژه ایران در این خصوص، پیشرفت های زیادی داشته اند.

با وجود پیشرفت های مداخلات بهداشتی، درمانی و پزشکی در کشورمان، هنوز آمار مرگ و میر ناشی از بیماری ها و حوادث مختلف از جمله مسمومیت ها در ایران، رقم بالایی است که باید این امر با برنامه ریزی های مختلف، کمتر شود.

یکی از مواردی که موجب کاهش رقم مرگ و میر به ویژه مرگ و میر ناشی از حوادث و مسمومیت ها می شود، آگاهسازی عمومی و اجرای برنامه های پیشگیرانه جمعی در کشور است و همکاری مردم نیز در این خصوص از مهمترین شروط به شمار می رود.

مسمومیت ها که انواع بسیار مختلف و متنوعی دارد، یکی از مواردی است که سالانه هزاران نفر را در کشور به کام مرگ کشانده و یا آسیب های جدی به افراد وارد می کند و نباید از کنار آن به راحتی گذشت.

اهمیت این موارد به حدی است که علاوه بر نامگذاری یک روز از سوی سازمان بهداشت جهانی به موضوع مسمومیت، یک هفته به همین اسم در ایران نامگذاری شده تا با دستاویز قرار دادن این هفته، برنامه های آگاهسازی و اطلاع رسانی بیشتر و بهتری نسبت به طول سال در کشور صورت گیرد.

کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها، تمرکز بر آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت در کودکان، مسمومیت ناشی از داروها و منوکسید کربن از جمله مواردی است که مسئولان علوم پزشکی بر آن تاکید دارند.

مدیرکل پزشکی قانونی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به تلفات ناشی از مسمومیت ها به ویژه گاز منوکسید کربن و سوء مصرف مواد مخدر در سال جاری گفت: در نیمه نخست امسال، 9 نفر بر اثر این دو مورد در استان جان خود را از دست داده اند که هفت نفر از آنها بر اثر سوء مصرف مواد و دو نفر دیگر بر اثر استنشاق گاز منوکسید کربن بوده است.

'علی افتخاری' اضافه کرد: رقم کم ناشی از استنشاق گاز منوکسید کربن، به دلیل عدم استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه نخست امسال بود و این رقم در نیمه دوم سال همچون سالهای گذشته افزایش می یابد که این امر نیز به دلیل سرمای هوا و استفاده از وسایل گرمایشی به ویژه بخاری است.

وی اظهار کرد: در طول سال گذشته، 26 نفر در آذربایجان غربی بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند که از این تعداد، 20 نفر مرد و شش نفر زن بودند.

وی، سوء مصرف مواد مخدر را نیز یکی دیگر از موارد مرگ و میر بر شمرد و ادامه داد: در نیمه نخست امسال، هفت نفر و در سال گذشته 17 نفر به این دلیل، جان خود را از دست داده اند که از این تعداد، 16 نفر مرد و یک نفر زن هستند.

مدیرکل پزشکی قانونی آذربایجان غربی افزود: این آمار نشان می دهد که مردها بیشترین آسیب را از مسمومیت هایی نظیر سوء مصرف مواد مخدر و مسمومیت با گاز منوکسید کربن می بینند.

'کامران دهقان' معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: شایعترین مسمومیت و مرگ ناشی از آن، مسمومیت با داروهاست که باید مورد توجه جدی باشد.

وی افزود: برای جلوگیری از این مسمومیت ها باید از مصرف خودسرانه و بدون تجویز پزشک داروها توسط افراد خودداری شود چرا که مسمومیت با داروها ممکن است به مرگ افراد بینجامد.

وی یکی دیگر از مسمومیت های شایع را مسمومیت با گاز مونوکسید کربن عنوان کرد و ادامه داد: مونوکسید کربن در اثر احتراق ناقص سوخت ها با وسایل گرم کننده به وجود می آید که در محیط های بسته روی می دهد و اگر کسی در چنین محیطی علایمی از قبیل تهوع، استفراغ، سردرد و خواب آلودگی مشاهده کرد باید سریع از آن محل خارج شده و یا در و پنجره ها را باز کند.

وی با اشاره به شعار هفته پیشگیری از مسمومیت های امسال در دهه اول آبان ماه با عنوان 'خرید، فروش و استفاده از قرص برنج، هرگز!' اضافه کرد: در سال جاری به دلیل تداوم موارد مسمومیت با سم فسفید آلومینیوم (قرص برنج) به رغم قاچاق بودن این فرآورده، یکی از اهداف آموزشی برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت ها تمرکز بیشتر بر بحث آشناسازی جامعه با خطرات ناشی از نگهداری و مصرف سموم دفع آفات به ویژه قرص برنج بود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی اظهار کرد: قرص برنج که برای نگهداری طولانی مدت برنج استفاده می شود، به شدت سمی است به طوری که مقدار بسیار کمی از آن باعث مسمومیت شدید و مرگ چندین نفر می شود.

وی گفت: توصیه می کنیم که به هیچ وجه در نگهداری غلات و برنج از آن استفاده نشود و مردم به جای آن از دیگر داروهای گیاهی که در مراکز مجاز فروش این داروها قابل تهیه است، استفاده کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز در این خصوص گفت: همه در معرض خطر مسمومیت قرار دارند و ایمن نیستند.

'محمد دلیر راد' در خصوص مسمومیت با منوکسید کربن که به دلیل فرارسیدن فصل سرما زیاد اتفاق می افتد، افزود: مونوکسیدکربن (CO) یک گاز بی رنگ، بی بو، بی مزه و تقریباً هم وزن هوا است که از اشتعال ناقص سوخت های فسیلی یا هیدروکربن ها شامل نفت، گازوئیل، بنزین، گاز مایع، گاز شهری، ذغال و چوب ایجاد می شود.

وی اظهار کرد: مسمومیت با منوکسید کربن علت اصلی مسمومیت و مرگ ناخواسته در تمام دنیا از جمله کشور ایران است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه گفت: منوکسید کربن هم برای انسان و هم برای حیوانات خطرناک است و از آن به عنوان قاتل خاموش یا غیرقابل رویت یاد می شود.

دلیر راد افزود: تمام وسایل گرمایشی از جمله بخاری ها اعم ازگازی، نفتی، گازوئیلی، ذغالی و چوبی، آبگرمکن ها، اجاق گاز ها، شومینه، علاءالدین، والور، منقل، کرسی، گاز پیک نیک، انواع خودروها شامل سواری، کامیون، مینی بوس، اتوبوس، تراکتور و لیفت تراک با هر نوع سوخت فسیلی وهمچنین موتور آب و سم پاش قادر به تولید منوکسیدکربن هستند.

وی اضافه کرد: برای تولید منوکسیدکربن،عدم وجود درز و محل ورود و خروج هوا در منازل، استفاده از بخاری در محیطی کوچک همچون اتاق یا کلبه از جمله دلایل مهم ایجاد منوکسید کربن در خانه هاست که باید جدی گرفته شود.

وی علت دیگر تولید مونوکسیدکربن را عدم هدایت گازهای حاصل از سوختن به خارج عنوان کرد و گفت: این امر در مواردی از جمله مسدود یا معیوب بودن دودکش، استفاده از دودکش مشترک برای چند طبقه یا چند وسیله حرارت زا، فقدان دودکش، اندازه نامناسب دودکش، وصل نکردن خروجی وسیله حرارتی به دودکش، قرار دادن دودکش درون سطل آب در فصول سرد همراه با بستن درب ها که بسیار خطرناک است، روشن بودن خودرو در گاراژ در بسته و روشن بودن گاز پیک نیک در داخل محفظه کامیون یا تریلی یا اتوبوس و مینی بوس رخ می دهد.

دلیر راد افزود: تمامی افراد در معرض خطر این گاز سمی هستند و افراد مسن و مبتلایان به بیماری های قلبی عروقی، تنفسی و کم خونی، رانندگان و سرنشینان خودروها به ویژه کامیون و تریلی، خانم های باردار، جنین و نوزادان بیشتر از همه نسبت به تنفس این گاز در خطر هستند.

وی با اشاره به علایم بالینی مسمومیت با گاز منوکسید کربن گفت: علایم آن شبیه یک سرماخوردگی است و سردرد (خفیف تا شدید)، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ضعف، بی حالی، منگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، نامنظم شدن ریتم ضربان قلب، افت فشار خون، اختلال انعقادی، خواب آلودگی و از دست رفتن هوشیاری از نشانه های آن است که در نهایت به مرگ منجر می شود.

وی اطمینان یافتن از سالم بودن وسیله حرارتی و داشتن دودکشی مناسب و منافذی برای ورود هوا به داخل اتاق یا محفظه محل استراحت را از راه های مطمئن برای جلوگیری از مسمویت با این گاز عنوان کرد.