سلامت نیوز :براساس یک نظرسنجی که به مناسبت گذشت یک سال از کار دولت یازدهم در مورد عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در شهریورماه گذشته صورت گرفته، نتایج ترکیبی به دست آمده از نمره قابل قبول این سازمان به لحاظ سیاست گذاری و انتخاب رویکرد مناسب خبر میدهد .

به گزارش سلامت نیوز در عین حال نمره اثرگذاری اجرایی و آثار سیاست ها در حد متوسط و یا کمتر از آن است. این مسئله نشان می دهد که سازمان به لحاظ اجرا و پایداری اقدامات اجرایی با چالش هایی روبروست.

این نظرسنجی که در دو محور «سیاست ها و رویکردهای سازمان حفاظت محیط زیست» و «آثار و پیامدهای سیاست ها و رویکردهای سازمان بر محیط زیست کشور» تنظیم شده، توسط 4586  نفر تکمیل شد که از آن میان 1929 نفر عضو تشکل های حامی محیط زیست  بوده یا به گونه ای با این تشکل ها همکاری می کردند. 1929نفر نیز مردمی بوده اند که یا با تشکل ها و سازمان های مردم نهاد زیست محیطی همکاری نمی کرده اند و یا اساسا هیچگونه فعالیت زیست محیطی نداشته اند.

مردم با جایگزینی بنزین استاندارد با پتروشیمی موافق اند

در این نظرسنجی که نظرات مردم درباره تشکیل کمیته کاهش آلودگی هوا و نیز بنزین پتروشیمی مطرح شده است نشان میدهد 65% پاسخگویان با جانشینی بنزین پتروشیمی با بنزین استاندارد و تأثیر زیاد این جایگزینی بر کاهش آلودگی هوا موافق هستند.

از نظر 40% پاسخگویان تشکیل کمیته کاهش آلودگی هوا در پاک شدن هوا نقش مؤثری دارد. در این مورد بیشترین میزان به پاسخگویانی اختصاص دارد که معتقدند عملکرد این کمیته توانسته است در کاهش آلودگی هوا تاثیر داشته باشد.  بنابراین قریب به دو سوم کل پاسخگویان سیاست سازمان حفاظت محیط زیست را در خصوص تشکیل کمیته ویژه کاهش آلودگی هوا تایید می کنند.

حدود 65% پاسخگویان این نظر سنجی با جانشینی پتروشیمی با بنزین استاندارد و تأثیر زیاد این جایگزینی بر کاهش آلودگی هوا موافق هستند. در این مورد بیشترین افراد (39.5درصد )معتقدند که حذف بنزین پتروشیمی و ارائه بنزین استاندارد به میزان زیادی در کاهش آلودگی و پاک شدن هوای شهرها تاثیر داشته است.

[quote-left]از نظر 40% پاسخگویان تشکیل کمیته کاهش آلودگی هوا در پاک شدن هوا نقش مؤثری دارد. بنابراین قریب به دو سوم کل پاسخگویان سیاست سازمان حفاظت محیط زیست را در خصوص تشکیل کمیته ویژه کاهش آلودگی هوا تایید می کنند. [/quote-left]

به گزارش سلامت نیوز متن کامل این نظر سنجی در زیر می آید :

نتایج یک نظرسنجی درباره عملکرد یک ساله سازمان حفاظت محیط زیست
 مهر 92 تا شهریور 93

در شهریور ماه 1393 در خصوص سیاست ها و عملکرد یک ساله اخیر سازمان حفاظت محیط زیست و به مناسبت هفته دولت یک نظرسنجی توسط موسسه آیش و تحلیل کنش ایرانیان (آتکا) زیر نظر خانم دکتر فهیمه حسین زاده انجام شد. این نظرسنجی میان دو گروه یعنی اعضای تشکل های زیست محیطی و مردم عادی صورت پذیرفت و پرسشنامه تکمیل شده در دو محور زیر تنظیم شد:

1-    سیاست ها و رویکردهای سازمان حفاظت محیط زیست
2-    آثار و پیامدهای سیاست ها ورویکردهای سازمان بر محیط زیست کشور

پرسشنامه از سوی 4586 نفر تکمیل شد که از آن میان 1929 نفر عضو تشکل های حامی محیط زیست  بوده یا به گونه ای با این تشکل ها همکاری می کردند. 2657 نفر نیز مردمی بوده اند که یا با تشکل ها و سازمان های مردم نهاد زیست محیطی همکاری نمی کرده اند و یا اساسا هیچگونه فعالیت زیست محیطی نداشته اند.

اعضای تشکل های زیست محیطی یا از طریق شبکه های مجازی و یا به طور مستقیم اقدام به تکمیل پرسشنامه کردند. از این رو گستره مکانی برای این دسته از پاسخگویان در نظر گرفته نشد. اما مردم عادی در 26 استان خراسان شمالی، البرز، فارس، خراسان جنوبی، اردبیل، خوزستان، گیلان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، یزد، گلستان، کردستان، زنجان، قم، تهران، هرمزگان، کرمان، مرکزی، سمنان، کرمانشاه، ایلام، همدان، قزوین، مازندران و چهار محال و بختیاری مورد سئوال قرار گرفتند. 

[quote-right] قریب به 75% پاسخگویان بر این نظرند که سیاست های مربوط به مخالفت با برگزاری سیرک، ممنوعیت شکار حیوانات و بیمه انواع گونه های کمیاب جانوری مانند یوزپلنگ آسیایی را به میزان زیادی در حفظ حیات وحش ایران مؤثر است.[/quote-right]

در این میان چند استان به عنوان استان های ویژه مورد نظر قرار گرفتند. یعنی استان مازندران به دلیل برخورداری از سواحل دریای خزر و گستره جنگلی، استان تهران به دلیل آلودگی هوا و پایتخت بودن آن، استان خوزستان به دلیل آلودگی آب و هوای آن و نیز حاشیه غربی استان خراسان شمالی به دلیل کم آبی و خشکسالی از یک سو و نیز و به دلیل آن که زیستگاه گونه جانوری کمیاب یوزپلنگ آسیایی است، به طور ویژه انتخاب شدند و در آنها پرسشنامه به صورت تصادفی ساده نیز در گروههای متفاوتی انجام پذیرفت.

در مجموع برای نظر سنجی در خصوص سیاست ها و عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست یک نمونه حداقلی با تعداد 3680 نفر در نظر گرفته شد. استقبال فعالان زیست محیطی از طریق تکمیل پرسشنامه در فضای مجازی این تعداد از یک سو و نیز تکمیل جانبی پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در استان های تهران، مازندران، خراسان شمالی و خوزستان این تعداد را به 4586 نفر افزایش داد.

شایان ذکر است در مورد میزان تحصیلات پاسخگویان بیشترین فراوانی یعنی 55.5% پاسخگویان به کسانی اختصاص یافته که دارای تحصیلاتی در سطح کاردانی و کارشناسی هستند. سپس دومین مرتبه فراوانی به پاسخگویانی با تحصیلاتی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا تعلق دارد که 21.9% کل پاسخگویان را تشکیل می دهند. بنابراین 77.4% پاسخگویان تحصیلاتی بالاتر از سطح دیپلم دارند.

در یک کلیت نتایج ترکیبی به دست آمده نشان داد که در مجموع نمره سازمان به لحاظ سیاست گذاری و انتخاب رویکرد بسیار بیشتر از حد متوسط و نزدیک به عالی است. در حالی که نمره اثرگذاری اجرایی و آثار سیاست هایش یا در حد متوسط و یا کمتر از حد متوسط است. این مسئله نشان می دهد که سازمان به لحاظ اجرا، ثمربخشی و پایداری اقدامات اجرایی خود با چالش های جدی روبروست.

در این حال آمارهای استنباطی نشان می دهد که هر چه میزان تحصیلات پاسخگویان بیشتر باشد میزان تایید سیاست های سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مسایل محیط زیست ایران بیشتر است.

نمونه اجمالی از نتایج به دست آمده به قرار زیر است:
درخصوص سیاست ها و رویکردهای متخذه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست

1-    در خصوص عملکرد و میزان توجه دولت یازدهم به مسائل زیست محیطی اولین فراوانی متعلق به گروهی است که معتقدند دولت یازدهم کم و بیش به مسائل زیست محیطی توجه می کند.

دومین فراوانی نیز به پاسخگویانی تعلق دارد که معتقدند مسائل زیست محیطی برای دولت یازدهم به میزان زیادی اهمیت دارد. همچنین اگر تراکم پاسخگویان در دو گروه کم و خیلی کم از یک سو و زیاد و خیلی زیاد را از سوی دیگر در نظر بگیریم، متوجه می شویم که 33.2% پاسخگویان بر این نظرند که دولت یازدهم به میزان بیشتر از حد متوسطی به مسائل زیست محیطی توجه نشان می دهد.

کمترین فراوانی نیز به کسانی تعلق دارد که معتقدند دولت به میزان خیلی زیادی به محیط زیست ایران اهمیت می دهد. در این میان سمن ها نسبت به رویکرد دولت یازدهم به مسائل زیست محیطی نظر مثبت تری دارند تا مردم عادی و 40.8% پاسخگویان در سمن ها بر این نظرند که دولت یازدهم به میزان زیاد و یا خیلی زیادی به محیط زیست توجه می کند. در حالی که تنها 22.2% مردم عادی بر این نظر هستند.

2-     از نظر 40% پاسخگویان تشکیل کمیته کاهش آلودگی هوا در پاک شدن هوا نقش مؤثری دارد. در این مورد بیشترین فراوانی به پاسخگویانی اختصاص دارد که معتقدند عملکرد این کمیته کم و بیش توانسته است در کاهش آلودگی هوا تاثیر داشته باشد. این گروه 29.3% کل پاسخگویان را تشکیل می دهند. در رتبه دوم پاسخگویانی با 28% کل پاسخگویان هستند که معتقدند کمیته توانسته است به میزان زیادی بر کاهش آلودگی هوا تاثیر داشته باشد. بنابراین قریب به دو- سوم کل پاسخگویان سیاست سازمان حفاظت محیط زیست را در خصوص تشکیل کمیته ویژه کاهش آلودگی هوا تایید می کنند، اما قریب به چهل درصد آنان به میزان زیادی با عملکرد این کمیته موافق هستند.

65% پاسخگویان با جانشینی پتروشیمی با بنزین استاندارد موافق اند
3-    حدود 65% پاسخگویان با جانشینی پتروشیمی با بنزین استاندارد و تأثیر زیاد این جایگزینی بر کاهش آلودگی هوا موافق هستند. در این مورد بیشترین فراوانی یعنی 39.5% کل پاسخگویان بر این نظرند که حذف بنزین پتروشیمی و ارائه بنزین استاندارد به میزان زیادی در کاهش آلودگی هوا تاثیر داشته است. دومین فراوانی به کسانی تعلق دارد که معتقدند این جایگزینی تاثیر بسیار زیادی بر کاهش آلودگی هوای شهرها داشته است.

این گروه 25.2% کل پاسخگویان را تشکیل می دهند. کمترین فراوانی نیز یعنی 5.2% پاسخگویان کسانی بوده اند که بر این نظرند که جایگزینی بنزین پتروشیمی با بنزین استاندارد به میزان بسیار کمی بر پاک شدن هوای شهرها تاثیر داشته است.

4-    حدود 59% پاسخگویان با سیاست منطقه ای سازمان درخصوص مقابله با ریزگردها موافق هستند. در این سیاست سازمان حفاظت محیط زیست با ارایه طرحی منطقه ای کشورهای همسایه را به مقابله ای فراگیر با ریزگردها فراخوانده است.

طرح ساحل پاک موفق بوده است
5-    حدود 66% پاسخگویان معتقدند که طرح مسیر سبز ـ ساحل پاک طرح موفقی بوده است که به نوبه خود می تواند بر کاهش زباله در مسیرهای شمال ایران به میزان زیادی تأثیر بگذارد.

6-    قریب به 75% پاسخگویان بر این نظرند که سیاست های مربوط به مخالفت با برگزاری سیرک، ممنوعیت شکار حیوانات و بیمه انواع گونه های کمیاب جانوری مانند یوزپلنگ آسیایی را به میزان زیادی در حفظ حیات وحش ایران مؤثر است. کمترین فراوانی به کسانی تعلق دارد که سیاست مذکور را از تاثیر بسیار کمی در خصوص حفاظت از حیات وحش ایران برخوردار می دانند . این گروه 4.2% از کل پاسخگویان هستند.

حمایت از محیط بانان بر حفظ محیط زیست تاثیر مثبت دارد
7-    حدود 82% پاسخگویان بر این نظرند که حمایت از محیط بانان به میزان زیادی بر حفظ محیط زیست طبیعی کشور تأثیر مثبت دارد. این حمایت شامل مجموعه ای از اقدامات مانند بیمه کردن محیط بانان، حمایت حقوقی و کیفری از محیط بانان سانحه دیده و سرانجام تشکیل ستاد حافظان محیط زیست است. کمترین فراوانی به کسانی تعلق دارد که معتقدند حمایت از محیط بانان تاثیر بسیار کمی از محیط زیست طبیعی دارد. این عده 4% کل پاسخگویان هستند.

8-    حدود 80% پاسخگویان رویکردهای سازمان در حوزه بین المللی را به میزان زیادی مؤثر در ارتقای جایگاه بین المللی ایران در حوزه زیست محیطی جهان ارزیابی می کنند. کمترین فراوانی به 3% پاسخگویان تعلق دارد که باور دارند تعامل های بین المللی سازمان به میزان بسیار کمی به ارتقای موقعیت جهانی کشور ایران در حوزه محیط زیست کمک می کند.

9-    حدود 76% پاسخگویان معتقدند که حمایت سازمان از سازمان های مردم نهاد زیست محیطی و توانمندسازی این تشکل ها به میزان زیادی بر حفظ محیط زیست کشور تأثیر دارد. در این مورد بیشترین فراوانی به پاسخگویانی تعلق دارد که معتقدند حمایت از تشکل ها و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی به میزان بسیار زیادی در حفظ محیط زیست تاثیر دارد. به عبارت دیگر این گروه که 40.6 درصد پاسخگویان را تشکیل می دهند بر این نظرند که مشارکت اجتماعی مردم در حمایت از حیات وحش ، پوشش گیاهی و آلوده نکردن محیط زیست انسانی تنها راه موثر در حفاظت از محیط زیست است.

10-    حدود 67% پاسخگویان نیز معتقدند که برگزاری جلسات گفت و شنود با سازمان های مردم نهاد زیست محیطی و واگذاری برخی از طرح های زیست محیطی اجرایی به این سازمان ها در توانمند سازی آنها تأثیر زیادی دارد.

 [quote-left]بیشترین فراوانی به پاسخگویانی تعلق دارد که معتقدند حمایت از تشکل ها و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی به میزان بسیار زیادی در حفظ محیط زیست تاثیر دارد. به عبارت دیگر این گروه  بر این نظرند که مشارکت اجتماعی مردم در حمایت از حیات وحش ، پوشش گیاهی و آلوده نکردن محیط زیست انسانی تنها راه موثر در حفاظت از محیط زیست است.
[/quote-left]
11-    قریب به 71% پاسخگویان سیاست سازمان در تعامل با رسانه ها و نیز انواع فعالیت های فرهنگی و آموزشی در این خصوص را به میزان زیادی سیاستی مؤثر می دانند. همچنین 81% پاسخگویان سیاست سازمان در آگاهی بخشی به نسل جوان از طریق درج آموزه های زیست محیطی در کتب درسی دانش آموزان را سیاستی بسیار مؤثر ارزیابی می کنند.

در خصوص عملکرد سازمان در اجرای سیاست های خود نظر پاسخگویان به شرح زیر است:

1-    در خصوص آگاهی بخشی به جامعه درباره ضرورت استفاده از بنزین استاندارد، اکثریت پاسخگویان یعنی 48% بر این نظرند که سازمان به میزان کمی توانسته است اطلاع رسانی کند.

2-    قریب به نیمی از پاسخگویان بر این نظرند که سازمان به میزان کمی برای ترغیب مردم به محافظت از گونه های جانوری در معرض انقراض تلاش کرده و فقط 23% تلاش سازمان را در این زمینه کافی و مؤثر ارزیابی می کنند.

3-     40% پاسخگویان طرح یوزپلنگ آسیایی را به عنوان نمادی ملی در آگاهی بخشی به مردم جهت محافظت از گونه های جانوری در معرض انقراض مؤثر ارزیابی می کنند.

4-    قریب به 62% پاسخگویان معتقدند تلاش های سازمان در جهت حفظ محیط زیست دریایی و ساحلی ایران و جلوگیری از آلوده نشدن این محیط ها به میزان کمی تأثیر داشته است.

5-    کمی بیش از نیمی از پاسخگویان یعنی 56 % آنان بر این نظرند که تلاش های سازمان برای ارتقای جایگاه بین المللی ایران به میزان کمی تأثیر داشته است. 
6-    حدود نیمی از پاسخگویان یعنی قریب به 51 % بر این نظرند که سازمان به میزان کمی توانسته است از طریق رسانه ها در خصوص مسائل زیست محیطی ایران اطلاع رسانی کند.

[quote-right]نگاهی به تراکم آماره ها نشان می دهند که 86.7% پاسخگویان یعنی اکثریت مطلق آنان سیاست های سازمان حفاظت محیط زیست را در حفظ محیط زیست ایران و گذر از بحران های زیست محیطی به میزان زیاد یا خیلی زیاد تایید می کنند. [/quote-right]

جای خالی طرح مسائل زیست محیطی در صدا و سیما

7-    حدود 56% پاسخگویان براین نظرند که طرح مسائل زیست محیطی در صدا و سیمای ایران کم و یا بسیار کم بوده است.

8-    قریب به نیمی از پاسخگویان بر این نظرند که میزان تعامل با تشکل های زیست محیطی مردم نهاد کم و یا بسیا ر کم بوده است.

9-    قریب به 51% پاسخگویان بر این نظرند که میزان اطلاع و آگاهی کودکان از مسائل زیست محیطی ایران کمتر از حد متوسط بوده است . تنها 17% پاسخگویان بر این نظرند که کودکان و نوجوانان به میزان زیادی از مسائل زیست محیطی مطلع شده اند.

10-    حدود 56% پاسخگویان بر این نظرند که میزان آشنایی مردم با فعالیت ها و زحمات محیط بانان برای حفاظت از محیط زیست کشور کم و یا بسیار کم بوده است. تنها 15 % پاسخگویان معتقدند که مردم به میزان زیادی با فعالیت های محیط بانان آشنا شده اند.