این در حالی است كه به گفته برخی متخصصان ارتوپدی  در حال حاضر  اكثر نوجوانان و جوانان تا سن 30 سالگی به نوعی با این بیماری درگیر شده‌اند. به گفته این متخصصان علت این امر هم رعایت نكردن اصول ارگونومی، عادات و نحوه زندگی غلط، چاقی و كم‌تحركی است.

دكتر سید محمد جزایری، جراح استخوان و مفاصل و عضو هیات علمی گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، در گفت‌وگو با همشهری و با اشاره به اینكه در ایران این بیماری طی سال‌های اخیر شیوع بالایی داشته است،‌ می‌گوید: آرتروزیس یا همان استئو‌آرتریت كه به آن ساییدگی مفاصل هم می‌گویند، یك بیماری پیش‌رونده سطح غضروفی مفاصل است و در كشور ما كه جزو كشورهای شرقی است، به‌دلیل وضعیت خاص نشستن و برخاستن مردم و استفاده از توالت‌های ایرانی  زودتر آن را تجربه می‌كنند.

اما در حالی كه برخی متخصصان معتقدند، آرتروز در كشور ما با برخی دردهای عضلانی و اسكلتی در دوران جوانی اشتباه گرفته می‌شود، این جراح استخوان و مفاصل، آرتروز را به 2 دسته تقسیم می‌كند و ادامه می‌دهد: آرتروزبه طور كلی شامل آرتروز اولیه و ثانویه است؛

در نوع اولیه آن هیچ بیماری خاصی در مفصل وجود ندارد و آرتروز روی زمینه مفصل سالم سوار می‌شود.

مثلا افراد چاق و یا كسانی كه زیاد از مفاصل كار می‌كشند، به این نوع آرتروز مبتلا می‌شوند اما نوع ثانویه این بیماری در اثر سایر بیماری‌‌های مفصلی ایجاد می‌شود، مثل: پارگی رباط كه باعث شل شدن مفاصل می‌شود و یا التهاب و عفونت مفاصل.

دكتر جزایری با بیان اینكه در نوجوانان و جوانان كشور ما اختلالی موسوم به نام «كندرومالاسی كشكك» شایع شده و تا سن 30 سالگی در اغلب افراد دیده می‌شود، تاكید می‌كند: این اختلال زمینه آرتروز در بزرگسالی را تشدید می‌كند و مربوط به آرتروز نوع ثانویه است.

پس ادعای اینكه سن ابتلا به آرتروز كاهش پیدا كرده، بی‌اساس نیست.

آرتروز یك بیماری شغلی است!

«برخی از انواع آرتروز دردناك هستند و فرد را ناچار به مراجعه به پزشك می‌كنند ولی برخی دیگر از انواع آرتروز به گونه‌ای است كه فرد اصلا متوجه آن نمی‌شود.»

در حالی كه كارشناسان رابطه آرتروز با مشاغل سنگین را یك رابطه غیر قابل انكار می‌دانند، دكتر ابراهیم انتظاری، فیزیوتراپیست و دبیر انجمن فیزیوتراپی با بیان این عبارات به همشهری می‌گوید: كسانی كه در مشاغل سنگین فعالیت می‌كنند، بیشتر مبتلا به آرتروز گردن و كمر هستند در عین حال افرادی كه در نتیجه ورزش و راه رفتن و وزن زیاد، فشار زیادی به مفاصل‌شان می‌آورند، آرتروز زانو را بیشتر تجربه می‌كنند.

به گفته این متخصص علاوه بر افرادی كه نحوه زندگی نادرست و عادات غلط نشستن و برخاستن دارند، آرتروز در كسانی كه جراحی دیسك كرده و یا مبتلا به بیماری‌های استخوانی هستند هم دیده می‌شود.

ولی به عقیده این متخصص توانبخشی به طور كلی بخش اعظم این بیماری مرتبط با سن افراد است.

تغذیه نقش مستقیمی ندارد!

بر خلاف تصور عمومی مردم آرتروز بیماری‌ای است كه ارتباط مستقیمی با رژیم غذایی افراد دارد، در حالی كه به گفته كارشناسان هیچ مطالعه‌ای چنین مساله‌ای را به اثبات نرسانده است.

دكتر سید منصور رایگانی، دانشیار طب فیزیكی و مدیر گروه طب فیزیكی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری و با تاكید بر اینكه آرتروز هیچ ارتباطی با رژیم غذایی افراد ندارد، می‌گوید: رژیم غذایی به طور مستقیم در بهتر شدن و یا بدتر شدن آرتروز نقشی ندارد ولی در آرتروز زانو و ستون فقرات رژیم‌های پركالری و افزایش وزن منجر به تشدید این بیماری می‌‌شوند.

علاوه بر این، هر میزان كاهش وزن، با كاهش علائم و درد ناشی آرتروز به‌خصوص در ناحیه زانو و لگن می‌شود.

دكتر انتظاری نیز با بیان اینكه برخی مطالعات نشان داده‌اند كه یك سری از مواد غذایی ممكن است در مفاصل رسوب كرده و منجر به بروز آرتروز زودرس شوند، می‌گوید: البته این امر هنوز اثبات نشده ولی باور غلط دیگری كه در مورد این بیماری وجود دارد، مصرف كلسیم است؛

در حالی كه باید به این نكته توجه داشت كه كلسیم فقط برای جلوگیری از پوكی استخوان و یا پیشرفت آن برای مبتلایان به آرتروز ممكن است تجویز شود و این بیماران نباید انتظار داشته باشند كه با مصرف كلسیم درد ناشی از آرتروز در آن‌ها كاهش یابد.

آرتروز كشنده نیست!

«آرتروز كشنده نیست، ولی ناتوان‌كننده است و در مواردی كه در ستون فقرات، گردن و كمر و پشت اتفاق بیفتد، سیستم‌های عصبی و نخاع را درگیر كرده و منجر به فلج اعضا می‌شود.»

دكتر رایگانی بابیان این عبارات خاطر‌نشان می‌كند: آرتروز همه مفاصل را درگیر نمی‌كند، مثلا: مفاصل شانه، آرنج و مچ پا درگیر این بیماری نمی‌شوند.

ولی شایع‌ترین مفصلی كه آرتروز در آن دیده می‌شود، مفصل زانو است و بعد از آن ستون فقرات گردنی و كمری، لگن، مچ دست و انگشتان دست و پا. به گفته وی درمان این بیماری طیف وسیعی از روش‌ها را در برمی‌گیرد.

«نكته‌ای كه نباید فراموش كنیم این است كه ما به هیچ وجه نمی‌توانیم مانع از بروز آرتروز شویم  ولی می‌توانیم علائم و عوارض آن را كم كنیم. این كار از یك ورزش ساده شروع شده و در موارد شدیدتر به انجام عمل جراحی ختم می‌شود.»

به گفته این متخصص توانبخشی انجام ورزش، مراقبت برای جلوگیری از فشار، استفاده از بریس‌های مخصوص، تجویز داروهای ضد التهاب خوراكی، تزریق داروهای درون مفصلی و استروئیدی كه منجر به روان شدن مفصل می‌شوند، انواع فیزیوتراپی، در مواقعی كه آرتروز خیلی پیشرفت نكرده باشد، مفید هستند اما در موارد پیشرفته‌تر كه آرتروز اختلال جدی ایجاد كرده، جراحی تنها راه درمان است.