سلامت نیوز: چند هفته‌ای است که خبرهایی مبنی بر تولید برنج مصنوعی و عوارض مصرف آن منتشر می‌شود اما کمتر کسی می‌داند که این برنج مصنوعی دقیقا چیست؟ چطور تولید می‌شود؟ آیا قرار است این برنج در سطح کشور به تولید انبوه برسد؟ و فرآیند تولید و موارد مصرف آن چیست؟
به گزارش سلامت نیوز، هفته نامه سلامت نوشت: در این مطلب با مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران در این زمینه گفت‌وگو كرده‌‌ایم.
آیا شما خبر تولید برنج مصنوعی را در ایران تایید می‌کنید؟
نه، ریشه این خبر، آنجا بود که یک فرد ایرانی حدود 9 سال پیش در سفری که به کشور چین داشته‌است، دستگاهی برای تولید برنج به‌صورت مصنوعی دیده و یکی از آن دستگاه‌ها را با هزینه شخصی وارد کشور کرده است. او تبلیغاتی در زمینه دستگاه وارداتی خود انجام داده تا بتواند در صورت جلب نظر مشتری، این دستگاه را وارد كند و با قیمت 130 میلیون تومان به فروش برساند. در حال حاضر، نه مجوز و استانداردی برای تولید برنج مصنوعی در ایران وجود دارد و نه اصلا این محصول با آن یکی دو دستگاه موجود تولید می‌شود. مردم ما باید خیالشان راحت باشد که یک دانه برنج مصنوعی هم در بازار وجود ندارد و تمام محصولات موجود، حاصل کشت در شالیزارهای کشور هستند.
اصلا روند تولید این برنج‌های مصنوعی چگونه است؟
برای تولید برنج مصنوعی، ابتدا برنج‌های نیم‌دانه را آسیاب می‌کنند و پس از افزودن مقداری افزودنی‌های مجاز مانند نشاسته و... آن را قالب‌گیری (مانند ماکارونی) و به برنج تبدیل خواهند کرد.
بافت این برنج با برنج‌های طبیعی متفاوت خواهدبود؟
بله، بافت برنج‌های طبیعی تحت هیچ شرایطی در آب از هم نمی‌پاشد و به اصطلاح، به فرنی تبدیل نمی‌شود اما بافت برنج‌های مصنوعی در آب باز می‌شود و نمی‌توان آنها را به‌سادگی، دم و مصرف کرد.
بنابراین توجیه اقتصادی برای تولید برنج مصنوعی در ایرانی که همه طرفدار برنج‌هایی با ظاهر و عطر خوش هستند، وجود ندارد. درست است؟
دقیقا همینطور است. علاوه بر اینکه بافت این برنج‌ها از هم می‌پاشد و مشتری ایرانی این را نمی‌پسندد، فرآیند تولید چنین محصولی در ایران هم بسیار هزینه‌بردار خواهد بود. بد نیست بدانید در بیشتر کشورهای تولیدکننده برنج در جهان از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات پیشرفته برای به حداقل رساندن ضایعات برنج استفاده می‌كنند. از این رو، نیازی به تبدیل برنج‌های نیم‌دانه به کامل با روش‌های مصنوعی وجود نخواهدداشت. این در حالی است که ماشین‌آلات ایرانی قدیمی هستند و ضایعات برنج آنها به‌صورت نیم‌دانه زیاد است اما از آنجا که قیمت نهایی برنج نیم‌دانه و هزینه‌های آب، برق و سایر حامل‌های انرژی و کارگر هم در ایران بالاست، به‌هیچ‌وجه صرفه اقتصادی برای تولید برنج مصنوعی در ایران وجود نداشته و ندارد. اگر هم فردی بر فرض محال این کار را انجام دهد، کارش غیرقانونی و با هدف انجام تقلب است. با وجود این، به‌دلیل خروجی بسیار پایین چنین محصولی، تقلب هم برای تولیدکننده مقرون‌به‌صرفه نخواهدبود و باز هم امکان تولید برنج مصنوعی با هر هدفی منتفی خواهدشد.
آیا آماری از میزان تولید برنج در ایران وجود دارد؟
بله، جدیدترین آمار به سال 93 مربوط می‌شود که براساس آن، از دو استان بزرگ تولیدکننده برنج در کشور، چیزی حدود 1 میلیون و 750 هزار تن برنج سفید تولید شده است. در گیلان از حدود 1 میلیون و 100 هزار تن شلتوک، 750 هزار تن برنج و در مازندران هم 1 میلیون تن برنج تولید شده است.
سرانه مصرف برنج در ایران چقدر است؟
براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، هر ایرانی سالانه حدود 40 کیلوگرم برنج مصرف می‌کند. در حالی که متخصصان تغذیه، مصرف 36 کیلوگرم برنج در سال را برای هر فرد مناسب می‌دانند اما سرانه مصرف، بیش از این مقدار است.
با این حساب که 1 میلیون و750 هزار تن برنج داخلی نمی‌تواند تامین‌کننده نیاز کشور به برنج باشد، مازاد این نیاز چطور تامین می‌شود؟
با واردات. در سال‌های 90، 91 و 92، بیش از 1 میلیون تن واردات برنج داشتیم (سال 90، 1 میلیون و 516 هزار تن، سال 91،1 میلیون و 297 هزار تن، سال 92، 1 میلیون و 956 هزار تن) تا بتوانیم نیاز بازار به این محصول را تامین کنیم. اگر سالانه حدود1 میلیون و 700 هزار تن برنج وارد کشور شود، نیاز به این محصول تامین خواهد شد که در سال‌های اخیر، این اتفاق هم کم و بیش افتاده است. مثلا در 5 ماهه نخست سال جاری، 611 هزار تن برنج وارد کشور کرده‌ایم که نسبت به 5 ماهه نخست سال گذشته، حدود 35 درصد کاهش داشته است.
آیا برنج ایرانی به خارج از کشور صادر می‌شود؟
نه، ما خودمان مصرف‌کننده هستیم و به تمام این محصول داخلی نیاز داریم و دوم اینکه بالا بودن تعرفه‌های صادراتی، سخت بودن دریافت گواهی‌های مختلف و برچسب‌گذاری نكردن دقیق برنج‌های داخلی، عاملی برای صادر نشدن آن به کشورهای دیگر است.
دلیل تفاوت قیمت برنج‌های داخلی چیست؟
تفاوت قیمت برنج‌های ایرانی، از تفاوت کیفیت در پخت، عطر و طعم آنها ناشی می‌شود. ضمن اینکه برنج‌های پرمحصول، معمولا ارزان‌تر از انواع کم‌محصول عرضه می‌شوند اما این مسائل، تاثیر چندان چشمگیری بر تفاوت ارزش تغذیه‌ای برنج‌ها ندارد و تقریبا تمام این محصولات، دارای ارزش تغذیه‌ای برابر هستند.
دلیل اختلاف قیمت برنج‌های ایرانی و خارجی چیست؟
یکی از مشکلاتی که در فرآیند تولید برنج در ایران وجود دارد، سنتی بودن آن از زمان نشا تا برداشت است. سنتی و دستی بودن فرآیند تولید برنج در کشور، باعث افزایش قیمت محصول نهایی می‌شود. البته در حال حاضر، در تمام دنیا از روش‌های کاملا مکانیزه برای تمام فرآیند تولید برنج استفاده می‌شود و این کار، قیمت محصول نهایی را به‌شدت کاهش می‌دهد. اگر مسئولان و شالی‌کاران ما فکری به حال مکانیزه کردن فرآیند تولید برنج نکنند، در آینده‌ای نه‌چندان دور، برنج داخلی از سفره ایرانی‌ها حذف می‌شود. برنج ایرانی برای باقی‌ماندن در صحنه رقابت با برنج‌های خارجی، باید با روش‌های مدرن‌تری تولید شود تا هم قیمت آن پایین بیاید و هم ضایعات آن کمتر شود.
در حال حاضر، چقدر ضایعات برنج در کارخانه‌ها داریم؟
متاسفانه بیش از 60-50 درصد. جالب است بدانید در کشوری مانند هند، حدود 90 درصد برنج سالم از کارخانه بیرون می‌آید در حالی که این رقم در کارخانه‌های ایران، چیزی حدود 40-30 درصد است که می‌توان با ارتقای ماشین‌آلات و تکنولوژی، آن را تاحد قابل‌قبولی افزایش داد.
نظر شما